Mindfulness, de weg naar meer geluk in uw leven

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Mindfulness, de weg naar meer geluk in uw leven"

Erna Baert
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Cursusboek Mindfulness, de weg naar meer geluk in uw leven

2 Mindfulness, de weg naar meer geluk in uw leven

3 Beste cursist, De eerste stap is gezet! U gaat starten met een mindfulnesstraining van 8 lessen. Mijn naam is Karin Hoens en ik zal u hierbij begeleiden. Mindfulness heeft mij op een andere manier naar mijn leven laten kijken. Hierdoor is veel voor mij veranderd. Ik leef meer in het nu, ben rustiger, positiever en heb meer vertrouwen. Ik sta weer aan het stuur van mijn eigen leven. Ook u gaat komende lessen op ontdekkingstocht. Ik zeg ontdekkingstocht, omdat je met mindfulness niet weet waar je uitkomt. Ik wil u vragen gedurende 8 lessen open en nieuwsgierig, zonder oordeel, naar uw ervaringen te kijken. Uw oordeel op te schorten, ook door te gaan als u denkt dat er niets verandert. En pas na afloop te kijken wat mindfulness u heeft gebracht. In deze mindfulnesstraining leert u met zorgzame, vriendelijke en niet-oordelende aandacht en opmerkzaamheid naar uw ervaringen te kijken. Eigenlijk is het zo simpel: u leert kijken naar uw leven zoals het nu is. En u zult ontdekken dat alles wat u zoekt er al is. Simpel wil niet zeggen dat u het zomaar doet. U heeft uw leven lang geleerd dingen op een bepaalde manier te doen. U kunt het alleen leren door veel te oefenen. In deze training kijkt u eerst de video waarin ik iets meer vertel over het thema van die les, dan leest u de tekst in dit cursusboek en daarna gaat u veel oefenen: we wisselen meditaties af met bewustzijns- en schrijfoefeningen. U gaat dan zelf ervaren wat het u betekent om met uw aandacht vaker in het hier en nu te zijn. Karin Hoens Mindfulnesstrainer

4 LES 1 De automatische piloot 1.1 Inleiding De training heet in het Engels: Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR). De MBSR-training is ontwikkeld door Jon Kabat Zinn. Hij wilde de essentie van meditatie en yoga zoals hij het zelf geleerd had, delen met diegenen die het nooit zouden horen in de woorden en vormen zoals die gebruikt werden bij de meditatiecentra. Met MBSR ontwikkelde hij een methode voor mainstream Amerika die gebaseerd was op boeddhistische beoefening. Zo begon het huwelijk tussen oost en west. MBSR betekent letterlijk vertaald: stress- In het midden van iets reductie op basis van het trainen van aandacht moeilijks ligt een kans ofwel mindfulness. Het is niet eenvoudig om (Einstein) mindfulness kernachtig in het Nederlands te vertalen. Alleen aandacht geeft nauwelijks weer waar het om draait. Zorgzame, vriendelijke en niet-oordelende aandacht en opmerkzaamheid komen dichter in de buurt. Mindfulness zou u daarom kunnen vertalen met: van moment tot moment gewaar zijn van uw ervaring, zonder oordeel. 1.2 De automatische piloot Iedereen kent momenten waarop je helemaal in het nu aanwezig bent. Zittend in de zon, kijkend naar een kolkende rivier. Genietend van uw kleinkind dat een ijsje eet. Luisterend naar muziek. Maar hoe vaak bent u helemaal aanwezig? 1.3 Een andere kijk Mindfulness houdt in dat u bewust aanwezig bent bij al uw ervaringen in het hier en nu zonder te oordelen, zonder te willen dat het anders is. Het betekent dat u uit de automatische piloot stapt. 4

5 In de auto rijden we vaak kilometers op de automatische piloot zonder ons feitelijk bewust te zijn wat we doen. Zo zijn we er een groot deel van ons leven ook niet echt van moment tot moment bij. We zijn vaak met onze aandacht kilometers ver weg zonder het te weten. We eten op routine een broodje, laten op routine de hond uit en vergaderen op routine. Maar u kunt het ook met aandacht doen. Dan wordt een broodje eten of de hond uitlaten een andere ervaring. Als we op de automatische piloot staan, is de kans groter dat we ongemerkt oude patronen in gang zetten die meestal niet helpen en tot verslechtering van de stemming leiden. Door onszelf bewust te worden van onze gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen van moment tot moment, geven we onszelf keuzes en hiermee een grotere vrijheid. We hoeven niet meer in dezelfde denkpatronen terecht te komen die de problemen in het verleden hebben veroorzaakt. 1.4 Aandachtig leven vraagt oefening Het doel van deze training is ons bewustzijn te vergroten, zodat we op een situatie kunnen reageren vanuit een keuze in plaats vanuit een automatisme. We doen dat door steeds op te merken waar onze aandacht is en het onderwerp van onze aandacht keer op keer te verschuiven. Tijd voor uzelf nemen en bij uzelf stil staan is een leerproces. De oefeningen en opdrachten van het huiswerk helpen u daarbij. Maar u zult het zélf moeten doen. Er is niemand anders die het voor u kan doen. 5

6 1.5 Uw lichaam: poort naar het hier en nu In de mindfulness-training werken we veel met het lichaam. Als u met uw aandacht bij uw lichaam bent, bent u niet in uw hoofd. Uw lichaam is een poort naar het hier en nu. Ook is uw lichaam altijd beschikbaar, altijd dichtbij en het geeft altijd signalen af. We praten veel over hoe we ons voelen: het gaat goed, matig, z n gangetje. Meestal hebben we het dan niet over gevoel, maar over de optelsom van de kicks en de tegenvallers van het moment. Deze manier van aandacht geven is slechts een gewoonte. Daar kunt u verandering in brengen. Hoe? Hoe kunt u bewust aandacht geven? Dit doet u door uzelf eraan te herinneren. Maak contact met het lichaam en vraag uzelf af: wat is er nu? Hierdoor gaat de aandacht vanzelf van het denken en doen naar het voelen. Hoe voelt uw gezicht? Is het ontspannen of zit het in de plooi? Waar voelt u spanning: in uw kuiten, uw buik, uw schouders? Op welke punten maakt u contact met de aarde: voeten, zitvlak, benen? Kunt u uw eigen gewicht voelen op die punten? Hoe voelt uw buik als hij meebeweegt met uw ademhaling? En zo kunt u doorgaan, van uw teen tot uw kruin. Een lichaam denkt niet aan gisteren of morgen. Door contact te maken met uw lichaam maakt u contact met het hier en nu. 1.6 Gewoon doen! Wat hierboven staat geschreven hoeft u niet zomaar te geloven. Door de suggesties op te volgen, kunt u uiteindelijk vanuit de eigen ervaring gaan waarnemen wat er verandert. De training betekent uzelf een kans geven, ook op momenten dat u het niet leuk vindt, ook in de fases waarin 6

7 er niets lijkt te gebeuren, of juist in hectische fases waarin alles alleen maar erger lijkt te worden. Discipline en regelmatige oefening zijn van belang om aandachtig te leren leven. 1.7 U kunt het niet fout doen Aandacht oefenen gaat met vallen en opstaan. Weet dat u het niet fout kunt doen. Waar het om gaat, is de intentie. De intentie om de aandacht erbij te houden. En om hem terug te halen als u afdwaalt. Dat is voldoende. Hoe vaak u afdwaalt, is daarbij niet zo belangrijk. En ook niet of de oefening prettig aanvoelt of niet. U bent bewust bezig met uw aandacht, daar gaat het om. Het is het proces dat telt, niet het resultaat. 1.8 Verandering van levensstijl Deze training vraagt om een tijdsinvestering van minimaal een uur per dag, zes dagen per week. Dit vraagt soms een verandering van levensstijl. Het is niet altijd gemakkelijk om dagelijks een uur vrij te maken en een rustige plek te vinden om te kunnen oefenen. Sommige mensen hebben moeite met het nemen van tijd voor zichzelf. Ze voelen zich schuldig of ze krijgen het gevoel dat dit er óók nog eens bij komt. Welke moeilijkheden u ook tegenkomt, het zijn ervaringen om bij stil te staan en u af te vragen welke keuze u wilt maken. Uiteindelijk gaat het niet alleen om dagelijkse oefening, maar vaak ook om een andere manier van in het leven staan. 1.9 Ruimte innemen Door de mindfulness-training gaat u veranderen. U zult vaker tijd nemen om te oefenen en vaker even stilhouden. U zult soms anders reageren op dezelfde situaties. Het kan zijn dat u daardoor niet meer voldoet aan het verwachtingspatroon van uw omgeving. Dit kan onwennigheid en soms weerstand veroorzaken. Als u in beweging komt, brengt u ook uw omgeving in beweging. Dat hoort er gewoon bij. U kiest hiervoor, maar uw omgeving niet. Bovendien zult u met uw verandering anderen een spiegel voorhouden. Een ander gaat zich bijvoorbeeld realiseren hoe hij zelf leeft. Een bekende reactie hierop is het zogenaamde krabbemand-effect. De krab die uit de mand 7

8 kruipt wordt door de anderen teruggetrokken. Liever met zijn allen in de penarie, dan te zien dat een van ons hieraan ontsnapt. Probeer om met respect voor beide partijen de nieuwe situatie tegemoet te treden. Wees u zich hierbij bewust dat de ander niet om verandering heeft gevraagd en dus best op wat begrip mag rekenen. Anderzijds heeft u het recht om eigen keuzes te maken, om uw eigen tijd in te delen en om nee te zeggen als u wilt. U hoeft zichzelf hiervoor niet te verdedigen. Veel mensen hebben aanvankelijk moeite om hun oefeningen bij huisgenoten of collega s aan te kondigen. Heb de moed om uzelf te laten zien. Wees open over waar u mee bezig bent en waarvoor u warmloopt. Meestal ontmoet u slechts begrip en respect, en vaak werkt het zelfs aanstekelijk: als een uitnodiging aan de andere krabben om ook omhoog te komen. 8

Vergelijkbare documenten

De automatische piloot

Sessie 1 De automatische piloot De automatische piloot In de auto rijden we vaak kilometerslang op de automatische piloot, zonder ons er feitelijk van bewust te zijn wat we doen. Zo zijn we er een groot