Jan Yperman Ziekenhuis Esther Boers Internationale stage 28/08/14

Jan Yperman Ziekenhuis Esther Boers Internationale stage 28/08/14 1

Inhoud Voorblad... 1 1 Samenvatting... 3 2 De instelling... 4 2.1 De afdeling... 4 2.2 De organisatie... 5 3 Aanwezigheidsregistratie en logboek... 6 4 Competenties... 8 5 Reflectie. 13 6 Stage opdrachten Jan Yperman ziekenhuis, Ieper 14 6.1 Macro niveau.. 14 6.2 Mesoniveau: Zorgbeleid.. 17 6.3 Micro niveau. 19 Bijlage 1: Organogram borstkliniek 21 Bijlage 2: Organisatiestructuur..22 Bijlage 3: Classificatie systeem 23 2

1. Samenvatting The breast clinic in the Jan Yperman hospital is a multidisciplinary team that maps out a care program for women and men with breast cancer. The breast nurse is there throughout the care process of breast cancer. They also ensure that all tests are scheduled and that the patient receives support here. During my internship I was guided by Katrien Dewancker, she was one of the breast nurses in the hospital. During my internship I learn a lot about the care process of a patient with breast cancer. I have seen a lot of treatments, like a mammogram, MRI and mastectomy surgery. I have seen that each surgeon has their own way to treating patients. What really struck me is that there is a big difference in operating the various doctors. Every surgeon works on a different way. I have learn a lot during my internship in Belgium. On my internship, I have worked on four specific learning goals. The learning goals were; - During my internship I would like to see the different breast cancer treatments, so I get more knowledge and practical experience. - During my internship I want to do more practical experience in the treatment of breast cancer. - I would like to attend a multidisciplinary consultation to ensure that I got more insight about the function of a skin therapist in a multidisciplinary consultation - I want to compare the guidelines on the follow- op of patients with breast cancer with practice. I have also held three interviews with the two breast nurse. These interviews have i used to make the internshio assignments about the health care system in Belgium, the organization from hospital and the treatment from patiënt. 3

2. De instelling Het Jan Yperman ziekenhuis in Ieper(België) heeft een aantal duidelijke doelstellingen die ze willen behalen. Het Jan Yperman ziekenhuis wil als regionaal ziekenhuis groeien en een zorgprogramma aanbieden dat de behoefte van de patiënten aansluit. Verder bieden zij de patiënten kwaliteit en service aanbieden, door een professionele en multidisciplinaire aanpak voor de individu met als doel om de patiënten tevredenheid toe te laten nemen. Ook spannen zij zich in om een aangenaam werkklimaat te creëren voor de werknemers, om hun talenten te ontwikkelen en dat hun inspanningen bij zullen dragen tot de patiënten tevredenheid. Bovendien waken zij over de materiële en financiële middelen om op een doeltreffende en doelmatige wijze te behandelen. De organisatievorm is dan ook compleet afgestemd op de organisatiedoelen. 2.1 De afdeling Het ziekenhuis heeft meerdere medische afdelingen, ik heb mijn stage gevolgd in de borstkliniek van het ziekenhuis. In de borstkliniek werkt een multidisciplinair team dat een zorgtraject uitstippelt voor patiënten met borstaandoeningen. De borstkliniek heeft een duidelijke doelstelling. Ze willen op een snelle en kwaliteitsvolle wijze de diagnose en behandeling opstellen rond borstkanker en een optimale ondersteuning bieden tijdens het zorgproces. Door hun multidisciplinaire samenwerking is het mogelijk om gebruik te maken van nieuwe technologieën en nieuwe behandelingsmogelijkheden. De afgelopen 10 werkdagen heb ik in een multidisciplinair team meegelopen waarin de volgende disciplines aanwezig waren;! huisartsen! gynaecologen! chirurgen! plastisch chirurgen! anatoompathalogen! oncologen! radiologen! radiotherapeuten! borstverpleegkundigen! kinesitherapeuten (fysiotherapeuten)! psychologen! sociaal werksters! diëtisten 4

De begeleiding werd vooral gedaan door de borstverpleegkundige. De borstverpleegkundige biedt een grote meerwaarde in het zorgproces voor de patiënt en voor de familie in het gehele zorgtraject. Op deze manier heb ik het gehele zorgtraject meegelopen, zodat ik meer inzicht heb gekregen in het zorgtraject rond borstkanker. Door de intensieve begeleiding die ik heb gehad hebben ik een goed beeld van het zorgtraject gekregen. 2.2 De organisatie In de bijlage kunt u de 2 organogrammen vinden die ik gemaakt heb van de instelling maar ook van de borstkliniek. Dhr Luyckx is de algemeen directeur van het ziekenhuis Jan Yperman Ziekenhuis. Hiernaast zijn er per onderdeel van het ziekenhuis 5 andere directeuren die verantwoordelijk zijn voor dit specifieke deel. Dit zijn: hoofdgeneesheer, directeur Hotel (voor de naaste van de patiënten), directeur verpleging, directeur HR (personeel) en directeur administratie, financiën en technische dienst. Onder deze 5 directeuren zijn meerdere coördinatoren aangesteld. Als ik kijk naar de borstkliniek is de hoofd coördinator dr. Quintelier (gynaecoloog). Hieronder vallen de andere gynaecologen, algemene chirurgen en de plastische chirurgen. De onderzoeken die gedaan moeten worden, worden gedaan en onderzocht door de anatoompatholoog, oncologen, radiologen, radiotherapeuten en isotopist. De patiënten worden hier allen in gesteund door de borstverpleegkundige, psychologen, sociale dienst en uiteindelijk wordt de gehele nabehandeling gedaan door de kinesitherapeuten, deze doen de manuele lymfedrainage en bewegingsoefening. 5

3. Aanwezigheidsregistratie en logboek Stagiair: Esther Boers Instelling: Jan Yperman Ziekenhuis afdeling borstkliniek Data Uren Activiteiten 08-07- 14 9 uur! Ontvangst stage coördinator! Uitleg ziekenhuis! OK tumorrectomie, radicale mastectomie en okselkliertoilet.! OK borstvergroting 09-07- 14 8,5 uur! Uitleg van borstverpleegkundigen wat zij doen in het ziekenhuis! Consult bij verpleegkundige met patiënt. Patiënt moest behandeld worden na het constateren van een knobbeltje in haar borst! MOC(medisch oncologisch consult 10-07- 14 5 uur! vragen stellen aan stagebegeleider over de leerdoelen! werken aan leerdoelen! lezen van meegekregen literatuur! geassisteerd bij een bevalling! meegelopen op de pediatrie afdeling 11-07- 14 6 uur! Uitleg verschillende behandelmethodes voor na de behandeling borstkanker! overleg met de borstkliniek! oncologisch overleg! medische onderzoeken: mammagrafie en echografie! meegelopen in Kortijk (ander ziekenhuis) 14-07- 14 9,5 uur! OK: keizersnee! OK: keizersnee! OK: borstbioptie! Middag meegekeken bij een bevalling 6

15-07- 14 9 uur! Uitleg borstreconstructie! Overleg borstkliniek! 2 patiënten bezocht na operatie! Interview gedaan 16-07- 14 9 uur! Meegelopen met de wondverpleegkundige! Langs gegaan bij een aantal patiënten.! Meegekeken bij een bevalling! Bij een bevalling geassisteerd! Meegelopen en geholpen bij de materniteit. 17-07- 14 6 uur! OK: keizersnee.! Meegelopen met de wondverpleegkundige! Meeelopen en geholpen bij de materniteit. 18-07- 14 uur! Patiënten bezocht na de operatie! Consult bij gynaecoloog met patiënt. Bij mevrouw werd er geconstateerd dat zij borstkanker heeft.! Leerdoelen bespreken! middag meegelopen bij materniteit. 19-07- 14 4 uur! Patiënten bezocht na de operatie! Consult bij gynaecoloog met patiënt. Bij mevrouw werd er geconstateerd dat zij borstkanker heeft.! Verslag laten lezen door de stagebegeleider! Feedback ontvangen en eventueel aanpassen! Afsluiting stage 7

4. Competenties Voor mijn internationale stage wilde ik een aantal leerdoelen behalen. Voor de opleiding huidtherapie zijn er verschillende competenties die er volbracht moeten worden. De competentie waar ik tijdens mijn stage aan heb gewerkt zal ik hieronder uitwerken. Leerdoel 1: Mijn eerste leerdoel valt onder de competentie behandelaar. Als toekomstig huidtherapeut krijg ik veel te maken met patiënten met borstkanker of patiënten die behandeld zijn voor borstkanker. Ik vind het daarom belangrijk om te weten wat de verschillende behandelmethodes zijn. Tijdens mijn voorgaande stages heb ik geen oedeembehandelingen gehad. Dit is als huidtherapeut één van de behandelingen die je uitvoert. Ook wordt er steeds vaker borstkanker geconstateerd bij vrouwen. Hierdoor is te merken dat oedeem steeds vaker voorkomt. Ik wil graag weten wat een patiënt doormaakt tijdens dit begintraject. Wat is mijn leerdoel? Ik wil tijdens mijn stage de verschillende behandelmethodes voor borstkanker zien zodat ik hier een beter beeld over krijg. Ik merk dat ik hetgeen wij op school leren te weinig is om van de behandmethodes een goed beeld te krijgen. Ik wil meer praktijkervaring op doen om zo te kunnen begrijpen wat de patiënten voor behandelingen hebben ondergaan. Hoe heb ik dit bereikt? Ik heb tijdens mijn stage met meerdere disciplines meegelopen en meegekeken. Ik heb ook een dag meegelopen met de borstverpleegkundige en ik heb meegekeken met de borstamputatie. Bij één mevrouw was de maand ervoor een borstverkleining uitgevoerd. Het weefsel wat verwijderd was werd nagekeken en daaruit kwam naar voren dat er een kwaadaardig gezwel zat en de borst verwijderd moest worden. Ik ben bij de borstamputatie (radicale mastectomie) aanwezig geweest. Het was een heftige operatie maar ik vond het heel leerzaam om erbij te zijn en mee te kunnen kijken/vragen te stellen. Toen mevrouw wakker werd was ze erg emotioneel. Ik heb daarna meegelopen op de uitslagkamer en mevrouw begeleidt met eventuele vragen en ik heb mee mogen kijken met het behandelproces na de operatie. 8

Na de operatie ben ik de volgende dag bij mevrouw langs geweest om te vragen hoe het was gegaan. Het ging naar omstandigheden goed met mevrouw en ze mocht na 5 dagen naar huis. Tijdens het MOC kwam haar situatie ook nog ter sprake, helaas waren er ook uitzaaiingen in haar andere borst dus zou ze voor haar andere borst nog een keer geopereerd moeten worden. Ik ben tijdens mijn stage ook in een ander ziekenhuis geweest in Kortrijk. Hier werd vooral radiotherapie gegeven. Ik heb een dag mogen meekijken hoe de behandelingen werden gegeven. Tijdens het meekijken in het ziekenhuis in Kortrijk heb ik meer inzicht gekregen wat het effect is van straling op de huid. Ik vond het heel interessant om al deze behandelingen te zien en ik ben blij dat ik de kans heb gekregen om zoveel verschillende dingen mee te maken. Doordat ik veel verschillende procedures heb gezien kan ik mijzelf meer inleven in mijn toekomstige patiënten. Ik weet nu ook wat de effecten zijn van de verschillende behandelingen die deze patiënten hebben ondergaan. Ik heb heel veel geleerd van deze stage. Ik heb ook de cursus look good feel better mee gevolgd daarin gaven de patiënten aan dat zij na de bestralingen last hadden van traanogen. Dit wist ik niet en die informatie kan ik weer meenemen als extra informatie voor mijn toekomstige patiënten. 9

Leerdoel 2: Mijn tweede leerdoel valt onder de competentie ondernemer. Als huidtherapeut heb je vaak te maken met een multidisciplinair overleg. De huidtherapeut werkt vaak samen met een dermatoloog, huisarts en of een oncoloog. Ik heb tijdens mijn keuze en internationale stage één keer een multidisciplinair overleg meegemaakt dit was met de wondverpleegkundige, huisarts, en alle artsen vanuit het ziekenhuis. Wat is mijn leerdoel? Mijn leerdoel is dat ik graag bij een multidisciplinair overleg wil zijn. Op deze manier wil ik bereiken dat ik meer inzicht krijg over wat de functie van een huidtherapeut in een multidisciplinair overleg is. Hoe heb ik dit bereikt? Ik wilde graag een multidisciplinair overleg bijwonen en alles kunnen observeren. Ik wilde kijken wie er het meest aan het woord was en wat er tijdens en na het overleg gebeurde. Ik vond het ook interessant om te zie of er een notulen gemaakt werden of dat iedereen apart verslag legde. Tijdens mijn stage heb ik een multidisciplinair overleg bijgewoond. Het was een medisch oncologisch overleg. Ik dit overleg waren de volgende disciplines aanwezig: oncologen, gynaecologen, chirurgen, radiologen, anatoompatholoog, huisarts, internist, borstverpleegkundigen. Tijdens dit overleg werden er nieuwe patiënten besproken waarbij de verschillende onderzoeken gedaan zijn. Het ging hierbij om een echo van de lever, Ct torax ( bekijken van de long) botscan en een MRI. Wanneer er een uitslag is wordt er in de MOC overlegd wat de beste behandeling voor deze patiënt is. De oncoloog maakt tijdens de MOC de notulen en noteert daarin alles wat er besproken is voor de patiënt. Wat mij vooral opviel was dat de artsen voornamelijk aan het woord zijn en de borstverpleegkundige er bij zit zodat zij weet wat er met de patiënt gaat gebeuren. Er is ook een oncologisch overleg, hier ben ik helaas niet bij aanwezig geweest. Er is ook één keer per week een borstoverleg. Tijdens dit overleg zijn de pastor, sociaal medewerker, borstverpleegkundigen en psycholoog aanwezig. Tijdens dit overleg worden alle nieuwe patiënten besproken en wordt er doorgenomen wat op dit moment de diagnose is en er komt aan bod wat er besproken is tijdens de MOC. Helaas is men in België niet bekend met het beroep van huidtherapeut. Ik heb tijdens mijn vorige stage een overleg bijgewoond in Nederland. Hierbij waren de fysiotherapeuten, diëtisten, wondverpleegkundigen en huidtherapeuten aanwezig. Wanneer het beroep van huidtherapeut bekend zou zijn zou dit overleg voor de huidtherapeut meer relevant zijn. 10

Leerdoel 3: Mijn tweede leerdoel valt ook onder de competentie behandelaar. Ik zou graag met de wondverpleegkundige mee willen kijken hoe zij de nabehandeling uitvoert. Op school is ons geleerd hoe wij de wond, litteken en oedeem behandeling moeten doen. Graag zou ik willen weten of de behandeling die ik geleerd heb op school op dezelfde wijze wordt uitgevoerd als door de borstverpleegkundige. Ik heb ervaring opgedaan tijdens mijn eerdere stage door het behandelen van een wond van een patiënt die een borstamputatie had ondergaan. Tijdens deze behandeling heb ik gemerkt dat ik nog niet over voldoende vaardigheden beschikte om de behandeling optimaal uit te voeren. Ik denk dat ik tijdens deze stage meer ervaring bij de wondbehandeling op zal doen door mij, indien mogelijk, actief op te stellen en gerichte vragen te stellen. Hoe heb ik dit bereikt? Mijn voornemens waren om mee te lopen met mijn stagebegeleider. Ik wilde graag zien hoe zij deze behandeling uitvoert. Ik heb te horen gekregen dat in België de wondverpleegkundige dit niet doet. Zij doen het ondersteunende werk voor de patiënten en ze volgen het hele behandeltraject met de patiënten. Mijn stagebegeleider vertelde mij dat er geen littekenbehandelingen worden gegeven. De kinesitherapeuten doen de manuele lymfedrainage en de bewegingsoefeningen. De verpleegkundigen doen de wondbehandelingen. De bandagist verzorgt het zwachtelen en het aanmeten van de therapeutische elastische kousen. Ik heb tijdens mijn stage ook meegelopen bij de radiologie daar heb ik gezien hoe de verpleegkundigen de wonden verzorgen. Het viel mij op dat de verpleegkundigen bij veel behandelingen geen handschoenen gebruiken. Persoonlijk vind ik het beter om dat wel te doen, naar mijn idee ids de behandeling zo niet steriel. Tijdens mijn stage heb ik ook een paar uurtjes meegelopen bij de kinesitherapeuten. Wat mij opviel was dat er wel verschil is in de manier waarop wij de behandelingen doen en hoe hun de behandelingen uitvoeren. Zij doen de manuele lymfedrainage via een andere techniek genaamd Vodder. Wij doen dit in Nederland met de techniek van Foldi. Ik heb ook een dagje meegelopen met de verpleegkundigen die de wondbehandelingen deed. Wat mij opviel was dat het allemaal heel snel ging. Er stonden die ochtend veel patiënten op de lijst. Ik vond het heel indrukwekkend dat er een jongen lag van mijn leeftijd die na een auto- ongeluk er heel slecht aan toe was. Na een aantal maanden op de intensive care gewerkt te hebben mocht hij naar de normale afdeling. Helaas heeft hij door het vele liggen decubitus gekregen en dit wordt nu verzorgd. De behandeling qua wondbedekkers gaat op dezelfde manier, eerst gespoeld met fysiologisch zout, dan een siliconepleister en hierboven hydro flanel en daaroverheen een gaasje. Ik heb met mijn stagebegeleider gesproken over deze volgorde omdat naar mijn idee het beter is om het andersom aan te brengen omdat ik denk dat anders het hydroflanel wordt opgezogen in het gaasje. Ze was heel blij met deze tip en zou dit overleggen met de afdeling. 11

Leerdoel 4: Persoonlijk leerdoel: Ik ga bewust plannen alle activiteiten tijdens mijn stage en de opdrachten die daarbij horen. Hoe ga ik dit bereiken? Ik ga een schema maken voor de activiteiten die moeten gebeuren tijdens mijn stage en iedere dag zal ik dit schema bekijken en aftekenen. Dit ga ik doen om zo min mogelijk stress te ervaren voor de opdrachten die af moeten zijn tijdens deze stage. Het stagewerkplan werk ik uit na mijn stage en zal dit een week voordat het nieuwe studiejaar begint inleveren. Hoe heb ik dit bereikt? Ik heb mijn logboek bijgehouden tijdens mijn stage en heb mijn stagebegeleider telkens om feedback gevraagd. Ik heb aan het begin van mijn stage mijn verslag laten lezen en aan de hand daarvan een planning gemaakt. Ze heeft me aan het eind van de eerste week tips gegeven wat er nog moest gebeuren en hoe ze het vond gaan. Mijn stagebegeleider heeft mij zeer positieve feedback gegeven( ook te zien op het formulier) Ik ben haar heel erg dankbaar voor de goede begeleiding en feedback. 12

5 Reflectie Tijdens mijn stage heb ik veel inzicht gekregen in het zorgtraject rondom borstkanker. Tijdens mijn eerste stagedag werd ik gelijk in het diepe gegooid. Ik mocht de eerste dag gelijk meekijken bij een borstamputatie dit was erg wennen aan het begin. Alles wat je ziet is zo overweldigend. Ik heb de mevrouw die deze operatie onderging nog bijgestaan na haar operatie en ik heb hier heel veel van geleerd. Daarna kwam nog een borstvergroting die ik heb bijgewoond, dat was minder heftig maar ook goed om te zien doordat ik nu een beter beeld heb van hoe alles van het menselijk lichaam er uitziet en werkt. Ik vond het operaties aan het begin even wennen maar ik ben erg trots en blij dat ik het heb gezien en alle uitleg die ik daarbij heb gekregen tijdens deze stagedag. Ik merkte dat het voor de borstverpleegkundige aan het begin erg lastig was om mij te begeleiden. Ze moest veel regelen aan de telefoon en werd vaak weg geroepen. Ze heeft me uitgelegd dat ze veel moest plannen en regelen voor de patiënten. De patiënten de net te horen krijgen dat ze borstkanker hebben worden gelijk begeleid door de borstverpleegkundige. Ze is een grote steun voor ze. De tweede dag mocht ik op verschillende afdelingen meelopen. Op alle afdelingen waar ik stage heb gelopen waren de artsen en medewerkers erg enthousiast. Ik vond dat erg leuk. Doordat ik de kans heb gekregen om bij zoveel operaties mee te kijken heb ik heel veel geleerd, de artsen waren heel vriendelijk en hebben me alles uitgelegd wat ik wilde weten. Ik heb ook een aantal dagen meegelopen op de kraamafdeling en drie bevallingen en vier keizersneden meegemaakt, dit was erg indrukwekkend en bijzonder. Doordat ik zoveel positieve reacties kreeg vond ik het heel erg leerzaam en leuk om hier mijn stage te lopen. Doordat ik alles heb mogen zien qua behandeltraject heb ik een heel goed beeld gekregen hoe alles in z n werk gaat. Het medisch oncologisch overleg ( MOC) vond ik erg interessant en daar heb ik heel veel van geleerd. Alle patiënten werden tijdens dit overleg besproken. Ik vond dat dit overleg voor de huidtherapeut minder van belang was maar vond het wel interessant om te zien wat er achter de schermen gebeurt. Na deze stage van 10 dagen weet ik zeker dat ik me goed kan in leven in mijn patiënten en dat is voor mij erg belangrijk. Ik wil na mijn opleiding graag voor mezelf beginnen en na deze stage twijfel ik eraan om nog een vervolg opleiding te doen. Na deze stage ben ik erachter gekomen dat ik het medische gedeelte erg interessant vind. 13

6 Stage opdrachten Jan yperman ziekenhuis Ieper Naast de leerdoelen heb ik ook een stage opdracht gedaan. In deze opdracht hebben ik gekeken hoe het gezondheidsstelsel in België eruit zit en deze vergeleken met die van Nederland. 6.1 Macro niveau; Over het algemeen is de gezondheidszorg in België hetzelfde geregeld als in Nederland. Alle burgers moeten verzekerd zijn via de sociale zekerheid, hieraan moeten de Belgische burgers meebetalen. Daarnaast heeft België een rijksinstituut voor ziekte en invaliditeitsverzekering(riziv). Deze is als het ware een tussenpersoon tussen alle factoren die meespelen rond de organisatie van de gezondheidszorg. Hieronder vallen onder meer; - Regering, - Verzekeringsinstellingen, - Zorgverleners, - Vakbonden, - Werkgeversorganisaties. De Riziv heeft onder andere taken als het opstellen van regels en tarieven rondom de terugbetaling van geneeskundige prestaties en geneesmiddelen, bewaakt de uitgaven rondom de gezondheidszorg, zorgt voor een correcte financiering van activiteiten van zorgverleners en ziekenfondsen en informeert, evalueert en controleert zorgverleners, de ziekenfondsen en de patiënten. In tegenstelling tot Nederland heeft België maar twee zorgverzekeringen. Rondom de financiering van de ziekenhuizen betaalt de patiënt per prestatie en niet via het DBC- systeem zoals wij dat hebben. Er zijn twee zorgverzekeringen in België. Je hebt de verplichte zorgverzekering die de Vlaamse zorgverzekering word genoemd. Hiervoor betaal je een jaarlijkse premie en daarvoor krijg je zorg als, mantelzorg of professionele thuiszorg. Hiervoor kom je alleen in aanmerking wanneer je deze daadwerkelijk nodig hebt. De andere zorgverzekering is de hospitalisatie verzekering. Dit is een verzekering waarbij je minder eigen bijdrage hoeft te betalen bij ziekenhuisopname. Deze verzekering kan je afsluiten tot je 60e jaar. Deze verzekering sluit je af bij het ziekenfonds of bij een zorgverzekeraar. Binnen het ziekenhuis bestaan er twee betalingssystemen in België. Hierbij nemen we het voorbeeld van een consult bij een medisch specialist. Wanneer een patiënt op consult komt bij een oncoloog kan dit consult op twee manieren in rekening gebracht worden. De keuze is aan de medisch 14

specialist zelf wat hij in rekening wil brengen. Er bestaat betalen direct aan de medisch specialist aan het einde van het consult. Nadat de patiënt een rekening heeft opgestuurd naar het ziekenfonds krijgt ze dit bedrag terug betaald. Een andere manier is dat de medisch specialist het consult aangeeft bij het ziekenfonds en dat de medisch specialist dit terugkrijgt vanuit het ziekenfonds. Het nadeel hiervan is dus dat dit kan verschillen binnen een ziekenhuis en soms zelf binnen een specialisatie. Als je kijkt naar het totale percentage per BBP voor de gezondheidszorg in België ligt het rond hetzelfde percentage als dat van Nederland. De overheid zorgt voor de financiering van gezondheidszorg en voor de begroting van ieder nieuw jaar voor de gezondheidszorg. Dit is dus ook geheel hetzelfde als in Nederland. De meeste ziekenhuizen in België zijn non- profit organisaties. Alle burgers kunnen in dit ziekenhuis behandeld worden. Als we de twee gezondheidszorgstelsels met elkaar vergelijken zijn er enkele duidelijke verschillen te constateren. Het belangrijkste verschil vind ik het betalingssysteem van de gezondheidszorg. In Nederland betaal je nooit geld wanneer je op consult bent geweest in het ziekenhuis. Dat wordt allemaal via de zorgverzekering geregeld. Ik vind dit een veel natuurlijker systeem, want ik vind het confronterend wanneer een patiënt na een negatieve diagnose de arts nog moet betalen voor het brengen van het slechte bericht. Ook is het zorgsysteem anders. Zoals hierboven beschreven heb je twee soorten zorgverzekeringen. De verplichte zorgverzekering, deze hebben wij ook in Nederland en de hospitalisatie verzekering, dit kenen wij niet in Nederland. Wij hebben een verplichte basis verzekering en een aanvullende verzekering. Deze staat los van wat er in het ziekenhuis gebeurt. Verbatim interview Ik heb voor dit interview mijn begeleidster geinterviewd. Ik merkte tijdens mijn stage dat er zaken waren binnen de gezondheidszorg waar ze moeite mee had. Hieronder geef ik een kort weergave van het interview dat ik heb afgenomen. Ik heb mijn stagebegeider met Katrien aan mogen spreken dit zal ik hieronder ook aangeven. Katrien vertelde dat ze het bijvoorbeeld wel eens moeilijk had met het terugbetalingssysteem. Ze vond het erg vervelend dat patiënten na een consult bij een chirurg of gynaecoloog moesten betalen. Zeker na een negatieve uitslag. Wanneer een patiënt te horen had gekregen dat er kwaadaardige borstkanker geconstateerd is, zei de arts daarna: dat is dan 25 euro alstublieft. 15

Daarnaast zei Katrien, dat er ongelijke regels zijn binnen de borstkanker zorg vanuit de regering. Een voorbeeld hiervan is de terugbetaling van hormonale therapie bij borstkanker. Bij vrouwen met borstkanker wordt dit volledig vergoed, maar bij mannen met borstkanker helemaal niet. De regering vergeet hierbij dat 1 op de 100 mensen met borstkanker een man is. Een van de oncologen uit het ziekenhuis heeft geprobeerd om hier een verandering in aan te brengen, door een proces aan te spannen voor aanvraag ter vervanging. Dit heeft hij helaas verloren. Vooral het eerste punt waar Katrien over vertelde was voor mij een struikelblok geweest tijdens de stage. Ik was hiervan geschrokken. Het lijkt bijna onmenselijk. Over de vergoeding van medicijnen vond ik het erg dat er onderscheid gemaakt werd en borstkanker bij mannen dus nog steeds niet echt erkend is. 16

6.2 Mesoniveau: Zorgbeleid Het Jan Yperman Ziekenhuis heeft een grote organisatiestructuur. In bijlage 2 vind u de organogram van instelling. In het Jan Yperman Ziekenhuis wordt gewerk met een multidisciplinair team. Dit team bestaat uit gynaecologen, chirurgie, plastische chirurgie, anatoompatholoog, oncologen, radiologen, isotopist, borstverpleegkundigen, psychologen, sociale dienstverleners en kinesitherapeuten. In dit multidisciplinair team worden verschillende overlegstructuren georganiseerd. Er wordt een het medisch oncologisch consult(moc) gehouden. In dit overleg zitten; oncologen, gynaecologen, chirurgen, anatoompatholoog en borstverpleegkundige. In dit overleg worden de nieuwe patiënten besproken en een optimaal advies opgesteld door de verschillende specialisten. Dit kan zijn een operatie, maar ook andere nazorgbehandelingen zoals chemotherapie, hormoontherapie of radiotherapie. Het MOC overleg wordt één keer per week georganiseerd. Het oncologisch overleg wordt één keer per week georganiseerd. Het team bestaat uit: oncologen, verpleegkundige, diëtist, borstverpleegkundige, sociale dienstverlener, pastoor en psycholoog. In dit multidisciplinair overleg wordt vooral de nadruk gelegd op de nazorg van de patiënten. Wanneer patiënten behandeld worden met bijv. chemotherapie is het belangrijk dat zij in de gaten gehouden worden. Veelal worden de palliatieve patiënten besproken. Dit omdat deze patiënten 100% controle hebben in het ziekenhuis en dit goed gecontroleerd kan worden. In dit overleg wordt er gekeken naar wat er veranderd kan worden aan bijvoorbeeld eetgedrag of pijnmedicatie. Ook is er één keer in de week een borstoverleg. Bij dit overleg zijn de sociale medewerkers, pastor, borstverpleegkundigen en psycholoog aanwezig. Hier worden alle nieuwe patiënten besproken en besproken wat op dit moment de diagnose is en wat ze op de MOC besproken hebben qua verdere behandeling. Informele overlegmomenten zijn er voornamelijk tussen de twee borstverpleegkundigen. Zij bespreken het verloop van de patiënten en welke adviezen zij moeten geven aan de patiënten. In België wordt het beroep huidtherapeut niet uitgevoerd en zijn de bovenstaande overleggen niet relevant voor de huidtherapeut zelf. In Nederland worden er overleggen georganiseerd met fysiotherapeuten, revalidatieartsen, diëtisten, maatschappelijk werkers, oncologen en huidtherapeuten. Voor het verkrijgen van de informatie heb ik het klinisch pad ontvangen en vragen gesteld aan de borstverpleegkundige. Wanneer er bij een patiënt een knobbel in de borst is geconstateerd wordt en een mammagrafie gemaakt van de patiënt en een punctie gemaakt van het knobbeltje wat in de borst zit. Wanneer het knobbeltje goedaardig is zijn er geen verdere behandelingen. Wanneer het kwaadaardig is worden er meerdere onderzoeken gedaan zoals, echo lever, CT- thorax, botscan en NMR. Hierna wordt er met de behandelend arts besproken of de borstkanker uitgezaaid is. Elke nieuwe patiënt wordt in de MOC besproken om te bespreken welke behandeling het beste voor de patiënt zou zijn. 17

Kijkend naar de grootte van de tumor en of er uitzaaiingen zijn wordt bepaald of een borstamputatie of en borst besparende operatie zal worden. Voor de nabehandeling van borstkanker of wanneer er uitzaaiingen zijn bepaald zal er gekozen worden voor chemotherapie, hormoontherapie, radiotherapie, herceptine of combinatietherapie. Als nazorg wordt er gesproken over eventuele reconstructie van de borst. Dit kan op verschillende manieren en gebeurd alleen op verzoek van de patiënt zelf. De verschillende reconstructies zijn: Prothese Eigen weefsel zoals:! DIEP flap! SGAP flap! Tepelreconstructie De borstverpleegkundige en de behandelend arts bespreken de verschillende mogelijkheden met de patiënten. Tevens geeft de behandeld arts ook een advies voor de patiënt. Verbatim interview In het interview met Katrien mijn stagebegeleider heb ik gevraagd wat zij wel en niet goed vind aan het zorgbeleid. Katrien gaf aan dat de communicatie tussen de artsen erg slecht is, net als het respect onder elkaar. Onderling is er een enorme strijd, doordat sommige artsen hoofd willen worden van de afdeling. Deze strijd zorgt voor een hele gespannen sfeer. In de borstkiniek ondervinden de patiënten dit niet. Deze blijven binnenskamers, alleen die frustraties onderling merk je op de wandelgangen en tijdens de medische overleg momenten. De hiërarchie tussen de artsen is in België is erg groot. De vele disciplines die veel patiënten zien per dag hebben meer in te brengen tijdens een vergadering, dit omdat het meer geld oplevert. 1 Katrien hoopt dat dit verbetert wanneer er jongeren artsen in het ziekenhuis komen werken. Dit omdat jongeren artsen meer communiceren. Wel zegt Katrien dat er een grote kans is dat ook deze artsen hetzelfde worden als de recente artsen. De artsen stellen zich arrogant op en denken dat zij alles kunnen maken in het ziekenhuis. Het zou goed zijn als er één hoofdarts in het ziekenhuis aanwezig is die van buitenaf komt. Dit kan er voor zorgen dat er een frisse kijk komt op het ziekenhuis. Ook zegt Katrien dat er dingen zoals communicatie drastisch moeten veranderen. De oudere artsen/chirurgen zijn hier meestal niet van gediend. 18

6.3 Micro niveau De borstkliniek is opgericht om een goed georganiseerd verloop te creëren rondom een borstkanker traject. Binnen de borstkliniek heeft iedere discipline zijn eigen taak. Naast de arts is er natuurlijk de borstverpleegkundige. De borstverpleegkundige is het belangrijkste steunpunt voor de patiënten. De borstverpleegkundige volgt iedere patiënt van begin tot eind gedurende het borstkanker traject. Hiermee leren ze de patiënten goed kennen en kunnen ze makkelijker inspringen in emoties of persoonlijke omstandigheden. Natuurlijk is het voor de borstverpleegkundige onmogelijk om alle patiënten te onthouden, dus maken ze gebruik van een uitgebreid classificatie systeem voor de patiënten. Deze kunt u terugvinden in de bijlage. Met dit classificatie systeem kunnen alle borstverpleegkundigen binnen de borstkliniek op de hoogte gehouden worden van de patiënten en hun behandelplan. Anders dan binnen de huidtherapie is dat de borstverpleegkundige het behandelplan alleen noteert en niet zelf opstelt. Dit wordt gedaan door de behandelend e artsen. Een behandelplan rondom borstkanker met betrekking tot de borstkliniek bestaat uit een aantal onderdelen. Het gehele behandelplan kunt u vinden in de bijlage.. Door middel van dit behandelplan kan men op de beste manier de kanker in beeld brengen en tussentijds beoordelen. Wanneer er een nieuwe patiënt komt en het blijkt dat de kanker al zo ver in gegroeid is, dan moeten ze het behandelplan aanpassen aan de patiënt. Het is natuurlijk bij iedere patiënt van belang om eerst vast te stellen om wat voor tumor het gaat. Pas dan kan de beste therapie toegepast worden. Het behandelplan is geheel evidence based, omdat het gericht is op de wetenschappelijke resultaten van de behandeling van tumoren. De uitvoering van het behandelplan wil ik graag uitleggen aan de hand van een behandelplan dat opgesteld was voor een patiënt op stage. Mevrouw X kwam bij de plastisch chirurg om haar borsten te laten verkleinen. Doordat men het weefsel had onderzocht zag men dat het kwaadaardig was. Er is een MRI gedaan omdat het letsel de neiging had om snel groeiend te zijn en zich multifocaal en bilateraal te presenteren. Er is een verschil tussen echo en mri bij lobulaire carcinomen. Vervolgens word de patiënt besproken op de wekelijks terugkerende MOC. Het medische overleg waarbij gezamenlijk een gepast behandelplan wordt opgesteld. Tijdens het eerste overleg werd er gesproken om de borst weg te halen. Het was lobulair dus liever niet met directe reconstructie. De operatie was eerst uitgesteld omdat er kans was dat er niks in zat. Er was 5 % kans dat er ook in de andere borst een tumor zou kunnen zitten. 19

Vanwege de grote medische impact van kanker is er vaak weinig kans op afstemming met de patiënt. Bij deze mevrouw waren er enkele persoonlijke omstandigheden die ervoor zorgden dat zij de operatie enkele dagen wilde uitstellen maar over het algemeen heeft de operatie meestal eigenlijk wel haast. De behandeling wordt tijdens en na de operatie geëvalueerd. Tijdens de operatie door constant contact met de anatoom patholoog over de effectiviteit van de operatie. Bovendien geeft de anatoom patholoog uitsluitsel of de tumor ectomie gelukt is en of de snijvlakken vrij zijn van tumor cellen of niet. Ook de uitslag van de sentinel node procedure geeft de anatoom patholoog tijdens de operatie nog. Na de operatie wordt de nabehandeling opgesteld en deze wordt continu beoordeeld door te kijken naar de tumorwaarde in het bloed. Wanneer de patiënt alle behandelingen heeft gehad volgt er ieder jaar een controle om te kijken of er geen uitzaaiingen ontstaan. Tijdens het gehele zorgtraject wordt er onderling gerapporteerd zodat iedere medisch specialist op de hoogte is van de behandelingen en de resultaten van onderzoeken. Deze worden onderling besproken of tijdens de MOC. Bovendien heeft het ziekenhuis een gezamenlijk rapportage systeem waarin alle medische specialisten en verpleegkundige kunnen kijken. Hierin kunnen alle patiënten opgezocht worden met het gehele dossier. Dit gebeurd via het VMS programma. 20

Bijlage 1: Organogram borstkliniek Borstverpleegkundige Mevr. K. Dewancker, Mevr. G. Ivens Psycholoog: Mevr. C. Dejonckheere Sociale dienst Mevr. A. Dumoulin Kinesitherapeut Mevr. K. Vandevelde Gynaecologen: Dr. B. De Gryse, Dr. G. Page, Dr. J. Quintelier, Dr. L. Verhulst en Dr. I. Vanderbeke Algemene Chirurgie: Dr. L. Allaert PlasCsche Heelkunde: Dr. B. De Frene en Dr. B. Casaer Patholoog- anatoom: Dr. K. Cokelaere en Dr. S. Deloose Oncologen: Dr. D. Bebaere en Dr. K. Geldhof Radiologen Dr. S. Allewaert, Dr. J. De Super, Dr. K. Goemere en Dr. M. Hoste Isotopist Dr. M. De Groot 21