BERT GARDIEN: HET GAAT OM KENNISDELEN

& een uitgave van Ideeëncentrum, vereniging voor innovatie en ideeënmanagement Inhoud Interview met Bert Gardien Het gaat om kennisdelen 1 Weer cursus Organisatie van ideeënstromen 4 Seminar in Limburg over creatieve werkculturen 5 Activiteitenkalender 2004 en 2005 5 Topbeloningen en besparingen bij Rijnland 6 Ideeënnetwerk bij Emmtec nu op 22 oktober 7 (Uit) gelezen ideeën 8 BERT GARDIEN: HET GAAT OM KENNISDELEN Het Ideeëncentrum heb ik altijd als een waardevol instrument gezien om bedrijven aan elkaar te binden en zodoende kennis op te doen en te delen. Dat was het antwoord van Bert Gardien op de eerste vraag: Waarom Ideeëncentrum? Meeting More Minds is waar het om gaat, zegt de binnenkort afzwaaiende Kwaliteitsmanager bij FloraHolland. Het Ideeëncentrum is vijftig jaar geleden al begonnen met dat kennisdelen. Tegenwoordig hebben we daar een mooi woord voor: kennismanagement. Ik denk dat de vereniging daar veel mee kan doen. Uitvoeren van en meedenken met het beleid, dat is de primaire taak van het management dat ondersteund kan worden door de ideeëncommissie of ideeënmanager. Ik heb dat meedenken en met name het netwerken heel duidelijk ervaren binnen het Ideeëncentrum en ook binnen mijn bedrijf FloraHolland waar ik in 1982 ben begonnen met ideeënmanagement. We zijn toen ook lid geworden van het Ideeëncentrum en hebben heel veel bijeenkomsten bijgewoond, veel mensen ontmoet en dus ook heel veel kennis opgedaan over creativiteit, kwaliteit en ideeënmanagement. Ik heb daar een uitermate waardevol netwerk aan overgehouden waarin de vereniging een grote rol speelt. waardevol netwerk Jaargang 15, nr. 4 oktober 2004 Bert Gardien: Er zit muziek in het Ideeëncentrum en dat is kennisdelen

& &interview We zitten nu ook met een geheel andere generatie managers en medewerkers dan in t verleden. Toen was er vanuit de manager sprake van een meer directieve benadering maar de huidige generatie medewerkers en managers is gewend zelfstandig te denken en te handelen. Dat wordt ook sterk gestimuleerd in de opleidingen. Bert Gardien werkt als Kwaliteitsmanager bij FloraHolland. Binnen het Ideeëncentrum is hij geen onbekende. Bert heeft diverse functies bekleed: docent, regiobestuurder, lid van het landelijk bestuur en vooral: een actief lid. Merk je deze ontwikkeling ook bij FloraHolland? Jazeker! Ik werk nu ruim dertig jaar bij de veiling waarvan de laatste tien jaar gekenmerkt is door een ware cultuuromslag. Leidinggevenden hebben nu een coachende rol, zij begeleiden de teams en medewerkers ook op het gebied van het genereren van ideeën. Dat zit nu gewoon in hun takenpakket en dat was vroeger niet aan de orde. De huidige manager, de leidinggevende dus, heeft minder behoefte aan een centraalgestuurd orgaan zoals de ideeëncommissie. Maar hij zoekt zijn kennis wel extern als het gaat om het omgaan met ideeën, beloningen en met het stimuleren en beoordelen van ideeën. Daar zie ik ook duidelijk een rol voor het Ideeëncentrum. innovatie voor bedrijf zienlijk te vergroten. Hij vindt ook dat het Ideeëncentrum het roer moet omgooien en zich veel meer moet richten op het gevolg van de eerder genoemde cultuuromslag waarbij het centraal leiden is veranderd naar een meer individualistische aanpak. Richt je dus met name op de manager, adviseert de Kwaliteitsmanager van FloraHolland. Communiceren, kennisdelen, promoten. De vernieuwde website van het Ideeëncentrum heeft het allemaal in zich. Doe je daar ook wat mee? Ik bezoek de website regelmatig en ben blij dat de verbetering met name ook in de kleurencombinatie zit. In het verleden was die te donker en kostte het tijd om de informatie binnen te halen. Een website moet vrolijk zijn en uitnodigen tot lezen. Dat is aanzienlijk verbeterd, dat geldt ook voor de aantrekkelijkheid. De informatie is overzichtelijk gerangschikt, goed te vinden en er staan actualiteiten in. Dat laatste vind ik belangrijk om de kijker geïnteresseerd te houden. De beschermde pagina s voor alleen leden vind ik een prima zaak. Je moet echter wel als lid zelf actie ondernemen om jouw code op te vragen bij het secretariaat. Die procedure loopt Spreid het lidmaatschap over de managers binnen een onderneming zodat de kennis zoveel mogelijk kan worden gedeeld, zo betoogt Bert en ziet daarmee een mogelijkheid om het ledenbestand van de vereniging aansoepel. Maar waarom niet alle leden de bedrijfscode toesturen in de vorm van een visitekaartje. Je zult zien dat het aantal hits op de site zal toenemen. Het voordeel van een bedrijfscode in plaats van een persoonlijke code is dat meerdere mensen binnen de onderneming de ledenpagina s van de site kunnen bezoeken en dat versterkt weer het kennisdelen, ook onder managers. ideeën voor werknemers Daarnaast wordt het lidmaatschap van het Ideeëncentrum waardevoller voor het bedrijf. Je bent lange tijd hoofddocent geweest van het Ideeëncentrum. Wat trof je bij je aantreden aan? De cursus die ik zelf heb gevolgd was in december 1988 en vond ik vrij ongestructureerd met een hoog stencilgehalte. Toen ik met de cursus begon zijn we eerst begonnen met een revitaliseringslag: meer structuur en een professionele uitstraling met een duidelijke huisstijl. Het resultaat was: goed materiaal en over het alge- &een uitgave van Ideeëncentrum, vereniging voor innovatie en ideeënmanagement 2

&interview Je hebt het woord innovatie tijdens dit interview niet zoveel gebruikt. Waarom niet? Innovatie vind ik fantastisch, het betekent vernieuwing met als gevolg grote stappen voorwaarts. Dat laatste is voor de gemiddelde medewerker niet echt relevant. Als een bedrijf innoveert dan gebeurt dat op de afdeling research and developmeen tevreden cursisten en dan praat ik over honderden cursisten. Kun je wat meer zeggen over de cursisten, bijvoorbeeld functies? Bert: Je treft alle niveaus aan. Van wetenschappelijk medewerkers, ideeënmanagers tot directeuren. Ik heb zelfs een keer een rechter op de cursus gehad! Zeg maar van operationeel tot strategisch niveau. En vergeet ook niet de OR-leden. Zij vertegenwoordigen het personeel als het gaat om medezeggenschap en medezeggenschap creëer je ook door het invoeren van een ideeënsysteem. Voorheen duurde de cursus twee dagen aaneengesloten. In deze tijd is twee dagen weg van het bedrijf bezwaarlijk waardoor de animo ook minder wordt. Merk jij dat ook in jouw omgeving? Vanuit bedrijfseconomisch denken merk je dat bedrijven minder snel toestemming geven om twee werkdagen van de werkplek te zijn. Maar cursisten geven juist aan dat je toch rekening moet houden met voldoende tijd voor doceren, workshops en kennisdelen. Ideeënmanagement leer je niet in een dag, vindt Bert (61 jaar), die op 20 december a.s. bij FloraHolland afzwaait. Hij kijkt met tevredenheid terug op een gevarieerde en werkzame periode met ook veel nevenactiviteiten waaronder twintig jaar bij de brandweer, vele jaren bij de personeelsvereniging, ondernemingsraden en dus ook het ideeënmanagement. Ik hou van verscheidenheid en daarom heb ik veel dingen gedaan naast mijn werk. Heb je nog een advies voor de ideeënmanager voor de komende tien jaar? Bert: De ideeënmanager zal minimaal de ontwikkelingen in de maatschappij moeten volgen. Die ontwikkeling gaat door waarbij ik denk aan waarden en normen, multiculturele samenstelling van de bevolking, andere vormen van onderwijs. Wees goed bewust van je omgeving en speel daar als ideeënmanager én Ideeëncentrum goed op in. En als je het hebt over motiveren, let er vooral op dat medewerkers niet gedemotiveerd raken. Ik vind dat mensen in principe gemotiveerd zijn om in hun onderneming te werken en dat moet je zo houden. ment om nieuwe ideeën te ontwikkelen die bijvoorbeeld in laboratoria worden uitgeprobeerd. Wat elke medewerker wel kan is iets verbeteren, denk bijvoorbeeld aan de Kaizenfilosofie dat verbeteren op de werkplek propageert. De filosofie achter Kaizen zegt dat iedereen binnen zijn eigen omgeving verbeteringen kan aanbrengen met als doel het voorkomen van verspilling. En daarmee kan enorm veel geld worden bespaard en kan je bijvoorbeeld als een van de doelen nemen voor ideeënmanagement. Noem het dan maar verbetermanagement en dat is voor iedereen herkenbaar en toepasbaar. meegroeien met veranderingen Er zit muziek in het Ideeëncentrum Bestaande producten, diensten en procedures verbeteren. Daarvoor is het belangrijk om veel kennis uit te wisselen met collega s en open te staan voor nieuwe ontwikkelingen en verbeteringen, aldus de scheidende kwaliteitsmanager en ideeëngoeroe, die wel degelijk muziek ziet zitten in het Ideeëncentrum, zoals onder meer ook blijkt uit de foto. &jaargang 15, nr. 4, oktober 2004 3

&cursus WEER CURSUS ORGANISATIE VAN IDEEËNSTROMEN De cursus Organisatie van Ideeënstromen is een must voor ideeënbeheerders en ideeënmanagers en voor hen die dat willen worden. En ook voor leden ideeënbuscommissie, OR-leden, personeelsfunctionarissen en leden managementteam. Dat is de conclusie van voorzitter Kees de Ridder van de Opleidingscommissie Ideeëncentrum. Deze cursus wordt dit jaar voor de tweede keer gehouden en beveelt hij van harte aan. Er is heel wat te leren en heel wat te verdienen met deze eendaagse cursus. Hij wordt gehouden op 18 november bij gastheer ENECO Energie in Utrecht. De integrale benadering van de stof maakt de cursus naast genoemde functionarissen ook interessant en waardevol voor directieleden, R&D-managers, leden van verbeterteams en kwaliteitsmanagers. Zij hebben daarna de middelen in huis om met een ideeënsysteem het innovatieve en creatieve vermogen binnen de eigen organisatie te stimuleren. En dat leidt tot verbetering van de werksfeer en daardoor een verhoogd bedrijfsrendement. Ideeënbus nog springlevend In de meest geïntegreerde vorm is de ideeënbus een onderdeel van de bedrijfsvoering. De fysieke bus bestaat nog steeds, maar meer en meer worden geautomatiseerde systemen gemeengoed. Intranet is een prima medium voor de acquisitie en de uitwisseling van ideeën. Het woord ideeënbus is verouderd maar het idee er achter is springlevend gebleven. De inhoud van de cursus Organisatie van Ideeënstromen behandelt de totale ideeënstroom van de bron tot en met de oogst. Aan de bron van een idee staat de individuele medewerker: de creatieve mens. In het hoofd van die mens begint het lampje te branden. Dat is een wonderlijk fenomeen. Wanneer het lampje blijft branden is het tijd om het idee te beschrijven en ermee te gaan experimenteren alvorens het voldragen idee kan worden ingediend. Indienen bij een ideeëncommissie is de volgende stap. Dan is beoordeling en eventuele beloning aan de orde. De grootste uitdaging is de toepassing van het idee in de praktijk. Kennismaken, instappen of opfrissen De cursusopzet is er voor bedrijven die kennis willen maken met deze besparingsfenomenen. En voor bedrijven die al zo n systeem hebben maar er te weinig uit halen is het ook een waardevolle opfriscursus. Bespreken van de gehele ideeënstroom is de rode draad. Afhankelijk van de interessegebieden van de deelnemers kan het programma aangepast worden. Uitwisseling van praktijkervaringen is ook een belangrijk onderdeel van het programma. Deze cursus biedt de deelnemers de mogelijkheid een effectief ideeënsysteem te starten of het bestaande systeem te upgraden. De cursisten kunnen daarbij ook rekenen op gerichte hulp van het Ideeëncentrum, onder andere via de Helpdesk. Syllabus tevens naslagwerk Het cursusprogramma heeft een gevarieerde opzet. Zes docenten nemen ieder een onderdeel van de cursus voor hun rekening. De variatie aan thema s en van docenten zorgen voor een levendige afwisseling en houden de cursist scherp. Alle programmaonderdelen zijn uitvoerig beschreven in de cursussyllabus die ook als naslagwerk waardevol is. &een uitgave van Ideeëncentrum, vereniging voor innovatie en ideeënmanagement 4

&cursus Aanmelden tot 11 november Deze cursus wordt gehouden op donderdag 18 november en duurt één dag. Er zijn twee dagdelen: s morgens van 09:30 tot 12:30 uur en s middags van 13:30 tot 17:00 uur. Voor leden van het Ideeëncentrum zijn de deelnamekosten 490,-. Niet-leden betalen 615,-. Deze prijs is inclusief lunchbuffet, pauzedrankjes en werkboek/ syllabus en exclusief BTW. U kunt zich tot 11 november 2004 voor deze cursus aanmelden via het digitale inschrijfformulier op de website www.ideeencentrum.nl of via het Secretariaat Ideeëncentrum. Op de site staat ook nadere informatie. SEMINAR VOOR CREATIEVE WERKCULTUREN NAAR LIMBURG Het Ideeëncentrum organiseert in samenwerking met de Kamer van Koophandel Zuid Limburg een mini-seminar over creatieve werkculturen. Deze middagbijeenkomst wordt gehouden op dinsdag 16 november. Plaats en locatie worden tijdig bekend gemaakt. Het programma is opgebouwd langs de verschillende stadia waarin bedrijven kunnen verkeren. Onder leiding van een dagvoorzitter uit het bedrijfsleven zullen verschillende sprekers het hebben over de kritische succesfactoren om tot een goede creatieve cultuur te komen, het losmaken van ideeën op de werkvloer en het kanaliseren van ideeën. Uiteraard levert het Ideeëncentrum ook sprekers op deze interactieve en interessante middag. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de projectleider namens het Ideeëncentrum Ed Overes, 06 54244076 of met het secretariaat van het Ideeëncentrum: 0342 47 44 78. & ideeëncentrum activiteitenkalender 2004 en 2005 datum activiteit oktober verschijning Idee en Werk nr. 4/2004 22 oktober Ideeënnetwerk bij Emmtec in Emmen 16 november seminar Creatieve Werkculturen i.s.m. KvK Zuid Limburg 18 november cursus Organisatie van Ideeënstromen bij ENECO Energie in Utrecht december verschijning Idee en Werk nr. 5/2004 april 2005 Algemene Ledenvergadering &Actuele informatie over de activiteiten van het Ideeëncentrum kunt u opvragen bij het secretariaat, telefoon: (0342) 47 44 78. 26 mei 2005 Jubileumcongres IC-2005 Idee voor Ideeënnetwerk? Misschien heeft u uit eigen werkomgeving een interessant thema om tijdens een Ideeënnetwerk te behandelen. Of wilt u wellicht in combinatie daarmee een keer gastheer zijn voor een Ideeënnetwerk? Laat het ons weten. E-mail: ideeencentrum@ideeencentrum.nl &jaargang 15, nr. 4, oktober 2004 5

&beloning TOPBELONINGEN EN BESPARINGEN BIJ RIJNLAND Vier vindingrijke medewerkers van het hoogheemraadschap van Rijnland, Moma Savic, Tejo Scholten, Siem Tromp en Hans Barnhoorn, hebben bij elkaar 11.000,- netto gekregen als beloning. Met de ideeën slib beter te ontwateren en een aanzienlijke vermindering op azijnzuurgebruik, besparen zij in de komende vijf jaar Rijnlands belastingbetalers bij elkaar voor zeker 585.000,-. De ideeën besparen het hoogheemraadschap zoveel dat de maximale beloning twee maal kon worden uitgereikt. Algemeen directeur van Rijnland Jan van Wijk en directeur Werken Jan Dirk Heijnis konden de vindingrijke medewerkers 5.500,- netto overhandigen. Het idee van Moma Savic en Tejo Scholten zorgt ervoor dat de afvalwaterzuiveringsinstallatie in Leiden Zuid-West het slib droger kan maken. Slib is het afvalmateriaal dat overblijft bij het schoonmaken van afvalwater. Het idee is om het slibgistingsproces te verbeteren. Daardoor wordt meer organische stof afgebroken en v.l.n.r. De vindingrijke medewerkers Hans Barnhoorn, Tejo Scholten, Moma Savic en Jan van Wijk, algemeen directeur komen praktische problemen minder voor. Bij het scheiden van slib en water in een centrifuge worden minder problemen ondervonden en het kost minder tijd. De totale hoeveelheid af te voeren slib is als gevolg van alle wijzigingen aanzienlijk afgenomen, waardoor de kosten voor slibafwerking en afvoer fors gedaald zijn. De afvalwaterzuiveringsinstallatie Leiden Zuid-West voert nu tien procent minder af naar een slibverwerkingsbedrijf. Rijnlands Ideeëncommissie vond het een juweel van een idee, vanwege de hoge mate van vindingrijkheid. En het idee scheelt het hoogheemraadschap en daarmee de belastingbetalers in de eerste vijf jaar meer dan 500.000,-! Een gouden greep Het idee van medewerkers Siem Tromp en Hans Barnhoorn zorgt voor een grote besparing op azijnzuur en energie. Dit idee is meer via praktijkproeven ontstaan. De afvalwaterzuiveringsinstallatie in Haarlem Waarderpolder functioneerde goed genoeg volgens de eisen die worden gesteld. Toch hadden Tromp en Barnhoorn het idee dat het beter kon. Zij hebben lange tijd met verschillende manieren geprobeerd om het proces van defosfateren te verbeteren. De uiteindelijke vindingrijke gouden greep zorgt ervoor dat het fosfaat afgevende slib meer indikt. Hierdoor is minder azijnzuur nodig dan voorheen. De fosfaatminnende bacteriën die het &een uitgave van Ideeëncentrum, vereniging voor innovatie en ideeënmanagement 6

&beloning Maatwerk De ideeën zijn niet toepasbaar op alle afvalwaterzuiveringsinstallaties, omdat Rijnland veel verschillende soorten afvalwaterzuiveringsinstallaties heeft. Het werkproces is dan ook meestal maatwerk per afvalwaterzuiveringsfosfaat eerder uit het afvalwater hebben opgegeten, geven hun fosfaat af als ze in contact komen met azijnzuur. Daarbij was het effect ook nog dat de fosfaatafgifte hoger was dan voorheen, en dat was het uiteindelijke doel: beter presteren tegen lagere kosten. Ook is sprake van energiebesparing, doordat een aantal mengers langdurig uitgezet kan worden. Verminderen van gebruik van azijnzuur zorgt voor de belangrijkste besparing, omdat het heel duur is om deze stof in te kopen. Het idee scheelt het hoogheemraadschap, en daarmee de belastingbetalers, berekend over vijf jaar 86.000,-. installatie. Het afvoeren en laten verbranden van slib dat overblijft na het zuiveren van afvalwater, kost het hoogheemraadschap van Rijnland en daarmee de belastingbetaler, veel geld. Rijnland heeft een Ideeëncommissie waar de medewerkers ideeën kunnen indienen voor beoordeling. Daarmee kunnen medewerkers afhankelijk van besparing, toepasbaarheid en vindingrijkheid tot 5.500,- aan bonus verdienen. IDEEËNNETWERK BIJ EMMTEC NU OP 22 OKTOBER Op vrijdag 22 oktober organiseert het Ideeëncentrum bij Emmtec in Emmen het uitgestelde Ideeënnetwerk. (Aanvankelijk was deze gepland in juni.) Gelukkig maar want nu kunnen leden van het Ideeëncentrum elkaar weer ontmoeten en praten over het vak van ideeënmanagement en over nieuwe ontwikkelingen op dat gebied. Het netwerken en het uitwisselen van ervaringen onder leden van het Ideeëncentrum lopen als een rode draad door de Ideeënnetwerken. Maar omdat al veel bedrijven een ideeënsysteem hebben maar ook nog veel bedrijven niét, zijn ook introducés van Ideeëncentrum-leden van harte welkom. Harry Pietersma, ideeënmanager bij het gastbedrijf en bestuurlijk betrokken bij het Ideeëncentrum, nodigt leden en geïnteresseerden van harte uit om voor deze bijeenkomst. Het programma Het Ideeënnetwerk start op vrijdag 22 oktober om 14.00 uur met koffie en een welkom door Harry Pietersma. In de drie uren daarna staat onder andere op het programma: - Ideeënmanagement en ideeënsysteem bij Emmtec - Innovatie en Ideeënmanagement bij Stork Fokker AESP B.V. in Hoogeveen door J.R. van den Akker, projectmanager IT en voorzitter van de Ideeënbuscommissie - Excursie door het gastbedrijf Rond half vijf is er een afsluitend drankje. Het bestuur van het Ideeëncentrum hoopt velen op deze middagbijeenkomst te mogen begroeten en van gedachten te wisselen over innovatie en ideeënmanagement. Aanmelden Als lid van het Ideeëncentrum is het mogelijk ook een collega, een collega OR-lid, of een relatie van een ander bedrijf, als introducé mee te nemen. Het komt het netwerken ten goede. Opgeven kan tot uiterlijk 15 oktober. Dat kan via de aan de leden van het Ideeëncentrum gestuurde uitnodiging, via een fax naar nummer (0342) 47 58 80 of via een e-mail naar ideeencentrum@ideeencentrum.nl N.B. Op 18 november is er weer een nieuwe eendaagse cursus Organisatie van Ideeënstromen. Goed idee om tijdens het Ideeënnetwerk bij Emmtec een beetje kennis te maken met ideeënsystemen als opstap naar de cursus in Utrecht?! (Zie voor de cursus ook de website www.ideeencentrum.nl.) &jaargang 15, nr. 4, oktober 2004 7

&(Uit) Octrooien remden innovatie De verbetering van de stoommachine blijkt ernstig te zijn belemmerd door de fanatieke octrooieringsdrang van uitvinder James Watt. Tot die conclusie komt de Eindhovense onderzoeker Alessandro Nuvolari in zijn proefschrift waarop hij promoveerde aan de TU Eindhoven. Tot nu toe werd aangenomen dat de in de achttiende eeuw opkomende octrooicultuur de Industriële Revolutie juist verder aanwakkerde, doordat uitvinders zo werden beloond voor hun creativiteit. De Industriële Revolutie begon rond 1700 in Engeland, toen Thomas Newcomen een eerste stoommachine ontwierp om water uit mijnen te pompen. Decennia later verbeterde James Watt de stoommachine, waardoor deze beschikbaar kwam voor de industrie. Watt octrooieerde zijn vindingen en zat bovenop iedere patentinbreuk. Dat was nieuw; vóór Watt octrooieerden ingenieurs hun uitvindingen zelden. Nuvolari analyseerde alle gegevens over opkomst en verbetering van de stoommachine. Conclusie: de octrooieringsdrang van Watt verlamde de innovatie van de stoommachine. Intermediair, 16 september 2004 Vis, wind, golven en energie Een drijvend platform dat energie wint uit golven en wind en tegelijk ruimte biedt voor de teelt van mosselen en zeevis. Dat is het gelezen ideeën prijswinnend idee van dr. ir. Jan Ketelaars, werkzaam bij Plant Research International in Wageningen. Om duurzaam energie te produceren, moeten we uitwijken naar de zee. Op het land is immers niet voldoende ruimte in Nederland. Eind dit jaar wordt dan ook het eerste windmolenpark op zee gebouwd, zegt de Wageningse onderzoeker. Ik heb gezocht naar een elkaar versterkende combinatie van duurzame energie en viskweek. De visvangst is al jaren gelijk, terwijl de visconsumptie sterk groeit. De enige uitkomst is dus viskweek. De SeaWing lijkt op een drijvend zwembad. Overslaande golven komen makkelijk binnen. Overtollig water gaat via de onderkant terug de zee in en passeert daarbij turbines die daardoor stroom produceren. In het verlengde en als onderdeel van zijn vinding is het ook mogelijk vis te kweken. Hij werkte zijn plan SeaWing uit met het Innovatienetwerk en de Stichting Toekomstbeeld der Techniek. Utrechts Nieuwsblad, 18 september 2004 De volledige artikelen zijn voor leden op te vragen bij het Secretariaat Ideeëncentrum. Ook een (uit)gelezen idee? Voor de dag ermee! Stuur of mail naar het genoemde secretariaat. Colofon Idee en Werk is een uitgave van Ideeëncentrum (IC). Het Ideeëncentrum is een vereniging van organisaties, profit en non-profit. Bindende factoren zijn de bevordering van creativiteit en het werkplezier van alle medewerkers in dienst van innovatie, productiviteit en continuïteit. Het blad verschijnt 5 keer per jaar en is gratis voor IC-leden. Een los abonnement kost 40,- (excl. BTW) per jaar. Artikelen mogen worden overgenomen, mits voorzien van bronvermelding. Eindredactie Goede Organisatie, Postbus 54, 3780 BB Voorthuizen telefoon (0342) 47 52 55 fax (0342) 47 58 80 e-mail goede.organisatie@wxs.nl Vormgeving Snel DTP Services, Barneveld Ideeëncentrum secretariaat: Postbus 54, 3780 BB Voorthuizen telefoon (0342) 47 44 78 fax (0342) 47 58 80 e-mail ideeencentrum@ideeencentrum.nl website www.ideeencentrum.nl &een uitgave van Ideeëncentrum, vereniging voor innovatie en ideeënmanagement