Langgestrafte veroordeelden in de SURB-wachtkamer voor VI Eric MAES & Carrol TANGE Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie
Databron en onderzochte populatie Module SUR SIDIS-Griffie (DGEPI) VI-kandidaten (procedure VI) tussen 1/2/2007 en 27/9/2012 (data-extractie) Eerste detentie met geregistreerde SURB-beslissing over VI 7.508 veroordeelden
Analyses Hoe ziet de populatie VI-kandidaten er uit? PROFIEL En welk parcours hebben ze afgelegd?
Analyses Hoeveel van deze VI-kandidaten zijn nog niet vrij?
Analyses Hoeveel van deze VI-kandidaten zijn wél vrij?
Analyses Hoeveel afgeschreven veroordeelden gingen vrij op VI?
Analyses Hoeveel veroordeelden kwamen op een andere manier vrij?
Analyses Verschillen VI-kandidaten en effectieve VI-ers van elkaar (= kansen op VI)? POTENTIËLE VI-POPU
Analyses Hoelang zitten VI-ers effectief? POTENTIËLE VI-POPU
Kenmerken van VI-kandidaten Socio-biografisch profiel: Geslacht: overwegend mannen (3,4% vrouwen) Nationaliteit/geboorteland: 25,8% niet-belgen 22,2% geboren i/h buitenland Leeftijd: gemidd. 33,0 j. / mediaan 31 j. min. 16 j. / max. 78 j. 60,5% 18-34 j. < 18 j. (n=45)
Kenmerken van VI-kandidaten Jaar opsluiting 79,1% in jaren 2004-2010 1972 Slinkende kans op vrijstelling naarmate ver verwijderde datum van opsluiting (10/37 VI bij opsluiting in 1990 of daarvoor) 1200 1047 999 1000 954 871 861 800 626 578 N 600 400 200 0 355 271 138 182 179 1 3 1 1 5 5 2 1 5 3 10 14 17 23 41 38 46 54 75 97 5 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Jaar
Kenmerken van VI-kandidaten Wettelijke toestand (strafcategorie) Grootste groepen: 3-5 j. en 5-7 j. Correctioneel +15 j. (n=185) - LL (n=203) Penitentiaire antecedenten Gering aantal penitentiair primairen (15,6%) Kleine groep (6,4%) > 10 antecedenten Verschillen naargelang strafcategorie Correctioneel +15 j.: omzeggens allemaal mét penitentiaire antecedenten Levenslang: meer heterogeen (34,0% primairen )
Parcours van VI-kandidaten VI-advies gevangenisdirectie Eerste advies vaak negatief (80,0%) Variaties naargelang strafinrichting
Parcours van VI-kandidaten VI-advies gevangenisdirectie Eerste advies vaak negatief Variaties naargelang strafinrichting Evoluties in advies één uitgebracht advies (34,7% op totaal) % 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 38,4 61,6 Enige Eerste en laatste Totaal POS(-POS) POS-NEG NEG-POS NEG(-NEG)
Parcours van VI-kandidaten VI-advies gevangenisdirectie Eerste advies vaak negatief Variaties naargelang strafinrichting Evoluties in advies meerdere adviezen (65,2% op totaal) % 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 38,4 61,6 66,3 30,0 20,0 10,0 6,0 23,6 4,1 0,0 Enige Eerste en laatste Totaal POS(-POS) NEG-POS POS-NEG NEG(-NEG)
Parcours van VI-kandidaten VI-advies gevangenisdirectie Eerste advies vaak negatief Variaties naargelang strafinrichting Evoluties in advies globaal 32,6% positief als enig/(voorlopig) laatste advies % 100 90 80 70 60 50 40 38,4 61,6 66,3 64,6 30 20 10 6,0 23,6 17,2 15,4 4,1 2,7 0 Enige Eerste en laatste Totaal POS(-POS) NEG-POS POS-NEG NEG(-NEG)
Parcours van VI-kandidaten Intermediaire regimes (BD, ET) Toepassing BD eerder beperkt (14,0% ooit BD) Relatief groot aandeel ET in niet onbelangrijke mate na eerste beslissing over VI 60,0 50,0 40,0 % 30,0 20,0 10,0 0,0 36,3 12,0 29,8 ALL Populatie VI ET binnen detentie ET eerste VI-beslissing ET laatste toestand
Vrij of (nog) niet vrij? Niet-vrij 26,3% Vrij 73,7%
Modaliteit van invrijheidstelling? Niet-vrij 26,3% Vrij 73,7% Voortvluchtig 1,2% Overlijden 0,7% Vrij-reden onbekend 0,2% Andere 2,0% SE 30,0% VI 65,8%
Verschillen tussen VI-kandidaten en VIers Ondervertegenwoordiging in VI-populatie (of: minder kans op invrijheidstelling en/of VI) van: mannelijke veroordeelden in eigen land geboren Belgische en in het buitenland geboren veroordeelden met vreemde nationaliteit jongste en oudste leeftijdsgroepen --- in het bijzonder min 18-jarigen slechts 42,2 vrij zeer lang gestrafte veroordeelden minder rooskleurige uitkomsten voor corr. + 15 j. en levenslang veroordeelden in gesloten inrichtingen veroordeelden met meerdere penitentiaire antecedenten veroordeelden met negatief advies als eerste advies veroordeelden die niet genoten van een intermediair regime (met name ET)
Verschillen tussen VI-kandidaten en VIers Intermediaire regimes (BD, ET) Aandeel ET vooral sterk aanwezig bij VI 60,0 50,0 40,0 % 30,0 20,0 10,0 0,0 36,3 12,0 29,8 53,3 22,4 50,0 ALL Populatie VI ET binnen detentie ET eerste VI-beslissing ET laatste toestand
Verschillen tussen VI-kandidaten en VIers Intermediaire regimes (BD, ET) vs. gewoon regime Dalend aandeel (bij VI) van BD en gewoon regime als uitstroomregime
Verschillen tussen VI-kandidaten en VIers Intermediaire regimes (BD, ET) vs. gewoon regime Sterke groei (bij VI) van ET als uitstroomregime
Termijnen bij VI Relevante termijnen Uit te zitten detentietijd (gem.): 2.736,4 dagen (7,4 jaar) Uit te zitten detentietijd tot toelaatbaarheid VI (gem.): 956,1 dagen (2,6 jaar) Daadwerkelijk uitgezeten detentietijd tot VI (gem.): 1.387,8 dagen (bijna 4 jaar) 50,7% van de totale detentietijd van alle veroordeelden samen effectief ondergaan (gemiddelde van individueel berekende percentages: 55,7%)
Termijnen bij VI Overschrijdingstermijn VI-toelaatbaarheidsdatum Verschil VRIJ - TOELAATBAAR (in dagen) in maanden in jaren Gemiddelde 431,7 14,4 1,2 Bereik 4.793,0 Mediaan 303,5 10,1 0,8 Minimum -13,0 Maximum 4.780,0 159,3 13,1 Percentielen 10 28,0 20 65,0 25 91,0 30 127,0 40 218,0 (mediaan) 50 303,5 60 400,0 70 507,5 75 563,0 80 653,0 90 950,5 (= datum invrijheidstelling - datum toelaatbaarheid) n=3.644: incl. 4 negatieve waarden (max. -13)
Termijnen bij VI Variaties overschrijdingstermijn (enkele voorbeelden): leeftijd (min 18 jaar) strafcategorie uitstroomregime SURB Levenslang 1467,6 Tijd. crim. 713,9 Strafcategorie > 15j. > 10-15j. > 7-10j. 508,2 602,0 944,9 > 5-7j. > 3-5j. 268,8 359,0 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 Aantal dagen
Termijnen bij VI Variaties overschrijdingstermijn (enkele voorbeelden): leeftijd (min 18 jaar) strafcategorie uitstroomregime SURB
Termijnen bij VI Variaties overschrijdingstermijn: leeftijd (min 18 jaar) strafcategorie uitstroomregime SURB 700 Aantal dagen 600 500 400 300 200 276,2 177,5 461,3 466,0 330,0 341,0 501,5 503,0 372,0 383,0 579,1 423,5 100 0 Antwerpen Luik Bruxelles FR Gent Bergen Brussel NL SURB Gemiddelde Mediaan
Samengevat: enkele reminders Belangrijkste resultaten Advies Parcours regimes Kansen op VI (op relatief kortere termijn) groepen met minder gunstige perspectieven Aandeel strafeinde Verdere analyses rekening houden met verschillen in termijn van vrijstelbaarheid multivariate analyses (bepalen van onafhankelijke invloed - controle voor verschillen) integratie bijkomende variabelen (art. 59 UV-PV, misdrijven, )