EUREGIO WERKBUCH NIEDERLÄNDISCH Kapitel 27-28: Arbeit in einer Arnheimer Großbuchhandlung A) Die Firma Iedereen in Arnhem kent wel de naam Gelderse Boekhandel. En de meeste Arnhemmers weten ook waar je die vindt: pal naast de Openbare Bibliotheek in de Koningsstraat. Veel minder Arnhemmers weten dat de Gelderse Boekhandel intussen opgegaan is in een grotere keten en nu Boekhandel Dekker van de Vegt heet. Behalve de naam is er echter niet veel veranderd. De sortering is nog net zo groot als vroeger. En de interessante afdeling ramsj is nog net zo veelzijdig en aantrekkelijk voor koopjesjagers als voorheen. Kortom: Dekker v.d. Vegt is de belangrijkste boekhandel van Arnhem. In Nijmegen, de moederstad van Dekker van de Vegt, zijn meerdere filialen. Een hele grote in het centrum, een kleinere op het terrein van de universiteit. Je vindt er dan ook een gigantische variatie aan titels. Enerzijds gericht op de doorsneelezer, anderzijds op de vakinteresses van de verschillende universitaire disciplines. Maar ook voor kinderen is er veel te vinden. Die variatie zie je ook terug op de website van het bedrijf, vergelijk de illustratie hierboven. Dekker van de Vegt heeft vanzelfsprekend heel wat mensen in dienst om de winkels te bemensen. Terwijl er bovendien nog een centraal magazijn is, van waar uit de winkels worden bevoorraad. De regelmatige winkelbezoeker stelt al gauw vast dat het verloop onder het personeel gering is: je ziet veel dezelfde gezichten. Kennelijk bevalt het werken in deze 1
boekhandel wel. Als je met de mensen praat, krijg je dat ook bevestigd. Marie-Therèse Jansen bijvoorbeeld zegt: "Werken in zo'n grote boekhandel is echt heel leuk. Ik studeer nog aan de HEAO, richting administratie en verkoop en dit werk past daar natuurlijk heel goed bij. In overleg met de baas, beter bazin, werk ik vrijdagmiddag en zaterdag de hele dag. Dat zijn de drukste tijden hier en voor school hoef ik dan toch niets te doen. Dat bijt elkaar dus niet en levert bovendien een aardig zakcentje op. En met een beetje geluk kan ik hier straks ook een deel van de verplichte bedrijfsstages doen. Dat zou helemaal handig zijn." En John van Galen, die intussen al weer 15 jaar fulltime aan het bedrijf is verbonden, zegt: "Het werk hier is echt heel afwisselend. En de sfeer bij het personeel onder elkaar is meestal erg goed. Dat komt vast ook omdat haast iedereen gek is op boeken. Zo'n boek blijft immers iets spannends: als je leest word je meegenomen in een andere wereld, je speelt als lezer als het ware een rolletje mee in de verhalen die je leest. Want we verkopen natuurlijk niet alleen boeken, we lezen zelf ook heel wat. Bijvoorbeeld als het 's morgens vroeg nog heel rustig is in de winkel. En daar word je dan ook nog heel behoorlijk voor betaald. Ik vang toch altijd zo'n 2500 euro netto per maand. Wat mij betreft wil ik hier tot m'n pensioen blijven.en met een beetje geluk gebeurt dat ook. Dekker van de Vegt is een degelijke werkgever." 1. Lees de tekst door en onderstreep of markeer die informatie die jij belangrijk vindt. 2. Vat op basis van wat je in opdracht 1 hebt onderstreept/gemarkeerd de kern van de tekst samen in het Duits: 3. Stel dat je zou willen solliciteren bij Dekker van de Vegt. Welke punten zijn dan belangrijk, denk je? Betrek bij je keuze ook de informatie uit de tekst en de illustratie daar bij. Belangrijke punten [aankruisen en eventueel aanvullen]: O leeftijd O geslacht O uiterlijk O goed met mensen kunnen omgaan O kunnen boekhouden O met computers kunnen omgaan O flexibele inzetbaarheid O willen werken op zaterdag O willen werken op koopavonden O een beetje boekengek zijn O tevreden zijn met een lage beloning O... 2
B) Solliciteren Op een dag zie je de onderstaande advertentie:! "!! " # $% # & " '(" ")*!!'+,-!./((&0 1 1. Onderstreep/Markeer de kerninformatie in de advertentie. 2. Hieronder vind je twee voorbeelden van een sollicitatiebrief. Lees beide brieven door en onderstreep/markeer punten die je belangrijk vindt. Onderstreep/Markeer ook woorden en begrippen die je handig lijken als je zelf een sollicitatiebrief moet schrijven. Voorbeeld 1: solliciteren op een school 2 % 2-(.3,(4 " "!+-+((- *""! 56* +' 7 "!666 " " " 7""6 "!6"!6 "86 6"!6!"!"6 " 66!6 " 9 676 "!" : 6 06,- 6 " 3
6 ;"<)=< & =4 # " #6"6"!"! 7 >4? @A.//'>& B(+.C,.'-@+A Voorbeeld 2: solliciteren bij een instelling voor sociaal werk!" #"$ %%&' ( ) *+,$"-. /' 0'10!- "$!-"! "/""! ').",) 2. $)$ """(#' $+"$$'!$ #".!.'.""$!)" ) $!-. %$, $! ".$'".,. -.). 2.-$$! ".$'" -.".",$$-', "'""$ ',' ".'" 2.-,.$!-,,',).,-,,,) "$$..) '$! -.,$$$".".!.$'!$" 2 $!$.".$".-.)3'"-. "!"!4, 5!'.! -".'"$!.$" $$ 6.!"!'7+ $-."$$) $."") "! 8 2.'".""" '!!""$9)"'" ",)"$! $. 0!".$ ($* 4
3. Schrijf nu met behulp van de twee voorbeeldbrieven een sollicitatiebrief aan Dekker van de Vegt, waarin je jouw gegevens verwerkt. Schrijf ook een korte curriculum vitae. Daar horen de volgende punten in te staan: - adresgegevens - geboortedatum/leeftijd - geslacht - burgerlijke staat (getrouwd/niet getrouwd/kinderen etc.) - schoolopleiding/diploma's - verdere opleidingen/diploma's - werkervaring - ervaringen met bijvoorbeeld clubs en verenigingen die relevant zijn voor de functie waar je naar solliciteert - etc. Noteer hieronder eerst een aantal dingen, die in ieder geval genoemd moeten worden bij je sollicitie. Schrijf daarna de brief en het curriculum vitae. Belangrijke punten voor mijn sollicitatiebrief en curriculum vitae: 5
C) Het sollicitatiegesprek Maarten Ros heeft ook gereageerd op de advertentie van Dekker van de Vegt. Hij heeft een uitnodiging voor een gesprek gekregen. 1. Luister naar het begin van het gesprek en noteer hieronder in het Duits de belangrijkste punten. 2. Lees nu het tapescript van het sollicitatiegesprek op een van de volgende pagina's door en controleer je aantekeningen hierboven. Luister daarbij nogmaals naar het gesprek. 6
3. Noteer zinnetjes en woorden uit het gesprek die je handig lijken bij een sollicitatie. Schrijf de Duitse vertaling waar nodig erbij. Nederlands Duits 7
Tapescript M-TJ M-TJ Dag meneer Ros. Ik ben John van Galen en naast mij zit Marie-Therèse Jansen. Heeft U zin aan een kop koffie? Nou, graag! OK. Ach Marie-Therèse, haal je even koffie voor ons? Ja hoor. Tja zo gaat dat hier. Ze zouden koffie hebben klaargezet, maar kennelijk is dat vergeten. Geen probleem. Een leuke zaak is dit, vind ik. Was u hier nog nooit geweest? Tot mijn schande moet ik bekennen: nee, nooit. Maar ja ik woon in Nijmegen en daar kom ik veel bij Dekker van de Vegt. En ook daar vind ik de winkel echt prettig. En toen ik uw advertentie zag, dacht ik: waarom ook niet? En heb er op geschreven. Waarom uitgerekend bij ons? Dat is eigenlijk heel eenvoudig. Ik ben een echte boekengek, weet u. En nu ik studeer ik studeer voor leraar economie aan de HAN, u weet wel: de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen heb ik best wat tijd over. Vrijdags hebben we nooit college, dus kan ik dan heel goed. Ha koffie. Bedankt Marie-Therèse, je bent 'n schat! Lekker! En daarvoor wilt u dan drie keer per week naar Arnhem komen, meneer Ros? Ja natuurlijk. Mijn vriendin woont hier, dus dat is geen probleem voor me. Tja, snap ik. Welke ervaring heeft u eigenlijk met boeken en de boekhandel? Mijn opa van vaderszijde was boekhandelaar in Venlo. Misschien heeft u weleens van boekhandel Ros gehoord? Als kind was ik daar niet weg te slaan. Boeken hebben altijd iets mysterieus voor me gehad. Ik was zo'n kind dat met de vingers in de oren plat op de grond boeken las, alles wat ik maar te pakken kon krijgen. Ik droom er nog wel eens van. Mijn vader was enig kind maar wilde de zaak niet overnemen. Hij is het onderwijs ingegaan en is uiteindelijk rector geworden van het Thomascollege in Venlo. Mijn opa heeft een jaar of tien geleden de zaak verkocht. Z'n opvolger heeft het niet gered en tot mijn verdriet is de zaak een paar jaar geleden opgeheven. 8
M-TJ... Nou dat is sterk. Ik heb daar op school gezeten en zelfs nog les gehad van uw vader. Was een keigoede docent. Economie, geloof ik? Ja, hetzelfde vak dat ik nu studeer. Eigenlijk zou ik het liefst bij mijn grootvader in de zaak zijn gegaan, maar ja dat ging dus niet meer. Maar goed dat was het lange antwoord op de korte vraag 'waarom'. U weet wat u gaat verdienen? We hebben u dat in een infopakket toegestuurd, nietwaar? Ja. Volgens de CAO voor de boekhandel. Dat is wat mij betreft prima. Wanneer kunt u eventueel beginnen? Eigenlijk direct.... 4. Wat denk je? Krijgt Maarten Ros de baan bij Dekker van de Vegt? Waarom (niet)?............ 5. Zoek in een Nederlandse krant (vraag je docent[e] hiernaar) een personeelsadvertentie. Lees deze door. Werk samen met iemand anders uit de groep. Hij/Zij is de personeelschef, jij solliciteert. Verzin het sollicitatiegesprek, oefen het samen en demonstreer het resultaat voor de groep. Neem het gesprek op cassette op en beluister het later nog eens. Noteer fouten die je van elkaar hoort! Veel plezier! 9
D) Paperassen Net als in Duitsland heb je ook in Nederland allerlei papieren die je moet invullen als je ergens komt te werken. Bijvoorbeeld een loonbelastingverklaring. En bij je eerste salaris krijg je vaak een computeruitdraai met een overzicht van wat je verdient, bruto; verder wat er aan premies en belasting af gaat; en tenslotte wat je netto krijgt uitbetaald. Enzovoort enzovoort! 1. Zuerst die Lohnsteuererklärung. So etwas MUSS jeder Arbeitgeber in den Niederlanden von jedem Arbeitnehmer ausfüllen lassen. Das sieht sehr kompliziert aus, auch sprachlich (ja ja diese Beamten...), ist aber einfach. Man braucht im Grunde nur Namen, Adresse etc. anzugeben plus die sogenannte 'Sofi-nummer' (= Sozialversicherungsnummer), die jede(r) Holländer(in) amtlich erhält und kontrollierbar macht. Auch AusländerInnen, die legal in den Niederlanden arbeiten, bekommen eine solche Nummer. Auf der nächsten Seite finden Sie das Formular. Füllen Sie darauf Ihre Angaben so gut es geht aus! Achtung: Punkt 2 sieht sehr kompliziert aus, ist aber faktisch sehr einfach. Es geht darum, ob man mehr als einen Arbeitgeber hat und ob diese(r) die Lohnsteuer schon vom Einkommen abhält. Normalerweise ist das der Fall. 10
11
2. Und dann endlich: Lohn nach der Arbeit! Hier die offizielle Übersicht vom Lohn eines Lehrers/einer Lehrerin. Entscheiden Sie: was erhält er/sie brutto und was netto? Umkreisen Sie die Beträge. 12
E) Typisch Nederland(s)? Das wussten Sie ja schon: Für die Euregios Rhein-Waal und Rhein-Maas Nord wurde vom ROC Nijmegen (Institut für berufliche Bildung) ein interessantes CD-Rom-Projekt durchgeführt. Die Einleitung dazu spricht für sich. In diesem Euregio-Werkbuch haben wir die Inhalte dieser CD-Rom öfters aktiviert. Über Ihre(n) Kursleiter ist das Material auch für Sie verfügbar. Eventuell können Sie es auch direkt beim Euregio-Büro in Ihrer Region bestellen gratis, solange Vorrat reicht! Die Bedienung ist einfach: die CD-Rom startet automatisch (wenn nicht: dann doppelklicken auf die Datei 'start.exe'). Sie wählen nachdem Sie sich einverstanden erklärt haben mit dem Text über Haftungsausschluss durch Anklicken 'Betriebskultur in den Niederlanden'. Sie klicken jetzt auf 'Start' und kommen dann in ein Menü. Hier finden Sie Zutritt zu allen Materialien auf der CD-Rom. In diesem Fall klicken Sie Sich bewerben an. Lesen Sie und hören Sie hier alle Rubriken und besonders auch die Tipps: Tun/Nicht tun. Sehen Sie sich auch den kleinen Film an: eine Bewerbungsgespräch in den Niederlanden. Als Kontrast können Sie auch das entsprechende 13
Material aus Deutschland ansehen. Wählen Sie dafür die Kategorie 'Bedrijfscultuur in Duitsland'. 1) Was ist der Kern von dem, was gezeigt wird, bzw. was in den Tipps: Tun/Nicht tun. erwähnt wird? Notieren Sie:......... 2) Gibt es hier deutliche Unterschiede mit dem, was Sie in Ihrer eigenen Arbeitssituation kennen? Wenn ja: welche? Wenn nein: wieso nicht?......... 14
F) Taal onder de loep Die Wortfolge in niederländischen Sätzen Sehen Sie sich folgende Sätze aus diesem Kapitel mal kurz an: In Nijmegen, de moederstad van Dekker van de Vegt, zijn meerdere filialen. Je vindt er dan ook een gigantische variatie aan titels. Maar ook voor kinderen is er veel te vinden. Die variatie zie je ook terug op de website van het bedrijf, vergelijk de illustratie hierboven. Terwijl er bovendien nog een centraal magazijn is, van waar uit de winkels worden bevoorraad. Als je met de mensen praat, krijg je dat ook bevestigd. Ik studeer nog aan de HEAO*, richting administratie en verkoop en dit werk past daar natuurlijk heel goed bij. En John van Galen, die intussen al weer 15 jaar fulltime aan het bedrijf is verbonden, zegt: "Het werk hier is echt heel afwisselend. En John van Galen, die intussen al weer 15 jaar fulltime aan het bedrijf is verbonden, zegt: "Het werk hier is echt heel afwisselend." Dat komt vast ook omdat haast iedereen gek is op boeken. En toen ik uw advertentie zag, dacht ik: waarom ook niet? Welke ervaring heeft u eigenlijk met boeken en de boekhandel? Mijn opa heeft een jaar of tien geleden de zaak verkocht. Net als in Duitsland heb je ook in Nederland allerlei papieren die je moet invullen als je ergens komt te werken. *HEAO = Hoger Economisch en Administratief Onderwijs (vergleichbar mit der deutschen Wirtschaftshochschule) 1. Welche von folgenden Feststellungen ist/sind richtig? Bitte ankreuzen: O Im Niederländischen werden die Sätze für 99% ungefähr genauso gebaut wie im Deutschen. O Im Niederländischen werden die Sätze für 69% ungefähr genauso gebaut wie im Deutschen. O Im Niederländischen werden die Sätze für 39% ungefähr genauso gebaut wie im Deutschen. O Im Niederländischen werden die Sätze für 9% ungefähr genauso gebaut wie im Deutschen. 2. Unterstreichen Sie in den Sätzen alles, was im Deutschen eine andere Wortfolge haben würde. 15