VAKGROEP ONDERWIJSKUNDE ONDERZOEKSGROEP LERARENOPLEIDING & PROFESSIONELE ONTWIKKELING ONDERZOEKSGROEP BELEID EN LEIDERSCHAP IN ONDERWIJS (BELLON) OPVATTINGEN VAN LERAREN FRANS OVER LEREN EN INSTRUCTIE, HUN VAK EN INCLUSIEF ONDERWIJS Jasja Valckx, Ruben Vanderlinde & Geert Devos KORTE TOELICHTING ONDERZOEK Welke vakspecifieke onderwijsopvattingen hebben leraren Frans in vakgroepen in secundaire scholen en hoe zijn deze gerelateerd aan algemene onderwijsopvattingen en opvattingen ten aanzien van een grootschalige onderwijsinnovatie met betrekking tot inclusief onderwijs? Variabelen: Opvattingen over leren en instructie Opvattingen over Frans Opvattingen over inclusief onderwijs Methode: Focusgroepen Online vragenlijst 2 1
OPVATTINGEN Opvattingen = ervaringen, meningen, verwachtingen, vragen en behoeften over een bepaald topic (Richardson, 2003) Voor leraren zijn hun onderwijsopvattingen zeer belangrijke opvattingen (Denessen, 1999) Opvattingen van leraren zijn belangrijke verklarende factoren in onderzoek over het gedrag, de opleiding en de professionele ontwikkeling van leraren (Desimone, 2009) 3 FOCUSGROEPEN Welke vakspecifieke onderwijsopvattingen hebben leraren Frans in vakgroepen in secundaire scholen? Focusgroep: gestructureerde discussie met 4 tot 8 personen met lerarenopleiders (n = 1) met leraren (n = 1) met pedagogische begeleiders (n = 2) Resultaten: 29 items 4 2
OEFENING Kernvraag: Welke huidige spanningen bestaan er binnen het vak Frans in het secundair onderwijs? Noteer enkele kernwoorden op de post-its 5 KADER Kennis Bvb.: Het verwerven van kennis, zoals woordenschat en grammatica, is het belangrijkste doel van de lessen Frans Leerstofgerichte opvattingen Bvb.: Leerlingen leren beter Frans als ze klassieke Franse literatuur moeten lezen. Macroniveau (vb. eindtermen) Bvb.: Het gebruik van Frans in andere vakken is een goede manier om leerlingen de Franse taal bij te brengen. Frans Opvattingen over de aard van Frans Opvattingen over het onderwijzen en leren van Frans Opvattingen over de context van Frans Vaardigheden en attitudes Bvb.: Het verwerven van kennis, zoals woordenschat en grammatica, is ondergeschikt aan vaardigheden en communicatie Leerlinggerichte opvattingen Bvb.: Leerlingen zelfstandig aan de slag laten gaan met taaltaken is de beste manier voor leerlingen om Frans te leren. Microniveau (vb. leerlingen) Bvb.: De competentie van de leerlingen in de Franse taal daalt, door de vervreemding van de Franse taal. 6 3
VRAGENLIJST Hoe staan verschillende onderwijsopvattingen in relatie tot elkaar? Opvattingen over leren en instructie Opvattingen over Frans Opvattingen over inclusief onderwijs Resultaten: Respons: 302 leraren Frans 7 STELLING 1: OVER LEREN EN INSTRUCTIE Het is belangrijk dat ik als leraar de volgorde van de leerstof bepaal. 8 4
STELLING 2: OVER FRANS Leerlingen zelfstandig aan de slag laten gaan met taaltaken is de beste manier voor leerlingen om Frans te leren. 9 STELLING 3: OVER INCLUSIEF ONDERWIJS Voor de ontwikkeling van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften is het beter als ze worden opgevangen in het buitengewoon onderwijs. 10 5
VRAGENLIJST Schaal N Items Gemiddelde Standaarddeviatie Betrouwbaarheid α Leerstofgerichte opvattingen over leren en instructie Leerlinggerichte opvattingen over leren en instructie Traditionele vakspecifieke opvattingen Constructivistische vakspecifieke opvattingen 302 14 3.48.44.78 302 14 3.94.42.84 302 11 2.92.58.83 302 8 3.88.48.67 Opvattingen over inclusief onderwijs 295 12 2.81.61.88 11 RELATIES TUSSEN OPVATTINGEN Leerstofgerichte opvattingen over leren en instructie.365 (.047) Traditionele opvattingen over Frans -.292 (.055) -.284 (.052) -.350 (.048).182 (.055) Opvattingen over inclusief onderwijs Leerlinggerichte opvattingen over leren en instructie -.214 (.053) Constructivistische opvattingen over Frans.359 (.051).182 (.055) 12 6
Bedankt voor uw aandacht! Zijn er nog vragen? 13 Jasja Valckx Assistent PhD-student VAKGROEP ONDERWIJSKUNDE ONDERZOEKSGROEP LERARENOPLEIDING & PROFESSIONELE ONTWIKKELING ONDERZOEKSGROEP BELEID EN LEIDERSCHAP IN ONDERWIJS (BELLON) E Jasja.Valckx@UGent.be T +32 9 264 86 44 M +32 493 58 68 34 www.ugent.be 7