lp o RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ Cbs De Regenboog School/instelling: cbs De Regenboog Plaats: Leens BRIN-nummer: 07ZO Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd op: 28 oktober 2008 Conceptrapport verzonden op: 5 november 2008 Rapport vastgesteld te Groningen op: 9 december 2008 Reproductie het rapport zonder toestemming de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.
9 o 1. ONDERZOEK Onderzoek De inspectie heeft op 28 oktober 2008 een onderzoek uitgevoerd op cbs De Regenboog om na te gaan of er sprake is tekortkomingen in de naleving wet- en regelgeving en/of de kwaliteit het onderwijs. Aanleiding Uit analyses de inspectie kwam naar voren dat de opbrengsten aan het einde de basisschool mogelijk onvoldoende zijn op cbs De Regenboog. Daarnaast maakt de school deel uit de steekproef voor het Onderwijsverslag 2008-2009. Gesprek met bevoegd gezag Op 18 april 2008 en 24 juni 2008 heeft de inspectie dit met het bevoegd gezag besproken. Namens het bevoegd gezag was aanwezig E. Kruidhof, bovenschools directeur. Uit dit gesprek en uit de beschikbare informatie konden het bevoegd gezag en de inspectie niet eenduidig vaststellen of tekortkomingen al dan niet aanwezig zijn. De inspectie heeft daarom besloten een onderzoek uit te voeren om na te gaan of er daadwerkelijk sprake is tekortkomingen. Onderzoeksmethode Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Onderzoek op locatie, waarbij o schooldocumenten zijn bestudeerd; o de onderwijspraktijk is geobserveerd in alle groepen, o gesprekken met directeur, intern begeleider en leraren. Toezichtkader Het onderzoek is uitgevoerd op basis het Toezichtkader 2005 en de notitie Analyse en waardering opbrengsten (te vinden op www.onderwijsinspectie.nl). Uit het waarderingskader zijn, naast de opbrengsten, na overleg met het bestuur indicatoren onderzocht uit de volgende aspecten die mogelijk samenhangen met onvoldoende opbrengsten: kwaliteitszorg, aanbod, tijd, pedagogisch en didactisch handelen, afstemming, actieve en zelfstandige rol leerlingen en zorg en begeleiding. Daarnaast heeft de inspectie een aantal wettelijke aspecten onderzocht. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek. Bij vastgestelde tekortkomingen is ook de onderbouwing beoordelingen opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie uit het onderzoek en het vervolg het toezicht, in de vorm het toezichtarrangement.
o 2. BEVINDINGEN Naleving De inspectie heeft onderzocht of wordt voldaan aan de naleving wettelijke voorschriften over onderstaande onderwerpen 1. Schoolplan in art. 16, lid 1 en 3 WPO Schoolgids in art. 16, lid 2 en 3 WPO Onderwijstijd in art. 8, lid 7, onder b WPO Zorgplan in art. 19, lid 1 en 3 WPO Aanwezig Aanwezig Voldaan aan naleving Aanwezig Onderbouwing Er zijn geen tekortkomingen in de naleving wettelijke voorschriften geconstateerd. Kwaliteit In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen dit heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm een score. De score geeft aan in welke mate de indicator bijdraagt aan de kwaliteit het onderwijs: 1. 2. 3. 4. 5. draagt niet of nauwelijks bij; draagt onvoldoende bij; draagt voldoende bij; draagt in hoge mate bij niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Oordelen op indicatoren 12.1 De resultaten de leerlingen aan het eind de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Ontwikkeling leerlingen 13.1 De resuitaten de ieeriingen voor Nederlandse taai en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode 8 jaar. 2 3 1 Deze onderwerpen gelden voor het school c.q. cursusjaar 2008-2009. De inspectie stelt jaarlijks de onderwerpen vast.
Kwaliteitszorg H o 4 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit haar m opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit het onderwijs gericht op bevordering sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip het overdragen kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Li rr tof nnhod _ 3 1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en _ v wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen 3 4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau leerjaar 8. 3.5 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan 3 6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn _ afgestemd op de onderwijsbehoeften individuele leerlingen 3 8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerhngengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften leerlingen met een taalachterstand Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 Do leraren zorgon ervoor dat leerlingen op eon respectvolle manier met ^ elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren oen taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen ae vorderingen nun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeiing tussen ae leerlingen.
m O Actieve en zelfstandige rol leerlingen 4 8 1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8 3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie hun _ eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Begelcidinii 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem instrumenten en procedures voor het volgen de prestaties en de ontwikkeling de leerlingen. Zorq 11.2 Op basis een analyse de verzamelde gegevens, bepaalt de _ school de aard de zorg voor de zorgleerlingen. 11.3 De school voert de zorg planmatig uit. 11.4 De school gaat de effecten de zorg na. Onderbouwing Algemeen beeld De inspectie heeft geconstateerd dat de resultaten leerlingen aan het eind cbs De Regenboog onvoldoende zijn. De school heeft bovendien relatief veel zittenblijvers, hetgeen het zorgelijke beeld de resultaten nog versterkt. Afgezien hier is er nauwelijks sprake tekortkomingen op cbs De Regenboog. Het onderwijs is zonder meer voldoende kwaliteit en dat geldt ook voor het systeem zorg en begeleiding. Dat de school toch onvoldoende resultaten bij leerlingen bereikt, komt mogelijk door onvoldoende alertheid op de effectiviteit het onderwijs en de zorg op groeps- en schoolniveau. De inspectie acht meer aandacht daarvoor dan ook noodzakelijk. De school heeft daar overigens recent al een begin mee gemaakt. Resultaten en ontwikkeling leerlingen Cbs De Regenboog heeft in het algemeen kleine groepen 8 en wisselende aantallen leerlingen jaar tot jaar in groep 8. Daarom heeft de inspectie een gewogen gemiddelde berekend de scores op de eindtoets in 2006, 2007 en 2008. Dit gemiddelde blijft onder de ondergrens die de inspectie hanteert, zodat de resultaten aan het eind de basisschool als onvoldoende zijn beoordeeld. De inspectie heeft bovendien gekeken naar de entreetoetsen uit groep 7 over een periode vijf schooljaren, die een vergelijkbaar zorgelijk beeld opleveren. De onvoldoende resultaten liggen vooral aan de prestaties bij rekenen/wiskunde, maar ook de taaiprestaties laten soms te wensen over. Hier komt bij dat de school in de groepen 3 tot en met 8 een hoger percentage leerlingen laat doubleren dan het landelijk gemiddelde. Dat gebeurt vooral in de groepen 3 en 4. Ondanks de extra leertijd die deze leerlingen krijgen slaagt de school er onvoldoende in de gemiddelde resultaten aan het eind de basisschool op het gewenste niveau te krijgen. De prestaties leerlingen tijdens de basisschoolperiode zijn wel voldoende. De inspectie bekijkt voor de beoordeling hier de toetsen voor technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen/wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. De leerlingen cbs De Regenboog presteren op alle toetsen voldoende, met uitzondering de toets voor rekenen/wiskunde in groep 6.
ff o De school kan voldoende aantonen dat leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen. Voor de leerling met een leerlinggebonden budget is een wettelijk verplicht handelingsplan aanwezig, dat concrete doelen bevat die een evaluatie wat de school met de leerling bereikt mogelijk maken. Dergelijke evaluaties zijn ook daadwerkelijk uitgevoerd. Bij leerlingen die een eigen leerlijn krijgen, wordt een intelligentieonderzoek gedaan voordat de beslissing wordt genomen. Ook voor deze leerlingen beschikt de school over adequate plandocumenten, die inzicht geven in het onderwijsaanbod en de vorderingen. De inspectie kan de sociale vaardigheden op cbs De Regenboog niet beoordelen. De school heeft een aanbod voor de sociaal-emotionele ontwikkeling en bepaalt de vorderingen leerlingen op dit gebied, maar de inspectie kan de gegevens die dit oplevert niet afzetten tegen landelijke normen. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is op cbs De Regenboog op alle indicatoren als voldoende beoordeeld, behalve waar het gaat om het jaarlijks systematisch analyseren de kwaliteit opbrengsten. De school is hier overigens recent wel mee begonnen wege de tegenvallende rekenprestaties in de bovenbouw. Een uitbreiding deze analyses (verschillende vakken, verschillende groepen, verschillende schooljaren) is echter nodig om echte trendanalyses te kunnen spreken. Cbs De Regenboog rapporteert uitgebreid aan ouders en andere belanghebbenden welke verbeteringen in het onderwijs plaatsvinden. De directeur evalueert de kwaliteit leren en onderwijzen door regelmatige klassenbezoeken in alle groepen. Wat de overige indicatoren betreft is het wenselijk het schooljaarplan te concretiseren om zo het slagen verbeteractiviteiten zoveel mogelijk te waarborgen. Wat de sociale veiligheid betreft doet de school in het aanbod veel aan preventieve activiteiten en er zijn afspraken over het afhandelen incidenten, maar de veiligheidsbeleving leerlingen wordt nog niet regelmatig en systematisch gepeild. Leerstofaanbod, tijd en onderwijsleerproces Alle indicatoren die verwijzen naar het leerstof aanbod, de onderwijstijd en het onderwijsleerproces zijn als voldoende beoordeeld en een indicator als goed. Hierbij gaat het om de taakgerichte werksfeer in de groepen, die de inspectie tijdens alle lessen in hoge mate heeft waargenomen. Uit de lessen blijkt verder duidelijk dat de leraren als team functioneren. Aan details, zoals de inrichting de lokalen, de vorm en indeling taakbrieven en de registratie leerlingvorderingen in de groepsmappen is te zien dat alle leraren dezelfde systematiek hanteren en volgens dezelfde afspraken werken. Alle leraren slagen er voldoende in hun lessen te structureren, hanteren een adequaat klassenmanagement en brengen voldoende tempo in de les. Verder geven ze leerlingen veel positieve feedback op hun werk en gedrag en besteden aandacht aan leerstrategieën op daartoe geëigende momenten. Zorg en begeleiding De inspectie heeft de indicatoren zorg en begeleiding als voldoende beoordeeld, omdat cbs De Regenboog de prestaties leerlingen voldoende volgt, problemen signaleert en leerlingen die achterblijven of juist voorlopen op hun klasgenoten vervolgens extra zorg voorziet. Dat gebeurt aan de hand handelingsplannen, die in het algemeen voldoende kwaliteit zijn (al heeft de inspectie wel onderlinge kwaliteitsverschillen
9 o geconstateerd). Dit schooljaar heeft de school relatief veel mogelijkheden voor preteaching of remedial teaching buiten de groepen, wege tijdelijk extra personeel. Van de zorgactiviteiten worden logboeken bijgehouden, zodat ook voor de groepsleraren helder is welke zorg is verleend. Een mogelijk gevaar zorg buiten de groep, het niet op elkaar aansluiten lesmomenten in de groep en activiteiten daarbuiten, wordt zo bestreden. De handelingsplannen worden verder op tijd geëvalueerd en bijgesteld. Hoewel het systeem zorg en begeleiding op zich voldoende kwaliteit is en de organisatie activiteiten in en buiten de groepen ook doordacht lijkt, maakt de inspectie zich zorgen over het grote aantal leerlingen uit de bovenbouwgroepen (5 tot en met 8) dat een beroep doet op extra zorg. Gezien de tegenvallende prestaties in de hoogste groepen is het bovendien twijfelachtig of de zorg voldoende effect heeft. Een kritische analyse de effecten de zorg op schoolniveau is dan ook nodig om na te gaan of alle investeringen voldoende opleveren dan wel of een andere inrichting de zorg wenselijk is. Daarnaast is verheldering nodig de beslisregels voor het zittenblijven, naast een herbezinning op de effectiviteit hier. In ieder geval lijkt een sterkere nadruk op preventie achterstanden noodzakelijk, om te voorkomen dat veel leerlingen extra zorg nodig hebben iemand anders dan hun groepsleraren. De school verwacht op termijn veranderingen in het huidige beeld, onder meer door het gewijzigde aanbod in de groepen 1 en 2 en de maatregelen die al getroffen zijn om het rekenonderwijs te verbeteren. Desondanks acht de inspectie verdere analyses en interventies gewenst voor de groep leerlingen die nu in de bovenbouw zitten.
m O CONCLUSIE EN VERVOLG Oordelen de inspectie Het onderwijs is over het geheel genomen voldoende kwaliteit. De opbrengsten aan het eind het basisonderwijs zijn echter onvoldoende evenals het onderdeel kwaliteitszorg dat betrekking heeft op het evalueren opbrengsten. Toezichtarrangement Op grond het voorgaande, stelt de inspectie voor cbs De Regenboog een aangepast arrangement vast. Het bevoegd gezag draagt zorg voor opheffing de geconstateerde tekortkomingen in de kwaliteit het onderwijs. De inspectie heeft met het bestuur afspraken gemaakt over het verbetertraject. Over een jaar voert de inspectie een heronderzoek uit naar de stand zaken rond de opbrengsten, de kwaliteitszorg en het systeem zorg en begeleiding.