Soyouthink youcanlead? Koen Marichal Expertise Center Leadership koen.marichal
Definitie van leiderschap A uitdaging Macht over mensen D B mens Macht met mensen C De context Galinsky et al., 2008
Een kwart leerkrachten houdt het geen vijf jaar vol. Een van de oorzaken is bedreigende top-down aanpak van verandering, te weinig steun (Struyven & Vanthournout, 2014). 50 % ziet zich niet werken tot zijn pensioen(serv 2017) Stijging ziekteverzuim: 3,86 % in 2012 -> 4,48 % in 2016. 36 % psycho-sociale klachten bij directeurs + 50 % (Francis & Van Reet, 2015) Stijgend aantal schoolverlaters zonder diploma, toenemende problematische afwezigheid leerlingen, stijgende schoolsegregatie, De uitdaging
Drie lenzen 1) Functioneel: wie neemt welke rol op in leiderschap? 2) Cultureel: welk leiderschapsgedrag hebben we nodig? 3) Dynamisch: hoe ontwikkelen we leiderschap?
Wit-Gele Kruis Oost-Vl voor
Wit-Gele na Kruis Oost-Vl na
Welke verantwoordelijkheden hebben leiders? Plannen Verhelderen Monitoren Problemen oplossen Coachen Steunen Ontwikkelen Erkennen Versterken Verandering bepleiten & aanmoedigen, Visie ontw n Collectief leren faciliteren Netwerken Omgeving monitoren Vertegenwoordigen Yukl (2012)
Op welk niveau? Strategisch Vormgevend Dagdagelijks (Verbiest 2012)
Drie lenzen 1) Functioneel: wie neemt welke rol op in leiderschap? 2) Cultureel: welk leiderschapsgedrag hebben we nodig? 3) Dynamisch: hoe ontwikkelen we leiderschap?
Stijl Typerend gedrag Situationele vereisten Aversief leiderschap 1. Intimideren 2. Straffen Directief leiderschap 3. Instructies & bevelen geven Groepsvorming 4. Doelen stellen Crisissituaties Onervaren medewerkers Consensus is onhaalbaar en medewerkers vertrouwen de leider Transactioneel leiderschap Transformationeel leiderschap Empowering leiderschap Leiderschapsstijlen 5. Voorzien van persoonlijke beloning 6. Voorzien van materiële beloning 7. Monitoren van prestaties 8. Zorgen voor visie 9. Idealen stellen 10. Inspirerend communiceren 11. De status quo in vraag stellen 12. Zelfleiderschap aanmoedigen 13. Teamwerk aanmoedigen 14. Participatief beslissen Nood om duidelijkheid over verloning Nood om prestaties te meten Nood om te verlonen naar prestaties Nood om de groep te verbinden rond lange termijn missie Nood aan verandering Nood om het potentieel van medewerkers aan te boren Nood om nieuwe leiders te ontwikkelen. (Pearce et al, 2002 )
Vanuit verticaal idee Vanuit horizontaal idee - Mensen verwachten van mij het antwoord. - Als puntje bij paaltje komt, dan hak ik de knoop door. - Vertrouwen is goed, controle is beter. - Je hebt het of je hebt het niet. - Mensen worden betaald om hun job te doen. - Ik weet niet alles en dat zou ook niet goed zijn. - De situatie bepaalt wie de leiding neemt. - Vertrouwen en samenwerking is het hoogste goed. - Het zit in de groep. - Mensen worden betaald om bij te dragen aan het geheel. Efficiëntie Standaardizatie Flexibiliteit Ontwikkeling (Marichal et al. in press)
Drie lenzen 1) Functioneel: wie neemt welke rol op in leiderschap? 2) Cultureel: welk leiderschapsgedrag hebben we nodig? 3) Dynamisch: hoe ontwikkelen we leiderschap?
Van expert/positie naar authentiek/gedreven: tijd voor persoonlijke ontwikkeling. Zelf-transcendent Zelfsturend Gesocialiseerd (Robert Kegan, 2010; Flaxman & Bond)
Crossorganisationeel Van authentiek gedreven naar gedisciplineerd samenwerken Gedeeld Organisatie Team Leidinggevende technisch Diepgang transformationeel (Scharmer, 2009)
Drie conclusies 1) Het belang van een organisatievisie en ontwerp van leiderschap 2) Meer transformationele & empowerende stijl + een gedeelde leiderschapscultuur (eerder dan bureaucratisch/directief) 3) Van leidinggeven naar gedeeld, authentiek leiderschap = persoonlijk & emotioneel werk // leren samenwerken
Opening minds. Touching Souls. Energizing Business.