Inhoudstafel. Lijst figuren 13. Lijst tabellen 17. Rechtbank onder invloed 25

Transcriptie

1 ASP Migranten in de balans.book Page 7 Friday, January 15, :47 AM Inhoudstafel Inhoudstafel 7 Lijst figuren 13 Lijst tabellen 17 Rechtbank onder invloed 25 Deel I: Etnische minderheidsgroepen : enkele sociologische en criminologische aspecten 31 Inleiding 31 1 Sociaal-economisch en cultureel profiel Woongelegenheid en sociaal leven: armoe troef Onderwijs Arbeidsmarkt en tewerkstelling Geregistreerde tewerkstelling De (geregistreerde en zelfgerapporteerde) werkloosheid De gezondheidszorg De jongeren onder de 25 jaar Woonomgeving Familierelaties, vrienden en vrije tijd Psychoculturele verschillen Discriminatie? Factoren die de aanpassing mee bepalen School en identiteit Socio-economische status Persoonlijkheidsfactoren Migranten in de media Een eerste conclusie 48 2 Criminaliteit: meester hij heeft het gedaan! De relatie criminaliteit vreemdelingen 49 voor een deel realiteit 49 voor een deel perceptie Zichtbaarheid van daders en misdrijven? Selectieprocessen? 52 7

2 ASP Migranten in de balans.book Page 8 Friday, January 15, :47 AM Justitie onder invloed 2.4 Socio-demografische aspecten? Drugsmisdrijven en sociale achteruitstelling Verschillen in sociale controle? Een tweede conclusie 57 3 Straftoemeting Straftoemetingsonderzoek: nut en doelstellingen Methoden Vragen en problemen Overzicht 62 4 De sanctie: reflex of reactie? 64 5 Straftoemeting en dispariteit Straftoemeting: een psychologische benadering De invloed van de persoon van de strafrechter Dispariteit Kenmerken van de beklaagde Een derde conclusie 105 Deel II: De afhandeling van drugsmisdrijven in Brussel Setting en de methode: werken op griffie en rechtbank Methode 110 i. Het materiaal 110 ii. De opgenomen informatie 111 iii. Opmerkingen over (de codering van) enkele variabelen 112 iv. Enkele opmerkingen over het databestand De beklaagden voor de rechtbank zijn een selectie van een veel grotere populatie Inleidend Afhandeling op het parket Profiel van de vervolgde populatie: mogelijk minder sepot voor de Marokkanen en meer voeging van dossiers Profiel van de berechte populatie: sterke oververtegenwoordiging van jonge Marokkanen Nationaliteit: veel vreemdelingen, vooral Marokkanen Sekse Domicilie Leeftijd Gerechtelijke antecedenten: vooral drugsgebruik creëert herhaling Recidive en nationaliteit: vooral Marokkanen keren terug voor de rechtbank 136 8

3 ASP Migranten in de balans.book Page 9 Friday, January 15, :47 AM Inhoudstafel Recidive is ook een mannenzaak Een vierde conclusie Profiel van de gevonniste drugsmisdrijven De drugwet Historische aanknopingspunten en achtergrond De belangrijkste voorgaanden van en de wet van 9 juli Evaluatie Samenvatting Een vijfde conclusie Evolutie van de gevonniste misdrijven Aantal vonnissen inzake bezit/gebruik neemt af, import neemt aanvankelijk af en daarna weer toe - en verkoop van drugs neemt toe Staan vooral terecht voor import van drugs: vreemdelingen en/of personen die geen vaste verblijfplaats in België hebben en die meestal mannen, maar vaak ook vrouwen zijn Het relatieve aandeel van het aantal personen gevonnist inzake drugsbezit en/of gebruik neemt af voor iedereen Het relatieve aandeel van het aantal personen gevonnist inzake verkoop van drugs neemt toe en is sinds kort het grootst voor Belgen Het relatieve aantal personen gevonnist voor de gebruiksgemotiveerde verkoop van drugs is het grootst voor de Marokkanen en bereikt een hoogtepunt in het begin van de jaren Het relatieve aandeel van het aantal personen gevonnist inzake drugimport evolueert wisselvallig en ligt vooral hoog voor niet-marokkaanse vreemdelingen in feite vooral Nederlanders Verzwarende omstandigheden Het bestaan van een vereniging lijkt een frequent gegeven De gevonniste substanties Drugs: vonnissen inzake stimulantia in opmars; heroïne komt en gaat; cannabis blijft 177 9

4 ASP Migranten in de balans.book Page 10 Friday, January 15, :47 AM Justitie onder invloed Belgen worden meer dan Marokkanen maar doorgaans minder dan de overige vreemdelingen berecht voor drugsmisdrijven inzake cocaïne Marokkanen worden meer dan de anderen gevonnist voor drugsmisdrijven inzake heroïne Belgen worden meer dan de anderen gevonnist voor drugsmisdrijven die te zien hebben met cannabisproducten Belgen worden véél meer dan de anderen gevonnist voor drugsmisdrijven die te zien hebben met amfetamines en XTC Belgen worden véél meer dan anderen gevonnist voor drugsmisdrijven die te zien hebben met LSD Het aantal personen gevonnist inzake medicinale drugs kent een wisselend verloop Drugsgebonden misdrijven Veroordelingen voor diefstal zonder geweld tegen personen: Marokkanen lossen mettertijd de Belgen af Veroordelingen voor diefstal mét geweld tegen personen: vooral Marokkanen Veroordelingen voor heling: vooral Marokkanen Veroordelingen voor vervalsing van waardepapieren: vooral Belgen Een zesde conclusie 197 Deel III: De gerechtelijke reactie De voorlopige hechtenis Evolutie: globaal gaan minder en minder mensen in voorlopige hechtenis voor drugsmisdrijven De voorlopige hechtenis voor bezit/gebruik van drugs verdwijnt De voorlopige hechtenis voor winstgemotiveerde verkoop van drugs neemt af Ook de voorlopige hechtenis voor gebruiksgemotiveerde verkoop van drugs vermindert

5 ASP Migranten in de balans.book Page 11 Friday, January 15, :47 AM Inhoudstafel 10.5 Voor de import van drugs is er de laatste jaren minder voorlopige hechtenis Voorlopige hechtenis: vooral voor mannen, minder voor vrouwen Voorlopige hechtenis: vreemdelingen eerst Voorlopige hechtenis alleen voor drugsbezit/gebruik: vreemdelingen nog altijd eerst Voorlopige hechtenis en de leeftijd: jongeren eerst Voorlopige hechtenis en de onderzoeksrechter: enorme verschillen Factoren die de verschillen in de hechtenis (kunnen) verklaren Dispariteit: een overzicht van enkele beslissingen analyses per magistraat Dispariteit: een overzicht van enkele beslissingen analyses per jaar Een zevende conclusie De gerechtelijke traagheid Invloed van de nationaliteit: Marokkanen vlugger voor de rechtbank Vrijspraken Relatief meer vrijspraken voor vreemdelingen dan voor Belgen De rechterlijke evaluatie van het dader-misdrijfsituatiecomplex Als welk soort tekst moet zo n motivering worden gezien? Nationaliteit: Belgen en Marokkanen Een achtste conclusie De sancties Overzicht Evolutie van de rechterlijke reactie: toenemend belang van de alternatieven De opschorting Overzicht Opschorting niet voor vreemdelingen maar wel vooral voor vrouwen Factoren die het toekennen van een opschorting mee bepalen Factoren die het toekennen van een probatie-opschorting mee bepalen Een negende conclusie

6 ASP Migranten in de balans.book Page 12 Friday, January 15, :47 AM Justitie onder invloed 15 Gevangenisstraf De verdeling van de straffen De evolutie van de gevangenisstraf Gevangenisstraf in functie van de nationaliteit voor bezit/gebruik van drugs Gevangenisstraf en de persoon van de magistraat Factoren die de toemeting van de gevangenisstraf mee bepalen Allochtoneneffect in functie van de tijd: geen permanent gegeven Allochtoneneffecten in functie van de rechter: geen consistent gegeven Een tiende conclusie Uitstel Overzicht Uitstel en nationaliteit een voordeel voor Belgen Uitstel en sekse: een klein voordeel voor vrouwen? Uitstel en domicilie: zonder vaste verblijfplaats is er zeer weinig probatie uitstel Uitstel en antecedenten: recidive is geen beletsel voor uitstel Uitstel en drugsmisdrijven: alleen import beperkt het uitstel sterk Uitstel en de rechters: grote verschillen Factoren die het opleggen van uitstel beïnvloeden Factoren die het opleggen van het probatie-uitstel beïnvloeden Een elfde conclusie Samenvatting, discussie en conclusies Taal, cultuur en verschillen De afhandeling van drugzaken 331 Bijlagen 347 Bibliografie