8-stappen DOE-HET-ZELF ONTDEKKINGSREIS. #rust #richting #route

8-stappen DOE-HET-ZELF ONTDEKKINGSREIS #rust #richting #route 0

Voordat je op pad gaat Welkom bij de DOE-HET-ZELF Ontdekkingsreis van Lopend Stilstaan. Geïnspireerd door Mindfulness, NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren) en mijn pelgrimage naar Santiago de Compostela en vooral het leven zelf, daag ik je uit het avontuur aan te gaan met jezelf. Om de schat in jezelf te ontdekken. Voor #rust #richting en #route in je leven! Ik heb deze DOE-HET-ZELF Ontdekkingsreis uitvoerig laten testen door een aantal proefpelgrims. Goed om te weten wat hun algemene reactie was "Een uniek en sterk concept dat aanzet tot beweging en dat mensen naast bewustwording een glimlach bezorgt!" Ik wil ook benoemen dat de proefpelgrims het programma gemiddeld waardeerden op een bedrag van 181. Wees gerust, deze reis is gratis. Je hoeft niks te betalen. Ik geloof namelijk in het principe van GEVEN & ONTVANGEN! Mocht deze reis voor jou van waarde zijn, en wil en kan je een financiële bijdragen leveren dan stel ik dat zeer op prijs. Je donatie komt dan weer gedeeltelijk ten goede aan mijn Stichting De Gele Pijl waarin ik kansrijke jongeren mee op Ontdekkingsreis neem naar Santiago de Compostela. Je kan je donatie doen op bankrekening/iban NL18ABNA0566383527 tnv Lopend Stilstaan ovv Ontdekkingsreis. Verder kan je me helpen op mijn pad door een aanbevelingen te doen (liefst met een link naar mijn website) op social media (bij voorkeur Facebook en LinkedIN). Dankjewel, Buen Camino, goede reis, John van der Sluis - Ontdekkingsreiziger ;-) www.lopendstilstaan.nl 1

Algemene instructies In deze reis sta je in acht stappen lopend stil in je eigen levenslabyrint, symbool voor jouw levensloop. Wees gerust, in een labyrint kan je niet verdwalen. Als je gewoon doorloopt kom je vanzelf uit bij jouw kern. Aan de hand van een persoonlijk verhaal, een beetje theorie en vooral ervaringsgerichte oefeningen, nodig ik je uit vooral in beweging te komen en op pad te gaan. En een beetje uit je comfortzone te stappen. Lekker de natuur in, een blokje om of een flinke wandeling. Kijk maar wat haalbaar is. Je komt fysiek en mentaal in beweging. Op speelse, nuchtere en rustige wijze. Met een vleugje humor. Daarbij gebruik ik Mindfulness om vooral in het hier en nu te zijn zodat je rust kunt ervaren. NLP is de basis om te wandelen vanuit je missie. Dit geeft richting in je leven. Bij het pelgrimeren ontdek je dat de weg het doel is. Zo krijg je een route om te leven. Deze manual kan je zien als een logboek, met een aantal zijns- en doe-oefeningen. Bij iedere stap is een korte (instructie)video waarin de essentie wordt uitgelegd. Samen met de geluidsbestanden (mp3) kan je zelf op pad gaan. Daarbij is het de bedoeling dat je door mindful te zijn met je aandacht naar binnen gaat en vervolgens naar buiten. Zo maak je contact met je omgeving en sta je open voor wat de weg met zich meebrengt met betrekking tot de vraag bij iedere stap. Niet te veel over nadenken, gewoon vertrouwen op de weg. In het logboek kan je per stap je ervaringen opschrijven. Per stap mag je het volgende doen: 1. Gebruik de manual 2. Ga op pad met de oefeningen mp3 s te beluisteren via www.soundcloud.com/lopendstilstaan 3. Hou je logboek bij Advies is om iedere week een stap te zetten! En mag je zelf bepalen hoe vaak en hoe lang je per week op pad gaat! En ook welke oefeningen je wil en kan doen. Het is jouw weg! Via de besloten Lopend Stilstaan facebook-groep https://www.facebook.com/groups/268974563161504/, kan je je ervaringen en vragen delen. Binnen deze groep zou ik de Ontdekkingsreis ook levendig houden. Je kunt me natuurlijk ook mailen op info@lopendstilstaan.nl voor eventueel een Skype afspraak. Copyright Lopend Stilstaan werkt vanuit geven en ontvangen, d.w.z. alles uit deze reis mag ter inspiratie gebruikt worden. Mits met vermelding van bron en link naar www.lopendstilstaan.nl. De Ontdekkingsreis blijft wel eigendom van Lopend Stilstaan en mag niet commercieel worden gebruikt! 2

Het Labyrint jouw levensloop stap 1 Stap 1 Huidige Situatie Waar sta je NU in je leven? 3

Stap 1 Waar sta je NU in je leven? Mijn Santiago dagboek Daar sta ik dan bovenop een berg. Succesvol de top bereikt, denk ik. In de sneeuw, helemaal in mijn uppie. Opeens kan ik de routemarkering, een gele pijl, nergens meer vinden. Het is al laat, winter en koud. Het wordt zo meteen donker. Ik raak in paniek en word angstig, erg onrustig. Ik heb behoefte aan innerlijke rust. Om van daaruit in alle vrijheid mijn volgende stap te kunnen zetten. Ik maak contact met mijn ademhaling en daarmee met het hier en nu. Ik besluit om terug te lopen. Heel symbolisch voor mijn leven. Ik ben de weg kwijt, toch verdwaald in mijn levenslabyrint, denk ik. Ik mag terug naar mijn wortels. Naar mijn kern. Om te ontdekken HOE ik weer tot leven kan komen. GPS-metafoor Tja, had ik mijn GPS (Global Positioning System) maar bij me. Het is een navigatie apparaat dat me precies kan vertellen waar ik sta op deze aardbol. Als ik tenminste in contact ben met de bron en ontvangst heb van minstens 3 satellieten die om de aarde zweven. Ook moeten de batterijen nog werken, ik moet voldoende energie hebben. De GPS staat symbool voor mijn innerlijk kompas dat me de weg zal wijzen. Om daar contact mee te krijgen zal ik eerst tot rust moeten komen. Door mindfull te zijn. Een theoretisch stapje De eerste stap is om mindfull te zijn. Mindfulness is gerichte aandacht geven in het hier en nu, zonder oordeel. Dat kan je doen door jezelf in het moment de vraag te stellen: wat ervaar ik nu? Met als uitgangspunt dat alles wat er is, in het moment okay is. Mindfulness gaat om aanwezig zijn bij je ervaringen in de stappen die je zet. Met in het bijzonder je gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties. Maar ook de dingen die je hoort en ziet in en buiten jezelf. Daarbij is de ademhaling de basis voor de beoefening. Ademen is leven! Je adem is er altijd en brengt je direct in het hier en nu en in contact met je gevoel. Je adem is een zeer krachtig anker om direct contact te maken met het leven. En er is genoeg adem. Gemiddeld adem je acht tot achttien keer per minuut. Dagelijks is dat zo n 10.000 liter lucht die je in en uit ademt. Hoe mooi zou het zijn als je daar bewust contact mee gaat maken? Het gaat dus over waarnemen en dan zonder oordeel. Dat laatste is een uitdaging. Je zal in de beoefening merken dat je mind zaken gaat labellen als prettig of onprettig, als gewenst of ongewenst. Dat geeft juist de innerlijke onrust en stress waar veel mensen mee te maken hebben. Als iets prettig is wil je er meer van, als iets onprettig is wil je het niet. Als iets ongewenst is wil je er van weglopen en 4

als iets gewenst is wil je er naartoe sprinten. Daardoor verliezen we het hier en nu en gaan we gehaast en gejaagd door het leven. We vergeten te leven! Mindfulness leert je om in het moment te zijn met wat er is, prettig, onprettig of neutraal. Even concreet als het regent, wil je dat het droog is. Als de zon schijnt, zoek je schaduw etc. We hebben een oordeel over regen, wat een rotweer. Of veroordelen de hitte, pff wat een slopende temperatuur. Het liefst willen we het ook nog zelf kunnen veranderen. Dat het dus stopt met regenen of dat de zon juist gaat schijnen. Veel succes daarmee ;-) Hoe mooi en rustgevend zou het zijn als je kunt waarnemen dat het regent punt! Of kan ervaren dat de zon schijnt punt! Dat het okay is. Zo ook met je gevoelens, gedachten, lichamelijke sensaties en hetgeen je ziet en hoort. Wat er is, dat is er punt! Door Mindfulness te beoefenen kan je vanuit innerlijke rust uit vrijheid kiezen voor de volgende stap die jij gaat zetten in je leven. Een liedje Een passend liedje bij het thema van deze week, Mindfulness en waarnemen wat er is. Als toegang tot je innerlijk kompas je ademhaling. Om weer echt tot leven te komen! Neem even een momentje om dit te beluisteren, The Police Every breath you take http://youtu.be/omogaugkpzs. 5

Ik ben aangekomen, Ik ben thuis gekomen, In het hier, En in het nu, Stevig, Vrij, Verwijl ik, In het absolute. Thich Nhat Than 6

Oefeningen Stap 1 Waar sta je NU in je leven? Algemene instructies oefeningen Zoals al aangegeven bepaal je zelf hoe lang en hoe vaak je op pad gaat. En welke oefening je wilt doen. Advies is om iedere week een stap te zetten. Zo heb je wat tijd om één en ander te laten bezinken. Kijk maar wat haalbaar is. Als je maar in beweging komt. Liefst de natuur in, maar een blokje om in de buurt is ook prima. Algemene instructies mp3-bestanden (te beluisteren via www.soundcloud.com/lopendstilstaan) Bij de geluidsbestanden is het advies om ze te beluisteren voordat je op pad gaat. Bedoeling is om je korte instructies te geven over HOE je zelf mindful op pad kan gaan. Het is dus bewust geen geleide meditatie. Daarom zijn de mp3 s ook kort en krachtig! De beoefening zal effectiever zijn wanneer je niet afhankelijk wordt van mijn stem en op eigen wijze de oefeningen doet. Bij voorkeur dus niet al wandelend luisteren naar de mp3 s en mijn stem. Zelf ervaren! Ik wil namelijk graag dat je op eigen benen gaat staan in het leven ;-) De mp3 s zijn zo opgebouwd dat je eerst met je aandacht naar binnen en vervolgens naar buiten gaat. Neem je vraag voor deze week mee en sta open voor wat de weg met zich meebrengt. Wat ervaar je, hoe reageer je daarop? Hoe herken je dit in je leven? Dat kan iets in de natuur zijn, een tekst die je tegenkomt onderweg, een ontmoeting met iets of iemand, een gedachte een gevoel etc. Niet te veel over nadenken, gewoon ervaren. Ga dan nu op Ontdekkingsreis Doe de ONTDEK-JEZELF-CHECK in de bijlage en bereken jouw ONTDEK-JEZELF-SCORE op dit moment. Deze check kun je na vier en acht weken herhalen om je voortgang te bepalen. Zijns-oefening (mp3): o Beluister eerst de instructie. o Ga daarna op pad met de 3 minuten wandeling, een korte oefening om jezelf te trainen binnen een korte tijd bewust te zijn van je gedachten, gevoelen en gewaarwordingen. Doe-oefening: o Maak onderweg een foto van datgene dat symbool staat voor jouw vraag, antwoord of inzicht voor deze week. o Ga op pad met een wc-rolletje (zie video) en bekijk de wereld om je heen met één oog dicht. Met het andere oog kijk je door het wc-rolletje. In de natuur kan je ook mooi inzoomen op dat wat er is. Sta stil, loop naar het object toe en neem waar! Dit is waar Mindfulness over gaat: gerichte aandacht geven in het hier en nu, zonder oordeel. Wat ervaar je terwijl je zo door het wc-rolletje kijkt? En wat is het verschil met gewoon kijken? o Ga eens het contact maken met je ademhaling. Span jezelf eens wat extra in, zodat je adem sneller wordt. Loop een heuvel op, of een trap, ga in het zand lopen, versnel je tempo, trek een kort wandelsprintje, wees creatief. Als je adem maar sneller gaat! Sta dan stil en observeer je adem (eventueel met behulp van het mp3-bestand: ademen). Veel plezier met je ontdekkingsreis! 7

Logboek Stap 1 Waar sta je NU in je leven? Schrijf hieronder op wat je deze week hebt ervaren. Bijvoorbeeld wat je onderweg dacht en welke gevoelens en lichamelijke sensaties je had. En wat je onderweg bent tegengekomen. Hoe je op die ervaringen hebt gereageerd en hoe je dit herkent in je leven. Ook andere ervaringen zijn natuurlijk welkom. Beschrijf daarna wat je onderweg hebt ontdekt met betrekking tot de vraag voor deze week: Wat is jouw symbool voor deze stap? 8

Het Labyrint jouw levensloop stap 2 Stap 1 Huidige Situatie Waar sta je NU in je leven? Stap 2 Vroegere Situatie Welke weg heb je tot nu toe BEWANDELD? 9

Stap 2 Welke weg heb je tot nu toe BEWANDELD? Mijn Santiago dagboek De eerste dag van mijn Camino word ik gelijk geconfronteerd met een hardnekkig patroon: niet goed voor mezelf zorgen. Het reisadvies van anderen is om rustig aan te beginnen. Maar daar luister ik niet naar. Ik ga mijn eigen weg. Ik begin met een veel te zware etappe, in een woestijnachtig landschap met enorme hitte en te weinig eten en drinken bij me. Stoer als ik ben blijf ik maar doorlopen. Ik wil niet van de route afwijken om drinken te gaan halen. Opeens voel ik de moeheid toeslaan. Het wordt zwart voor mijn ogen en ik word duizelig. Ik ga onder een struik liggen en gelukkig, ik word weer wakker. Dit is mijn weg tot nu toe: dwars door mijn grens heen gaan. GPS-metafoor Als ik een stuk heb gelopen en ik heb het beginpunt ingesteld wordt de GPS interessant. Vanaf mijn huidige situatie kan ik kijken waar ik vandaan kom. En welke weg ik letterlijk heb afgelegd. Het mooie van de GPS is dat die laat zien dat de weg vaak niet in een rechte lijn is. Het is vaak een weg van kronkels, een grote wirwar aan lijnen van A naar B. Een waar labyrint. Die weg staat voor mijn denken, voelen en handelen. Mijn automatische piloot die mede heeft geleid tot waar ik nu sta. Een theoretisch stapje De tweede stap om weer echt tot leven te komen is het ontdekken en doorbreken van je automatische piloot. De automatische piloot (vaak je comfortzone, dat wat je altijd doet!) gaat over dat de meeste zaken onbewust aan ons voorbij gaan. Met andere woorden: dat je je niet bewust bent van je ervaringen van moment tot moment. Je mist dus letterlijk een stukje leven. Je gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties vliegen aan je voorbij. Bijvoorbeeld tijdens die autorit waarbij je je eigenlijk niet bewust was van de weg die je hebt afgelegd. Opeens was je weer thuis. Of dat je tijdens een gesprek met iemand in gedachten heel ergens anders bent. Zo gaat het leven dus letterlijk aan ons voorbij. Doordat je niet aanwezig bent in het hier en nu. Maar in gedachten vaak bij gisteren of morgen. Leven gaat over waarnemen, je weer bewust worden van je ervaringen van moment tot moment. Maar ook over hardnekkige denk-, voel- en doe-patronen waarin je beperkt wordt nieuwe keuzes te maken en nieuwe wegen in te slaan. Het onderstaande model geeft aan waar we ons binnen Mindfulness op gaan richten. Op de prikkels (wat hoor, zie, voel, ruik en proef je), je gedachten, gevoelens en doen. Hoe deze onderling met elkaar verband houden en wat het effect is van je denken, voelen en doen. Je ervaart iets (bijvoorbeeld een hard geluid), daar denk je iets over (wat een lawaai), met een gevoel tot 10

gevolg (onrustig), en je doet iets (je loopt bijvoorbeeld weg) en dat heeft een effect (je blijft geïrriteerd). Mindfulness gaat om het ontdekken van jouw automatische reacties, je automatische piloot. Om weer aanwezig te kunnen zijn in het hier en nu, zodat je ook uit vrijheid kan kiezen. En je niet meer laat leiden door je automatische gedachten, gevoelens en gedrag. In plaats van dat je gedachten een loopje met jou nemen, neem jij een loopje met jouw gedachten. Zo ga je van automatisch reageren naar bewust actie nemen. Je neemt waar, zonder oordeel, van moment tot moment. Als je je bewust wordt van je automatische piloot kan je ook in vrijheid gaan kiezen welke weg je wilt inslaan. Voordelen automatische piloot Soms is het prettig om niet overal bij stil te hoeven staan. Het geeft ruimte om alledaagse handelingen te combineren. Sommige dingen gaan gewoon beter als je er niet te veel bij nadenkt. Nadelen automatische piloot Je mist een hoop, het leven. Je blijft hangen in problemen. Er is geen ruimte voor creativiteit en vrijheid om nieuwe wegen in te slaan. We hebben geen keuze in wat we doen. Om je automatische piloot te ontdekken, nodigen ik je uit bij iedere oefening stil te staan bij de volgende drie essentiële Mindfulness vragen: 1. Wat heb je ervaren (gedachten, gevoelens, lichamelijke sensaties)? 2. Hoe reageerde je daarop (automatische piloot: denken, voelen, doen)? 3. Hoe herken je dit in je leven (op welke andere gebieden reageer je ook zo)? Wanneer je een dieper inzicht krijgt in met name stap 3. kan je hardnekkige patronen gaan herkennen. Dat is de eerste stap naar verandering. 11

Een liedje Een passend liedje bij het thema van deze week, je automatische piloot ontdekken. Zodat je hardnekkige denkpatronen kunt ontdekken en doorbreken. Om weer echt tot leven te komen! Neem even een momentje om dit te beluisteren, Willemijn Verkaik Ik lach om zwaartekracht http://youtu.be/o-hibhiqmgw 12

Van automatisch reageren naar bewust lopen Ik loop door een bos Er is een diepe kuil in het pad Ik val erin Ik ben verloren, ik ben radeloos Het is mijn schuld niet Het duurt eeuwig om een uitweg te vinden Ik loop door hetzelfde bos Er is een diepe kuil in het pad Ik doe alsof ik het niet zie Ik val er weer in Ik kan niet geloven dat ik op dezelfde plek ben Maar het is mijn schuld niet Het duurt lang voordat ik eruit ben Ik loop door hetzelfde bos Er is een diepe kuil in het pad Ik zie dat het er is Ik val er weer in, het is een gewoonte Mijn ogen zijn open Ik weet waar ik ben Het is mijn schuld Ik kom er direct uit Ik loop door hetzelfde bos Er is een diepe kuil in het pad Ik loop er omheen Ik neem een ander pad! Sogyal Rinpoche 13

Oefeningen Stap 2 Welke weg heb je tot nu toe BEWANDELD? Deze week maak je kennis met nieuwe Mindfulness oefeningen (mp3 s): waarnemen 1 t/m 7. Zie voor de rest de algemene instructies bij stap 1. Ga dan nu op Ontdekkingsreis Zijns-oefening (mp3): o Beluister nogmaals de instructie. o Ga daarna op pad met waarnemen 1 t/m 7 (adem, zien, horen, denken, voelen, lichaam, stilte). Zo ga je eerst met je aandacht naar binnen en vervolgens naar buiten om open te staan voor je omgeving en wat de weg met zich meebrengt met betrekking tot je vraag voor bij deze stap. Vertrouw maar op de weg. Zoals gemeld bij stap 1, beluister de mp3 s bij voorkeur voordat je gaat wandelen (en niet tijdens het wandelen). Zo leer je op eigen Mindfulness benen staan ;-) Doe-oefening: o Maak onderweg een foto van datgene dat symbool staat voor jouw vraag, antwoord of inzicht voor deze week. o Kies een plekje in de natuur waar je (veilig) een stukje met blinddoek kan lopen. Word je tijdens het wandelen bewust van hoe je reageert op het niet kunnen zien. Wat ervaar je? Hoe reageer je daarop? En hoe herken je dit in je leven. Loop je bijvoorbeeld heel voorzichtig of juist heel snel, te snel. Ervaar maar. Alles is okay! Als er iemand bij is kan je de oefening wat spannender maken door te vragen of die persoon wil waken voor je veiligheid. Je kunt dan een wat spannender terrein betreden, leuk! o Neem voor als je op pad gaat iets te eten mee (een appel, een mueslireep etc.). Eet dat op twee manieren. Zoals je het altijd doet. En dan een keer heel bewust. Zie, ruik, proef, voel, hoor en eet eens wat langzamer. Zodat je heel bewust je aandacht kan richten op het eten van moment tot moment. Veel plezier met het weer echt tot leven komen! 14

Logboek Stap 2 Welke weg heb je tot nu toe BEWANDELD? Schrijf hieronder op wat je deze week hebt ervaren. Bijvoorbeeld wat je onderweg dacht en welke gevoelens en lichamelijke sensaties je had. En wat je onderweg bent tegengekomen. Hoe je op die ervaringen hebt gereageerd en hoe je dit herkent in je leven. Ook andere ervaringen zijn natuurlijk welkom. Beschrijf daarna wat je onderweg hebt ontdekt met betrekking tot de vraag voor deze week: Wat is jouw symbool voor deze stap? 15

Het Labyrint jouw levensloop stap 3 Stap 3 Gewenste Situatie Waar ben je naartoe ONDERWEG? Stap 1 Huidige Situatie Waar sta je NU in je leven? Stap 2 Vroegere Situatie Welke weg heb je tot nu toe BEWANDELD? 16

Stap 3 Waar ben je NAARTOE onderweg? Mijn Santiago dagboek Ik heb Santiago de Compostela inmiddels bereikt en heb mijn nieuwe doel gezet op Finisterre, het eind van de wereld. Lijkt me een mooi doel om naar toe te lopen. Na al het onthaasten van de afgelopen weken heb ik vandaag zin om gas te geven. Mijn doel is om als één van de eerste tien pelgrims bij de eerstvolgende herberg aan te komen. Ik zie het voor me. De rij met rugzakken en mijn rugzak bij de eerste tien. Het voelt goed. Ik ga ervoor, 100%. Daarvoor ga ik 34 kilometer non-stop lopen en al lopend goed voor mezelf zorgen door voldoende eten en drinken mee te nemen. Ik kom als nummer drie aan bij de herberg, doel bereikt. Het is heerlijk om in het hier en nu te zijn. En het stellen van een doel geeft mij ook veel energie! GPS-metafoor Om met een GPS ergens te komen, moet je een GPS-coördinaat invullen. Dat is een lengte- en breedtegraad zodat het apparaat precies weet waar je naartoe wilt. Door dan in contact te blijven met je bron, de satellieten rondom de aarde kan je looprichting worden bepaald. Met andere woorden, als je precies weet waar je naartoe wilt zal de weg zich gaan ontvouwen. Het gaat dus om het stellen van concrete doelen. Dan kan je op pad gaan! Een theoretisch stapje De derde stap om weer echt tot leven te komen is het stellen van een doel. Als je weet waar je staat en welke weg je tot nu toe hebt bewandeld is het goed om stil te staan bij waar je naartoe onderweg bent. Een mooie spreuk daarbij is: Als je altijd hetzelfde doet, zal je altijd hetzelfde resultaat krijgen. Vraag is dus waar je naartoe onderweg bent als je denkt, voelt en doet zoals je tot nu toe hebt gedaan. Als je je automatische piloot blijft volgen en niet doorbreekt, waar kom je dan uit? En is dat waar je naartoe wilt? Of heb je een ander doel voor ogen? Is er iets waar je 100% voor wilt gaan in je leven? Waar je hart sneller van gaat kloppen? Er zijn veel theorieën over hoe je doelen kunt stellen om ze te bereiken. Om eerlijk te zijn is dat niet zo belangrijk. Het gaat om de weg naar je doel toe. Dat is je levenslabyrint. Het gaat om onderweg zijn naar je kern. En jouw kern ontdek je alleen maar door onderweg te zijn, met een doel. Daarin kan je leren en groeien als mens. Binnen het pelgrimeren is de weg het doel. Prima. Maar zonder doel is er ook geen weg ;-) Er is niks mis met een doel voor ogen hebben. Zelfs als dat wat onrealistisch lijkt. Als 17

je naar de maan wilt lopen, super toch. Je zal veel over jezelf leren onderweg ;-) De SMART-principes zijn echt al lang achterhaald. Die ga ik hier dus ook niet meer uitleggen. Als het voor jou maar een doel is dat je in beweging zet. Want zowel de weg er naartoe als het bereiken van het doel geeft veel levensenergie. Het zet je letterlijk in beweging om stappen te zetten. De meest krachtige methode om doelen te stellen en in beweging te komen om ze te realiseren is allereerst het visualiseren van je doel. Met andere woorden, maak een beeld van waar je naartoe wilt. Dat kan een intern beeld zijn (een voorstelling van iets) of een extern beeld (bijvoorbeeld een beeld dat je tegen komt op straat, in een tijdschrift etc.). Belangrijk is dat je je op jouw manier verbindt met het beeld. Zo krijgen je hersenen focus op datgene wat je wilt. Als je dat beeld hebt kun je voelen hoe dat is. Wat voel je wanneer je het beeld voor je ziet? En wat denk je daar dan bij? Als het beeld, je denken en je voelen kloppen, dan zal je in beweging komen. Vooral ook als je hart sneller gaat kloppen. Meestal gaat dat vanzelf. Als je iets heel erg graag wilt komen de stappen vanzelf, toch? Daarbij is één ding van groot belang. Je zal uit je comfortzone moeten durven stappen. Comfortzone op zich is prima. Iedereen heeft behoefte aan een veilige basis, dat is ook leven. En comfortzone staat ook voor datgene wat je tot nu toe altijd hebt gedaan. Op weg naar je doel zal je flexibel moeten zijn, anders denken, voelen en doen. Zo af en toe je comfortzone verlaten. Waardoor je juist je comfortzone kan vergroten om vanuit een veiliger gebied weer tot leven te komen. Dus stap uit je comfortzone, stel een doel en ga ervoor, 100%. Focus met je wc-rolletje en vergeet vooral niet in het hier en nu te lopen. Daar wordt je toekomst gecreëerd! Een liedje Een passend liedje bij het thema van deze week, je gewenste situatie. Dat je vooral lef moet hebben om te leven. Om keuzes te maken en zo af en toe dingen eens anders te doen. Zodat je op weg kunt gaan naar je doel. Karin Bloemen Lef http://www.youtube.com/watch?v=apvupq1xi- U&feature=share&list=FLGmIizGHZfvsAeVkDBZ3jGw&index=6 18

Op weg zijn Leven is op weg zijn, Bergen beklimmen, waden door rivieren, Bloemen plukken bij maanlicht, Dwalen door eenzaamheden en woestijnen, Een kaars branden tegen de storm, Oplopen met de anderen of hen dragen, Brood delen en vieren in de nacht. Leven is pelgrimeren, Een tijd lang werken aan de weg, Een brug bouwen over het water, Rovers en duivels verjagen, Waken en bidden met zieken, Doden begraven bij de kapel. Maar nooit raken de pelgrims thuis, Vreemdelingen vestigen niet, Wanneer zij eindelijk aankomen, Weten ze wat ze vermoedden, De weg is het doel. Jan de Jongh 19

Oefeningen Stap 3 Waar ben je NAARTOE onderweg? Deze week maak je kennis met nieuwe Mindfulness oefeningen (mp3 s): Body Walk. Zie voor de rest de algemene instructies bij stap 1. Body Walk Met de Body Walk kun je al wandelend een reis door je lichaam maken door in het hier en nu aandacht te geven aan verschillende gebieden in je lichaam, met name je lichamelijke sensaties. Waarom? De Body Walk brengt je uit je hoofd en in je lichaam, voor meer lichaamsbewustzijn Je oefent met het richten van aandacht omdat je aandacht zich verplaatst door je hele lichaam Je gaat ongetwijfeld je automatische piloot tegen komen (hoe je reageert op de ervaringen in je lichaam) Ga dan nu op Ontdekkingsreis Zijns-oefening (mp3): o Ga op pad met de Body Walk. Zo ga je eerst met je aandacht naar binnen en vervolgens naar buiten om open te staan voor je omgeving en wat de weg met zich meebrengt met betrekking tot je vraag voor bij deze stap. Vertrouw maar op de weg. Zoals gemeld bij stap 1, beluister de mp3 s bij voorkeur voordat je gaat wandelen (en niet tijdens het wandelen). Zo leer je op eigen Mindfulness benen staan ;-) Doe-oefening: o Maak onderweg een foto van datgene dat symbool staat voor jouw vraag, antwoord of inzicht voor deze week. o Zoek een lang stuk, rechte weg en daag jezelf eens uit om in beweging te komen. Markeer een startpunt en ga vanaf dat punt zo hard mogelijk wandelen (dus niet rennen!). Neem de tijd op. Je gaat bijvoorbeeld 20 seconden voluit. Na die 20 seconden stop je op de plek waar je staat en markeer je dat punt, het stoppunt. Daarna loop je terug naar het startpunt. Nu ga je nog een keer 20 seconden lopen, alleen spreek je met jezelf af dat je verder uitkomt dan het gemarkeerde stoppunt. Bijvoorbeeld twee meter. Dat is je doel, daar ga je voor, 100%. Succes ermee. Ervaar hoe het is om een doel voor ogen te hebben! Je mag natuurlijk ook langer dan 20 seconden lopen (de eerste en tweede keer!). Of je doel stellen op meer dan twee meter. Doe dit een aantal keer en daag jezelf (en je mind!) uit om iedere keer verder te komen. Verleg je grens! Wat valt je op bij deze oefening. Wat denk je, voel je en doe je? Kom je tot leven? o Pak weer je wc-rolletje en zoom in op iets dat jouw doel symboliseert of iets dat je aanspreekt. Iets waar je voor wilt gaan! Wat ervaar je? Veel plezier met het weer echt tot leven komen! 20

Logboek Stap 3 Waar ben je NAARTOE onderweg? Schrijf hieronder op wat je deze week hebt ervaren. Bijvoorbeeld wat je onderweg dacht en welke gevoelens en lichamelijke sensaties je had. En wat je onderweg bent tegengekomen. Hoe je op die ervaringen hebt gereageerd en hoe je dit herkent in je leven. Ook andere ervaringen zijn natuurlijk welkom. Beschrijf daarna wat je onderweg hebt ontdekt met betrekking tot de vraag voor deze week: Wat is jouw symbool voor deze stap? 21

Het Labyrint jouw levensloop stap 4 Stap 4 Missie Waar loop je echt WARM voor? Stap 3 Gewenste Situatie Waar ben je naartoe ONDERWEG? Stap 1 Huidige Situatie Waar sta je NU in je leven? Stap 2 Vroegere Situatie Welke weg heb je tot nu toe BEWANDELD? 22

Stap 4 Waar loop je echt WARM voor? Mijn Santiago dagboek Ik heb Santiago de Compostela bereikt en ben onderweg naar Finisterre. Ik merk nu pas dat ik echt in het hier en nu kan lopen. Nu het doel bereikt is, is er geen druk meer om iets te moeten presteren. Het is een prachtige route. Het voelt als de slagroom op mijn Camino toetje. Stapje voor stapje loop ik naar de kust van Finisterre, het eind van de wereld. Een symbolische eerste stap van een nieuw begin van mijn leven. Naast waanzinnige uitzichten krijg ik ook mooie inzichten. Ik ontdek waar ik werkelijk warm voor loop in mijn leven. Mijn pelgrimage vertelt mij waar het werkelijk om gaat: avontuur, aardse rust en vrijheid. Dat zijn de waarden waar ik voor in beweging kom. Dat zijn mijn drijfveren om te leven! GPS-metafoor GPS wordt onder andere gebruikt voor geocachen, oftewel schat zoeken. Via internet kan je verschillende schatkaarten (in binnen- en buitenland) downloaden en kan je op pad. Onderweg wordt je dan bijvoorbeeld met vragen en opdrachten uitgedaagd om de schat te vinden. Meestal is de schat iets kleins, bijvoorbeeld een legerdoosje met een logboekje en wat kleine weggeef artikelen. Met als regel dat als je iets uit zo n schatkistje haalt, je er ook iets in terug doet. De schat staat symbool voor iets waardevols. Iets waarvoor je letterlijk in beweging wilt komen. Een theoretisch stapje De vierde stap om weer echt tot leven te komen is om te gaan leven vanuit je missie. Je missie zou je kunnen zien als de voetafdruk die jij op deze wereld mag achterlaten. Het is datgene waar je echt warm voor loopt. Het gaat over waarden waarvoor jij in beweging wilt komen. Jouw persoonlijke drijfveren. Daarbij is de definitie van waarden: die dingen die je echt belangrijk vindt. Waarden zijn ontstaan in ons leven door bijvoorbeeld ouders, familie, vrienden, geloof, school, woonomgeving, economie en media. Vaak dragen we onze waarden onbewust met ons mee. Ergens diep verstopt in onze rugzak. Juist als het wat minder lekker loopt in je leven, is het goed om terug te gaan naar jouw waarden. Wat is voor jou belangrijk? En in hoeverre lukt het je om die waarden te creëren, op jouw manier. Om weer echt tot leven te komen is het van groot belang je waarden te ontdekken en ze neer te zetten op deze wereld. Voor jezelf en ook voor je omgeving en misschien zelfs als olievlekje voor een betere wereld om in te leven. Waarden worden vaak uitgedrukt met aan het einde ing of heid. Bijvoorbeeld uitdaging, vrolijkheid, blijheid, beweging, verbinding, zekerheid, 23

eerlijkheid, rechtvaardigheid, dankbaarheid, waardering etc. Uiteraard kunnen dat ook andere bewoordingen zijn zoals geluk, liefde, vreugde. Als jij er maar voor in beweging wilt komen ;-) Waarden gaan dus verder dan het doel. Het gaat om wat het bereiken van een doel jou oplevert. Het gaat over de meerwaarde van een doel. Als je bijvoorbeeld het doel hebt om in bad te gaan liggen kan de meerwaarde van een bad bijvoorbeeld zijn rust en ontspanning. Dat is dus waar het in essentie om gaat. Niet om het bad, maar om wat het je oplevert. Dat is je motivatie! De kunst van het leven is om je waarde om te zetten naar concrete stappen. Wat kan je doen om de voor jou belangrijke waarden te creëren, liefst in het hier en nu. Het gaat dus over stappen zetten, je waarden naleven. Waarbij je allerhoogste waarde jouw missie is. Die voetafdruk mag je achterlaten op deze wereld. Zorgen dat je missie (waarvoor ben ik hier op aarde?), identiteit (hoe zie ik mezelf?), overtuiging (waar geloof ik in?), capaciteit (wat kan ik?), gedrag (wat doe ik?), omgeving (waar ben ik?) in lijn zijn met wie je bent. Voor mij persoonlijk geldt: missie = beweging, identiteit = ik ben een pelgrim, overtuiging = beweging is leven, capaciteit = mensen raken, gedrag = letterlijk stappen zetten, omgeving = mens en organisatie die het avontuur durven aangaan, in de natuur. Een liedje Een passend liedje bij het thema van deze week, je missie (allerhoogste waarde). Het gaat over waarden, over mijn allerhoogste waarden, namelijk vrijheid. Nick & Simon Vrij. http://youtu.be/1k8gubqmqou 24

Stap voor stap Ik ben een pelgrim op mijn pad, Bewust van de afstand die ik heb gehad. Zoekend naar de weg die voor me ligt, Met al mijn wijsheid, liefde en inzicht. Zo loop ik innerlijk naar mijn doel, Met verbondenheid tussen denken en gevoel. Ik zet koers naar een onschatbare waarde, Stap voor stap ontdek ik mezelf hier op aarde. John van der Sluis 25

Oefeningen Stap 4 Waar loop je echt WARM voor? Ga dan nu op Ontdekkingsreis Doe de tussentijdse ONTDEK-JEZELF-CHECK uit stap 1 en ontdek of er iets veranderd is in je score. Zijns-oefening (mp3): o Deze week kun je een keuze maken uit de verschillende Mindfulness oefeningen (mp3 s): 3 minuten wandeling, waarnemen 1 t/m 7 of Body Walk. Zo bepaal je zelf hoe je eerst met je aandacht naar binnen gaat om vervolgens open te staan voor wat de weg met zich meebrengt met betrekking tot de vraag bij deze stap. Doe-oefening: o Maak onderweg een foto van datgene dat symbool staat voor jouw vraag, antwoord of inzicht voor deze week. o Ga eens letterlijk ervaren hoe het is om je voetafdruk op deze aardbol te zetten. Ga een stukje op blote voeten lopen, liefst op verschillende ondergronden. Wat ervaar je? Hoe reageer je daarop? Hoe herken je dit in je leven? Er zijn trouwens blote voeten paden in Nederland, ga maar eens google-en! o Maak een vuurtje (wel veilig) en ga gewoon het vuur (of het vlammetje) eens observeren in stilte. Vanuit de vraag waar loop je echt warm voor?. Sta open voor wat zich aandient o Maak onderweg een foto van datgene dat symbool staat voor jouw vraag, antwoord of inzicht voor deze week. Veel plezier met het weer echt tot leven komen! 26

Logboek Stap 4 Waar loop je echt WARM voor? Schrijf hieronder op wat je deze week hebt ervaren. Bijvoorbeeld wat je onderweg dacht en welke gevoelens en lichamelijke sensaties je had. En wat je onderweg bent tegengekomen. Hoe je op die ervaringen hebt gereageerd en hoe je dit herkent in je leven. Ook andere ervaringen zijn natuurlijk welkom. Beschrijf daarna wat je onderweg hebt ontdekt met betrekking tot de vraag voor deze week: Wat is jouw symbool voor deze stap? 27

Het Labyrint jouw levensloop stap 5 Stap 4 Meerwaarde Waar loop je echt WARM voor? Stap 3 Gewenste Situatie Waar ben je naartoe ONDERWEG? Stap 5 Hindernissen Waar loop je iedere keer TEGENAAN? Stap 1 Huidige Situatie Waar sta je NU in je leven? Stap 2 Vroegere Situatie Welke weg heb je tot nu toe BEWANDELD? 28

Stap 5 Waar loop je iedere keer TEGENAAN? Mijn Santiago dagboek Wat een mooie hindernis op mijn pad. Een koe. Of is het nou een stier? Want het heeft wel horens. Als het een stier is, dan kan het linke soep worden. Want ik heb ook nog eens mijn rode regenponcho aan. Ah gelukkig, ik zie uiers hangen, het is dus een koe. Maar goed, ze gaat niet opzij. En erg veel ruimte is er niet om links of rechts te passeren. Wat nu? Straks valt ze me toch aan met die horens. Of ik val in het ravijn bij het passeren. Ik zie even geen uitweg, want die koe blijft op het veel te smalle pad staan. Wacht eens even, mijn gedachten nemen een loopje met me. In plaats van dat ik een loopje met mijn gedachten neem. Uiteindelijk had de koe geen interesse in me en kon ik zonder gevaar passeren. GPS-metafoor Het GPS-apparaat heeft een mooie functie, de tracklog. Die laat je precies zien hoe je gelopen bent. Van A naar B. Net als in het labyrint zal je ontdekken dat de weg naar je doel meestal niet een rechte lijn is. In het labyrint ga je van links naar rechts, van boven naar beneden. Maar de GPS laat vaak een nog grilligere route zien. Net als in het leven zelf. Je zou deze tracklog symbolisch kunnen zien als de beren die je onderweg naar je doel bent tegen gekomen. De obstakels op je pad. Een theoretisch stapje De vijfde stap om echt te leven is om je bewust te worden van waar je iedere keer tegenaan loopt op weg naar je doel. En in het leven van je missie. Wat zijn jouw koeien, of beter gezegd beren op de weg? Het begint vaak bij de manier waarop wij de wereld zien, waarnemen. Zie ook de afbeelding bij de theorie van stap 2. De grootste hindernis zit vaak in jezelf. In de manier waarop je betekenis geeft aan datgene wat je waarneemt. Dat bepaalt of je denkt in mogelijkheden of onmogelijkheden. Uit onderzoek is (helaas) gebleken dat ca. 70% van onze gedachten van negatieve aard zijn. Gedachten in termen van dat kan ik niet, dat is niet voor mij weggelegd, lukt me toch nooit etc. Kortom gedachten die je beperken om voluit te leven. Bedenk daarbij dan ook nog eens dat we zo n 40.000 gedachten per dag hebben. Dan kan je zelf uitrekenen hoeveel gedachten per dag je bekrachtigen. Vanuit de Mindfulness zijn de hindernissen onder te verdelen in vijf categorieën: 29

1. Verlangen (je wilt iets wat er niet is) 2. Afkeer (je wilt iets niet wat er wel is) 3. Slaperigheid (je bent niet aandachtig aanwezig) 4. Rusteloosheid (je gedachten springen als een aap van boom tot boom) 5. Twijfel (onzekerheid over wat je wilt) Kijk eens naar het volgende plaatje. Een leuk testje om je bewust te worden hoe je brein werkt: Hoeveel zwart/grijze bolletjes zie je op de kruispunten van de grijze strepen? Beweeg wat met je ogen willekeurig van links naar rechts, van boven naar onder etc. En? Er zijn geen zwart/grijze bolletjes! Je hersenen zien ze, maar ze zijn er niet. Zo is het vaak ook met je beren op de weg ;-) Een liedje Een passend liedje bij het thema van deze week, je hindernissen. Zie het vooral als een knipoog naar het soms zware leven! Brigitte Kaandorp Ik heb een heel zwaar leven. http://www.youtube.com/watch?v=jlnvbvj- F00&feature=share&list=FLGmIizGHZfvsAeVkDBZ3jGw&index=15 30

Eerst dacht ik: niet aan denken, Dat heb ik toen gedaan, Maar twee seconden later, Dacht ik er toch weer aan, Nee, zo eenvoudig is dat niet, Want weet je, wat je doet, Je denkt er ook aan als je denkt, Dat je er niet aan denken moet. Toon Hermans 31

Oefeningen Stap 5 Waar loop je iedere keer TEGENAAN? En dan nu op Ontdekkingsreis Zijns-oefening (mp3): o Deze week kun je een keuze maken uit de verschillende Mindfulness oefeningen (mp3 s): 3 minuten wandeling, waarnemen 1 t/m 7 of Body Walk. Zo bepaal je zelf hoe je eerst met je aandacht naar binnen gaat om vervolgens open te staan voor wat de weg met zich meebrengt met betrekking tot de vraag bij deze stap. Doe-oefening: o Maak onderweg een foto van datgene dat symbool staat voor jouw vraag, antwoord of inzicht voor deze week. o Zoek een stok in de natuur, een beetje recht, zo n 1-1,5 meter lang. Ga deze stok balanceren op het puntje van je wijsvinger. Kijk eerst alleen (echt doen!) naar het punt waar de stok je wijsvinger raakt. En lukt het, het balanceren? Kijk dan naar de bovenkant van de stok. En, gaat dat beter? Wat is het verschil? Hoe kan jij anders tegen dingen (of iets heel specifieks dat je belemmert) aankijken? Succes ermee. Zoek vervolgens een voorwerp of symbool in de natuur dat jouw grootste hindernis onderweg in je leven weerspiegelt. Kijk er eens naar. Ga dan variëren met je waarneming. Ga vanaf verschillende afstanden en posities nogmaals jouw hindernis waarnemen. Van heel ver af, van heel dichtbij, van links, van rechts, van onder, van boven etc. Geef je creativiteit alle ruimte. Ga bijvoorbeeld ook eens op je buik of rug liggen en kijk vanaf die positie naar jouw hindernis. Hoe voelt dat? Wat is er anders? Ervaar je verschil als je letterlijk anders waarneemt? o Welke last draag je mee in je rugzak? Verzamel die lasten in de vorm van stenen (één steen per last). Schrijf met een stift de naam van die last op de steen en doe al die stenen (lasten) in je rugzak). Ga dan letterlijk lopen met je lasten. Je bepaalt zelf hoe lang. Zorg er wel voor dat je de lasten gaat voelen! Zoek dan een plek op in de natuur waar je je lasten achter kunt laten. Gooi de stenen bijvoorbeeld in een vijvertje. Doe het vooral op jouw manier. Je bepaalt zelf hoe groot en zwaar de stenen zijn en hoe lang je met deze lasten wilt blijven lopen ;-) En, hoe voelt het om letterlijk je lasten af te doen, je rugzak te verlichten? o Wat kost jouw energie? Zelfde als vorige oefening, alleen dan energievreters in plaats van lasten. Hoe is het om je energievreters achter je te laten? Hoe voelt dat? Veel plezier met het weer echt tot leven komen! 32

Logboek Stap 5 Waar loop je iedere keer TEGENAAN? Schrijf hieronder op wat je deze week hebt ervaren. Bijvoorbeeld wat je onderweg dacht en welke gevoelens en lichamelijke sensaties je had. En wat je onderweg bent tegengekomen. Hoe je op die ervaringen hebt gereageerd en hoe je dit herkent in je leven. Ook andere ervaringen zijn natuurlijk welkom. Beschrijf daarna wat je onderweg hebt ontdekt met betrekking tot de vraag voor deze week: Wat is jouw symbool voor deze stap? 33

Het Labyrint jouw levensloop stap 6 Stap 4 Meerwaarde Waar loop je echt WARM voor? Stap 3 Gewenste Situatie Waar ben je naartoe ONDERWEG? Stap 5 Hindernissen Waar loop je iedere keer TEGENAAN? Stap 6 Hulpbronnen Wat voor MOOIS draag je in je rugzak? Stap 1 Huidige Situatie Waar sta je NU in je leven? Stap 2 Vroegere Situatie Welke weg heb je tot nu toe BEWANDELD? 34

Stap 6 Wat voor MOOIS draag je mee in je rugzak? Mijn Santiago dagboek Onderweg ontmoet ik mijn wandelmaatjes Bert en Mira. Naast reisgenoten zijn zij vooral mijn spiegels. Mede dankzij hen ben ik onderweg stap voor stap bij mezelf uitgekomen. Bert leerde me vooral om goed voor mezelf te zorgen. Wat Bert in mij vond was rust, iemand om hem zo af en toe wat af te remmen. Wat ik in hem vond was een gezonde schop onder mijn kont. In Mira herkende ik mijn krachtige en rustige focus op datgene wat ik wil. Mira heeft me vooral laten zien hoe zij in staat is geweest haar alcohol en drugsverslaving zelf te overwinnen. Dat heeft ze mij geleerd: dat ieder de kracht en oplossing in zichzelf heeft en deze ook kan aanboren. Zij brachten me in contact met mijn grootste hulpbron: mezelf durven zijn en laten zien. Rustig, speels, humor en erg nuchter. Dat is John! GPS-metafoor De GPS heeft ook een aantal hulpbronnen. Zie die als noodzakelijke dingen om je doel te bereiken. Allereerst moeten de batterijen opgeladen zijn. Zonder energie kom je nergens. Dan moet je contact hebben met de satellieten om je heen, in verbinding staan met de bron. Als je je doel concreet hebt ingesteld hoef je alleen nog maar stappen te zetten en bij te sturen. Dat zijn de GPS-hulpbronnen: energie, contact, richting en actie! Een theoretisch stapje De zesde stap om tot leven te komen is om te leren omgaan met obstakels op je pad. Door in contact te blijven met het moois in je rugzak, je hulpbronnen. Hulpbronnen kun je zien als kwaliteiten, positieve eigenschappen en vaardigheden om hindernissen te overwinnen. Zodat je verder kunt op je pad richting je doel. Het gaat hier dan vooral om interne hulpbronnen, dingen in jou. Want ik geloof dat daar de antwoorden op jouw vragen liggen. In jou! Het observeren van je adem is een krachtige hulpbron om direct in het hier en nu aanwezig te zijn. Van daaruit kan je in alle rust bewust kiezen welke weg je inslaat. Ademen is leven. Als je dus voluit wilt leven is aandacht geven aan je ademen een belangrijke eerste stap. Een andere prachtige metafoor is de symboliek van het handboogschieten. Handboogschieten is namelijk heel erg zen. Vanuit het handboogschieten zijn er een aantal krachtige hulpbronnen om je doel, de roos, te raken, nl.: focussen (richten op de roos), inspannen (pees aantrekken), vertrouwen 35

(weten dat het goed is), loslaten (pees loslaten), ontspannen (uitademen en opnieuw beginnen). Door deze stappen te zetten ben je ook direct in het hier en nu aanwezig. Vanuit de Mindfulness kan nog het volgende worden toegevoegd aan de hulpbronnen onderweg: Niet oordelen Geduld Eindeloos opnieuw beginnen Niet streven Acceptatie Vriendelijkheid Één van de belangrijkste hulpbronnen is ongetwijfeld de manier waarop je tegen dingen aankijkt. De zwarte bolletjes uit de vorige stap. Word je bewust dat jouw waarneming niet per definitie de waarheid is. Sterker nog, het is meestal jouw interpretatie van wat je ziet, hoort, voelt, ruikt of proeft. Kort samengevat is dat prettig of onprettig. Het is iets dat je wel of niet wilt. Iets waarvan je meer wilt of iets dat je juist niet wilt. De uitdaging is om dingen te zien zoals ze zijn, zonder oordeel dus. Daarbij kan anders waarnemen je ook helpen op je weg. Kijk wat de hindernissen op je pad zijn en probeer dat anders te zien. Wat kan je ermee? Waarin helpt het jou? Herkader datgene wat je ziet. Zoals je in een oefening bij de vorige stap hebt ervaren: kijk naar de bovenkant van de stok in plaats van naar de onderkant. Verruim je blik en voel hoe dat je meer balans en rust geeft. Kijk eens symbolisch in de rugzak die je meedraagt. Wat zijn de lasten? En wat de lusten? Wat mag je vasthouden en helpt je onderweg? En welke lasten mag je nu eindelijk eens loslaten? Ontdek het moois in je rugzak. Want vaak zit dat bedekt onder al die spullen die je niet meer dienen of die je niet echt nodig hebt onderweg. Neem mee wat je echt nodig hebt. Onthoud daarbij: wat je thuis laat is meegenomen. Een lichte(re) rugzak loopt echt veel lekkerder in je leven Een liedje Voor mij persoonlijk is kunnen omarmen van wat er is van moment tot moment één van de belangrijkste (en ook moeilijkste) hulpbronnen. Vandaar dit liedje: Bløf Omarm me http://youtu.be/8dl_bu8kndm 36

De Herberg Mens zijn is als een herberg, Elke dag komen er nieuwe gasten. Vrolijkheid, somberheid, laagheid, Even een helder moment Als onverwachte bezoeker. Verwelkom ze en biedt ze een gastvrij onthaal! Ook al zijn het een hoop zorgen Die jouw huis overhoop halen. Behandel toch elke gast met respect. Misschien ruimt hij bij je op om zo plaats te maken voor iets anders, iets fijns. De sombere gedachte, de schaamte, de boosaardigheid, Treed ze lachend bij de deur tegemoet en nood hen binnen. Wees dankbaar voor iedereen die komt. Want ieder van hen is gestuurd Als een gids uit het onbekende. Rumi 37

Oefeningen Stap 6 Wat voor MOOIS draag je mee in je rugzak? Ga da nu op Ontdekkingsreis Zijns-oefening (mp3): o Deze week kun je een keuze maken uit de verschillende Mindfulness oefeningen (mp3 s): 3 minuten wandeling, waarnemen 1 t/m 7 of Body Walk. Zo bepaal je zelf hoe je eerst met je aandacht naar binnen gaat om vervolgens open te staan voor wat de weg met zich meebrengt met betrekking tot de vraag bij deze stap. Doe-oefening: o Maak onderweg een foto van datgene dat symbool staat voor jouw vraag, antwoord of inzicht voor deze week. o Ga op pad met een rugzak en gekleurde post-its. Zoek een mooie plek in de natuur en zet je rugzak daar dan neer. De rugzak staat symbool voor wie je bent. Ga dan allemaal mooie complimentjes geven aan die rugzak. Je positieve eigenschappen, je kwaliteiten, vaardigheden etc. Schrijf ieder complimentje op één post-it en beplak je rugzak met postits. Kijk er eens na als die volgeplakt is. Daag jezelf uit, minstens tien complimentjes. Eventueel kan je ook andere vragen je rugzak te beplakken met moois over jou. Als de rugzak helemaal beplakt is, doe hem dan om. Loop een stukje en voel je complimentjes. Hoe is dat? o Ervaar de ultieme hulpbron tot leven, je adem. Haal eerst diep adem en hou je adem zo lang mogelijk vast. Tot je echt niet meer kunt. Kom op, daag jezelf uit en verleg je grens. Als je echt niet meer kunt adem je krachtig uit. Symbolisch voor loslaten. Ervaar hoe je nu ademt, hoe je leeft en hebt gesnakt naar leven ;-) Doe deze oefening ook andersom. Adem eerst alle lucht uit. Zo ver als je kunt. Houd dan zolang mogelijk vol zonder in te ademen. Als je echt niet meer kunt, neem je het leven ten volle tot je. Door maximaal in te ademen. Hoe voelt dat? Deze oefeningen zijn een prachtige metafoor voor vasthouden en loslaten van zaken in je leven, die je wel of niet (meer) dienen. Twee belangrijke voorwaarden om te leven: voluit in- en uitademen! o Vul je rugzak, letterlijk, op jouw manier met dingen die symbool staan voor zaken die je energie geven. Wees creatief en ga vervolgens een stukje lopen met een rugzak vol energie. Hoe voelt dat? Veel plezier met het weer echt tot leven komen! 38

Logboek Stap 6 Wat voor MOOIS draag je mee in je rugzak? Schrijf hieronder op wat je deze week hebt ervaren. Bijvoorbeeld wat je onderweg dacht en welke gevoelens en lichamelijke sensaties je had. En wat je onderweg bent tegengekomen. Hoe je op die ervaringen hebt gereageerd en hoe je dit herkent in je leven. Ook andere ervaringen zijn natuurlijk welkom. Beschrijf daarna wat je onderweg hebt ontdekt met betrekking tot de vraag voor deze week: Wat is jouw symbool voor deze stap? 39

Het Labyrint jouw levensloop stap 7 Stap 4 Meerwaarde Waar loop je echt WARM voor? Stap 3 Gewenste Situatie Waar ben je naartoe ONDERWEG? Stap 5 Hindernissen Waar loop je iedere keer TEGENAAN? Stap 7 IK Aangenaam, IK BEN? Stap 6 Hulpbronnen Wat voor MOOIS draag je in je rugzak? Stap 1 Huidige Situatie Waar sta je NU in je leven? Stap 2 Vroegere Situatie Welke weg heb je tot nu toe BEWANDELD? 40

Stap 7 Aangenaam, IK BEN? Mijn Santiago dagboek Onderweg maak ik regelmatig foto s van ik en mijn schaduw. Het is voor mij het symbool van naar mezelf durven kijken. Naar zowel de zon- als schaduwkanten in mezelf. Met als mooiste inzicht dat ik okay ben zoals ik ben. Echt waar! Ik ben een pelgrim, op zoek naar de diepere betekenis van het leven. Op zoek naar het avontuur van het leven. Iemand die met een doel voor ogen in het hier en nu kan zijn. Ik word me ervan bewust dat de mooiste schat in mezelf zit. Dat het soms kan regenen en dat soms de zon schijnt. Dat ik er steeds beter mee om kan gaan wanneer het leven me keihard raakt. En dat ik steeds intenser geniet wanneer het leven me toelacht. Dat is het echte leven. En ik hou ervan! GPS-metafoor Wanneer je weet waar je staat en je hebt je richting bepaald dan geeft de GPS je een route. Wanneer je het GPS-kompas volgt ontstaat de weg. Onderweg zal je jezelf tegenkomen. Dan wordt de GPS jouw innerlijk kompas en zal het je de weg wijzen. Een theoretisch stapje De zevende stap is om te leven is om je bewust te worden van wie je al bent. Je bent okay zoals je bent. Het enige dat je mag doen is dat ontdekken en de stappen zetten waardoor jij echt tot leven komt. Het mooie is dat je niemand hoeft te worden, dat ben je al! De stappen die je tot nu toe gezet hebt aan de hand van de zes thema s hebben je mogelijk inzicht gegeven in jezelf. Zie het als de schat in jezelf die je stapje voor stapje aan het ontdekken bent. En je weet het, een schat ligt meestal begraven. Net als dat in je rugzak vaak het moois onderin zit. Bedekt door allerlei spullen die je eigenlijk niet nodig hebt. Wanneer je jezelf gaat ont-dekken kom je uit bij jezelf. Door te graven en het zand opzij te schuiven. Je bewust te worden van je gedachten, je gevoelens en je gedrag. Zo ont-dek je wie je echt bent. Wat je prettig en onprettig vindt. Waar je van wegloopt en waar je naartoe loopt. En wat er overblijft als je gewoon in het hier en nu jezelf kan zijn. Waar je energie van krijgt en waar je op leeg loopt. Door rust, richting en een route kan je ontdekken wie je werkelijk bent. Zeg gerust Aangenaam tegen jezelf en Wie ben je? 41