2014-2015 School Ondersteunings Profiel Jennie de Wit WSNS 't gooi RKBS De Hoeksteen Bussum 06-03-2014
1
1. Inleiding Voorliggend document bevat het schoolondersteuningsprofiel van RKBS de Hoeksteen. In het kader van de Wet op het passend onderwijs wordt van iedere school verwacht dat zij een schoolondersteuningsprofiel opstelt. Daarin omschrijft de school welke basisondersteuning zij biedt aan de leerlingen en welke mogelijkheden er zijn om leerlingen te ondersteunen die extra onderwijsbehoeften hebben. Iedere leerling heeft bepaalde onderwijsbehoeften, verschillen zijn er altijd en voor een groot deel inpasbaar in het onderwijs. Sommige leerlingen hebben onderwijsbehoeften waar een bepaalde (reguliere) school niet aan kan voldoen. Bijvoorbeeld omdat zij de juiste expertise niet in huis heeft, omdat het gebouw niet geschikt is of omdat gezien de beschikbare formatie in een specifiek geval te weinig individuele aandacht, begeleiding of fysieke verzorging kan worden geboden. In dit profiel geven wij aan in hoeverre onze school op dit moment al passend onderwijs biedt, d.w.z. rekening houdt met (verschillen in) onderwijsbehoeften, en waar wij momenteel handelingsverlegen zijn in het realiseren van een passend aanbod. We geven aan wat onze visie en ambities aangaande passend onderwijs zijn en wat wij nodig hebben om dit te realiseren. De uitkomsten van de onderwijsprofielscan die het Seminarium voor Orthopedagogiek in november 2011 bij ons heeft afgenomen zijn verwerkt in deze analyse. We maken deel uit van het SWV Unita, het ondersteuningsbeleid op onze school sluit aan op het beleidsplan van het SWV. Onze werkwijze, visie en ambitiets hebben een directe relatie met de afspraken binnen SWV Unita. (zie afspraken basisondersteuning SWV Unita, versie 18-09-2013) 2. Algemene gegevens Schoolnaam: RKBS de Hoeksteen Adres: H. Kamerlingh Onnesweg 74 Naam directeur: Tel. nr.: Email: Website: Brinnummer: Bestuur: Adres: Bestuursnummer: Henk Makker 035-6915423 info@hoeksteen-bussum.nl www.hoeksteen-bussum.nl 04YQ Stichting Katholiek Basisonderwijs de Hoeksteen H. Kamerlingh Onnesweg 74 1402 EK Bussum 53197 Korte beschrijving school De Hoeksteen is een school, gelegen in een ruim opgezette wijk met veelal ruime huizen. Het gebouw waarin de school is gehuisvest maakt een statige en ruime indruk. Het (binnen)plein van de school heeft een groot oppervlakte en is voorzien van diverse speeltoestellen. De school heeft 17 groepen, 5 heterogene kleutergroepen en parallelgroepen 3 t/m 8. De school heeft op dit moment geen leerlingen van allochtone herkomst en weinig gewichtleerlingen. Er worden weinig tot geen kinderen verwezen naar andere scholen, we krijgen wel regelmatig zij-instromers van andere scholen. De leerlingen stromen over het algemeen uit naar Hav-VWO en VMBO-T. 2
3. Onderwijsvisie/ schoolconcept De Hoeksteen is een school die, samen met de ouders, de leerlingen een goede basis wil geven in hun groei naar volwassenheid. Om dit te bereiken bieden we de leerlingen een veelzijdig onderwijsaanbod aan, passend bij hun mogelijkheden. Daarbij streven we naar een veilige leeromgeving, waarbij de leerlingen t.a.v. alle aspecten van hun ontwikkeling een passende groei kunnen doormaken. Deze aspecten omvatten de verstandelijke, sociale, emotionele, motorische en creatieve ontwikkeling. Veel aandacht wordt geschonken aan de vorming het karakter van de kinderen, worden zij gevoelig gemaakt voor menselijke waarden en normen, zoals respect voor en vertrouwen in elkaar. Komend vanuit het klassikale onderwijsconcept is de afgelopen jaren gewerkt aan het beter afstemmen van de leerstof op de onderwijsbehoeften van het individuele kind. De cyclus van het HandelingsGericht Werken en 1-zorgroute, weergegeven in de groepsplannen, maakt het mogelijk om het aanbod goed af te stemmen. Daarbij geldt dat we zoveel mogelijk convergent differentiëren en waar nodig en gewenst, divergent. Meer over het onderwijsconcept is te lezen in de schoolgids. 4. Kengetallen leerlingenpopulatie huidig schooljaar en afgelopen jaar/jaren. 2011 2012 2013 a. aantal leerlingen (totaal) (1 okt. telling) 419 430 464 b. aantal leerlingen met 0,3 leerlinggewicht - - 2 c. aantal leerlingen met 1,2 leerlinggewicht - - - d. aantal leerlingen dat de voor- of vroegschool - - - heeft bezocht e. aantal leerlingen dat is geplaatst in het SBO 2 1 - f. aantal leerlingen dat is geplaatst in het SO 1 1 - g. aantal leerlingen dat is teruggeplaatst uit het - - - SBO h. aantal leerlingen dat is teruggeplaatst uit het SO 1 - - i. aantal leerlingen met een indicatie SO (lgf) 6 4 4 (peildatum 31-7) j. uitstroomgegevens Pro en LWOO - - 1 k. aantal leerlingen dat in het ZAT is besproken 4 5 4 l. aantal leerlingen dat is gemeld bij het AMK - - - m. aantal leerlingen dat is geschorst - - - Onderwijsbehoeften leerlingenpopulatie De meeste ouders van onze leerlingen zijn geschoold op HBO of Universitair niveau. Vaak werken beide ouders. De school heeft merendeels mondige ouders, die graag meedenken met en -helpen op de school. Er zijn weinig kinderen voor wie het Nederlands de tweede taal is, wel zijn er enkele gezinnen waarbinnen sprake is van een tweetalige opvoeding. 5. Basisondersteuning zie bijlage 1+3: Scan basisondersteuning Unita / Profielscan Seminarium In dit hoofdstuk beschrijven we hoe onze basisondersteuning eruit ziet voor alle leerlingen en welke ondersteuning we kunnen bieden aan leerlingen met extra onderwijsbehoeften. De kwaliteiten van de school worden beschreven in de volgende vier domeinen: Beleid, Onderwijs, Begeleiding en Organisatie. Beleid. (ijkpunt 1,2,3) Onze school werkt sinds 2010 in toenemende mate volgens de principes van het Handelingsgericht (HGW) en de 1-zorgroute. Hierdoor kunnen we, binnen een werkbare klassenorganisatie, tegemoet komen aan de verschillende onderwijsbehoeften van de leerlingen. Uitgangspunt is dat de leerlingen zoveel mogelijk de gestelde leerdoelen halen en daarbij de ondersteuning krijgen die zij hiervoor nodig hebben. Wij werken dit uit in 3
de groepsplannen. Het contact met ouders is hierbij belangrijk, zodat ouders, school en leerling samen op werken. De cyclus van het HGW (waarnemen, begrijpen, plannen en realiseren) is de structuur waarbinnen wij de ons onderwijs plannen. Deze cyclus sluit geheel aan bij de werkwijze van het Samenwerkingsverband, waardoor we snel extra ondersteuning kunnen verkrijgen indien nodig. Wij werken sinds 2011-2012 mee aan de pilot Multi Disciplinair Onderwijs, die leidraad wordt in het SWV Passend onderwijs, Unita. Deze werkwijze voorziet in overleg met externe instanties bij het bepalen van het ondersteuningsaanbod voor een leerling. Door onze deelname aan deze pilot zijn wij goed ingevoerd in deze werkwijze. Het beleid dat wij voeren is in ontwikkeling, nog niet alles is al goed beschreven. Onderwijs (ijkpunten 4,5,6,7,8) Pedagogisch klimaat. Een goed pedagogisch klimaat is van wezenlijk belang voor het welbevinden van de leerlingen. We werken aan een goed pedagogisch klimaat via: een vriendelijke benadering van de leerlingen en een plezierige omgang; de voorbeeldfunctie van de leerkracht; afstemmen van het klassenmanagent; verantwoordelijkheid geven aan leerlingen, bijv. weekdienst om lokalen schoon en netjes te houden; samenwerkopdrachten en coöperatieve werkvormen. Kanjertrainingslessen. Passend onderwijsaanbod Het onderwijsaanbod binnen de basisondersteuning omvat activiteiten die zijn gericht op het verkrijgen van kennis en vaardigheden. We streven naar een diversiteit van werkvormen en een onderwijsondersteuning die aansluit bij de behoeften van de leerlingen. HGW en 1-zorgroute, werken met groepsplannen Het werken met groepsplannen volgens de 1-zorgroute is sinds 2010-2011 ingevoerd voor de vakken lezen en spellen. Na de invoering van een nieuwe rekenmethode in dit schooljaar, zullen we in 2014-2015 ook voor rekenen met groepsplannen gaan werken. Minimaal twee keer per jaar, na de LVS-toetsmomenten, evalueren de leerkrachten in overleg met de IB-er de resultaten en stellen het ondersteuningsaanbod vast op (minimaal) 3 niveaus. Doel is dat alle kinderen met een passend aanbod de gestelde doelen beheersen. (convergent differentiëren) De 3 niveaus omvatten het basisniveau; deze kinderen behalen de doelen met de reguliere instructiemomenten en verwerkingsopdrachten. Kinderen die meer instructie of verwerkingstijd nodig hebben, of deels een ander aanbod, komen in het intensieve arrangement, de weergroep. Kinderen die minder instructie of meer uitdaging nodig hebben krijgen aanvullende of andere opdrachten. Deze kinderen zijn gegroepeerd in de meergroep. Voor kinderen die op meerdere vakgebieden meer uitdaging nodig hebben is er de zgn. peergroep, waar de kinderen o.l.v. een leerkracht, uitdagender werk krijgen aangeboden. Dit werk voeren ze ook in de eigen klas uit gedurende de week. Samenwerken met andere leerlingen is hierbij goed mogelijk. Binnen de basisondersteuning zetten wij ons in om ook een passend aanbod voor leerlingen met onderstaande specifieke onderwijsbehoeften te realiseren. Indien ons handelen niet het gewenste resultaat oplevert, wordt in sommige gevallen advies bij het SWV aangevraagd. Het betreft leerlingen met een IQ rond 80 à 85 enerzijds en 130 à 140 anderzijds en/of een sterk disharmonisch intelligentieprofiel (beperkte) leerproblemen, 4
een ontwikkelingsperspectief dat het uitstroomniveau gaat realiseren, een vertraagde lees-taalontwikkeling, dyslexie, die conform het dyslexieprotocol begeleid kunnen worden, een vertraagde rekenontwikkeling dyscalculie, die conform het dyscalculieprotocol begeleid kunnen worden, (beperkte) problemen in hun sociaal-emotioneel functioneren zoals faalangst, werkhoudingsproblemen, gedrag, zwak ontwikkelde sociale vaardigheden, een combinatie van bovengenoemde onderwijsbehoeften, waarbij de school handelingsbekwaam is. Voor kinderen die de gestelde doelen niet kunnen behalen en op een ander uitstroomniveau werken, stellen we een OntwikkelingsPerspectief (OPP) vast. Deze hulp overschrijdt de basisondersteuning en afhankelijk van de benodigde ondersteuning bepalen we of we deze kunnen bieden. Zie hiervoor paragraaf 7: extra ondersteuning. Instructie De leerkrachten geven in toenemende mate instructie volgens het Directe Instructiemodel. Dit is een doelgerichte en effectieve instructievorm. Coöperatieve werkvormen dragen bij aan de betrokkenheid van de leerlingen en geven mogelijkheid om te oefenen tijdens instructiemomenten. De leerkracht geeft verlengde instructie aan kinderen die dit nodig hebben, voor kinderen die de lesstof snel beheersen worden aanvullende of vervangende opdrachten gegeven. Volgen van de ontwikkeling De ontwikkeling van de kinderen wordt dagelijks gevolgd in de vorm van observaties en feedback op het werk. De methodegebonden toetsen zorgen maandelijks voor zicht op de vorderingen t.a.v. de lesstof. Via de LeerlingVolgSysteem toetsen van Cito kunnen we de voortgang t.o.v. landelijke normen volgen. In de kleutergroepen hanteren we kleutervolgsysteem KIJK en voor de sociaal-emotionele ontwikkeling gebruiken we ZIEN. Alle gegevens worden in het leerlingdossier in PARNASSYS opgeslagen. Op basis van al deze gegevens bepaalt de leerkracht het ondersteuningsaanbod. Inzet extra ondersteuning Het werken met groepsplannen voorziet in extra instructie binnen de klassenorganisatie. De leerkracht wordt hierbij gedurende een aantal momenten per week ondersteund door een onderwijsassistent. Als dat niet voldoende blijkt te zijn, overlegt de leerkracht met de IB-er over inzet van hulp door de RT-er die in school aanwezig is. Blijkt ook die ondersteuning niet toereikend, dan kunnen we hulp aanvragen bij het SWV. Ouders zijn betrokken bij deze stadia van extra ondersteuning. Voor de leerlingen met LGF-financiering is er meerdere malen per week een RT-moment. Vakbekwaamheid leerkrachten Ons team is zeer vakbekwaam en goed toegerust op haar taken. Het team staat open voor het begeleiden van kinderen met extra onderwijsbehoeften en onderneemt actie om deze leerlingen de benodigde hulp te bieden. Jaarlijks vindt teamscholing plaats o.l.v. deskundigen. Teamscholing is o.a. gericht op het passende onderwijsaanbod voor alle leerlingen, de invoering van directe instructie en de 1-zorgroute in het bijzonder. Via de AB in de afgelopen jaren is teamexpertise verkregen voor de hulp aan kinderen met gehoor- of ernstige taal-spraakproblemen, alsmede kinderen met verhoogde behoefte aan structuur. (REC 4) Begeleiding (ijkpunt 9,10,11) Bij de begeleiding van de leerlingen is het volgen van de ontwikkeling van basaal belang. Hierboven staat geschreven hoe wij de ontwikkeling volgen en de kinderen een passend aanbod verschaffen in het behalen van de algemeen geldende leerdoelen. Onze school beschikt over een zorgteam, bestaande uit: coördinator (adjunct), 2 IB-ers en 2 RT-ers. De taakomvang van coördinator en IB-ers is ca. 22 uur per week, de RT 5
omvat 22 lesuren. Eén van de IB-ers is tevens leescoördinator, één van de IB-ers heeft een MO-acte Pedagogiek, waardoor bevoegdheid tot het afnemen van onderzoeken is verkregen en één van de RT-ers volgt dit schooljaar een opleiding tot rekencoördinator. Bij de begeleiding van de leerlingen zijn betrokken: leerling, leerkracht, ouders, IB-er, eventueel RT-er, eventueel externe hulp. Als, ondanks deze inzet, een leerling de beoogde doelen niet gaat behalen, wordt er een specifiek aanbod vastgelegd in het OPP. Een leerling met een OPP kan binnen onze school begeleid worden als wij daar de expertise en mogelijkheden voor hebben. Is dat niet het geval, dan zal de leerling naar een andere (reguliere, SBO of SO) school gaan. In paragraaf 7, extra ondersteuning, wordt hier meer over vermeld. Overleg met ouders. School en ouders voeren regelmatig overleg. Voor kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften is het overleg met ouders zeer belangrijk en vindt regelmatig plaats. Gesprekken over de inhoud van de ondersteuning en het consulteren van externe deskundigen vindt uitsluitend in overleg met ouders plaats. Organisatie (ijkpunt 12,13) De organisatie van het onderwijs en de ondersteuning bepaalt mede of een school aan alle leerlingen een passend aanbod kan doen. Met name de ondersteuningsstructuur van de school is hierbij van belang. Onze school beschikt over een effectief ondersteuningsteam en weet zich gesteund door de hulp die vanuit het SWV verleend kan worden. De samenwerking met externe partners, bijv. het ZAT, draagt verder bij aan de effectiviteit van de ondersteuning. 6. Basiskwaliteit van het onderwijs Het laatste Inspectierapport is van 28-04-2011 (steekproefonderzoek) Onze school staat onder basistoezicht van de Onderwijsinspectie. Scholen die onder het basistoezicht van de Onderwijsinspectie vallen, hebben hun basiskwaliteit op orde. Conclusie toezicht inspectie: De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op De Hoeksteen op de onderzochte onderdelen grotendeels op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de school op die gebieden nauwelijks tekortkomingen kent. Om die reden wordt het reeds aan de school toegekende basisarrangement gehandhaafd. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. 7. Extra ondersteuning We spreken over extra ondersteuning wanneer scholen bovenop de hiervoor beschreven basisondersteuning nog meer/andere ondersteuning bieden om tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van hun leerlingen. Mogelijke extra ondersteuning. De extra ondersteuning waar onze school (vaak in samenwerking met externe begeleiding) ervaring mee heeft opgedaan: Leerlingen met (ernstige) taal-spraakproblemen. Deze leerlingen hebben soms een lgf-financiering van Rec2. (deze valt buiten Passend Onderwijs en zal blijven bestaan) Leerlingen met een auditieve beperking. (slechthorend of doof). Het betreft leerlingen die, ondanks hun beperking, met de geboden ondersteuning het onderwijs op onze school goed kunnen volgen. Leerlingen met bovenmatige behoefte aan structuur en eenduidigheid, zowel in de omgang met anderen als in de aanpak van hun werk. 6
Leerlingen met medische of fysieke problemen: kinderen die te kampen hebben met een langdurige ziekte en desondanks het onderwijs in aangepaste vorm kunnen volgen. Mocht een leerling van onze school andere specifieke onderwijsbehoeften blijken te hebben dan zullen wij bekijken of we deze ondersteuning kunnen bieden. De grenzen aan de mogelijkheden van de school zullen wel steeds in de gaten worden gehouden. Grenzen aan de extra ondersteuning: Deze worden per aangemeld kind bekeken en staan niet vooraf heel hard vast. De grenzen worden mede bepaald door: De onderwijs- en/of verzorgingsbehoeften van de leerling. De mogelijkheden (sterke kanten) van de leerling en diens welbevinden. De randvoorwaarden van de school. (zie hieronder). De mate waarin de verwachtingen van ouders en school overeenkomen. Mogelijkheden t.a.v. inzet van eventuele externe ondersteuning en/of middelen. 8. Randvoorwaarden van de school Kenmerken aan gebouw, tijd, ruimte en expertise vormen de randvoorwaarden voor het verlenen van extra ondersteuning. 1. Randvoorwaarden van de school die extra ondersteuning mogelijk maken: Goed bestuur met grote deskundigheid, inzet en betrokkenheid. Goed onderwijsteam dat open staat voor het verlenen van extra ondersteuning, daar waar mogelijk. Inzet onderwijsassistenten in alle klassen. Goed zorgteam met voldoende expertise en ervaring. Gezonde financiële huishouding, waardoor extra inzet en materiaal mogelijk is. Goede scholing waardoor de leerkrachten handelingsbekwaam zijn voor het passende aanbod. Inzet van ouders in de school, waardoor team geholpen wordt bij uitvoering taken. Samenwerking met deskundigen van het SWV en ZAT. 2. Randvoorwaarden die niet aanwezig zijn en nu geen belemmering omdat ze ambities niet in de weg staan. Mocht dat wel het geval worden, dan bekijken we of ze alsnog gerealiseerd kunnen worden of dat een ondersteuningsaanbod niet gerealiseerd kan worden. Gebouw met trappen, niet geschikt voor rolstoelgebruik. Weinig extra ruimten om in kleine groepjes samen te werken. Relatief grote klassen, rond de 30 leerlingen. 9. Conclusie en ambitie zie bijlage 1+2: Scan basisondersteuning Unita / Profielscan Seminarium Conclusie: Uit de analyse van de Scan Basisondersteuning van Unita, de Profielscan van het Seminarium en het Inspectierapport blijkt dat onze basisondersteuning in grote lijnen op orde is. Op diverse gebieden is nog aandacht gewenst. In het overzicht hieronder geven we de belangrijkste gebieden die aandacht verdienen aan: Beleid: Hier gaat het om het vastleggen van beleid, visie, protocollen en profielen. Deze onderdelen zijn in praktijk wel geregeld, maar hebben w.b. het vastleggen aandacht nodig. Onderwijs: Hier valt op dat het handelingsgericht werken in de groepen de afgelopen jaren heeft bijgedragen aan beter op de leerlingen afgestemde instructie, verwerking 7
en begeleiding door de leerkrachten. Deze ontwikkeling is nog gaande en vordert naar wens; In 2014-2015 wordt het werken met groepsplannen in de kleutergroepen ingevoerd, alsmede voor rekenen in de groepen 3 t/m 8. Ook nog aandacht vraagt het borgen van de ontwikkeling en de sociaal-emotionele kant. Begeleiding: De begeleidingsstructuur van de school functioneert effectief en naar wens. Nog aandacht vragen: Het werken met ontwikkelingsperspectieven voor de leerlingen waarvoor extra ondersteuning vanuit het SWV wordt ingezet en/of een aangepast uitstroomprofiel hebben, een passend aanbod voor kinderen met dyscalculie en het opstellen van diverse protocollen. Organisatie: Deze punten functioneren grotendeels naar wens. Ambities van de school: Het versterken van de ondersteuningskwaliteit die we op dit moment bieden. Het verder implementeren van het Handelingsgericht werken volgens de 1-zorgroute. Werken met groepsplannen in de kleutergroepen. Werken met groepsplannen rekenen in de groepen 3 t/m 8. Vaststellen beleid voor rekenproblemen en dyscalculie. Borgen van de ontwikkelingen in routines en (handzame) beleidsdocumenten. Duidelijke communicatie met ouders en externen over ons onderwijs en de extra ondersteuning via de schoolgids en de website. Vaststelling door bevoegd gezag d.d 30-01-2014 Advies MR d.d. 06-03-2014 Bijlagen: 1. Scan Basisondersteuning van Unita 2. Seminarium Profiel Scan dd. November 2011 8