Praktijkfiche Maak je eigen digitaal portfolio Stel jezelf voor in een prezi of filmpje
Colofon Maak je eigen digitaal portfolio auteur(s): Maks vzw 2013-2014 Een publicatie van Mediawijs.be. Pleinlaan 9, 1050 Brussel mediawijs@iminds.be www.mediawijs.be!! verwijder het navolgend sectie-einde niet!!
Inhoud Inleiding... 4 Praktische omkadering... 5 Materiaal... 5 Minimale tijdsbesteding... 5 Aantal deelnemers... 5 Doelgroep(en)... 6 Stappenplan... 7 1. Kennismaking met de andere jongeren. Personalia en belangrijke informatie... 7 2. Kennismaking met het programma Prezi... 8 3. Op zoek naar je talenten... 8 4. Wie is mijn held en waarom? Waar hou ik van en waar hou ik niet van?... 9 Wie is mijn held?... 9 Waar hou ik van en waar hou ik niet van?... 9 5. Wat wil ik later doen, welke job past bij mij? Hoe overtuig ik een werkgever om me aan te werven?... 9 Aandachtspunten... 10 Succesfactoren... 10 Valkuilen... 10 Doelstellingen... 11 Mediawijsheid... 11 Techniek... 11 Creativiteit... 11 Analyse... 11 Reflectie... 11 Algemeen... 11 Bijlage: kwaliteiten... 13 Maak je eigen digitaal portfolio 3
Inleiding Veel jong kortgeschoolde werkzoekenden willen snel aan het werk. Ze hebben vaak geen diploma en weten niet welke job ze graag zouden uitoefenen. Sommige jongeren weten niet hoe ze zichzelf moeten presenteren op de arbeidsmarkt, zodat ze minder kans maken om een job te krijgen. Een digitaal portfolio is dan een hulpmiddel. Het filmpje of de presentatie is het resultaat van verschillende oefeningen waarin de jongere zichzelf, zijn talenten en competenties in kaart brengt. Maak je eigen digitaal portfolio 4
Praktische omkadering Materiaal Een computer per persoon met gratis softwareprogramma s GIMP (www.gimp.org) en Prezi (www.prezi.com) of het betalende programma Adobe Première Elements (goedkoop te verkrijgen via www.socialware.be) Digitaal fototoestel of digitale videocamera Beamer + luidsprekers voor geluidsweergave Internet Minimale tijdsbesteding 10 halve dagen met jongeren met weinig ICT kennis 6-8 halve dagen voor jongeren met goede computervaardigheden Aantal deelnemers Een groep van 8-10 jongeren is ideaal. Met een grotere groep is het moeilijk om iedere deelnemer tijdens de oefeningen de nodige tijd te geven. Met kleinere groepen van 4-5 jongeren heb je een minder goede groepsdynamiek. Maak je eigen digitaal portfolio 5
Doelgroep(en) Deze activiteit is bedoeld voor jongeren (15+) die zich willen presenteren op de arbeidsmarkt. Maks vzw organiseert deze workshop al voor kortgeschoolde werkzoekenden van 18 tot 25 jaar uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ze boden deze workshop ook aan in een laatste jaar van een beroepschool. De prezipresentatie maakte daar deel uit van het eindejaarswerk van de leerlingen. Bij de opstart van het project werkten ze met aan een film als eindproduct. Ze kwamen echter tot de conclusie dat het voor sommige jongeren qua ICT vaardigheden te hoog gegrepen was: de videomontage waarin ook een aantal beeldeffecten werden toegepast bleek te moeilijk om zelfstandig te doen. Ze gingen dan over op de realisatie van een Prezi-presentatie. Dit is minder technisch en daardoor veel toegankelijker voor de jongeren: zij hadden veel minder hulp nodig en veel meer het gevoel dat het eindproduct echt door henzelf was gemaakt. In 2010 en 2011 organiseerde Maks vzw deze workshops ook voor minderjarige asielzoekers die nog niet lang in België verbleven en op zoek waren naar een studentenjob. In de workshops gericht op minderjarige asielzoekers, gaven ze in de oefeningen de nodige aandacht aan het verleden en maakten ze met hen plannen voor een toekomst binnen 10 jaar. Maak je eigen digitaal portfolio 6
Stappenplan Een digitaal portfolio maken bestaat uit verschillende fases. De fases wisselen af. Telkens is er een meer inhoudelijke fase en een technische fase. Elke fase neemt ongeveer 2-3 uren in beslag. Dag 1 Fase 1: Kennismaking met de andere jongeren Dag 2 Fase 2: Kennismaking met het programma Prezi Dag 3 Fase 3: Op zoek naar je talenten Dag 4 Fase 4: Helden en voorkeuren Dag 5 Fase 5: Welke job is mij op het lijf geschreven? 1. Kennismaking met de andere jongeren. Personalia en belangrijke informatie De deelnemers kennen elkaar niet en hebben verschillende achtergronden. Deze oefening kan gebruikt worden als kennismaking en zorgt ervoor dat de jongeren wat informatie over zichzelf vrijgeven. De oefening met het blazoen Jongeren krijgen op papier een tekening van een blazoen. De begeleider geeft een korte uitleg over de historische betekenis van een blazoen. De andere kan je aan een blazoen herkennen, weet iets over je motto. Je vindt 5 elementen terug in het blazoen: De betekenis van je naam Je levensmotto Een zwak punt Een kwaliteit Je droom De deelnemers werken in groepjes van twee aan hun blazoen. Daarna stellen ze hun blazoen aan de rest van de groep voor. Tijdens een tweede oefening verzamelen ze personalia: naam, voornaam, adres, geboorteplaats, geboortedatum, schoolverleden en eventueel professioneel verleden. Dit doen ze aan de hand van Maak je eigen digitaal portfolio 7
een werkblad. Ze doen dit ook in groepjes van twee. Na de oefening stelt één jongere de andere jongere voor aan de groep. Na deze twee oefeningen leren ze werken met een digitaal fototoestel en nemen ze foto s van elkaar. In de handleiding vind je richtlijnen voor het maken van deze foto s. 2. Kennismaking met het programma Prezi De begeleider laat een voorbeeldpresentatie zien van één van de vorige deelnemers en geeft een korte uiteenzetting over de werking van het programma Prezi. Elke jongere maakt een eigen Prezi-account aan. De jongeren zoeken naar rechtenvrije beelden op internet en realiseren de eerste Prezislides op basis van de informatie die ze in de vorige fase gebruikten. Tegelijk krijgen de deelnemers een korte uitleg over het fotobewerkingsprogramma GIMP (http://www.gimp.org) 3. Op zoek naar je talenten Jongeren spelen samen het kwaliteitenspel (http://www.spelinfo.be/index.php?spel=1008). Dit spel kan je kopen of huren bij Centrum Informatieve Spelen in Leuven. Je gebruikt het kwaliteitenspel met een eenvoudige woordenschat omdat de jongeren waar wij mee werken het Nederlands niet als thuistaal hebben. Bij het spel zit een handleiding met verschillende varianten om het spel te spelen. Wij spelen het als een soort kwartetspel. Je legt kaarten die jou niet interesseren af en je kan kaarten opnemen die je medespelers op de tafel leggen. Doel is dat je op het einde van het spel vijf kaarten in je hand hebt die jouw belangrijkste kwaliteiten weergeven. Het spel kan één tot twee uur duren. Daarna vraag je aan de jongeren om een korte uitleg te geven bij de talenten die ze in hun hand hebben. Wanneer je het spel niet kan huren of kopen, kan je ook zelf een lijstje maken met talenten (zie lijst in bijlage) en er kaartjes van maken. Je kan de lijst ook gewoon overlopen met de deelnemers, maar dat is naar onze mening niet interessant omdat het interactieve spelelement verdwijnt. Jongeren moeten echt de tijd nemen om na te denken welk talent al dan niet bij hen past Maak je eigen digitaal portfolio 8
Andere praktijk die kwaliteiten naar boven brengt: Je kan de jongeren ook verhalen laten vertellen van belangrijke gebeurtenissen uit hun leven. In dit verhaal moeten ze komen met een probleem dat ze opgelost hebben. Daarna kunnen de andere jongeren uit de groep de talenten benoemen die de verteller heeft gebruikt om het probleem op te lossen. Na het spel gaan de jongeren op zoek naar een creatieve manier om de talenten voor te stellen in de Prezi presentatie. 4. Wie is mijn held en waarom? Waar hou ik van en waar hou ik niet van? Wie is mijn held? Jongeren gaan op zoek naar mensen die ze bewonderen. Ze proberen te duiden welke eigenschappen deze persoon heeft en benoemen ze. Waar hou ik van en waar hou ik niet van? Jongeren verzamelen 5 zaken waar ze van houden en 5 zaken waar ze niet van houden in het kader van een mogelijke tewerkstelling. Bij deze oefening is het zeker nodig dat de begeleider dit duidt. Anders kan het lijstje een opsomming zijn van dingen die een werkgever niet interessant vindt zoals uitgaan, meisjes, lang uitslapen, vakantie, en die een vertekend beeld geven van de jongere. De jongeren verwerken deze informatie in hun Prezi. 5. Wat wil ik later doen, welke job past bij mij? Hoe overtuig ik een werkgever om me aan te werven? In dit laatste onderdeel werken de jongeren aan een video-opname waarin ze vertellen welke job ze willen uitoefenen en ze proberen een potentiële werkgever te overtuigen hen aan te werven. Ze werken in groepjes van drie jongeren, waarbij de ene geluidsman en de andere cameraman voor de derde speelt. Deze video-opname komt in de Prezi terecht. Maak je eigen digitaal portfolio 9
Aandachtspunten Succesfactoren Jongeren leren zichzelf beter kennen, door het maken van de presentatie of film. Ze werken rond talenten en competenties, proberen te detecteren welke job hen ligt. Op die manier is de zoektocht naar een job succesvoller. Deze jongeren praten niet zo graag over zichzelf wanneer een consulente hen bevraagt in functie van het maken van een CV. Vaak hebben ze negatieve school- en werkervaringen. Ze hebben geen interesse voor klassieke sollicitatietrainingen. Doordat de oefeningen rond loopbaanoriëntatie in deze workshops direct in functie staan van de presentatie en het om een groepsgebeuren gaat, is de verzamelde informatie kwaliteitsvoller en komt ook het informele naar boven. Dit maakt de presentatie - maar ook de klassieke CV die je op een ander moment met de jongeren kunt maken - functioneler en vergemakkelijkt de zoektocht naar werk. Jongeren werken aan een concreet en snel afwerkbaar multimediaproject. Voor de meesten van hen is het de eerste keer dat ze - los van het publiceren op facebook - een eigen mediaproduct maken. Het is een eerste stap in het leren gebruiken van de computer als producent, daar waar de meeste jongeren de gewoonte hebben om de computer te gebruiken als consument: als internetgebruiker of als gamer. Zelfs jongeren die weinig ICT vaardigheden hebben, kunnen met Prezi een mooi eindresultaat produceren. Valkuilen Jongeren denken soms dat de publicatie van hun Prezi-presentatie een directe invloed heeft op werkgevers. Ze geloven dat werkgevers het internet afschuimen op zoek naar goede werknemers en op hun Prezi-presentatie terecht gaan komen. In de realiteit is dit echter niet het geval en heeft de klassieke sollicitatiebrief met CV een grotere kans op succes dan de Prezi, als die op zichzelf staat. Het is belangrijk dit tijdens de workshop te bespreken. Het is wel zo dat de jongeren tijdens een sollicitatiegesprek deze Prezi kunnen gebruiken om zichzelf voor te stellen. Het is zeker nuttig de link van de Prezi op hun CV te plaatsen. Er is een heel groot verschil in de opzet van het filmpje versus de Prezi presentatie. Het filmpje oogt professioneler en kan autonoom bekeken worden. Bij de realisatie van het filmpje, moet de multimedia-begeleider veel meer input geven en hulp bieden om het filmpje af te werken. Bij het maken van de Prezi kan de jongere autonomer werken. De Prezi presentatie is een instrument waarbij de presentator steeds aanwezig moet zijn. Maak je eigen digitaal portfolio 10
Doelstellingen Mediawijsheid Techniek Jongeren maken beelden van zichzelf met een digitaal fototoestel Jongeren zoeken passende rechtenvrije beelden op het internet Jongeren maken kennis met het concept Creative Commons en rechtenvrije beelden en muziek Jongeren leren de basis van het open source beeldbewerkingsprogramma GIMP Jongeren maken een presentatie in het programma Prezi Jongeren maken een eenvoudige montage in Adobe Première Elements of een ander videomontage programma Jongeren gebruiken een digitaal fototoestel of digitale videocamera Creativiteit Jongeren denken na hoe ze zichzelf op een originele manier kunnen voorstellen Jongeren zoeken of maken beelden die nodig zijn voor hun presentatie Jongeren maken een storyboard van hun presentatie Analyse Jongeren werken rond een presentatie, met inleiding, middendeel en conclusie Jongeren proberen de impact van beelden te begrijpen en zien welk effect ze op de kijker hebben Jongeren verzamelen elementen uit hun persoonlijk leven en maken een selectie van die elementen die belangrijk zijn voor een potentiële werkgever Reflectie Jongeren leren het onderscheid tussen een de programma s Prezi en Powerpoint Jongeren krijgen inzicht in het effect van een beeld op de kijker Jongeren maken een digitaal professioneel beeld van zichzelf Jongeren leren hoe ze deze vaardigheden in een andere context kunnen gebruiken Algemeen Jongeren leren zichzelf te presenteren via multimedia. Door de realisatie van deze presentatie of film krijgen de jongeren een beter beeld van zichzelf, hun talenten en competenties en bepalen zij welke richting ze uit willen op de arbeidsmarkt. Dit is een essentieel element in de zoektocht naar een job. Jongeren leren werken met beeld en tekst. Ze begrijpen welke invloed beeld en tekst hebben op de kijker. Zij leren welk beeld ze van zichzelf geven aan de buitenwereld (en Maak je eigen digitaal portfolio 11
werkgevers in het bijzonder) via dit portfolio, maar bijvoorbeeld ook via hun Facebookprofiel. Maak je eigen digitaal portfolio 12
Bijlage: kwaliteiten Ambitieus - proberen om carrière te maken en succes te behalen, ijverig zijn om een betere positie te krijgen, streven om hogerop te komen. Analytisch - vaak duidelijk maken hoe iets in elkaar zit, vlug inzicht hebben in moeilijke problemen. Avontuurlijk - houden van spannende dingen/gebeurtenissen. Bedachtzaam - voorzichtig, eerst denken voor je iets doet. Behulpzaam - graag andere mensen helpen. Belangstellend - als je interesse voor iets toont, geïnteresseerd. Bemiddelaar - iemand die constructieve oplossingen probeert te vinden als er een conflict is. Bescheiden - zichzelf niet super vinden, niet arrogant, modest, eenvoudig. Beschikbaar - disponibel, iemand die zijn tijd vrij heeft voor iemand anders. Betrouwbaar - iemand die je kunt vertrouwen, eerlijk. Consequent - als je zegt dat je iets zal doen, doe je het ook, iets altijd op dezelfde manier doen, consistent. Creatief - nieuwe dingen kunnen maken, veel nieuwe ideeën hebben, goede oplossingen vinden voor een probleem. Direct - zonder te wachten, duidelijk, rechtstreeks. Discreet - niet opvallend, zonder de aandacht te trekken. Doelgericht - een bepaald doel voor ogen houden. Doorzetter - volhouden, blijven verder doen, ook al is het moeilijk, aanhouder. Duidelijk - goed te begrijpen, goed te horen, helder, op een verstaanbare manier. Dynamisch - actief, met energie, iemand die in beweging is. Eerlijk - de waarheid zeggen, niet liegen. Efficiënt - met zo weinig mogelijk tijd zoveel mogelijk resultaten behalen. Enthousiast - als je veel zin hebt in iets, als je iets met plezier doet/graag doet, gemotiveerd. Maak je eigen digitaal portfolio 13
Evenwichtig - gelijk verdeeld, geeft bijvoorbeeld alle activiteiten evenveel aandacht, stabiel. Flexibel - je kunnen aanpassen, kunnen veranderen, soepel. Gedisciplineerd - iemand die de regels volgt, die luistert naar de baas. Geduldig - kalm, kunnen wachten. Gemoedelijk - iemand die vriendelijk en aangenaam is tegen de mensen, die altijd rustig blijft. Genieter - iemand die geniet van het leven, die graag leeft. Georganiseerd - geordend, volgens een bepaalde structuur opzetten. Gevoelig - niet onverschillig zijn, emotioneel, sensitief, openstaand. Gezellig - knus, aangenaam. Gul - als je gemakkelijk dingen aan anderen geeft, als je veel weggeeft, vrijgevig, niet gierig. Handig - iemand die goed met zijn handen kan werken. Humoristisch - amusant, veel grappen maken, lachen met de grappen van anderen en andere mensen doen lachen. Idealistisch - iemand die zijn idealen volgt, niet realistisch. IJverig - iemand die veel werkt/graag werkt, actief. Initiatiefrijk - zelf actie nemen, niet wachten tot iemand je zegt wat je moet doen, ondernemend. Inlevingsvermogen - het zich kunnen inleven, er met je gedachten bij zijn. Inspirerend - iemand die andere mensen kan motiveren/inspireren/ideeën geven. Intelligent - iemand die veel weet/kan/begrijpt, slim. Kan goed luisteren - goed naar anderen kunnen luisteren, niet spreken als anderen spreken. Kan relativeren - als iets negatief is, ook het positieve daarvan zien. Krachtig - met veel kracht/energie, sterk, energiek. Levendig - veel bewegen, doen, zeggen, actief. Luisterbereid - iemand die naar anderen luistert, iemand die bereid is om naar andere meningen te luisteren. Makkelijke prater - zich gemakkelijk kunnen uitdrukken, vlot kunnen spreken. Maak je eigen digitaal portfolio 14
Methodisch - volgens een bepaalde methode. Mild - niet streng, zacht, vriendelijk. Moedig - iets durven dat anderen niet durven, gevaarlijke of moeilijke dingen durven doen, dapper. Nauwgezet - iemand die nauwkeurig is, precies. Nuchter - kalm en rustig, koel en zakelijk, praktisch, verstandig. Onderscheidingsvermogen - goed dingen kunnen onderscheiden, goed verschillen zien. Ontspannen - rustig, relaxed, op je gemak, kalm. Open - veel aan mensen over zichzelf durven zeggen, willen luisteren naar wat anderen zeggen, niet gesloten. Oplettend - iemand die veel om zich heen kijkt en goed naar alles luistert, aandachtig. Optimistisch - ziet altijd de positieve kant, hoopvol, levendig, vrolijk. Ordelijk - netjes, regelmatig, altijd opruimen. Ordelijk - Volgens regels en orde. Organisator - iemand die graag dingen organiseert/onderneemt/regelt, regelaar, ondernemer. Overtuigend - als je zeker bent van je idee, als je iemand anders je idee kan laten geloven, persuasief. Overtuigend - door bewijzen argumenten kunnen geven die een bepaalde conclusie waar maken. Plantrekker - iemand die zich op een of andere wijze steeds uit de slag weet te trekken. Precies - heel nauwkeurig, heel juist. Polyvalent - die meerdere taken kan doen. Praktisch - een probleem op een gemakkelijke manier oplossen. Rechtschapen - eerlijk. Respectvol - als je respect hebt voor anderen/dingen. Rustig - met niet veel beweging/actie, kalm. Serieus - geen grapjes maken, ernstig. Maak je eigen digitaal portfolio 15
Snel - iemand die rap is. Speels - vrolijk, luchtig. Spontaan - iemand die gemakkelijk met anderen kan praten. Sociaal - iemand die goed om kan gaan met anderen. Stabiel - evenwichtig zijn, niet altijd van gedacht veranderen. Tactvol - iemand die let op de gevoelens van de anderen als hij/zij iets zegt, niet te direct. Tevreden - als je denkt dat alles is zoals je wil, content, voldaan. Toegewijd - iets met volle zorg/aandacht doen. Vastberaden - vast van wil en besluit, er voor gaan, gedecideerd, resoluut. Veelzijdig - goed zijn in verschillende dingen, op verschillende gebieden goede prestaties leveren, gevarieerd, all-round. Verantwoordelijk - voor iets zorgen, als iets fout gaat neem je de schuld op jou, responsabel, aansprakelijk. Verantwoordelijk - iemand die het werk serieus opneemt, die beslissingen moet nemen. Verdraagzaam - iemand die veel kan verdragen, vergeven, tolerant. Vernieuwend - innovatief, creatief, nieuwe ideeën zoeken. Volhardend - iemand die het volhoudt, die zijn doel wil bereiken. Voor jezelf opkomen - assertief zijn, zelfzeker zijn, je eigen mening zeggen zonder anderen te kwetsen. Vriendelijk - iemand die geen ruzie zoekt met anderen. Vrolijk - veel lachen, plezier hebben, blij. Warm - met een gevoel van sympathie. Wilskrachtig - kracht om door te drijven wat men wil, doorzettend. Zelfstandig - iets doen zonder de hulp van anderen, voor jezelf kunnen zorgen, autonoom zijn, je werk alleen kunnen doen. Zelfverzekerd - zelfvertrouwen hebben, zeker zijn van jezelf. Zelfredzaam - zichzelf kunnen redden, kunnen helpen, autonoom. Maak je eigen digitaal portfolio 16
Zorgvuldig - aandachtig en nauwkeurig werken, oplettend, iets doen met veel zorg en aandacht. Zorgzaam - iemand die zorgt voor anderen. Maak je eigen digitaal portfolio 17
Maak je eigen digitaal portfolio 18