INSPECTIE. het ONDERWIJS RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ. o.b.s. De Driebond

Transcriptie

1 UP O RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ o.b.s. De Driebond School: De Driebond Plaats: Groningen BRIN-nummer: 17RS Onderzoeksnummer Onderzoek uitgevoerd op: 29 januari 2009 Conceptrapport verzonden op: 11 maart 2009 Rapport vastgesteld te op: 16 april 2009 Reproductie het rapport zonder toestemming de inspectie of de school vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.

2 a o 1. ONDERZOEK Onderzoek De inspectie heeft op 29 januari 2009 een onderzoek uitgevoerd op o.b.s. De Driebond om na te gaan of er sprake is tekortkomingen in de naleving wet- en regelgeving en/of de kwaliteit het onderwijs. Aanleiding De aanleiding was het volgende. Uit analyses die de inspectie heeft uitgevoerd kwam naar voren dat de opbrengsten mogelijk onvoldoende zijn bij o.b.s. De Driebond. Gesprek met bevoegd gezag Op 26 november 2008 heeft de inspectie dit met het bevoegd gezag besproken. Uit dit gesprek en uit de beschikbare informatie konden het bevoegd gezag en de inspectie niet eenduidig vaststellen of deze tekortkomingen al dan niet aanwezig zijn. De inspectie heeft daarom besloten een onderzoek uit te voeren om na te gaan of er daadwerkelijk sprake is de genoemde tekortkomingen. Onderzoeksmethode Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Onderzoek op locatie, waarbij o schooldocumenten zijn bestudeerd; o de onderwijspraktijk is geobserveerd; o gesprekken met de directie, zorgcoördinator en met leraren zijn gehouden. Toezichtkader Het onderzoek is uitgevoerd op basis het toezichtkader 2005, alsmede de aanvullende normeringen die opgenomen zijn in de notitie Analyse en Waardering Opbrengsten, oktober Deze documenten zijn te vinden op Uit het waarderingskader zijn, naast de opbrengsten, na overleg met het bestuur indicatoren onderzocht uit de volgende aspecten die mogelijk samenhangen met de onvoldoende opbrengsten: kwaliteitszorg, leerstofaanbod, onderwijstijd, pedagogisch en didactisch handelen, afstemming, actieve en zelfstandige rol leerlingen en zorg en begeleiding. Naast deze kwaliteitsaspecten heeft de inspectie tevens een aantal wettelijke aspecten onderzocht. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek. Bij vastgestelde tekortkomingen is tevens de onderbouwing deze beoordelingen opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie uit het onderzoek en het vervolg het toezicht, in de vorm het toezichtarrangement.

3 2. BEVINDINGEN Naleving De inspectie heeft onderzocht of wordt voldaan aan de naleving wettelijke voorschriften over onderstaande onderwerpen 1. Schoolplan in art. 16, lid 1 en 3 WPO Schoolgids in art. 16, lid 2 en 3 WPO Onderwijstijd in art. 8, lid 7, onder b WPO Zorgplan in art. 19, lid 1 en 3 WPO Wel aanwezig Wel aanwezig Voldaan aan naleving Wel aanwezig Kwaliteit Legenda: In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen dit heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm een score. De score geeft aan in welke mate de indicator bijdraagt aan de kwaliteit het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Oordelen op indicatoren Hieronder volgen tabellen met de onderzochte indicatoren, beoordeeld op een 5 puntsschaal. Te beginnen met opbrengsten en vervolgens alle andere onderzochte indicatoren in volgorde de presentatie in het waarderingskader De resultaten de leerlingen aan het eind de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Ontwikkeling leerlingen 1^1 rio mciilt'jt^n.mn c\t* Innrlinnnn \/nni MfarforLinrlcp ÏAA\ on \ir\c\r t V I U-W WWW. LUW*..».. WW.WW...WW. - WW..WWW W w w w..ww w. W W rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingenpopulatie mag worden verwacht 13 2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkeien zich naar hun mogelijkheden. 1 Deze onderwerpen gelden voor het school cq. cursusjaar De inspectie stelt jaarlijks de onderwerpen vast.

4 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 2.1 De schoolleiding stuurt de kwaliteitszorg aan. 2.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan. 2.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur. 2.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn personeel, directie, leerlingen, ouders/verzorgers en bestuur betrokken. 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende teerlingen aangeboden tot en met het niveau leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren "sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij de Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften leerlingen met een taalachterstand. Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften leerlingen. Per!]ii<jiwCh hiindi'lpn 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7 1 De leraren volgen de vorderingen hun leerlingen systematisch 7 3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen 3

5 lp o Actieve en 7n tst;inriic t! rol leerlingen De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. BCJÜIE iduig 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem instrumenten en procedures voor het volgen de prestaties en de ontwikkeling de leerlingen Op basis een analyse de verzamelde gegevens, bepaalt de # school de aard de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De schoot gaat de effecten de zorg na. Onderbouwing Algemeen beeld De inspectie concludeert dat de kwaliteit het onderwijs op o.b.s. De Driebond zeer zwak is. Ze baseert dit oordeel op de onvoldoende opbrengsten, belangrijke tekortkomingen in de kwaliteitszorg, het leerstofaanbod, de tijd, het didactisch handelen, de afstemming, de actieve rol leerlingen en de zorg. De inspectie constateert dat de ontwikkeling de school sinds het periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO) in 2006 ernstig gestagneerd is. Zowel het PKO-rapport de inspectie als het rapport de Dalton-visitatie lieten in 2006 een gunstig kwaliteitsprofiel zien. Wel heeft de inspectie gewezen op een neergaande tendens in de opbrengsten. Het op verzoek het bevoegd gezag gemaakte plan aanpak ter verbetering de opbrengsten is niet de grond gekomen. Dit is onder andere het gevolg de ernstige communicatieproblemen tussen directie en team die in 2007 zijn ontstaan. Bovendien hebben zich veel personele wisselingen voorgedaan. De problemen zijn ondanks diverse interventies het bevoegd gezag niet opgelost en hebben uiteindelijk geleid tot het vertrek de directeur. Sinds 1 december 2008 heeft de school een nieuwe (interim)directeur. Opbrengsten De leerresultaten aan het einde het basisonderwijs liggen de afgelopen drie jaren onder het verwachte niveau. Ook de tussentijdse resultaten zijn als onvoldoende beoordeeld, daar de toetsresultaten op het merendeel de geanalyseerde toetsen onder de inspectienorm liggen. Dit is zowel in het vorige als in het huidige schooljaar het geval. Voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (leerlingen met leerlinggebonden financiering of een eigen leerlijn) heeft de school geen leerlijnen opgesteld met een ontwikkelingsperspectief, tussendoelen en bijbehorend leerstofaanbod. Omdat het hierdoor niet mogelijk is te beoordelen of deze leerlingen zich naar verwachting ontwikkelen is indicator 13.2 als onvoldoende beoordeeld.

6 m o Kwaliteitszorg In 2006 was er nog sprake een gerichte aanpak de kwaliteitszorg, conform het cyclisch model dat voor de openbare scholen in de gemeente Groningen geldt. Ook constateerde de inspectie dat de school gericht geïnvesteerd had in de implementatie en borging de Dalton-werkwijze. Thans concludeert de inspectie dat de kwaliteitszorg over de hele linie, met uitzondering de zorg voor de sociale veiligheid, onvoldoende is. Dit is mede te wijten aan de ongustige voorwaarden voor de kwaliteitszorg in de afgelopen periode. De directie slaagde er onvoldoende in een professionele schoolcultuur te handhaven. Zowel het bovengenoemde plan om de onderwijsresultaten te analyseren en te verbeteren als de overige verbeterplannen in het afgelopen jaar hadden onvoldoende draagvlak binnen het team. Het team heeft met name aansturing op inhoudelijk gebied gemist en onderling overleg over eikaars werkwijzen, hetgeen bij de vele wisselingen binnen het team essentieel belang was. Het team heeft er wel vertrouwen in dat dit met de komst de nieuwe directeur verbetert. Eveneens bestaan er positieve verwachtingen over het weer oppakken de Dalton-scholing. Op dit moment is echter nog sprake een 'eilanden-cultuur' binnen de school. Leerstofaanbod en tijd De school beschikt voor de basisvaardigheden over een leerstofaanbod waarmee het in principe mogelijk is de kerndoelen te realiseren en het onderwijs af te stemmen op verschillen tussen leerlingen. Toch constateert de inspectie enkele tekortkomingen. Deze hebben vooral te maken met het aanbod voor rekenen en wiskunde. Een relatief groot deel de leerlingen zal de leerinhouden voor rekenen en wiskunde niet tot en met het niveau groep 8 aangeboden krijgen, omdat deze leerlingen op dit moment nog op het niveau groep 7 werken. Uit analyse de gegevens deze leerlingen blijkt niet dat het om leerlingen gaat met specifieke onderwijsbehoeften. Het lijkt er eerder op dat een verklaring gezocht moet worden in een in de loop de jaren opgelopen achterstand, omdat de leerstof per jaar door tijdgebrek niet in voldoende mate wordt aangeboden. Hierover is binnen het team onvoldoende gecommuniceerd, waardoor hiaten ontstaan zijn in de aansluiting het aanbod in de verschillende leerjaren. Ondanks de inzet remediërende materialen slaagt de school er onvoldoende in om deze hiaten weg te werken. Wellicht is eveneens een relatie te leggen met de hoeveelheid tijd die aan de basisvaardigheden besteed wordt. Deze wisselt sterk per groep en is in een aantal groepen zeker onvoldoende afgestemd op de achterstanden die leerlingen hebben. Didactisch handelen, tijd, afstemming en actieve rol leerlingen Bij de lesobservaties constateert de inspectie dat de uitleg de meeste leraren helder is. Denk- en leerstrategieën nemen tijdens de les een herkenbare plaats in en in interactie met de leerlingen stelt de leraar oplossingsstrategieën aan de orde. Hoewel in zorgschema's vastgelegd is dat individuele of groepjes leerlingen extra of verlengde instructie krijgen aan de instructietafel, is uit de dagplanningen niet af te leiden dat dit daadwerkelijk gebeurt. Ook in de lesobservaties heeft de inspectie dit slechts incidenteel waargenomen. Een groot punt verschil ten opzichte 2006 is de taakgerichte werksfeer en actieve betrokkenheid leerlingen. Hoewel de school nog wel de opzet het zelfverantwoordelijk leren via het Dalton-takensysteem hanteert en leerlingen ook duidelijk gewend zijn volgens deze opzet te werken, laat de taakgerichtheid en concentratie de leerlingen in een aantal groepen te wensen over. Dat ook niet iedere leraar de leertijd

7 lp o hetonderwijs efficiënt genoeg benut of zorgt voor een doelmatig klassenmanagement zal hierbij zeker invloed zijn. Zorg en begeleiding Voor het volgen de ontwikkeling de leerlingen beschikt de school over een adequaat leerlingvolgsysteem. Voor leerlingen met geconstateerde leerachterstanden heeft de school afspraken vastgelegd over zorgniveaus. Deze afspraken worden vastgelegd in het structurele overleg tussen groepsleraar en intern begeleider. Onderdeel daar vormt het opstellen handelingsplannen. In de praktijk blijkt echter dat verschillende handelingsplannen voor geconstateerde achterstanden ontbreken of niet actueel zijn. Daarnaast is de kwaliteit verschillende handelingsplannen onvoldoende door het ontbreken een goede (probleem)analyse en evaluatie de bereikte resultaten.

8 3. CONCLUSIE EN VERVOLG Het onderwijs is zeer zwakke kwaliteit. Deze conclusie is gebaseerd op het feit dat de resultaten aan het eind de schoolperiode en tussentijds onvoldoende zijn evenals de (voorwaarden) voor de kwaliteitszorg en vier normindicatoren, namelijk: 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau leerjaar De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten De school voert de zorg planmatig uit. Toezichtarrangement Op grond het voorgaande, heeft de inspectie voor o.b.s. De Driebond een aangepast arrangement zeer zwak vastgesteld. Het onderwijs op o.b.s. De Driebond is beneden aanvaardbaar niveau. De inspectie zal het toezicht sterk intensiveren. Met het bevoegd gezag zullen nadere afspraken gemaakt worden wanneer welke tekortkoming opgeheven moet zijn. Het bevoegd gezag herkent zich in de bevindingen de inspectie en onderschrijft de noodzaak maatregelen te nemen die opheffing de geconstateerde tekortkomingen als doel hebben. Het bevoegd gezag dient binnen zes weken na vaststelling het rapport een bestuurlijke reactie op de geconstateerde noodzaak tot verbetering de kwaliteit aan de inspectie te sturen. De inspectie beziet de bestuurlijke reactie op de volgende punten: zijn er activiteiten voorzien die aansluiten bij de geconstateerde kwaliteitsproblemen? Zijn de activiteiten voldoende concreet gepland, zodat de inspectie er in het toezicht op kan aansluiten? Is in redelijkheid aan te nemen dat het plan leidt tot een verbetering de vastgestelde tekortkomingen? Melding De minister wordt de geconstateerde tekortkomingen op de school op de hoogte gesteld.