Titel Moderne wiskunde onderbouw en vmbo (8e editie) Vak/onderwerp wiskunde Hardware-eisen Minimumconfiguratie: Windows 98, Pentium 400 Mhz Processor, 32 Mb intern geheugen, schermresolutie 800x600 pixels, aantal kleuren (16 bit) highcolor, geluidskaart en verder Internet Explorer 5.5, Excel. Zie Opmerkingen. Algemeen Wiskdisk is een onderdeel van de methode Moderne Wiskunde en sluit aan bij de leerstof uit het boek. Het biedt ondersteuning van de leerstof door middel van animaties en interactieve oefeningen. Het programma is een toepassing van Internet Explorer in verbinding met de website van Wolters Noordhoff. Daarbij maakt het gebruik van het programma Java en incidenteel van programma s als Paint en Excel, Het verwacht dat deze op de computer aanwezig zijn. De hulpprogramma's VUgrafiek, Flash-6 en shockwave staan op de cd-rom die bij de methode hoort. Uitgangspunten en doelstellingen In Moderne wiskunde 8 is veel vernieuwd, met name op het gebied van de oefenstof en de ICT. Uiteraard staan de sterke punten van Moderne wiskunde nog steeds als een huis. Dat zijn de heldere structuur, de realistische contexten en de uitdagende aanpak. Voor leerlingen biedt Moderne wiskunde uitstekende mogelijkheden tot zelfstandig leren, de leereenheden zijn duidelijk afgebakend zodat de leerlingen makkelijk hun weg kunnen vinden. Leerstof Inhoud De ICT opdrachten houden dezelfde hoofdstukindeling aan als die van de leerboeken te weten: lijnen en cirkels verhoudingen plaatsbepalen - decimale getallen - lengte, omtrek en oppervlakte grafieken kijken naar ruimtefiguren regels ontdekken negatieve getallen inhoud formules hoeken vergelijkingen vlakke figuren formules en vergelijkingen. Voor ieder hoofdstuk zijn er één of meer instap opdrachten en gemengde opdrachten ontwikkeld die op een speelse interactieve manier de leerstof introduceren respectievelijk uitbreiden. Zo toont de instapopdracht ter introductie van negatieve getallen een kookketel en kunnen leerlingen de temperatuur van die ketel verhogen of verlagen door er een aantal plus of min blokjes in te gooien. Een voorbeeld van een gemengde opdracht is de oefening waarbij leerlingen de grootte van een op het scherm getekende hoek schatten. Vervolgens stelt de computer die hoek in, laat zien hoe ver ze van het exacte antwoord afzitten en geeft daar punten voor. Een belangrijk onderdeel van de toepassing zijn de animaties die aansluiten bij wat in de methode Systematische Probleem Aanpak (SPA) genoemd wordt, Hiermee leren leerlingen diverse vaardigheden door deze in overzichtelijke stappen te splitsen. Zo krijgen ze bijvoorbeeld in drie stappen te zien hoe ze de oppervlakte van een driehoek kunnen berekenen en kunnen daar vervolgens mee oefenen. Verder biedt het programma voor ieder hoofdstuk een interactieve afsluitende test waarin leerstof van het hele hoofdstuk aan bod komt. Ordening Na het opstarten van Wiskdisk (met de cd-rom in de speler) wordt verbinding gemaakt met het internet en verschijnt een pagina met een zelfde hoofdstukindeling als in het leerboek. Nadat de leerling een keuze gemaakt heeft verschijnt de volgende pagina met vier verschillende soorten opdrachten voor het desbetreffende hoofdstuk waar hij of zij uit kan kiezen. Door middel van al dan niet zwarte rondjes wordt aangegeven welke opdrachten de leerling gedaan heeft. De eerste mogelijkheid is een instapopdracht die niet direct tot de leerstof behoort maar het onderwerp op een aanschouwelijke manier introduceert. Vervolgens kan gekozen worden voor één of meer opdrachten aansluitend bij enkele van de paragrafen. Over het algemeen is de eerste fase van zo n opdracht een stap voor stap animatie van SLO/NICL 2005 pagina: 1 van 5
de Systematische Probleem Aanpak (figuur 2). Deze animatie wordt ondersteund met gesproken uitleg en leerlingen bepalen zelf wanneer ze de volgende stap willen zien. Daarna volgen één of meer oefenopdrachten. Soms kunnen leerlingen daadwerkelijk oefenen, soms kunnen ze alleen kiezen uit de juiste antwoorden. Leerlingen kiezen voor de verschillende onderdelen binnen een opdracht met behulp van nummertjes onder in het scherm. Nadat aan de opdracht voldaan is worden ze geacht terug te gaan naar het hoofdmenu. Wanneer leerlingen voor testbeeld kiezen krijgen ze een toets van verschillende opdrachten waar een maximale tijd voor staat. (figuur 1) Tenslotte bestaat de mogelijkheid om nog één of meer speelse opdrachten te doen die een stapje verder gaan en niet tot de directe leerstof behoren. Deze worden gemengde opdrachten genoemd. (figuur 4) Naast de keuze voor de verschillende hoofdstukken kunnen leerlingen ook nog kiezen voor het computerpracticum waarin de ze leren omgaan met het programma VU-grafiek. Verwerking Voor een groot deel van de opgaven heeft de leerling genoeg aan de aanwijzingen die de computer geeft, maar bij diverse opdrachten wordt verwezen naar de opdrachten die in de leerboeken staan. Dat geldt in het bijzonder voor de opdrachten die gebruik maken van VU-grafiek. Oefeningen en testen hebben vaak de vorm van een invuloefening die vervolgens gecontroleerd wordt. Zonodig kan de leerling op het scherm gegevens met een, geodriehoek, kompasroos en dergelijke aflezen na deze met behulp van de muis op de juiste plaats of in de juiste richting gelegd te hebben. Bij andere opdrachten moet de leerling met een muisklik de juiste antwoorden aan de juiste vragen te koppelen. Verschillende oefeningen maken gebruik van een voorbereide Excel-omgeving waarbij Excel voor de leerlingen rekent of de antwoorden controleert. (zie figuur 3) Een voorbeeld van een meer speelse opdracht is het bepalen van de omtrek van een weiland, door met behulp van de muis langs de buitenkant te wandelen. Het is daarbij de bedoeling dat de leerlingen de resultaten in hun werkboek noteren. Gebruik leerkracht De oefeningen zijn er op gericht dat leerling er zelfstandig mee omgaan. Een enkele keer staan er in de docentenhandleiding tips voor extra opdrachten met de computer. Zo staat er bij een opdracht waarbij leerlingen op een plattegrond van Amsterdam de loopafstand tussen twee plaatsen kunnen bepalen door met de muis de route op de plattegrond te lopen, in de docentenhandleiding de suggestie om de leerlingen een hele dagexcursie door de stad te laten uitzetten. Differentiatie Differentiatie is maar beperkt van toepassing, telt eigenlijk alleen voor de gemengde opdrachten. Deze zijn in principe bedoeld voor leerlingen die wat sneller door de leerstof heengaan en tijd over hebben. Verder is de methode Wiskdisk verkrijgbaar voor de vier niveaus, Vmbo-b, Vmbo-k(gt), Vmbo-gt/Havo, havo/vwo en in een Engelstalige Havo/Vwo versie. Getest zijn de cd-roms voor Havo/Vwo en Vmbo/basis. De oefeningen zijn voor een deel hetzelfde maar bij de Havo/Vwo versie zijn er moeilijker opdrachten aan toegevoegd. In testbeeld krijgen de leerlingen meer en moeilijker opgaven en krijgen er minder tijd voor. Ook de gemengde opdrachten verschillen. Zo krijgen Vmbo leerlingen de simpele opdracht om te bepalen hoeveel ingrediënten nodig zijn om citroenijs te maken afhankelijk van het aantal personen en vullen dat in, in een voorbereid Excel bestand. Havo/vwo leerlingen gaan pannenkoeken bakken en krijgen onder ogen hoe de prijs per persoon kan variëren omdat de ingrediënten alleen in afgepaste hoeveelheden te koop zijn. De Vmbo/basis versie splitst soms een opdracht in delen die eenvoudiger zijn of biedt een extra simpele instapopdracht die er niet is voor de Havo/vwo leerling, zoals het inkleuren van cirkels. Evaluatie Als eindresultaat van testbeeld, de eindtoets voor ieder hoofdstuk, krijgt de leerling te zien hoeveel opgaven er gemaakt waren en hoeveel daarvan goed waren en kan deze gegevens afdrukken. Documentatie Leerlingen worden geacht met de computer te werken aan de hand van het leerboek en werkboek. Docentenhandleiding en andere informatie over de methode zijn te vinden op de website http://www.modernewiskunde.wolters.nl. Op die website is tevens een demo beschikbaar van deze toepassing. SLO/NICL 2005 pagina: 2 van 5
Opmerkingen Met een processor van 1,6 Ghz (256 Mb intern geheugen en Windows XP) werkt het programma snel, maar toen we het in eerste instantie testten met een computer van 450 Mhz (128 Mb intern geheugen en Windows 98) duurde het bij de invuloefeningen (deze maken gebruik van Flash) nogal lang voor het scherm opgebouwd werd. De oefeningen zijn niet geheel foutloos. Zo is de tekening van de cirkel op de cd niet dicht zodat vlakvulling niet lukt. De uitslag van testbeeld klopt niet altijd, oefeningen worden soms onterecht als fout benoemd. Een enkele keer loopt Internet Explorer vast en moet de toepassing opnieuw opgestart worden. Schermvoorbeelden SLO/NICL 2005 pagina: 3 van 5
SLO/NICL 2005 pagina: 4 van 5
Colofon SLO, Stichting leerplanontwikkeling Nationaal informatiecentrum leermiddelen Postbus 2041, 7500 CA Enschede Telefoon: (053) 4840246 Fax: (053) 4307 692 Website: http://www.leermiddelenplein.nl/nicl E-mail: L.Besseler@slo.nl Copyright Op deze tekst berust copyright. Niets uit deze beschrijving mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in geautomatiseerde gegevensbestanden, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, het zij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Bron Deze beschrijving is afkomstig uit de leermiddelendatabase van het Nationaal informatiecentrum leermiddelen. Voor actuele gegevens over de samenstelling en leverbaarheid van het hierboven beschreven softwarepakket verwijzen wij u naar deze leermiddelendatabase [http://www.leermiddelenplein.nl/nicl). De beschrijving is samengesteld conform het 'Beschrijvingsmodel Educatieve Software'. Dit model is opvraagbaar via de hier bovengenoemde website. SLO/NICL 2005 pagina: 5 van 5