Postbus 153 3700 AD ZEIST Antoinette Kooyman, Coördinator Buurtbemiddeling Zeist/Bunnik telefoon email internet : 030 2677787 (maandag, dinsdag en donderdag) : buurtbemiddeling@meanderomnium.nl : www.meanderomnium.nl/buurtbemiddeling Jaarverslag 2014 2
Inleiding 4 1 Doelstelling en succesfactoren 5 2 Organisatie en activiteiten 6 2.1 Projectcoördinator 6 2.2 Regiocoördinatorenoverleg / intervisie 6 2.3 CCV 6 2.4 Buurtbemiddelaars 6 2.5 PR en publiciteit 7 3 Succesfactoren 2014 7 3.1 Buurtbemiddeling op maat 7 3.2 Preventie 7 3.3 Buurtbemiddeling en psychiatrische problematiek 8 3.4 Zelfverwijzing 9 4 Resultaten bemiddeling van 1 januari tot en met 31 december 2014 10 4.1 Door wie zijn meldingen verwezen 10 4.2 Indeling naar wijken 10 4.3 Verhouding tussen koop- en huurwoningen 10 4.4 Soort melding 10 4.4 Aard van de klacht 11 4.5 Eindresultaat bemiddelingsproces 11 5 Aandachtspunten voor 2015 12 5.1 Buurtbemiddeling op maat en preventie 12 5.1 Buurtbemiddeling en psychiatrische problematiek 12 Jaarverslag 2014 3
In 2014 werd buurtbemiddeling weer geconfronteerd met een aantal gecompliceerde, tijdrovende zaken, een trend die zich al een aantal jaren ook landelijk laat zien. Bemiddeling op maat is een andere ontwikkeling die ook al een tijdje gaande is en daarbij hoort ook aandacht voor preventie. Bij preventie krijgen burgers handvatten aangereikt hoe zij burenoverlast met de betrokken buren op een conflictvrije manier kunnen bespreken. Door bemiddeling op maat aan te bieden zijn de mogelijkheden verruimd om burgers te helpen bij de oplossing van een problematische situatie met de buren. Foto: 12 van de 19 bemiddelaars, waaronder 3 van de 4 Bunnikse bemiddelaars (voorste rij eerste links en achterste rij eerste en tweede links). Jaarverslag 2014 4
Doelstelling Projectdoel Vergroting van het welbevinden van de inwoners van de gemeente Bunnik door een integrale benadering van veiligheid- en leefbaarheidproblemen. 1 e niveau Verbetering van de leefbaarheid en de sociale cohesie in de buurt; stimulering van actief burgerschap (zelfredzaamheid). 2 e niveau Herstel van de onderlinge communicatie. Bevorderen van wederzijds respect en benoemen van wederzijdse belangen. Toewerken naar afspraken die voor beide partijen aanvaardbaar zijn. 3e niveau Vermindering werklast en kosten gemeente. Vermindering werklast en kosten politie. Vermindering werklast en kosten woningcorporaties en andere organisaties. Succesfactoren Samenwerkingsafspraken met de verwijzers Activiteiten Evaluatie Structureel overleg Afstemming overdracht Terugkoppeling ervaringen Terugkoppeling resultaten Jaarlijkse evaluatie Bekendheid buurtbemiddeling bij inwoners van Bunnik in standhouden/vergroten Activiteiten Evaluatie Verspreiding folders/flyers Netwerken Voorlichting geven aan /presentaties houden voor derden Bijhouden van websites Artikelen aanleveren/adverteren in plaatselijke nieuwsbladen Rapportage jaarcijfers melding op eigen initiatief Activiteiten Kwaliteitsverhoging projectcoördinator Deskundigheidsbevordering Regionaal coördinatorenoverleg Intervisie Vakliteratuur Kwaliteitsverhoging buurtbemiddelaars Teamoverleg/intervisie Deskundigheidsbevordering Individuele coaching Evaluatie Functioneringsgesprek Evaluatie Jaarverslag 2014 5
2.1 Projectcoördinator Er is één coördinator Buurtbemiddeling voor Bunnik en Zeist. Zij draagt zorg voor een adequate uitvoering van het project en ondersteunt en begeleidt de vrijwilligers. Naast de telefonische intake van aanmeldingen en het uitzetten van deze bemiddelingszaken bij de bemiddelaars, is het een belangrijke taak van de coördinator om buurtbemiddeling breed bekend te maken en te houden, bij zowel verwijzers als bij de inwoners van de gemeente Bunnik. De coördinator heeft regelmatig overleg met contactpersonen van de verwijzende organisaties en houdt hen op de hoogte van relevante meldingen en ontwikkelingen. 2.2 Regio-coördinatorenoverleg / intervisie Drie keer per jaar neemt de coördinator Buurtbemiddeling deel aan het regio-coördinatorenoverleg. De regio s De Bilt, Amersfoort, Leusden, Culemborg, Rivierenland, Wijk bij Duurstede en Zeist/Bunnik zijn hierin vertegenwoordigd. De bijeenkomsten dragen deels het karakter van uitwisseling van informatie en deels van intervisie in het kader van de deskundigheidsbevordering. In 2014 hebben de coördinatoren gezamenlijk een training Motiverende gespreksvoering gevolgd. Een van de coördinatoren neemt deel aan het landelijk overleg buurtbemiddeling van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. 2.3 CCV Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) fungeert als landelijk aanspreekpunt voor buurtbemiddeling. Het biedt ondersteuning, ontwikkelt instrumenten en zorgt voor de kwaliteitsbewaking. Gegevens over bemiddelingen worden ingevoerd in het landelijk registratiesysteem van het CCV, mede ten behoeve van de benchmark. 2.4 Bemiddelaars Buurtbemiddeling draait om vrijwilligers. Zij voeren in koppels de gesprekken met de buren die zelf niet in staat zijn de problemen die tussen hen instaan, op te lossen. Het team Buurtbemiddeling Zeist/Bunnik bestaat momenteel uit 19 enthousiaste mensen, waarvan 4 afkomstig zijn uit de gemeente Bunnik. Overigens worden de bemiddelaars in beide gemeenten ingezet. Alle bemiddelaars hebben de Basiscursus Buurtbemiddeling gevolgd en hebben veelal een achtergrond als mediator, coach, trainer of een ander beroep in de communicatie. Ook zijn er een aantal juristen bij en een psychologe. De basistraining wordt verzorgd door trainingsbureau Steldat uit Bunnik (door CCV erkend). Intervisie en deskundigheidsbevordering zijn vast onderdeel van de teambijeenkomsten die vijf keer per jaar worden gehouden. In 2014 zijn de volgende onderwerpen gepasseerd: Doelstellingen in het bemiddelingsgesprek Het stellen van de juiste vraag Geven en ontvangen van feed-back Samenvatten Open en gesloten vragen Hoe ga je om met conflicten De jaarlijkse verdiepingstraining ging over Motiverende Gespreksvoering. Jaarverslag 2014 6
2.5 PR en publiciteit Structureel Op de gemeentepagina van De Nieuwsbode wordt een keer per 14 dagen geadverteerd voor buurtbemiddeling door middel van een zogenaamd Stoppertje. Brochure en flyers hebben een vaste plek op het gemeentehuis, de bibliotheek en Sporthuis/Dorpshuis Bunnik en andere plaatsen als supermarkten. Overig Maart 2014: brief met info aan huisartsen t Groentje, mei 2014, flyer huis aan huis verspreid met krant Flyers verspreid tijdens Open dag Brandweer Nieuwsbode, 2 juli 2014: Ruziënde buren samen aan tafel t Groentje 23 juli 2014: Goede buren, betere buurten t Groentje oktober 2014: beter bereikbaar Oktober 2014: brief met info aan basisscholen Oktober 2014: presentatie bij Sociaal Team Bunnik December 2014: netwerkbijeenkomst Sociaal Team 3.1 Buurtbemiddeling op maat Binnen buurtbemiddeling is een ontwikkeling gaande waarbij steeds meer maatwerk geleverd wordt. Niet alleen is er het bemiddelingsgesprek waarbij alle partijen samen om de tafel gaan, daarnaast worden er ook coachgesprekken aangeboden aan één van de buren als de ander niet wil meewerken aan een bemiddeling. Bij complexe zaken met een psychiatrische achtergrond wordt veelal gebruik gemaakt van pendelbemiddeling. Ook is er meer aandacht voor preventie (zie 3.2). 3.2 Preventie Buurtbemiddeling Zeist heeft een stappenplan ontwikkeld Burenoverlast: hoe maak ik dit bespreekbaar bij de buren. Burgers die het moeilijk vinden om de buren aan te spreken op hun gedrag, vinden hierin handvatten hoe dit te doen zonder dat de buren hier negatief op reageren. Het geven van een zogenaamde ík-boodschap hoort hier ook bij. Desgewenst kan tijdens een huisbezoek onderricht plaatsvinden over deze techniek. De heer en mevrouw Verkerk hebben geluidsoverlast van de achterburen. De familie Koning houdt van gezelligheid en in de zomer zit de tuin ieder weekend vol met familie en vrienden. Met het stijgen van het alcoholgebruik, stijgt ook het volume van de gesprekken en niet te vergeten de muziek, waarbij Andre Hazes favoriet is. De familie Verkerk wordt er gek van, maar ze durven het niet aan om de buren aan te spreken, bang als ze zijn voor een negatieve reactie en dat het daarna nog erger zal worden. Ze nemen contact op met buurtbemiddeling en gaan graag in op het aanbod van een coachgesprek. Een bemiddelaar bespreekt met hen hun angsten en neemt stap voor stap met hen door hoe een dergelijk gesprek zou kunnen plaatsvinden. Jaarverslag 2014 7
3.3 Buurtbemiddeling en psychiatrische problematiek Ook in 2014 is buurtbemiddeling weer een aantal keren geconfronteerd met complexe zaken: 4 casussen zijn er behandeld waar bij één (of beide) buren sprake was van een psycho-sociale problematiek. Bij zaken met een psycho-sociale problematiek kan men denken aan: problematiek op het gebied van psychiatrie, (beginnende) dementie, PTSS, zwakbegaafdheid. Het beleid ten aanzien van bovenstaande cases wordt gecontinueerd: Bemiddelingen met deze doelgroep worden uitsluitend gedaan in samenwerking met de betreffende begeleider. Als alternatief voor het bemiddelingsgesprek waarbij beide buren met elkaar om de tafel gaan, zal zo mogelijk pendelbemiddeling worden toegepast. Bij een pendelbemiddeling pendelt de bemiddelaar heen en weer om mondelinge of schriftelijke boodschappen over te brengen. Complexe zaak Paulien en Patrick hebben ruzie met buurvrouw Sandra. Het botert al langere tijd niet tussen de buren, maar nu heeft Sandra onaardige opmerkingen gemaakt over het zoontje van Paulien en Patrick en dat pikken zij niet. Via Facebook wordt de ruzie uitgevochten en andere buurtgenoten er bij betrokken. Paulien is zwakbegaafd, Patrick in het verleden wel eens dronken en hun zoontje gaat naar een ZMOK-school. Steeds als de buren elkaar zien laait het conflict op en vooral Paulien laat zich provoceren door de buurvrouw en weet dan niet anders dan terug te schelden waardoor het conflict steeds verder escaleert. Sandra wil niet meewerken aan een bemiddeling en daarom krijgen Paulien en Patrick een coachgesprek aangeboden wat zij met beide handen aangrijpen. Paulien krijgt door het gesprek inzicht in het mechanisme van actie-reactie en krijgt handvatten aangeboden hoe om te gaan met de provocatie van de buurvrouw. Zij (en ook haar man) zijn meer dan bereidwillig om de nieuwe technieken, ik-boodschap geven, toe te passen en steunen elkaar hier in. Dit werkt goed en volgens de laatste berichten is het nog steeds rustig tussen hen de buurvrouw. Jaarverslag 2014 8
3.4 Zelfverwijzingen Het aantal zelfverwijzingen is in 2014 gelijk gebleven aan het jaar er voor: 7. Cruciaal voor het aantal zelfverwijzingen is de regelmatige herkenning van buurtbemiddeling in een laagdrempelig nieuwsblad of buurtkrant. In 2014 verscheen er op de gemeentepagina van de Nieuwsbode regelmatig een zogenaamd Stoppertje. Continuering van plaatsing is dan ook wenselijk in 2015. Overlast van de buren? Bel buurtbemiddeling Bunnik Buurtbemiddeling is er voor alle inwoners van de gemeente Bunnik die problemen hebben met de buren en er zelf niet meer uitkomen. Geluidsoverlast, pesterijen, blaffende honden, overhangend groen: deskundige buurtbemiddelaars helpen kosteloos om samen de problemen op te lossen. U kunt bellen met: 030-2677787 (maandag, dinsdag en donderdag) of buurtbemiddeling@meanderomnium.nl Jaarverslag 2014 9
4.1 Door wie zijn de meldingen verwezen 2014 2013 2012 2011 2010 2009 Woningcorporatie Portaal - 2-2 - 2 Politie 5 3 5 3 4 9 Gemeente 1 1 7 - - 1 Op eigen initiatief 7 7 2 1 1 2 Vluchtelingenwerk 1 Totaal 14 13 14 6 5 14 Verwijzer 4.2 Indeling naar wijken Bunnik Odijk Werkhoven Totaal Gemeente 1 1 Politie 4 1 5 Op eigen initiatief 4 3 7 Portaal - Vluchtelingenwerk 1 1 Totaal 9 5 14 4.3 Verhouding tussen koop- en huurwoningen 2014 2013 2012 2011 2010 2009 Koop 8 7 4 2 3 6 Huur corporatie 4 2 4 3 1 8 Onbekend 2 4 6 1 1 - Totaal 14 13 14 6 5 14 4.4 Soort melding 2014 Normale zaak 9 Complexe zaak (psychosociale problemen) 4 Complexe zaak (multiprobleem) Meerpartijenzaak 1 Is eerder bemiddeld Anders Totaal 14 Jaarverslag 2014 10
4.5 Aard van de klacht 2014 2013 2012 Schelden / verbaal geweld 1 4 - Vernielingen - - - Parkeerproblemen - - - Stankoverlast - 1 - Rommel - 1 - Bedreiging / intimidatie / lastig vallen 6 4 2 Overlast kinderen 2 - - Tuin/grondgeschil 4 3 4 Pesten/ treiteren 1 1 2 Overlast dieren - 3 2 Geluidsoverlast personen 1 2 1 Geluidsoverlast apparatuur/audio 1 1 1 Verstoorde relatie 11 5 - Overig - 2 2 4.6 Eindresultaat bemiddelingsproces 2014 2013 2012 2011 2010 2009 Opgelost na bemiddelingsgesprek 1 4 4 3 4 1 Opgelost na intakegesprekken 4 2 4 - - 2 Opgelost na coaching/coaching toegepast - 2 1 - - - Opgelost na pendelbemiddeling 1 - - - - - Informatie en advies gegeven (opgelost/situatie verbeterd)* 5 1 1 - - - Warme doorverwijzing 1-1 - - - Eerste partij weigert bemiddeling - 2 1-1 1 Tweede partij weigert bemiddeling* - 1 1 2-4 In behandeling - - 1 - - - Ongeschikt voor bemiddeling - 1 - - - - Geen oplossing** 2 - - 1 - - Totaal 14 13 14 6 5 14 * Informatie en advies wordt door de coördinator gegeven tijdens het eerst telefonische contact met de melder van burenoverlast. In 4 van de 5 gevallen is de situatie tijdens deze gesprekken opgelost. In 1 situatie is nog niets met het advies gedaan. ** Eén van de buren ging tijdens de bemiddeling verhuizen: dat zat al in de planning. Jaarverslag 2014 11
5.1 Buurtbemiddeling op maat en preventie Ook in 2015 zal worden gezocht naar wegen om zoveel mogelijk maatwerk te leveren, waaronder preventie. Bij preventie worden burgers gestimuleerd zelf de burenoverlast met hun buren op een conflictvrije manier te bespreken. Handvatten worden hierbij aangereikt die ook van pas komen bij eventuele overlastsituaties in de toekomst. Het mag duidelijk zijn dat de zelfredzaamheid en empowerment van de burger hiermee gediend is. 5.2 Buurtbemiddeling en psychiatrische problematiek Ook in 2015 wordt doorgegaan met het opbouwen van expertise bij bemiddelingen waarbij psychiatrische problematiek een rol speelt. Inschakeling van de begeleider van de betreffende buur, coachgesprekken met de buren afzonderlijk, pendelbemiddeling zijn instrumenten die hierbij ingezet worden. Door uitwisseling van ervaringen en training op specifieke onderdelen wordt de expertise bij de bemiddelaars vergroot. Wel moeten de grenzen van de mogelijkheden hierbij in het oog worden gehouden. Jaarverslag 2014 12