Een Image maken/terugzetten en een Backup maken/terugzetten

Dick Grooters Raadhuisstraat 296 5683 GM Best tel: 0499-392579 e-mail: d.grooters@home.nl Een Image maken/terugzetten en een Backup maken/terugzetten Wat is een Image? Een image is een exacte kopie, gemaakt met een speciaal daarvoor bestemd programma. Een voorbeeld van een dergelijk programma dat gratis is te downloaden is PING. U kunt een image maken van een gehele (partitie van een) harde schijf, b.v. uw complete C: schijf inclusief alle toepassingsprogramma s die u hierop hebt geïnstalleerd. Waarom een Image? Geen enkele computergebruiker ontkomt eraan dat ooit Windows opnieuw moet worden geïnstalleerd. Dat kan diverse oorzaken hebben. Windows vervuilt in de loop van de tijd. Er kan iets misgaan waardoor Windows niet meer optimaal functioneert. Er kan een crash optreden van uw harde schijf, om maar enkele voorbeelden te noemen. Wat betekent zo n herinstallatie? 1. Windows opnieuw installeren vereist dat u een CD-rom schijf hebt waarop uw Windows versie staat, of uw computer moet beschikken over een her-installatie faciliteit die op een aparte partitie van de harde schijf staat. 2. Als u Windows installeert vanaf een Windows CD moet u daarna meestal nog het moederbord, de videokaart en de geluidskaart installeren met behulp van de bij uw computer geleverde CD-rom waar de drivers van deze hardware op staan. 3. U moet uw internet account opnieuw instellen en als u een netwerk hebt uw router opnieuw configureren. 1

4. Daarna is het raadzaam om Windows update te draaien om alle updates te installeren. Dat zijn er voor Windows XP intussen meer dan 150 en voor Windows Vista ook reeds vele tientallen inclusief de service packs. 5. Verder moet u uw printer(s) opnieuw installeren en uw scanner. Vaak heeft Windows deze apparaten al ontdekt en een minimale installatie uitgevoerd, maar als u van alle mogelijkheden van deze apparaten gebruik wilt maken is installatie vanaf de bijgeleverde CD s aan te bevelen. 6. U moet alle toepassingsprogramma s (Microsoft Office met Word, Excel, Powerpoint, Access etc). Open Office met Writer, Calc, Impress, Base), IrfanView of andere fotobewerkingsprogramma s, en alle andere programma s die u wilt kunnen gebruiken, opnieuw installeren. 7. U moet alle, door u zelf gemaakte documenten, spreadsheets, database toepassingen, foto s, video s etc. etc. waarvan u natuurlijk een recente backup hebt (of misschien toch niet? dan hebt u echt een probleem), terugzetten. Met deze hele operatie bent u ongeveer een hele dag onder de pannen. In plaats van deze tijdrovende operatie (met uitzondering van punt 7) kunt u een eerder gemaakte image van uw C: schijf terugzetten. Dat houdt dus in dat de inhoud van uw C: schijf wordt hersteld naar de situatie van het moment waarop u de image hebt gemaakt. Een image van een gehele schijf met ca 20 GB aan bestanden kost met een moderne computer ongeveer één á 1½ uur. Dit is dus een zeer aantrekkelijk alternatief. Wanneer en hoe maken we een image? Het beste is een image te maken direct na een volledige en schone installatie die een probleemloos werkende computer heeft opgeleverd. U kunt dan later te allen tijde deze zelfde situatie herstellen. 2

Als uw computer op dit moment goed functioneert kunt u van de huidige situatie een image maken om deze situatie zonodig later te herstellen. MAAK GEEN IMAGE VAN EEN NIET GOED WERKENDE COMPUTER. In dat geval zit er niets anders op dan een herinstallatie uit te voeren zoals boven beschreven. Ja, dat kost u dan een dag. Maak daarna dan een image. Een tweede voorwaarde voor het maken van een image is de beschikbaarheid van de daarvoor benodigde opslagruimte. Deze ruimte moet bij voorkeur beschikbaar zijn op een aparte partitie van de harde schijf, of nog beter op een fysiek aparte harde schijf, b.v. een externe harde schijf. Een aparte harde schijf werkt het snelst en gemakkelijkst. Houdt er rekening mee dat de benodigde opslagruimte ruim ⅓ bedraagt van de ingenomen ruimte op de schijf waarvan u een image wilt maken. Hoe maken we een image? Nadat het programma PING is gedownload vanaf site: http://ping.windowsdream.com/cgi-bin/download.pl. U kiest PING3.00.iso of een nieuwere versie indien beschikbaar. U slaat het het gedownloade bestand PING3.00.iso op u brandt dat bestand op een CD. Dit moet gebeuren met een brandprogramma waarmee u een bestand als iso bestand kunt branden. Het bestand als data bestand branden werkt niet. Dit branden als iso bestand kan met NERO of met het gratis te downloaden bestand IsoRecorder te vinden op de website van Alex Feinman (http://isorecorder.alexfeinman.com/isorecorder.htm) Na het downloaden van het PING bestand en het installeren van het IsoRecorder systeem of als u Nero hebt opent u het brandsysteem en in dit brandsysteem bladert u naar het PING bestand en kiest u voor Image naar schijf branden onder Backup in Nero, of Copy Image to CD in IsoRecorder.. Als de PING schijf klaar is doet u deze in de CD-speler en start u de computer opnieuw op. U moet er echter wel voor zorgen dat de computer van de CD opstart. Als dat niet gebeurt moet u in de Bios regelen dat de bootvolgorde zodanig staat ingesteld dat eerst 3

wordt gekeken of er een bootable CD aanwezig is en dat daarvan wordt opgestart. De bootvolgorde moet dus zijn: Eerst CD en daarna HD. De procedure om een image te maken gaat dan als volgt: De computer start op van de PING CD Als u het scherm Welcome to PING ziet drukt u op Enter en daarna nogmaals op Enter voor OK In scherm Partimage Is Not Gost Kiest u voor Shutdown en Enter voor OK Kies vervolgens voor Local Disk Partition en bevestig met Enter voor OK In scherm Choose the partition for Backup kiest u uit de weergegeven schijven de schijf waarvan u een backup wilt maken (dit is dus de C: schijf). Deze herkent u aan de weergegeven naam. Deze naam wordt ook weergegeven in de Verkenner. Dit moet u dus eerst uitzoeken voor u aan de procedure begint. Het kiezen van de juiste schijf gaat als volgt: U selecteert de schijf met de pijltjestoetsen en drukt daarna op de spatiebalk om het sterretje voor de gewenste schijf te plaatsen ten tekendat deze is geselecteerd. Vergeet dit niet want dan werkt het niet. Bevestig met Enter. In het volgende scherm staat: Choose the partition where to store the backup. Hier selecteert u op dezelfde manier de schijf waar de image moet worden opgeslagen. Dit is dus bij voorkeur een externe HD. In scherm: Enter a root directory typt u een backslash \ en bevestigt met OK. Kies vervolgens: Create New Image en bevestig met Enter. In scherm: Enter a name for new image typt u de naam die u de image wilt geven b.v. ImageCHoofdcomputer eb bevestig met Enter. In het volgende scherm (over details) kiest u de eerste keer Yes. Later kunt u m.i. voor No kiezen. Bevestig met Enter. In het scherm over de soort compressie kiest u voor gzip Bevestig met Enter. In het volgende scherm kiest u voor Partimage en bevestigt weer met Enter. 4

Bij File reduction jiest u No en bevestigt met Enter. Daarna start het proces. U kunt op het scherm o.a. zien hoe lang het allemaal gaat duren. Afhankelijk van de schijfgrootte kan dit tussen 1 en wel 3 uren gaan duren. Noteer de tijd waarop het proces ongeveer klaar is. Mocht uw beeld op zwart gaan en het lampje van uw computer blijft knipperen moet u niet ingrijpen, maar het proces z n gang laten gaan totdat de computer wordt uitgeschakeld. Als alles klaar is start u de computer opnieuw op, maar voor deze opstart van de CD moet u deze verwijderen. Mocht u net te laat zijn met het verwijderen van de CD dan wacht u tot het eerste scherm van PING verschijnt, verwijdert u de CD en drukt op Ctrl- Alt-Del om de computer opnieuw op te starten. Het terugzetten van de image gaat eigenlijk op dezelfde manier, mat dien verstande dat u in het begin van het proces kiest voor Restore van een image in plaats van het maken daarvan. Verder kiest u dan eerst voor de drive waarop de image staat en daarna voor de drive waarop die moet worden teruggeplaatst. Uit het bovenstaande blijkt m.i. dat het maken van een image eigenlijk heel eenvoudig en gemakkelijk is. Het is echt niet alleen voor zeer ervaren computeraars en het kan u in de toekomst erg veel werk besparen en de beslissing om Windows eens opnieuw te installeren omdat er in de loop van de tijd toch een hoop vervuiling en de nodige vertraging is opgetreden, een stuk gemakkelijker maken. In het geval dat u met een niet meer op te starten Windows te maken hebt, is er met PING geen apart programma nodig omdat PING op een bootable CD staat en zelf op basis van Linux werkt ECHTER!!! Als u besluit om een image te maken van uw C: schijf moet u natuurlijk ook zorgen dat u backups hebt van alle gegevens die u zelf op de computer zet, want wellicht ten overvloede: de image is een momentopname en als u de image terug zet herstelt u de C: schijf naar de situatie van het moment van het maken van de image. Alles dat u daarna hebt gedaan moet u herstellen na het terugzetten van de image. Dat betekent dat u een goede backup procedure moet hanteren. DAT MOET U 5

TROUWENS OOK ALS U GEEN IMAGE HEBT GEMAAKT. U moet dus, als u niet voor verrassingen wilt komen te staan alle gegevens die u zelf op de computer zet in een backup procedure opnemen. Dit geldt dus voor documenten, spreadsheets, presentaties, databasebestanden, foto s, video s, uw zelf gemaakte website s etc. etc. Ik mag aannemen dat u zelf weet wat u allemaal op uw computer opslaat. Een handig hulpmiddel bij het maken van backup s is het programma: SyncBack Vooraf: Workshop Backup maken met Syncback Eerste vraag: Wat wil ik in de backup opnemen ofwel: Wat wil ik niet missen als de computer crasht of Wat wil ik meenemen naar mijn nieuwe computer. Antwoord: Mijn documenten zoals belangrijke brieven, gemaakte spreadsheets met berekeningen od adressenbestanden. Foto s Video s Adresboek van Outlook Express of Contactpersonen van Windows Mail E-mails? Tweede vraag: Moet echt alles mee? Antwoord: 6

Nee. Dus eerst opschonen d.w.z. Eerst overbodige of verouderde bestanden, foto s, emailadressen e.d. verwijderen. Belangrijke e-mails kunnen worden afgedrukt en bewaard of opgeslagen worden als document in de map Mijn Documenten. Misschien hoeft u dan helemaal geen backup van e-mails te maken. Als u erg veel e-mails wilt bewaren kunt u ook overwegen om periodiek (b.v. eens per jaar) al uw e-mails op een CD te zetten en deze helemaal buiten de backup houden. Na het opschonen een lijstje maken van wat precies in de backup mee moet. Derde vraag: Waar staat dat allemaal wat ik wil bewaren. Antwoord: Daar waar Windows het heeft neergezet, tenzij u dat anders hebt geregeld. In Word, Excel, Writer etc kunt u zelf aangeven waar de bestanden moeten worden opgeslagen. Standaard is dat op de C:\ schijf in de map Documenten van de gebruiker die ingelogd is. Bij meerdere gebruikersaccounts zijn dat dus meerdere plaatsen. Foto s hebt u natuurlijk keurig in submappen van Mijn Afbeeldingen gezet evenals Video s. Uw e-mail adresboek staat, als u Vista gebruikt in de map:gebruikers\uw Gebruikersnaam\Contactpersonen. U kunt deze map opnemen in uw backup maar u kunt ook eerst via Windows Mail uw contactpersonen exporteren naar een hulpmap. Alle contactpersonen worden dan in een bestand gezet dat u in de backup kunt opnemen. De eerste methode is minder werk dus kiezen we daarvoor. Als u Windows XP hebt met Outlook Express als e-mail programma hebt u geen map Contactpersonen maar een 7

adresboek dat staat in de map:documents & Settings\Gebruikers\ Microsoft\Address Book. Ook in Outlook Express kunt u het adresboek exporteren om dit b.v. weer te importeren op uw nieuwe computer met Vista en Windows Mail. U moet dan het adresboek exporteren als een door komma s gescheiden tekstbestand en dat ook weer als zodanig importeren. De map waar de e-mails worden opgeslagen is door Microsoft heel goed verborgen, maar is gemakkelijk op te sporen omdat deze staat in de map die aangegeven staat in Outlook Express onde r de menu-optie Extra-Opties-tab Onderhoud-Archiefmap. Als u daar de regel selecteert, daarna op Ctrl-C drukt en daarna gaat naar Start-Uitvoeren en plakt met Ctrl-V en op Enter drukt opent zich de map met de e-mail bestanden. U kunt deze dan kopieren/branden op een CD of als u de plaats van de map hebt genoteerd deze opnemen in uw backup. Als u de lokatie van uw e-mails wat gemakkelijker wilt kunnen vinden kunt u deze verplaatsen door op bovenvermelde plaats een eenvoudiger te vinden lokatie te typen b.v. onder Mijn Documenten een map email te maken. Nu we weten wat we in de backup willen opnemen gaan we met Syncback aan de slag. Syncback installeren vanaf memory stick of van internet. Ik heb Syncback voor u gedownload van internet en op de memorystick gezet. We gaan nu eerst Syncback op de computer installeren. We gaan dat als volgt doen: Dubbelklik op het,zip bestand op de stick en pak het bestand uit in de aangegeven map op de stick. Ga naar het uitgepakte bestand op de stick met de naam: Syncback_Setup_NL.exe en dubbelklik hierop. Nu wordt de installatie gestart. Accepteer de licentievoorwaarden en klik zo vaak op Volgende als nodig is om de installatie uit te voeren. Klik tot slot op Installeren en tenslotte op Voltooien. Als in het laatste scherm Start Syncback aangevinkt staat krijgt u de vraag of u een profiel wilt aanmaken. Klik op Nee. En daarna 8

op Exit. We zijn nu weer uit Syncback en beginnen met de backup zoals hieronder aangegeven. SyncBack kunt u gratis downloaden van: http://www.freedownloads.nl/syncback.htm Klik onderaan de pagina op de tekst downloaden. Het gedownloade bestand heet SyncBack_Setup_NL.zip Dubbelklik op dit bestand om het uit te pakken en start SyncBack_Setup_NL.exe op. De werking van SyncBack Met SyncBack kunt u backups van bestanden en/of gehele mappen maken, al of niet inclusief submappen. Het is ook mogelijk bestanden te synchroniseren. Synchroniseren is eigenlijk backuppen in twee richtingen. Als u b.v. een bestand op twee verschillende plaatsen hebt staan en u wilt op beide plaatsen aan het bestand kunnen werken kunt u met SyncBack regelen dat de beide bestanden toch aan elkaar gelijk blijven. In de context van dit boekje beperk ik mij tot de backup functie. SyncBack werkt eigenlijk heel eenvoudig. Het werkt met profielen. Een profiel krijgt een naam en bevat de gegevens van het bestand of de map (al of niet inclusief sub-mappen) waarvan een backup moet worden gemaakt, en de plaats waar de backup moet worden opgeslagen. Dat is in feite alles. Er kunnen meerdere profielen worden gemaakt. Bovendien kunnen groepen worden gemaakt waarin meerdere gelijksoortige profielen worden opgenomen. Dat is handig bij het daadwerkelijk laten uitvoeren van de backup-procedure. Het uitvoeren van een backup kan nl per profiel, maar ook per groep. Hebt u b.v. 10 profielen aangemaakt om 10 mappen te backuppen dan kunt u deze 10 profielen opnemen in 1 groep en zodoende met 1 opdracht alle 10 mappen backuppen. Die backup opdrachten kunt u handmatig uitvoeren, maar ook in een schema zetten voor automatische uitvoering. 9

Als u SyncBack voor de eerste keer start krijgt u een schermpje waarin staat dat er geen profielen zijn en of u er een wilt aanmaken. Als u ja kiest moet u een naam opgeven van het profiel dat u wilt maken. Daarna komt u in het scherm waarin de gegevens van het profiel moeten worden ingevuld. Als u nee kiest komt u meteen in het scherm voor de gegevens van een profiel en moet u op Nieuw klikken om een nieuw profiel te kunnen maken. De eerst keuze die u moet maken is of u een Backup of een Synchronistie wilt of een groep. We beperken ons tot backup en groep. Eerst de backup. In bovenstaand scherm ziet u de profielen die ik op mijn computer heb aangemaakt. Dat zijn 8 profielen van Accesssystemen die ondergebracht zijn in een groep, twee windowsmail mappen (contactpersonen en emails) die in een groep windowsmail zijn gezet en nog een map documenten die niet in een groep zit. Een profiel wordt als volgt gemaakt: Klik na het opstarten van SyncBack in bovenstaand scherm op Nieuw en u krijgt het volgende venster te zien: 10

Klik zonodig Backup aan en klik op OK. U krijgt dan onderstaand scherm. Vul een naam in b.v. Mijn Documenten als u de map Mijn Documenten wilt backuppen, en klik op OK. U ziet nu het volgende venster: In dit scherm moet u drie zaken aangeven nl. 11

Wilt u een map inclusief (eerste optie) of exclusief (tweede optie) sub-mappen in de backup opnemen. Waar staan de bestanden (Bron) die u wilt backuppen Waar moet de backup worden opgeslagen (Doel). Met het knopje aan het eind van de in te vullen velden voor Bron en Doel kunt u naar de betreffende mappen bladeren waardoor de kans op fouten wordt uitgesloten. Na het invullen klikt u op OK. U krijgt dan de vraag of u een simulatie van de voorgestelde backup wilt uitvoeren. Klik op Nee. Klikken op Ja werkte bij mij niet goed en heeft ook weinig zin. Een foutief profiel kan nl gemakkelijk worden verwijderd. Na de klik op Nee wordt het backupprofiel getoond in het venster waarin alle profielen staan weergegeven. Op dezelfde wijze kunt u voor alle mappen waarvan u een backup wilt kunnen maken een profiel aanmaken. Als u een aantal, of misschien wel alle gemaakte profielen in een groep wilt plaatsen gaat u als volgt te werk: Klik in het profielenscherm op Nieuw en kies voor groep. U kiest een naam voor de groep en krijgt dan het volgende scherm: 12

U kunt nu uit de gemaakte profielen die profielen kiezen die u in de groep wilt opnemen door deze te selecteren (er op klikken) en deze met de daarvoor bedoelde pijltjes in het rechter veld op te nemen. Klik op OK als u alle gewenste profielen in de nieuwe groep hebt opgenomen. U zien nu in het profielenvenster dat er een groep is gemaakt en welke profielen daarin opgenomen zijn. U kunt een backup op verschillende manieren uitvoeren. Als u een profiel selecteert en daarna op uitvoeren klikt wordt het betreffende profiel uitgevoerd, d.w.z. dat de backup wordt uitgevoerd. Datzelfde kunt u ook doen met een groep, dan wordt voor de gehele groep een backup gemaakt. Overigens is het zo dat alleen gewijzigde bestanden worden gebackupd. Bovendien wordt getoond welke bestanden zijn gewijzigd waarbij u het wijzigen zelfs nog kunt uitschakelen. Het emailarchief kan niet worden gebackupd als het emailprogramma geopend is. U kunt echter instellen dat SyncBack uw emailprogramma automatisch mag sluiten. Dat kan met de optie Wijzig-Expert-Automatisch sluiten. In het profielenscherm kunt u met de knop Planning regelen dat automatisch een backup wordt gemaakt voor een bepaald profiel of groep. Hierbij moet u het wachtwoord van uw Windows account gebruiken. Een blanco wachtwoord wordt niet geaccepteerd. Ik heb dit niet uitgeprobeerd omdat ik e.e.a. liever zelf in de hand houd. Terugzetten Als het nodig is om de backup terug te zetten, omdat u een herinstallatie hebt uitgevoerd of omdat u de image hebt teruggezet kan dat door in het venster waarin de profielen worden getoond op terugzetten te klikken nadat u het gewenste profiel hebt geselecteerd. Als u een groepsprofiel hebt aangemaakt waarin alle andere profielen zijn opgenomen kunt u dit dus met 1 muisklik regelen. 13