Verslag van de 8 e vergadering (de jaarlijkse retraite) van de Raad van toezicht van De Haagse Scholen, stichting voor primair en speciaal openbaar onderwijs, op 8 november 2012. Aanwezig zijn: - van de Raad van toezicht: mw. E.D.C.M. Lambrechts en de heren N.Ph. Geelkerken, A. Westerhof en M. Schoon; - van het bestuurskantoor: de heren W. Hendricks, J. Willenborg en P. Gunneweg; Afwezig m.k.: mw. C.J. Kloosterman-Taal 1. Opening en mededelingen - Philip meldt dat Charline afwezig is vanwege een oogoperatie. Hij zal telefonisch contact met haar leggen en namens DHS wordt een kaartje / bloemetje gestuurd. - Wiely meldt dat het nieuwe regeerakkoord vermoedelijk niet veel nieuws voor het primair onderwijs bevat. De voorlopig belangrijkste punten: * geld voor onderwijshuisvesting gaat van gemeenten naar schoolbesturen * middelen / aandacht voor verdere professionalisering van schoolmedewerkers * een oude bekende, te weten ex onderwijswethouder Sander Dekker, wordt staatssecretaris Onderwijs, daarnaast krijgt Jeroen Dijsselbloem een ministerspost. Dit houdt in dat DHS 2 goede ingangen heeft. - Philip meldt dat hij (CAOP) is gevraagd ter ondersteuning van bestuurders / leidinggevenden van de verschillende onderwijssectoren die willen komen tot een onderwijsakkoord. Gezien de verschillende belangen en verantwoordelijkheden van de sectoren zal dat nog een hele toer worden. Aandacht voor ouderenbeleid is één van de belangrijke items. - Wiely meldt dat hij gisteren bij de PO-raad is geweest i.v.m. een sollicitatie als onbezoldigd bestuurder (2 dagdelen per maand). De PO-raad krijgt een nieuwe structuur: een dagelijks bestuur (2 personen) en een algemeen bestuur (8 personen). In totaal hebben 47 mensen gereageerd, waarvan 21 zijn opgeroepen voor een gesprek. Gezien de gewenste afspiegeling (grote en kleine besturen, specifieke SO/SBO expertise, evenredige vertegenwoordiging over de denominaties, etc.) en het feit dat gezocht wordt naar een complementair bestuur, zullen de kansen op benoeming niet groot zijn. 2. Verslag en actielijst 20 september 2012 a. Verslag van de bijeenkomst met de DHS vrijwilligers Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. Afgesproken wordt een dergelijke bijeenkomst 1 x per 2 jaar te organiseren. b. Verslag openbaar gedeelte RvT 20 september 2012 Tekstueel noch naar aanleiding van zijn er opmerkingen, dus wordt het verslag conform vastgesteld. Naar aanleiding van de actielijst meldt Wiely dat hij contact heeft gehad met Ina Burema van VO-Haaglanden. Hij zal proberen een afspraak met de RvT VO te laten maken in het voorjaar 2013 (Actie Wiely) Eveneens naar aanleiding van de actielijst meldt Peter dat in de gemeenteraad vragen zijn gesteld n.a.v. de toegezonden jaarrekening en meerjarenbegroting. Peter zoekt uit welke vragen en informeert te zijner tijd de RvT leden hierover (Actie Peter, z.s.m.) 3. Intern toezichtkader Dit thema staat (landelijk) in de belangstelling als gevolg van de berichten over in problemen geraakte schoolbesturen. Het opstellen van een Intern Toezichtkader was ook één van de aanbevelingen uit de visitatie PO-raad uit 2011 in het kader van de Code Goed Bestuur. Voor het opstellen van het concept toezichtkader is gebruik gemaakt van de statuten, het bestuursreglement en een paar voorbeelden uit het land. 1
Bij DHS onderscheiden we intern toezicht (de RvT) en extern toezicht (gemeente). Deze laatste vorm beperkt zich tot een beperkt aantal met name genoemde aangelegenheden (stichten en opheffen van scholen, fusie met een andere stichting, benoeming RvT en overleg over de begroting en jaarrekening). Al het andere toezicht is intern en is belegd bij de RvT. Opgemerkt wordt dat recent vragen in de gemeenteraad zijn gesteld naar aanleiding van de voorgelegde jaarrekening en meerjarenbegroting van DHS, dit naar aanleiding van enkele geruchtmakende zaken waar schoolbesturen in de financiële problemen zijn geraakt (Amarantis, BOOR, etc.). Alvorens het concept toezichtkader te bespreken worden Ursie en Maarten uitgebreid meegenomen in de overwegingen en keuzes die rond toezicht in 2007 bij de verzelfstandiging en in 2011 bij de scheiding van bestuur en toezicht zijn gemaakt. Ten aanzien van het concept toezichtkader worden de volgende opmerkingen geplaatst: - welk toezichtmodel je ook kiest, risico s dat het fout gaat blijven er altijd - oplossing zit niet in de structuur, maar in goede Planning & Control cyclus, rolopvatting, communicatie en cultuur - alle aspecten die een toezichtkader zou moeten bevatten, zitten er wel in, alleen de formulering moet worden aangescherpt (wat directer omschrijven) - in 2011 is gekozen voor een RvT + model : zitten alle elementen uit dat + model erin? - waar staat het toezicht op de hoofdpunten van beleid? - de rol van de gemeente zou er nadrukkelijker in moeten en DHS doet er verstandig aan het vertrouwen van de gemeente te blijven behouden (investeren in contact met gemeente, zowel ambtelijk als politiek) - goed dat er aandacht is voor zelfevaluatie; hier echter wel een apart document van maken en er nog een methodiek voor kiezen - auditcommissie en renumeratiecommissie en de verhouding daarvan met de RvT opnemen - nieuwe wetgeving bezoldiging bestuurders nog opnemen bij het punt werkgeverschap - maak een aanvullende afspraak over de frequentie waarin dit toezichtkader tegen het licht wordt gehouden - toevoegen van onderwerpen als voldoende spreiding, bereikbaarheid openbaar onderwijs, continuïteit in de regio, continuïteit als organisatie, etc. - periodiek overleg met de accountant staat nu bij zelfevaluatie; daar er uit halen en in het kader zelf opnemen Bovenstaande aandachtspunten worden verwerkt in het stuk (Actie Peter, z.s.m.) en in een volgende vergadering besluitvormend besproken. Ten aanzien van het externe toezicht van de gemeente wordt aanvullend nog opgemerkt dat DHS een aantal zaken goed voor elkaar heeft, zoals het tijdig indienen van rekening, verslag, begroting e.d. Het is gewenst dit soort zaken nog eens met de onderwijswoordvoerders van gemeenteraad te bespreken en zodoende te zorgen dat het vertrouwen dat het wel goed zit bij DHS behouden blijft. 4. Stand van zaken Onderwijskwaliteit Jo houdt een uitgebreide presentatie over dit onderwerp, waarbij onder andere de volgende zaken aan de orde komen: - Internationaal onderzoek (McKinsey) naar succesvolle interventies om bijv. van goed naar beter of van beter naar excellent te komen; - Onderzoek van de LPC in het kader van de pilot Opbrengstgericht werken waar DHSscholen aan deel nemen en waar ook de bovenschoolse rol (bestuur) wordt onderzocht; - De vergelijking van DHS-opbrengsten met het landelijk gemiddelde en de G4; - Een overzicht van de inspectie arrangementen (landelijk, G4 en DHS); 2
- De situatie bij DHS voor wat betreft mogelijke risico s (aangepast arrangement, attendering en waarschuwing); - De situatie bij het (V)SO; - Inzicht in de McKinsey fases en interventies en hoe dit bij DHS zit; - De vervolgnotitie Onderwijskwaliteit die recent door DHS is opgesteld (met onder andere ontwikkelingen rond Sociaal Emotionele Ontwikkeling, de professionele leergemeenschappen en de uitvoering van de bestuursakkoorden). Duidelijk wordt dat DHS onder andere steeds vroegtijdiger intervenieert, scholen sneller in een intensief begeleidingstraject worden gezet en dat de kwaliteit van het onderwijs in de school heel erg nauw samenhangt met de leiderschapskwaliteiten van directeuren. Daarnaast wordt ingegaan op de ontwikkelingen rond Vensters PO. Daarin worden tal van (opbrengst)gegevens zichtbaar, maar bijv. ook het rendement van leerlingen in de onderbouw van het VO. De presentatie wordt als zeer verhelderend en informatief ervaren. Duidelijk is dat DHS er steeds korter op zit als het gaat om de opbrengsten van scholen, dat die aanpak z n vruchten af werpt, maar dat we er ook nog niet zijn. 5. Goedkeuring voorgenomen CvB besluit terugleveren De Réaumurstraat 41 De Raad van toezicht keurt het voorgenomen CvB besluit met betrekking tot het terug leveren van het pand De Réaumurstraat 41 (dienstwoning De Klimop) goed. De stukken kunnen nu naar de notaris (Actie Peter, z.s.m.). 5a. Aansluiting DHS bij nieuwe samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs De Raad van toezicht stemt in met de voorgestelde handelwijze, te weten een collectieve voorafgaande goedkeuring van de RvT op voorgenomen besluiten van het College van bestuur om aansluitingsovereenkomsten aan te gaan met een aantal nieuwe samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs. Deze voorafgaande goedkeuring geldt voor aansluiting bij de volgende samenwerkingsverbanden (SWV): - SWV PO Delft (28-02) i.v.m. de aldaar gevestigde nevenvestiging van De Strandwacht - SWV PO Westland (28-03) i.v.m. de (toekomstige) nevenvestiging van De Strandwacht aldaar - SWV VO Haaglanden (28-06) i.v.m. onze VSO afdelingen - SWV PO Midden Holland (28-14) i.v.m. SO leerlingen en ambulante begeleiding vanuit De Strandwacht - SWV VO Delflanden (28-09) i.v.m. ambulante begeleiding en inzet expertise van VSO De Piramide - SWV VO Westland (28-08) idem en - SWV VO Midden Holland-Rijnstreek (28-02) idem. Afgesproken wordt dat het CvB periodiek (achteraf) aan de RvT meldt bij welke van bovenvermelde samenwerkingsverbanden DHS zich heeft aangesloten (Actie Jo / Peter). 6. Stand van zaken leerlingenaantallen / leerlingenwerving De toegezonden analyses en overzichten worden als zeer duidelijk en informatief beoordeeld. Het leerlingenaantal van DHS stabiliseert min of meer. Ingegaan wordt op enkele specifieke situaties die voor DHS (mogelijk) kansen voor groei bieden, te weten de nieuwbouwwijk Vroondaal en de (voorgestane) uitbreiding bij de Annie M.G. Schmidtschool, Het Volle Leven en De Tweemaster. Voor wat betreft Vroondaal is DHS in competitie met twee andere schoolbesturen (Lucas en Panta Rhei) om in het gebied een (nieuwe) basisschool te starten. Zowel Lucas als Panta 3
Rhei hebben het voordeel dat zij nu al meer denominatieve richtingen vertegenwoordigen, waardoor zij automatisch meer marktaandeel kunnen aantonen. Voor DHS, dat alleen openbaar onderwijs aanbiedt, geldt dat op basis van het huidige marktaandeel (ca. 30%), nooit aan de stichtingsnorm van 333 leerlingen kan worden voldaan. In de wijk worden namelijk ca. 700 basisschoolleerlingen verwacht. Strategische deals met andere besturen hebben nog niet tot resultaat geleid, wel is uit het overleg met de gemeente (wethouder) gebleken dat men daar liefst een openbare school in de wijk ziet en DHS heeft daarvoor ook een aantal sterke argumenten, bijv. de afstand tot de dichtstbijzijnde openbare school, die ook nog vol zit (nevenvestiging Kleine Keizer) en de verplichting voor de gemeente om te voorzien in voldoende (spreiding van) openbaar onderwijs. De RvT vraagt zich af waarom de gemeente niet vooraf haar verplichting om te voorzien in voldoende openbaar onderwijs heeft vastgelegd, dat had de nu ontstane strijd voor DHS kunnen voorkomen. Voorgesteld wordt in elk geval in komende jaarverslagen nadrukkelijker in te gaan op de zorg en de verplichting voor voldoende (spreiding van) openbaar onderwijs. Daarnaast wordt bekeken of in het dossier Vroondaal lobby bij gemeenteraadsleden door de RvT nog zinvol zou kunnen zijn. Besluitvorming over Vroondaal wordt begin 2013 verwacht. De eerste stappen voor wat betreft uitbreiding van de 3 hierboven genoemde DHS-scholen zijn inmiddels gezet. Bovenstaande neemt niet weg dat de leerlingenwerving een nieuwe impuls kan gebruiken. Daartoe is onlangs de beleidsnotitie Leerlingenwerving, inclusief bijbehorend protocol opgesteld. Daarin is onder andere voorzien dat de monitoring en sturing op het resultaatgebied leerlingenaantallen iets strenger gaan worden. Specifiek wordt ingegaan op enkele probleemgebieden voor wat betreft de leerlingenaantallen. In de Schilderswijk is DHS over vertegenwoordigd en dus heeft de teruglopende gemiddelde gezinsgrootte in deze wijk voor DHS grotere gevolgen dan voor de andere besturen. Andere locaties waar DHS zware concurrentie ondervindt zijn Benoordenhout (veel concurrentie van scholen met een hoge ouderbijdrage) en Ypenburg (ongunstige, excentrische ligging t.o.v. concurrerende bijzondere scholen). Arne doet nog de suggestie of een uitruil met de SCOH voorstelbaar is tussen Bezuidenhout (nu geen OO) en Centrum. Tot slot wordt stil gestaan bij mogelijkheden om in specifieke gevallen peuterspeelzalen in eigen beheer te nemen (wordt uitgezocht in Duindorp en Scheveningen). 7. Span of control / Governance (wordt in besloten gedeelte behandeld) 8. W.v.t.t.k. en rondvraag Hier wordt verder geen gebruik van gemaakt. 4
Doorlopende actielijst Raad van Toezicht De Haagse Scholen vanaf augustus 2011 Actie Wat Door wie Wanneer 29-9-11 Uitnodigen RvT VO Haaglanden Wiely 1 e kwartaal 2013 in RvT 10-11-6 Andere aanpak externe Wiely / Peter / WvH z.s.m. communicatie en verbetering informatiegehalte website DHS 10-11-7 Aandacht voor communicatie Wiely / bovenschools z.s.m. school ouders directeuren 15-12-1 Overlegvormen RvT GMR / effectiviteit inspraak binnen DHS allen afspraak inhoudelijk overleg op 21 nov. 2012 26-4-0 Opstellen concept toezichtkader Wiely / Peter G. op agenda retraite t.b.v. bespreking in RvT 26-4-2 Stand van zaken verzuim, incl. Jo najaar 2012 ervaringen pilot e.d. (zie verslag) 14-6-1 Reactie CvB op aanbevelingen accountant n.a.v. Jaarrekening 2011 Wiely / Peter M. z.s.m. 14-6-2 Toesturen Jaarrekening aan gemeente DH ter overleg 14-6-5 Eventueel aanpassen fluctuerend beeld in mjb 2013-2016 14-6-8 Vervolg stand van zaken Samen10+ Peter G. Wiely / Peter M. is gebeurd, raadsmededeling 28-8- 12; nog geen reactie z.s.m. Wiely / Karin Jan./feb. 2013 20-9-2 Nummering agendastukken Peter G. vanaf heden 20-9-4 Verbeteracties n.a.v. ouder- Wiely / René J. z.s.m. tevredenheid meting (OTP) 2011 20-9-5 Schoolgegevens medewerker- Peter G. m.i.v. meting 2013 tevredenheid (PTP) 20-9-6 Verbeteracties n.a.v. PTP 2011 Wiely / bov.sch.dir z.s.m. 5
Actie Wat Door wie Wanneer Retraite 10-11-11 10-11-R4 Mogelijk instellen van een raad allen PM 10-11-R5 Retraite 8-11-12 08-11-R1 van advies Onderwijskwaliteit op RvT agenda Nagaan welke raadsvragen er zijn gesteld t.a.v. de meerjarenbegroting Jo / Peter Peter periodiek 08-11-R2 Aanpassen Intern toezichtkader Peter / Wiely z.s.m. 08-11-R3 Besluit terugleveren Réaumurstraat via DHS/FB naar notaris Peter z.s.m. 08-11-R4 Periodiek melden van aansluiting nieuwe SWV en Jo / Peter z.s.m. (is inmiddels gebeurd, beantwoording wethouder aan RvT leden toegezonden) Als DHS nieuwe aansluiting is aangegaan 6