Managementsamenvatting

Inhoudsopgave Managementsamenvatting... 3 Hoofdstuk 1. Kunstonderwijs in de metropool Rotterdam/Den Haag... 7 1.1 Veerman en Dijkgraaf... 7 1.2 Den Haag en Rotterdam samen... 7 1.3 Verantwoordelijkheid in de sector... 8 1.4 Voorop in de metropool... 8 1.5 What s in it? voor de student en de docent... 9 Hoofdstuk 2. Ons profiel... 10 2.1 De bestaande profielen... 10 2.2 SWOT-analyse... 10 2.3 Keuzes: wel en niet... 10 2.4 Ons gezamenlijk profiel... 12 Hoofdstuk 3. Het onderwijs... 17 3.1 Ons onderwijsaanbod... 17 3.2 Aansluiting op het sectorplan hbo kunstonderwijs... 18 3.3 Kwaliteit en studiesucces... 19 3.4 Ondernemerschap... 22 Hoofdstuk 4. Onderzoek en valorisatie... 26 4.1 Onderzoek... 27 4.2 Ambitie... 27 4.3 Aansluiting bij topsector Creatieve industrie... 28 Hoofdstuk 5. Onze prestatie-agenda... 34 5.1 Preambule... 34 5.2 Prestatie- en profileringsafspraken... 34 5.3 Prestatieafspraken hoofdlijnenakkoord... 35 5.4 Uitvoerbaarheid... 40 2

Managementsamenvatting De Hogeschool der Kunsten Den Haag en Codarts Rotterdam gaan samen op. Deze beleidsagenda Een klasse apart laat zien wat we gezamenlijk voor 2013-2016 voor ogen hebben en hoe we dat vertalen in onderwijs en onderzoek. Onze inzet bij de prestatie-afspraken Codarts Rotterdam en Hogeschool der Kunsten Den Haag vormen een klasse apart. Die klasse gaan we in een hecht samenwerkingsverband inzetten in de prestatie-afspraken. In lijn met Veerman staan wij voor scherpe keuzes, strenge selectie en hoge kwaliteit in ons onderwijs. Voor ons is de grootste prestatie-inspanning het samenbrengen van de twee instellingen. Vanuit onze kennis en ervaring zetten wij ons in voor een Centre of Expertise voor onderzoek in relatie tot de kunsten en voor de taskforce vooropleidingen. Voor onze gezamenlijke ambitie maken wij aanspraak op het selectieve budget voor een bijdrage van 2,5 mln. Antwoord op Veerman De commissie Veerman en de commissie Dijkgraaf zijn stellig over het kunstvakonderwijs. Het is van hoge kwaliteit en neemt binnen het Nederlandse hoger onderwijs een bijzondere positie in. Als uitdaging voor onze profilering zien wij dan ook om nationaal, en zeker ook internationaal, in het onderwijs en in het werkveld onze vooraanstaande positie uit te bouwen. De Hogeschool der Kunsten Den Haag (bestaande uit de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium) en Codarts Rotterdam gaan deze opgave gezamenlijk aan. Wij zijn voor een belangrijk gedeelte complementair zowel qua opleidingen en cultuur als qua mogelijkheden voor nieuwe dwarsverbanden. Wij kunnen elkaar versterken als internationaal georiënteerde hogescholen en zetten ons er dan ook voor in om de komende jaren tot de top van de internationale kunstvakopleidingen te (blijven) behoren. Den Haag en Rotterdam werken al geruime tijd samen. Dit bouwen wij verder uit. Dat is ook wat de politiek, de maatschappij en het werkveld van ons vragen. Er leeft een duidelijke wens om te komen tot een geïntegreerd, geprofileerd en kwalitatief hoogwaardig aanbod van kunstvakopleidingen. Codarts Rotterdam en de Hogeschool der Kunsten Den Haag nemen hiervoor hun verantwoordelijkheid. Voor de student ontstaat er een nieuwe onderwijsomgeving die ten opzichte van de huidige situatie meer verdieping en verbreding mogelijk maakt. Onze gemeenschappelijke inzet luidt, en dat is wat ons betreft de kern van Veerman, scherpere keuzes, strengere selectie, hogere kwaliteit. Voorop in de metropool Wij lopen voorop in de Metropoolregio Rotterdam/Den Haag. Met 3 miljoen inwoners binnen een straal van 20 kilometer van beide stadscentra vormen Rotterdam en Den Haag een Metropoolregio. Deze regio heeft een sterke internationale uitgangspositie en een kwalitatief hoogwaardig cultureel aanbod met gerenommeerde kunstinstellingen, orkesten, podia en festivals. Kunst en cultuur, onderwijs en talent zijn bij uitstek exponenten die de metropool een gezicht geven. Wij willen ons manifesteren als topinstituut waarin studenten een aanstekelijke, inspirerende en perspectiefrijke leeromgeving aantreffen. Naar een gezamenlijk profiel Codarts Rotterdam leidt op voor dans, muziek en circus arts. Codarts is bekend vanwege zijn sterke profiel in de moderne dans, het brede aanbod van de opleidingen in de muziek met de unieke opleiding wereldmuziek. Het is een internationale hogeschool met een duidelijke inbedding in Rotterdam met educatie en community arts. Codarts heeft een sterke relatie met podia en gezelschappen. Avontuur en ambachtelijkheid zijn belangrijke kernwaarden. 3

Het Koninklijk Conservatorium en de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten zijn bekend om hun sterke merk voor klassieke muziek en scheppende afdelingen, om de sterke opleidingen autonome beeldende kunst en vormgeving. Ze bieden bijzondere masters aan als Type and Media, ArtScience, Sonologie en Artistic Research en een toonaangevende opleiding in oude muziek. De Hogeschool heeft een duidelijke visie op onderzoek in de kunsten door o.a. een unieke samenwerking met de Universiteit Leiden. Traditie en vernieuwing zijn belangrijke kernwaarden. We gaan deze sterkten uitbouwen en aan elkaar verbinden. Enerzijds door gezamenlijk de kansen te benutten om het beste talent aan ons te binden, om nieuwe excellentieprogramma s te ontwikkelen en ons netwerk in het werkveld uit te breiden. Anderzijds door belemmeringen weg te nemen door bepaalde studierichtingen voldoende kritische massa te geven, een zwak geprofileerde docentenopleiding aan te scherpen en afnemende belangstelling in bepaalde disciplines positief om te buigen. Hoewel beide hogescholen afzonderlijk absoluut bestaansrecht hebben, zijn we van mening dat het geheel meer oplevert dan de som der delen. Samenwerken en het aanbrengen van focus en massa brengt meerwaarde voor de student én het werkveld. Wij constateren in het licht van de maatschappelijke ontwikkelingen een noodzaak om ons onderwijs op elkaar af te stemmen. Als we bijvoorbeeld in beide steden een volwaardig orkestprofiel voor de opleiding muziek willen continueren, kunnen wij dat het beste gezamenlijk aanpakken. Veerman en Dijkgraaf pleiten voor herinrichting van het landschap van het kunstvakonderwijs. Wij hebben hiervoor een deel van de oplossing. En hoewel het samengaan van onderwijsinstellingen niet populair is, wordt juist in de cultuursector herverkaveling en krachtenbundeling sterk aangemoedigd. Dit bevestigt onze bijzondere positie als kunsthogeschool. Overigens praten we in de nieuwe situatie met circa 3.000 studenten nog steeds over kleinschalig onderwijs. Het uitgangspunt voor onze samenwerking is de versterking van het onderwijs voor de student. Inhoud staat centraal, organisatie volgt. Bij de vormgeving van de samenwerking zijn (internationale) kwaliteit en wederzijds begrip en respect voor elkaars ambities, belangen en positie de leidende principes. Dat leidt tot de volgende profielkenmerken 1. Traditie en avontuur, ambachtelijkheid en vernieuwing 2. Vooraanstaande opleidingen in 5 domeinen 3. Internationaal kunstvakonderwijs 4. Kritische massa als basis voor studiesucces 5. Oog voor jong talent 6. Onderzoek als DNA 7. Actieve innovatieve rol in en samen met de beroepspraktijk 8. Aandacht voor excellence en well being Onze onderwijsagenda Ons profiel is terug te vinden in het aanbod van opleidingen. We hebben opleidingen in 5 domeinen (muziek, dans, beeldende kunst, vormgeving en circus arts). Uniek voor de samenwerking is dat we opleidingen hebben voor jong talent vanaf 5 jaar, binnenschools en buitenschools. We kennen bachelor- en masteropleiding en er zijn promotietrajecten mogelijk. We hebben een duidelijke visie op kwaliteit en studiesucces. We kennen selectie aan de poort, we hebben kleinschalig onderwijs, we halen met onze docenten de beroepspraktijk binnen en hebben openbare eindexamens met externe deskundigen. In de accreditaties scoren we goed tot excellent, en ons bachelor rendement is hoger dan het landelijke gemiddelde. We zien het als onze opgave deze standaard te handhaven en waar mogelijk te verbeteren. Dijkgraaf benadrukt het belang van ondernemerschap in de opleidingen. Er gebeurt al veel in onze opleidingen. Veel van onze alumni vestigen zich als zelfstandige ondernemer en dat is ook af te lezen aan het feit dat landelijk 49% van de afgestudeerde kunstvakstudenten een eigen onderneming heeft. In ons 4

onderwijs komt het ondernemerschap terug in het grote aantal projecten, producties en tentoonstellingen die samen met het werkveld worden georganiseerd. In 2008 organiseerden we samen 1.200 evenementen (conform de definitie van U-map, het classificatiesysteem voor hoger onderwijs). Een van de grotere opgaven voor de komende jaren is te komen tot een gemeenschappelijke aanpak van de capaciteitsreductie uit het sectorplan kunstvakonderwijs bij de bacheloropleidingen (12% muziek, 20% autonome beeldende kunst en 30% dans). We gaan dat doen door samenhang te brengen in onze gemeenschappelijke opleidingen klassieke muziek, jazz en dans. Het uitgangspunt is hogere kwaliteit door scherpe selectie en verbeterd onderwijsaanbod. Verder gaan we het profiel van de docentenopleiding aanscherpen door het oprichten van een interfaculteit. Om ons onderwijs te vernieuwen ontwikkelen we nieuwe 3-jarige honoursprogramma s voor zeer talentvolle studenten. Dat is een specifiek programma naast de bestaande bachelorsprogramma s. Ook willen we altijd voldoende talent in onze opleidingen. Met de kennis en ervaring van onze vooropleidingen willen wij het voortouw nemen in de talentontwikkeling. We versterken onze masterprogramma s en bouwen onze ervaringen met betrekking tot onderzoek in de kunsten verder uit in de opleidingen. We gaan het ondernemerschap verder stimuleren door strategische allianties te sluiten en co-producties te maken met vooraanstaande instituten in ons gezamenlijk netwerk. Verder brengen we onze stagebureau s en impresariaten samen in een werkelijk Career Development Office. Codarts zal tevens de aanbevelingen uit het rapport van de Inspectie van het Onderwijs betrekken om de organisatie te vereenvoudigen. Ook binnen de Hogeschool der Kunsten zullen werkende weg organisatorische aanpassingen worden doorgevoerd, vanuit eigen behoefte en noodzaak, en in afstemming met het verbetertraject dat bij Codarts inmiddels in gang is gezet. Onze onderzoeksagenda Ons profiel komt eveneens tot uitdrukking in onze onderzoeksagenda. We zijn ervan doordrongen dat de kunstpraktijk behoefte heeft aan gevalideerde kennis en inzicht op dit terrein, aan evidence-based practice. De hedendaagse kunstenaar is een reflecterende beroepsbeoefenaar, iemand die nadenkt over zijn eigen aanpak en werkwijze en welbewust de discussie met andere professionals zoekt. Wij willen onze studenten zodanig equiperen dat zij in deze wereld hun plek kunnen vinden. Onderzoek draagt bij aan de vorming van deze reflecterende en innoverende beroepsbeoefenaar. Voor zowel de bachelor als de master. Uniek in Nederland Sinds 2001 werkt de Hogeschool der Kunsten Den Haag nauw samen met de Universiteit Leiden. Dankzij de in gezamenlijkheid opgerichte Academie der Kunsten, onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen, is de Hogeschool in de voor Nederlandse begrippen unieke positie om promotietrajecten in de beeldende kunsten en de muziek te realiseren. Dit is het enige voorbeeld in Nederland waar universiteit en hogeschool zo effectief kunst en wetenschap samenbrengen en uitwerken in onderwijs en onderzoek. Onder de naam docartes worden doctoraatstrajecten muziek begeleid, onder PhDArts die voor promovendi in de beeldende kunst en vormgeving. Het is onze ambitie om deze unieke positie uit te bouwen tot een landelijke Voorziening voor onderzoek in de kunsten. Centre of Expertise voor onderzoek in relatie tot de kunsten Wij willen onderzoek, onderwijs, promotietrajecten en begeleiding samenbrengen in een zelfstandig Centre of Expertise voor onderzoek in relatie tot de kunsten. En dat doen we met nationale en internationale partners. We sluiten daarbij aan bij de topsector Creatieve industrie. Onderdeel daarvan is de landelijke Voorziening. Het Centre beoogt een bijdrage te leveren aan de vernieuwing in het kunstonderwijs voor bachelor- en masteropleidingen. We leggen de focus op een aantal specifieke onderzoeksdomeinen die aansluiten bij ons profiel. Het betreft Music in a global context, Nieuwe media & Cultural industries, Educatie en community arts en tenslotte Excellence and well being. Onze (master)opleidingen worden ingebed in deze domeinen en ook lectoren en 5

kenniskringen worden eraan gekoppeld. Het Centre of Expertise voor onderzoek in relatie tot de kunsten vormt de kwaliteitsruggengraat voor al onze onderzoeksactiviteiten. Tot slot Met de samenwerking Codarts/HdK komen twee culturen bij elkaar. Wij vinden dat cultuurverschillen inspirerend werken en tot synergie leiden en zijn ervan overtuigd dat tussen de grenzen van de beide steden meer is dan de oppervlakte doet vermoeden. Niet voor niets is de titel van deze agenda Een klasse apart. Een klasse apart in het Nederlands hoger onderwijssysteem en dat willen we aantonen en uitbouwen. Samengevat: De beleidsagenda 2013-2016 van Codarts en Hogeschool der Kunsten Den Haag. Onderwijs Ambitie: Meer verdieping en verbreding met hoogwaardig onderwijs Profiel Traditie & avontuur, ambachtelijkheid & vernieuwing Vooraanstaande opleidingen in 5 domeinen Internationaal kunstvakonderwijs Kritische massa als basis voor studiesucces Oog voor jong talent Onderzoek als DNA Actieve innovatieve rol in en samen met de beroepspraktijk Aandacht voor excellence en well being Sectorplan o Codarts Rotterdam en Hogeschool der Kunsten Den Haag hebben samenwerkingsakkoord o Strengere selectie: hogere kwaliteit met minder studenten. Capaciteitsreductie bachelor: 12% muziek, 20% autonome beeldende kunst, 30% dans. o Geen groei in totaal studentenaantallen Kwaliteit en studiesucces o Hoge standaard vasthouden, ingebed in de beroepspraktijk o Ontwikkeling honours bachelorprogramma's o Taskforce voor jong talent en voortrajecten o Masteropleidingen in kwaliteit en omvang verbeteren o Organisatie vereenvoudigen o Theoretisch gehalte van het beeldend kunstonderwijs verder versterken Ondernemerschap o Herijken aan nieuwe landelijke profielen o Opzetten van Career Development Office o Uitbouwen van co-producties Onderzoek en valorisatie Ambitie: Oprichting Centre of Expertise voor onderzoek in relatie tot de kunsten Onderzoek als essentieel onderdeel in bachelor en master Onderzoeks- en promotiemogelijkheden voor docenten en alumni, o.m. via de landelijke Voorziening onderzoek in de kunsten Discours over onderzoek in de kunsten en over ontwikkelingen in de (inter)nationale artistieke praktijk Verstevigen van specifieke onderzoeksdomeinen Internationale benchmark valorisatie in de kunsten Voor het geheel zoeken wij aansluiting bij de topsector Creatieve industrie. 6

Hoofdstuk 1. Kunstonderwijs in de metropool Rotterdam/Den Haag 1.1 Veerman en Dijkgraaf De commissie Veerman is in haar rapport differentiëren in drievoud stellig over het kunstvakonderwijs. Het Nederlandse kunstvakonderwijs (KUO) is van hoge kwaliteit en neemt binnen het Nederlandse hoger onderwijs een bijzondere positie in. Ook de commissie Dijkgraaf heeft dit daarna in haar rapport nog eens onderstreept. Bij de keuze van het profiel bevindt het kuo zich in een bijzondere positie, zeker de monosectorale hogescholen (met alleen kunstvakonderwijs). Hun profiel is kunstvakonderwijs, helder en eenduidig. Het politieke en maatschappelijk debat over het hoger onderwijs en het kunstvakonderwijs daagt ons uit binnen dit profiel scherpe keuzes te maken. Keuzes voor de student en voor het vak van de kunstenaar. Wij zien het als onze opgave een profilering te kiezen op meerdere dimensies, die nauw met elkaar verbonden zijn: Onze positie als internationaal vooraanstaande instituten voor kunstvakonderwijs; Onze positie als monosectorale hogescholen binnen het stelsel van het hoger onderwijs in Nederland. Gekenmerkt door intensief en excellent onderwijs; Onze positie in de kunstdisciplines van onze hogescholen en de profilering daarvan ten opzichte van andere kunstvakhogescholen; Onze positie in het werkveld. Onze instellingen worden meer en meer co-producenten in het culturele werkveld en in weinig andere sectoren komen theorie en praktijk zo dicht bij elkaar. 1.2 Den Haag en Rotterdam samen Codarts Rotterdam en de Hogeschool der Kunsten Den Haag (bestaande uit de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium) gaan de opgave van de profilering gezamenlijk aan. De kwaliteiten van de opleidingen worden in de nieuwe samenwerking gehonoreerd en uitgebouwd. Tegelijkertijd creëren we nieuwe dwarsverbanden en initiëren we nieuwe ontwikkelingen. Rotterdam en Den Haag zijn veelal complementair in aanbod van opleidingen en in cultuur. En daar waar we dezelfde richtingen hebben, zien we kansen voor versterking om mee te blijven doen in de internationale context. Sterker nog. Wij zetten ons in om de komende jaren tot de top van de internationale kunstvakopleidingen te horen. Samen met onze preferred partners het Rotterdams Philharmonisch, het Residentie Orkest, het North Sea Jazz Festival, Holland Dance Festival, Nederlands Dans Theater, het Asko Schönberg, kunstenaarscollectieven, ontwerpbureaus en studio s, participeren we in een lokaal netwerk met internationale allure. Voeg daarbij de unieke opleidingen wereldmuziek en oude muziek en de nationaal bekende vooropleidingen in Rotterdam en Den Haag dan manifesteert zich een kunstcluster met een wenkend en scherp profiel. Den Haag en Rotterdam werken al geruime tijd samen. Dat gaan we nu intensiveren en structureel maken. Het samenwerkingsproject Gurre-lieder heeft laten zien waar dat toe kan leiden. De Gurre-Lieder van Arnold Schönberg is een groots opgezette cantate voor 5 vocale solisten, een spreker, een groot koor en een groot symfonieorkest. In 2010 deden 356 toegewijde, enthousiaste en talentvolle musici mee aan deze uitvoering onder leiding van Reinbert de Leeuw. Het was zijn ultieme droom om dit stuk uit te voeren. Codarts en KC hebben het mogelijk gemaakt. Nog nooit was de Gurre-lieder op tournee geweest. Rotterdam en Den Haag hebben laten zien ook dat aan te kunnen. Of zoals een toeschouwer berichtte: "Het spatte er gewoonweg vanaf! Het is fantastisch om te zien dat zoveel jonge mensen samenwerken aan een uitvoering van dit unieke stuk: dat is de toekomst!". 7

1.3 Verantwoordelijkheid in de sector De analyse van de kwaliteit en de maatschappelijke positie van het kunstvakonderwijs, de adviezen van de commissies Veerman en Dijkgraaf onderstrepen het belang van focus en massa. Codarts Rotterdam en de Hogeschool der Kunsten Den Haag willen hiervoor hun gezamenlijke verantwoordelijkheid nemen. Wij zien de noodzaak om te komen tot een geïntegreerd, geprofileerd en kwalitatief hoogwaardig aanbod van kunstvakopleidingen binnen de Metropool Den Haag/Rotterdam. Dit betekent dat Codarts Rotterdam en de Hogeschool der Kunsten Den Haag een gezamenlijke regie voeren ten aanzien van het totale onderwijsaanbod dat beide hogescholen verzorgen. Onze gemeenschappelijke inzet is wat ons betreft de kern van het advies van de Commissie Veerman: scherpere keuze, strengere selectie, hogere kwaliteit. De gezamenlijke regie heeft voornamelijk betrekking op het muziek- en dansonderwijs. De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en Circus Arts nemen een aparte positie in. Met het afstemmen en integreren van het aanbod ontstaat voor de student een onderwijsomgeving die ten opzichte van de huidige situatie meer verdieping en verbreding mogelijk maakt. 1.4 Voorop in de metropool Met 3 miljoen inwoners binnen een straal van 20 kilometer van beide stadscentra vormen Rotterdam en Den Haag een Metropoolregio met een sterke internationale uitgangspositie. De uitdaging van beide steden is om de positie als Metropoolregio te verzilveren door de kracht en kwaliteiten van de stedelijke regio s te bundelen. Dit is ook logisch gezien het feit dat de stadscentra van hart tot hart slechts 20 km uit elkaar liggen en de verbindingen tussen de regio s steeds beter worden. De verstedelijkte gebieden liggen niet meer dan 400 meter uit elkaar. Ruimtelijk vormen de beide steden één samenhangende Metropoolregio. De steden Rotterdam en Den Haag positioneren zich als World Port, World City en World Legal Capital. Kunst en cultuur, onderwijs en talent zijn bij uitstek exponenten die deze metropool een gezicht geven. Wij willen hierin voorop lopen en onze rol in de regio invullen. Deze regio heeft een culturele infrastructuur waar wij als topinstituut voor het kunstvakonderwijs een duidelijke plek in hebben en waarin studenten een aanstekelijke, inspirerende en perspectiefrijke leeromgeving aantreffen. De kenmerken van de Metropool Den Haag/Rotterdam (de assets uit position paper van de beide steden): Een human capital van ongeveer 3 miljoen inwoners Sterke merken als de Port of Rotterdam, de universiteit Leiden, de Erasmus Universiteit Rotterdam en de TU Delft, diverse internationale muziekfestivals, het Nederlands Danstheater, het NAi, enz. Sterke merken die wereldwijd symbool staan voor de internationale concurrentiekracht Een kustlijn met een lengte van ruim 40 km en unieke natuurwaarden en recreatiemogelijkheden. Internationale bereikbaarheid met eigen (zaken)vliegveld en directe HSL-verbindingen met Schiphol, Brussel, Parijs en Londen Meer dan 100.000 (internationale) studenten Een breed en kwalitatief hoogwaardig cultureel aanbod: 73 musea waaronder internationaal gerenommeerde kunstinstellingen als het Mauritshuis, Boijmans van Beuningen en het Haags gemeentemuseum, 10 bioscopen, 42 theaters van de Koninklijke Schouwburg tot het Nieuwe Luxor, diverse internationaal bekende orkesten en dansgezelschappen en meer dan 100 grote culturele evenementen als het International Film Festival en Parkpop. 8

1.5 What s in it? voor de student en de docent Codarts en de Hogeschool der Kunsten nemen gezamenlijk de verantwoordelijkheid en voeren gezamenlijke regie ten aanzien van het totale onderwijsaanbod dat beide hogescholen verzorgen. Met het afstemmen en integreren van het aanbod ontstaat voor de student een onderwijsomgeving die ten opzichte van de huidige situatie meer verdieping en meer verbreding mogelijk maakt. De verbreding zit in het aanbod van podiumkunsten tot aan beeldende kunst en vormgeving, in de muziek van oude muziek tot pop en in de dans van klassieke theaterdans tot moderne dans. De verdieping zit in de diversiteit aan opleidingsmogelijkheden. Met ons aanbod voor jonge talenten, het kunstonderwijs geïntegreerd met primair en voortgezet onderwijs in eigen huis en de aansluitende bachelor-, master- en PhD-trajecten bieden wij een leven lang leren in de kunsten voor de leeftijd van 5 tot 80 jaar. Ook ontstaan door het aan elkaar koppelen van onze relaties met podia, gezelschappen en bureaus in de culturele industrie nieuwe en andere mogelijkheden voor intensievere co-producties. Verder biedt de zich ontwikkelende Metropool Den Haag/Rotterdam aanknopingspunten voor nieuwe trajecten, bijvoorbeeld op het gebied van educatie. Onze ambitie wordt gevoed door het besef dat, gezien de grote veranderingen in de professionele beroepspraktijk, een jong musicus/danser/beeldend kunstenaar, naast de onverminderd noodzakelijke creatieve en ambachtelijke excellentie, meer en meer zal moeten beschikken over een grote mate van zelfstandigheid, ondernemerschap en communicatieve vaardigheden. Een gezamenlijke vormgegeven onderwijsomgeving van Codarts en de HdK zal hieraan optimaal bijdragen. Wij zijn ervan overtuigd dat het geheel meer is dan de som der delen. We gaan de kwaliteiten van beide hogescholen honoreren en verder uitbouwen. Bij de uitwerking zal, al naar gelang de discipline, soms sprake zijn van afstemming, soms van bundeling en soms van complementaire profilering. We zullen vanuit een gezamenlijke regie zowel op de voortgang als op de kwaliteit van het samenwerkingsproces toezien. Hierbij vormt het uitgangspunt dat beide hogescholen de gevoerde merknamen (Codarts Rotterdam, Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en Koninklijk Conservatorium) behouden en in beide steden zal een volwaardig aanbod aan opleidingen blijven bestaan. 9

Hoofdstuk 2. Ons profiel 2.1 De bestaande profielen Codarts De doelstelling van Codarts is om actieve podiumkunstenaars op te leiden die hun eigen weg kunnen banen in de wereld door een eigen stem te vinden. Een stem die het publiek weet te bereiken en te ontroeren. Codarts wil hun artistieke vaardigheden in de breedste zin verdiepen en versterken. Belangrijke aandachtspunten zijn het opvoeden en aansporen van de studenten om te denken, te onderzoeken en te communiceren; om hen een open geest mee te geven. Alleen zo ontwikkelt hij een duidelijk persoonlijk profiel, dat stoelt op professionele kennis en vaardigheden en op de keuzes die hij maakt uit een veelheid van mogelijkheden. De student is niet maakbaar. Centraal staan de individuele artistieke en de pedagogische ontwikkeling van de student. Daarom is het curriculum van Codarts open en kent het ruimte voor onderzoek en experiment. Codarts bevindt zich in Rotterdam, Codarts is Rotterdam. De stad is continu in beweging, kosmopolitisch, nuchter en daadkrachtig. En kleurrijk, creatief en vernieuwend, en bovenal begenadigd met een ongekende internationale dynamiek. HdK Het geheim van het onderwijs aan de Hogeschool der Kunsten Den Haag (HdK) ligt in de geschiedenis van de faculteiten Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) en Koninklijk Conservatorium (KC). Vernieuwing kan alleen maar vanuit traditie, zij rust op de schouders van de historie. De HdK verzorgt intensief onderwijs, internationaal, interdisciplinair, met handen en voeten in de beroepsuitoefening, met aandacht voor het individu, waardoor nieuwsgierige en ambitieuze studenten worden aangetrokken, inclusief ontluikende talenten vanaf 5 jaar. De HdK hanteert op alle niveaus een scherpe selectie en leidt zelfstandige en zelfbewuste kunstenaars en ontwerpers op die een rol van betekenis spelen in hun discipline en de maatschappij. De programma s van de HdK zijn doordesemd van onderzoek, zowel in de bachelor als de master; daarenboven heeft de HdK als enige hogeschool of universiteit in Nederland via een Gemeenschappelijke Regeling met de Universiteit Leiden toegang tot het promotierecht in de kunsten zelf. 2.2 SWOT-analyse In het kader van het sectorplan kunstvakonderwijs hebben Codarts Rotterdam en de Hogeschool der Kunsten de afgelopen periode intensief gesproken met het werkveld, de relaties in de regio, met studenten en docenten en met de diverse overleggremia van de hogeschool. Op basis van deze gesprekken en diverse analyses over het kunstvakonderwijs hebben we de volgende sterkte/zwakte-analyse opgesteld, die op de volgende pagina staat. 2.3 Keuzes: wel en niet We gaan deze sterkten uitbouwen en aan elkaar verbinden. Enerzijds door gezamenlijk de kansen te benutten om het beste talent aan ons te binden, om nieuwe excellentieprogramma s te ontwikkelen en ons netwerk in het werkveld uit te breiden. Anderzijds door belemmeringen weg te nemen door bepaalde studierichtingen voldoende kritische massa te geven, een zwak geprofileerde docentenopleiding aan te scherpen en afnemende belangstelling in bepaalde disciplines positief om te buigen. 10

Sterkte Codarts Sterk profiel moderne dans. Breed aanbod aan opleidingen in muziek. Unieke opleiding wereldmuziek en onderzoekscentrum WMDC. Eerste Nederlandse opleiding Circus Arts. Duidelijke inbedding in Rotterdam met educatie en community Arts. Internationaal georiënteerde hogeschool. Sterke relatie met podia en gezelschappen. Hogeschool der Kunsten Sterk merk voor klassieke muziek en scheppende afdelingen. Sterke opleiding beeldende kunst en vormgeving. Toonaangevende opleiding oude muziek. Unieke masters Type and Media, ArtScience, Sonologie en Artistic Research. Heldere visie op onderzoek in bachelor en master. Promotierecht via Universiteit Leiden (docartes/phdarts). Internationaal georiënteerde hogeschool. Kansen Codarts Veel aandacht voor Nederlands talent. Cultuur als speerpunt in metropool. Aanbod podia voor jazz pop en wereldmuziek. Toenemende vraag naar kunsteducatie. Circus Arts als nieuwe kunstvorm. Hogeschool der Kunsten Landelijke voorziening artistiek onderzoek. Veel aandacht voor Nederlands talent. Cultuur als speerpunt in metropool. Nieuwe markt voor Honoursprogramma s. Talentenprogramma voor jonge beeldende kunstenaars en vormgevers. Zwakte Codarts Onvoldoende kritische massa in bepaalde instrumentgroepen. Administratieve organisatie te complex. Inbedding van het onderzoek in bachelor. Hogeschool der Kunsten: Onvoldoende kritische massa in bepaalde instrumentgroepen. Profiel van docent muziek te veel gericht op binnenschoolse educatie. Weinig herkenbaar profiel van de jazzopleiding. Bedreigingen Codarts Krimpende Nederlandse arbeidsmarkt in bepaalde disciplines en afnemende belangstelling klassieke muziek. Politieke ontwikkeling van deeltijdonderwijs en tweede studie. Broos draagvlak lectoren. Beperkt civiel effect masters. Hogeschool der Kunsten Samenwerking AHK en Het Nationale Ballet. Krimpende arbeidsmarkt in bepaalde disciplines en afnemende belangstelling klassieke muziek. Politieke ontwikkeling van deeltijdonderwijs en tweede studie. Kosten om excellente (gast)docenten volgens internationale normen te kunnen honoreren. Hoewel beide hogescholen afzonderlijk absoluut bestaansrecht hebben, zijn we van mening dat het geheel meer oplevert dan de som van de delen. Samenwerken en het aanbrengen van focus en massa brengt meerwaarde voor de student én het werkveld. Wij constateren in het licht van de maatschappelijke ontwikkelingen een noodzaak om ons onderwijs op elkaar af te stemmen. Als we bijvoorbeeld in beide steden een volwaardig orkestprofiel voor de opleiding muziek willen continueren, kunnen wij dat het beste gezamenlijk aanpakken. In het kader van het sectorplan kunstvakonderwijs zijn we bereid het gesprek aan te gaan over een 11

landelijke bundeling van de studierichting kerkmuziek in Utrecht. Ook kunnen eerdere gesprekken met ArtEZ over de opleiding danstherapie van Codarts nog steeds een vervolg krijgen. Veerman en Dijkgraaf pleiten voor herinrichting van het landschap van het kunstvakonderwijs. En hoewel het samengaan van onderwijsinstellingen niet populair is, wordt juist in de cultuursector herverkaveling en krachtenbundeling sterk aangemoedigd. Dit bevestigt onze bijzondere positie als kunsthogeschool. Overigens praten we in de nieuwe situatie met circa 3.000 studenten nog steeds over kleinschalig onderwijs. 2.4 Ons gezamenlijk profiel Veel meer dan de bedreigingen zien wij kansen in onze samenwerking. De keuze voor een gezamenlijke aanpak is gebaseerd op de overtuiging dat dit het beste is voor de versterking van het onderwijs voor de student. Het aanbod is complementair, de inhoud staat centraal, de organisatie volgt. Bij de vormgeving van onze samenwerking zijn (internationale) kwaliteit en wederzijds begrip en respect voor elkaars ambities, belangen en positie de leidende principes. In onze gezamenlijke verkenning hebben we de volgende profielkenmerken benoemd: 1. Traditie en avontuur, ambachtelijkheid en vernieuwing 2. Excellente opleidingen in 5 domeinen 3. Internationaal vooraanstaand kunstvakonderwijs 4. Kritische massa als basis voor studiesucces 5. Oog voor jong talent 6. Onderzoek als DNA 7. Actieve innovatieve rol in en samen met de beroepspraktijk 8. Aandacht voor Excellence en well being Ad 1.Traditie en avontuur, ambachtelijkheid en vernieuwing Met de samenwerking Codarts/HdK komen twee culturen bij elkaar. Wij vinden dat cultuurverschillen inspirerend werken en tot synergie leiden en zijn ervan overtuigd dat tussen de grenzen van de beide steden meer is dan de oppervlakte doet vermoeden. Ook dat uit zich in de keuze die we maken. Vernieuwing kan alleen maar vanuit traditie, zij rust op de schouders van de historie en is ervan doordesemd. Innoveren is niet iets wat je zomaar doet, je moet beredeneerde relaties leggen tussen de redenen voor innovatie, het erfgoed dat je beheerst en de goede argumenten die dit kostbare bezit hebben gecreëerd. Het onderwijs is scheppen, herscheppen en presenteren. En dat gebeurt in huis en daarbuiten, samen met de organisaties, instellingen en vakgenoten als collega s, waarmee de kunstenaars tevens in de samenleving staan en niet in de laatste plaats het publiek. Wij staan open voor maatschappelijke ontwikkelingen. Voor ons is oud niet per se beter dan nieuw, genoteerde muziek niet per se beter dan geïmproviseerde muziek, conceptuele kunst niet per se beter dan industriële vormgeving. Deze openheid is kenmerkend voor het aanbod. Onze opleidingen waren trendsetters, zijn dat nog altijd en willen dat ook in de toekomst blijven. De kernwaarden van de opleidingen sterke vakmatigheid, avontuurlijke instelling, authentieke persoonlijkheid, ondernemendheid en diversiteit zijn leidend in de keuzes die we maken in het aanbod, de didactiek en de opbouw van het onderwijsprogramma. Codarts HdK 12

Ad 2. Excellente opleidingen in 5 domeinen Met het samengaan ontstaat een internationaal georiënteerd bijzonder instituut voor het kunstvakonderwijs met: een internationaal vooraanstaande afdeling muziek met een breed palet aan richtingen: klassieke muziek, compositie, sonologie, jazz, pop, muziektheater en de unieke opleidingen wereldmuziek en oude muziek; een topinstituut voor de dans met de vooraanstaande afdeling moderne dans en de bijzondere HBO-opleiding klassieke theaterdans; een internationaal erkend instituut voor beeldende kunst met de afdelingen autonome beeldende kunst en ArtScience; een vooraanstaande afdeling vormgeving met fotografie, grafisch ontwerpen, interactive media design, textiel en mode, interieur- en meubelontwerpen, Type and Media, interior architecture, industrial design en artistic research; een bijzondere nieuwe opleiding Circus Arts van Rotterdam. Per opleiding zijn verschillen te benoemen, maar allen passen ze in het beeld dat Dijkgraaf in zijn rapport over het kunstvakonderwijs heeft geschreven: beroepsgerichte aanpak, individuele artistieke ontplooiing, vaktechnische bekwaamheid, actuele inbreng van het docentencorps en hun brede palet aan deskundigheden, de differentiatie in het aanbod en de strenge selectie aan de poort. Codarts HdK Ad 3. Internationaal georiënteerd vooraanstaand kunstvakonderwijs In Nederland zijn maar enkele kunsthogescholen met een breed internationaal samengestelde studentenpopulatie die mede gebaseerd is op de kwaliteit en uniciteit van het aanbod. Ons samenwerkingsverband behoort tot deze categorie. Voor ons geldt dat het aandeel buitenlandse studenten slechts gelegitimeerd is door de bij ons aantoonbare internationaal erkende excellentie. Niet voor niets heeft de HdK het bijzonder kenmerk internationalisering. Zowel van het programma als van het niveau van docenten en studenten. Daarom hanteren wij een toelatingsbeleid dat uitsluitend is gebaseerd op internationale kwaliteitsnormen. Talent, potentie en beleerbaarheid zijn de wegingsfactoren, niet nationaliteit. Jaarlijks verwelkomen wij 55 nationaliteiten, spreken wij 25 talen en worden nagenoeg alle opleidingen tweetalig of volledig Engelstalig gedoceerd. Internationalisering is derhalve één van onze profielkenmerken. Codarts HdK Ad 4. Kritische massa als basis voor studiesucces Voor het onderwijs van studenten vinden wij het essentieel om jaarlijks grootschalige hoogwaardige projecten te organiseren op het gebied van muziek, dans, beeldende kunst, vormgeving en circus arts. Een substantiële omvang van onze opleidingen zal dat mogelijk blijven maken. Dankzij een kritische massa van het aantal studenten blijven we in staat een internationally leading community te vormen. Hiermee houden we een orkestprofiel, kunnen we de researchcomponent van de master in al zijn varianten hoogwaardig realiseren en kunnen we de competitie in het onderwijs blijvend stimuleren. Een niet onbelangrijk neveneffect is dat wij hierdoor ook aantrekkelijk blijven om goede docenten aan te trekken. Door de aanwezigheid van een kritische massa en een op die breedte gericht investeringsbeleid, zijn alle faciliteiten op hoogwaardig niveau in te zetten. Zowaar een sterke basis voor het studiesucces van onze studenten. Codarts HdK 13

Ad 5. Oog voor jong talent Voor een succesvolle (internationale) beroepspraktijk als kunstenaar moet je op jonge leeftijd beginnen. Voor de disciplines muziek en dans is dit zelfs een noodzakelijke voorwaarde. Codarts ( met de Havo voor Muziek en Dans) en de Hogeschool der Kunsten (met de School voor Jong Talent) beschikken over een uitgebreide infrastructuur aan vooropleidingen. Die krachten gaan we bundelen om specifieke scoutingactiviteiten op te zetten om jong talent vroeg te herkennen, te begeleiden en voor te bereiden op instroom in de bacheloropleiding. Voor de werving en selectie van leerlingen voor de vooropleidingen in de dans hebben we aantal jaren geleden al een gezamenlijk traject uitgezet www.ikworddanser.nl Codarts HdK Ad 6. Onderzoek als DNA De hedendaagse kunstenaar is een reflecterende beroepsbeoefenaar, iemand die nadenkt over zijn eigen aanpak en werkwijze en welbewust de discussie met andere professionals zoekt. Wij willen onze studenten zodanig equiperen dat zij in deze wereld hun plek kunnen vinden. Onderzoek draagt bij aan de vorming van deze reflecterende en innoverende beroepsbeoefenaar. Voor zowel de bachelor als de master, als in een promotietraject. In tegenstelling tot de meeste Westerse landen is in Nederland de mogelijkheid om te promoveren in de kunsten tot nu toe onderontwikkeld gebleven. Uitzondering is de gemeenschappelijke regeling van onze Hogeschool der Kunsten met de Universiteit Leiden, die studenten die daar belangstelling en het juiste talent voor hebben de mogelijkheid biedt te promoveren in de kunsten. Het betreft de voor Nederland unieke doctoraatsprogramma s docartes voor muziek en PhDArts voor beeldende kunst en vormgeving. HdK Ad 7. Actieve innovatieve rol in en samen met de beroepspraktijk Wij vinden dat een jonge kunstenaar naast de onverminderd noodzakelijke creatieve en ambachtelijke excellentie, meer en meer zal moeten beschikken over een grote mate van zelfstandigheid, ondernemerschap en communicatieve vaardigheden. Een gezamenlijke vormgegeven onderwijsomgeving van Codarts en de HdK zal hieraan optimaal kunnen bijdragen. Meer en meer zullen we co-producties ontwikkelen met partijen uit de creatieve industrie. We hebben daarin al het nodige bereikt. Dat valt o.a. af te lezen in de scores van U-map. Wij worden beiden gekwalificeerd als internationaal vooraanstaande onderwijsinstituten met een stevige regionale basis en een goede positie op het gebied van 'knowledge exchange'. Dat laatste uit zich sterk in Number of concerts and exhibitions organized. Codarts HdK Ad 8. Excellence en well being Sustainable Performance gaat om het samenspel van performers en hun omgeving, de factoren die van invloed zijn op het realiseren van hun beste prestaties. Hoe komen kunstenaars tot deze prestaties? Hoe zorgen zij ervoor dat zij blijven groeien en hun performances voortdurend een toenemende kwaliteit laten zien en horen? Welke factoren fysieke, mentale, sociale en emotionele factoren zijn van invloed op dit proces? Met andere woorden: How to sustain the ability to perform on a high level again and again? Codarts 14

Omdat het geestelijk welbevinden van even groot belang is, heeft Codarts Rotterdam het lectoraat Sustainable Performance ingesteld. De resultaten van dit lectoraat hebben een plaats in het curriculum. Mens sane, in corpere sane, dat is het adagium. Van de NVAO heeft Codarts als enige hogeschool het bijzonder kenmerk diversiteit toegewezen gekregen. Dat is wat Codarts is. Omdat alleen het open staan voor de individuele eigenheid van onze student het bereiken van zijn hoogste niveau garandeert. Vanuit die keuze kan de student kennismaken met alles wat de hogeschool biedt. Codarts Rotterdam richt het curriculum zo in dat de invulling van de artistieke reis vele ontmoetingen en samenwerkingen mogelijk maakt. De samenwerking met Den Haag is een nieuwe ontmoeting. 15

16

Hoofdstuk 3. Het onderwijs Ons gemeenschappelijk profiel komt tot uiting in onze opleidingen en de wijze waarop we het onderwijs inrichten. Dit hoofdstuk geeft een overzicht van onze plannen voor onderwijs en beschrijft de volgende onderwerpen: Ons onderwijsaanbod Aansluiting op het sectorplan hbo kunstonderwijs Kwaliteit en studiesucces Ondernemerschap 3.1 Ons onderwijsaanbod Codarts en de Hogeschool der Kunsten vormen samen een internationaal georiënteerd instituut voor het kunstvakonderwijs met bijzondere en excellente opleidingen. Excellentie en artisticiteit staan voorop naast een beroepsgerichte aanpak met veel mogelijkheden tot individuele ontplooiing. Hieronder een overzicht van de in het croho geregistreerde opleidingen van Codarts en Hogeschool der Kunsten met in het overlappende kader de 4 gemeenschappelijke opleidingen. CIRCUS ARTS DANS MUZIEK BEELDENDE KUNST VORMGEVING M Opera M Sonologie B Autonome beeldende kunst B Vormgeving M Type and Media M Muziek M Interior Architecture B Muziek B Dans B Docent Muziek H o g e s c h o o l d e r K u n s t e n B Docent dans M Kunsteducatie M Danstherapie M Choreografie B Circus Arts C o d a r t s 17

Aantal studenten Codarts HdK Totaal Muziek 745 815 1.560 Dans 255 105* 360 (*incl. vooropleiding) Beeldende kunst en 995 995 Vormgeving Circus Arts 60 60 Totaal 1.060 1.915 2.975 Analoog aan het Sectorplan hbo kunstonderwijs is de peildatum van de studentenaantallen 1 oktober 2010. Doorlopende leer- en ontwikkellijn: een Leven Lang Leren in de kunsten We bieden scholing aan voor alle leeftijden. We hechten aan de mogelijkheid om een student in elke fase van zijn beroepspraktijk een aanbod te kunnen doen. In elke levensfase komt een eigen, karakteristieke en waardevolle bloei tevoorschijn. Een vroeg begin met name voor de podiumkunsten dans en muziek is de beste entree. Daarom ontvangen we ontluikende talenten vanaf 5 jaar en geven we kinderen daarna de gelegenheid de breedte van de kunsten te integreren met primair en voortgezet onderwijs tot en met het gymnasium in de School voor Jong Talent en de Havo voor Muziek en Dans. Aansluitend zijn er de bachelor en de masterprogramma s. Voor degene die verder wil studeren in de kunsten zijn er de derde-cyclus-programma s eventueel tot en met het doctoraat. Ook kunnen ook zij-instromers bij ons terecht die kiezen voor een nieuw beroepsperspectief. Daarvoor zijn er studierichtingen als muziekeducatie, danstherapie, diverse deeltijdstudies beeldende kunst en vormgeving en de Post Graduate Course Industrial Design. Tenslotte hebben we ook een aantal summercourses in ons aanbod. 3.2 Aansluiting op het sectorplan hbo kunstonderwijs In het sectorplan Focus op Toptalent hebben hogescholen afgesproken minder bachelorstudenten op te leiden tot beeldend kunstenaar of musicus. Daar staat extra aandacht voor toptalent, masters, onderzoek en aansluiting bij de creatieve industrie tegenover. Wij kiezen voor een strengere selectie, onderlinge samenwerking en afspraken met de beroepspraktijk. Meer en betere cultuureducatie moet daarnaast zorgen voor een goed gevulde kweekvijver van toekomstig toptalent. Codarts en de Hogeschool der Kunsten nemen hun verantwoordelijkheid voor de plannen en komen gezamenlijk tot de invulling van de afspraken die zijn gemaakt. Concreet betekent dit 1. Codarts en de Hogeschool der Kunsten hebben een samenwerkingsakkoord. 2. Strengere selectie: hogere kwaliteit met minder studenten. Ad 1. Codarts en Hogeschool der Kunsten Den Haag hebben samenwerkingsakkoord Codarts en de Hogeschool der Kunsten hebben de volgende afspraken geformaliseerd in hun samenwerkingsakkoord van 23 december 2011. De hoofdlijnen van dit akkoord zijn: Bij de klassieke afdelingen zal het onderwijsaanbod in een nader vast te stellen tempo worden geïntegreerd. We beginnen alvast met het doen van projecten en het participeren in elkaars commissies van examinatoren. De complementaire profilering van de twee klassieke afdelingen wordt onderzocht. Dit maakt het mogelijk dat de optelsom van de voorgenomen studentenreducties in het kader van het sectorplan inhoudelijk en in gezamenlijk overleg wordt gerealiseerd. Codarts/HdK 18

De samenwerking maakt alle minoren- en bijvakkenaanbod van alle genres beschikbaar voor alle studenten. Codarts en de HdK zullen hun docent- en educatieopleidingen bundelen tot één interfaculteit. De krachten van beide vooropleidingen worden gebundeld voor een binnen/ buitenschools aanbod. Wij willen onze ervaring inzetten voor scouting en begeleiding van jong muziek- en danstalent. De Jazzafdelingen van beide conservatoria gaan samenwerken bij masterclasses en projecten. Er wordt gewerkt aan een integrale visie op de afdelingen pop, jazz en wereldmuziek en hun unieke positionering. Ook hier zal de studentenreductie in gezamenlijk overleg plaatsvinden. Er wordt een gezamenlijk beleid ontwikkeld voor beide HBO-dansopleidingen (KC -> klassiek, Codarts -> modern) en de contacten met het werkveld worden bestendigd en versterkt. Ad. 2. Strengere selectie: hogere kwaliteit met minder studenten. De hogescholen hebben met elkaar afgesproken tot een reductie van de instroom te komen voor een aantal bacheloropleidingen Muziek, voor Autonome Beeldende Kunst (ABK) en voor Dans. De reductie leidt tot een nog scherpere selectie aan de poort en zal een positief effect hebben op de kwaliteit van de opleiding. Dit neemt niet weg dat reductie ook is ingegeven door de politieke werkelijkheid en door een krimpende arbeidsmarkt in sommige werkvelden, vooral in Nederland. Voor muziek varieert de reductie per betrokken instelling met een bandbreedte tussen de 7% en 18%. Onder de brede noemer van de bacheloropleiding muziek worden verschillende afstudeerrichtingen aangeboden, zoals directie, compositie, popmuziek, jazz, klassieke muziek, oude muziek. De reductie ten aanzien de instroom betreft vooral de onderdelen jazz en klassieke muziek. Wat betreft ABK en Vormgeving varieert deze reductie per betrokken instelling met een bandbreedte tussen de 10% en 28% reductie. De instellingen hebben deze percentages concreet gemaakt in absolute aantallen. Codarts/HdK Voor Codarts en de Hogeschool der Kunsten betekent de capaciteitsreductie in de bacheloropleidingen: 12% muziek, 20% autonome beeldende kunst, 30% dans. 3.3 Kwaliteit en studiesucces Binnen het hoger onderwijs hebben de kunstvakopleidingen een eigen positie ten aanzien van de kwaliteitsbewaking. We kennen selectie aan de poort, onze eindexamens zijn openbaar, worden beoordeeld door een commissie met externe deskundigen en we hebben docenten die actief zijn in het werkveld en daar hun sporen hebben verdiend. Beoordelen en selecteren vindt in onze sector voortdurend plaats: tijdens elke les, bij iedere werkbespreking, naar aanleiding van elke presentatie of voorspeelavond, binnen het curriculum en later in de praktijk. De eerste stap in de keten van kwaliteitsbewaking is het wegen van het artistieke vermogen en de artistieke potentie tijdens de aanmelding voor de kunstopleiding en in voorkomende gevallen zelfs al eerder tijdens de vooropleidingen. Slechts een beperkt deel van alle aanmeldingen wordt gehonoreerd. Zo wordt bijvoorbeeld van de vele jonge dansers die zich aanmelden slechts een klein percentage van 15 tot 20% toegelaten tot de dansvakopleiding. Door 19

deze selectie aan de poort proberen wij de kans op uitval gedurende het eerste studiejaar zo klein mogelijk te houden. Bovenstaande aanpak verklaart ons relatief hoge studierendement. In die gevallen dat uitval toch aan de orde is, zijn de redenen veelal terug te voeren op gebleken fysieke beperkingen (voor dans of het instrument), terugval in ontwikkeling van het talent of een verkeerde studiekeuze. Ook komt het voor dat studenten tussentijds uitstromen naar de beroepspraktijk zonder dat het diploma wordt behaald. Ook onze eindexamens zijn onderscheidend. De eindexamens van de opleidingen zijn openbaar. De student legt een meesterproef af. Bij de uitvoerende opleidingen is dat een concert of een voorstelling. Deze meesterproef optreden wordt beoordeeld door een commissie, waarvan minimaal één deskundige van buiten. Deze open benadering is een duidelijke verantwoording naar werkveld en samenleving, waarbij student en organisatie zich kritisch opstellen en draagt bij aan de excellentie van de student. Docenten van over de hele wereld dragen bij aan de invulling van ons pedagogisch programma dat recht doet aan de visie dat de wereld het podium is. We hebben een flexibel docentenkorps met freelancers die naast hun onderwijstaak een carrière in het werkveld hebben. Voor ons is dat een kernvoorwaarde om de kwaliteitsstandaard hoog te houden en de (internationale) dynamiek in de kunsten ten volle te benutten. Onze beleidsagenda leidt tot het volgende: 1. Ontwikkeling Honours bachelorprogramma s 2. Taskforce voor jong talent en voortrajecten 3. Masteropleidingen in kwaliteit en omvang verbeteren 4. Organisatie vereenvoudigen 5. Theoretisch gehalte van het beeldend kunstonderwijs verder versterken 1) Ad 1. Ontwikkeling Honours bachelorprogramma s Het samenwerkingsverband Codarts-HdK wil zich verder profileren met een driejarige Honours Bacheloropleiding muziek. Het instroomniveau is gelijk aan dat van de huidige propedeuse. Van de studenten die toegelaten worden tot deze driejarige Honours Bachelor mag worden verwacht dat zij aan het eind het toelatingsniveau tot de Master bereikt hebben. Een volledige opleiding aan ons instituut beslaat dan 5 jaar. Onderzocht zal worden of de kwaliteit en de intensiteit van het onderwijs en de kortere duur van de opleiding het hanteren van een hoger collegegeldtarief rechtvaardigen. Voor de beste studenten wordt een beurssysteem ontwikkeld. De consequenties van deze bijzondere en voor Nederland unieke opleiding wordt verder uitgewerkt en onderzocht op haalbaarheid, zowel inhoudelijk als financieel. Codarts/HdK 2) Ad 2. Taskforce voor jong talent en voortrajecten Om de top te bereiken moet je met dans en muziek vroeg beginnen voor een serieuze plek binnen het competitieve beroep. Op het moment bereiken maar betrekkelijk weinig Nederlandse kinderen de (internationale) muziek en danstop. Volgens ons ligt de oorzaak in de versnippering van de Nederlandse vooropleiding. Elke instelling heeft een eigen vooropleiding met een eigen visie op het ontwikkelen van talent. Codarts/HdK In het Sectorplan Kunstvakonderwijs wordt de door de gehele sector erkende noodzaak voor een voorziening voor jong talent en de voortrajecten gestipuleerd. 20