Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 10 Haarlem, 21 februari 1997. Onderwerp: Investeringsbesluit Ecomare te Texel Bijlagen: Ontwerp-besluit, begroting + dekkingsplan project. 1. Algemeen Bij besluit van 11 november 1996 hebben uw Staten het Eerste Investeringsprogramma van het Fonds Investeringen Noord-Holland (FINH) vastgesteld. Daarin is onder nr. N2.4, het project "Uitbreiding en vernieuwing Ecomare te Texel" opgenomen. Ons inziens is dit project voldoende besluitrijp en leggen wij u een investeringsbesluit voor. 2. Omschrijving Ecomare is het Centrum voor Wadden en Noordzee op Texel, waarin verschillende functies succesvol zijn gecombineerd. Het doel van het centrum is een bijdrage te leveren aan de bescherming van natuur en cultuur in het Waddengebied en de Noordzee, met ander woorden mee te werken aan een duurzame relatie tussen mens, natuur en milieu in het gebied met daarbij speciale aandacht voor Texel. Om dit doel te bereiken vervult Ecomare de volgende functies: - landelijk opererend informatiecentrum over de natuur en cultuur van het Waddengebied en de Noordzee. In 1991 wees de minister van Verkeer en Waterstaat Ecomare aan als centrum van waaruit voorlichting en educatie plaats vindt over de zaken die dit ministerie behartigt; - museum over Texel, het Waddengebied en de Noordzee én een bezoekerscentrum waar o.a. gebiedsgebonden voorlichting wordt gegeven. Met ruim 250.000 bezoekers per jaar is Ecomare één van de grootste musea/bezoekerscentra van Nederland. Ecomare is o.a. regionaal kernmuseum voor het Waddengebied; - centrum voor natuur- en milieueducatie, waar vele honderden malen per jaar voor duizenden individuen (jongeren en volwassenen) excursies, inleidingen, lezingen, werkweken, conferenties en cursussen plaatsvinden; - regionaal vogelopvangcentrum, waar jaarlijks honderden vogels worden opgevangen; - zeehondenopvang, waar sinds 1951 zeehonden uit de Waddenzee worden opgevangen en ook worden gefokt. Ecomare is tenslotte ook bekend vanwege het zee-aquarium en het 70 ha grote Duinpark waarin het centrum ligt. Ecomare maakt onderdeel uit van de Stichting Texels Museum. Binnen Ecomare werkt deze particuliere, onafhankelijke stichting samen met Staatsbosbeheer, de Vereniging Natuurmonumenten en het IVN. In Ecomare werken gemiddeld 45 mensen. Het jaarbudget bedraagt ruim 3 miljoen gulden, waarvan 10% uit structurele subsidies bestaat, afkomstig van de gemeente Texel, het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij en de provincie Noord-Holland. 3. Rol provincie
2 De provincie heeft in het verleden steeds een grote betrokkenheid getoond bij Ecomare en bij de zaken waar het centrum voor staat. Zo was de provincie in 1975 betrokken bij de oprichting van het centrum en is een investeringssubsidie verleend van 2/7 van de stichtingskosten. De laatste grote incidentele bijdrage van de provincie ( 200.000,--) dateert uit 1992 t.b.v. de bouw van het zgn. veldwerkcentrum. Een bijdrage die afkomstig was uit diverse provinciale beleidssectoren. Deze bijdrage heeft er toe geleid dat het (kostendekkende) educatieve werk voor jongeren en volwassenen dat van uit dit centrum plaats vindt de laatste jaren explosief is gegroeid. Naast genoemde incidentele subsidies ontvangt Ecomare jaarlijks een structureel subsidie van 60.000,-- in het kader van het provinciaal museumbeleid t.b.v. het educatieve werk. In het kader van de notitie "Actualisering Museumbeleid" zal medio 1997 nadere besluitvorming plaatsvinden over de voortzetting m.i.v. 1998 van de structurele subsidiëring van de huidige 5 gesubsidieerde musea. Ecomare maakt deel uit van die besluitvorming. In dit kader kunnen wij daar evenwel niet op vooruitlopen. 4. Het project uitbreiding en vernieuwing In de afgelopen jaren is Ecomare druk bezig geweest met plannen voor uitbreiding en vernieuwing van het centrum. Kern daarvan vormen de vaste exposities die de belangrijkste presentatie zijn waarmee het centrum communiceert naar het publiek. Het basis-concept van de huidige presentatie dateert uit het midden van de jaren zeventig. Het publiek stelt tegenwoordig andere eisen en ook nieuwe inzichten en ontwikkelingen op het gebied van natuur en milieu stellen nieuwe eisen aan de presentatie. Ecomare is altijd alert geweest op deze ontwikkelingen in de maatschappij, maar loopt nu tegen de grens aan die binnen het concept van de huidige presentatie niet te overbruggen is. Om ook in de toekomst de maatschappelijke functie goed te kunnen uitoefenen is het van groot belang dat de presentatie naar het publiek uitgebreid en vernieuwd wordt. Daarnaast speelt een rol dat bij de opening van het huidige gebouw in 1975 optimistisch uitgegaan werd van een jaarlijks bezoekersaantal van 100.000. Thans ontvangt het centrum al weer enige jaren een kwart miljoen bezoekers per jaar. Het centrum is daardoor een groot deel van het jaar feitelijk te klein voor de ontvangst van een dergelijk groot aantal bezoekers. Na een voorbereidingstijd van twee jaar van externe oriëntatie en intensieve interne discussie is in 1995 in samenwerking met een vormgevingsbureau en architectenbureau een plan ontwikkeld voor een uitbreiding en ingrijpende vernieuwing van de publiekspresentatie. Het is de bedoeling het totale plan fasegewijs in drie jaar (1996-1998) uit te voeren. De uitvoering zal zodanig plaatsvinden dat Ecomare voor het publiek geopend blijft. Het project omvat (samengevat): Fase 1. Waterzaal (Uitvoering 1996-1997) a. De bouw van een kelder (1000m 2 ) en een entree inclusief de bouw van een zeehondenbassin met ramen en constructie voor aquaria. b. Verdere inrichting van de Waterzaal. Een zestal grote en een aantal kleinere aquaria inclusief een expositie over Waddenzee en Noordzee als natuurgebieden. Bij elk aquarium een geïntegreerde expositie over het betreffende biotoop. c. Technische installatie t.b.v. aquaria.
Fase 2. (Uitvoering 1997-1998) a. Bouw- en breekwerk bestaande gebouwen inclusief aanpassing bestaande technische installaties. b. Inrichting diverse exposities Fase 3.(Uitvoering 1998-1999) a. Bouw en breekwerk bestaand gebouw en bouw vogelobservatorium inclusief aanpassing technische installaties. b. Inrichting diverse exposities. c. Vernieuwing en inrichting buitengebied. 5. Begroting kosten en dekkingsplan Met de uitvoering van het gehele project is in totaal een bedrag gemoeid van 10.074.000,--- waarvan voor fase 1: 6.887.000,--, voor fase 2: 1.787.000,-- en voor fase 3: 1.400.000,--. De volledige begroting en het dekkingsplan (dd. 20 december 1996) treft u hierbij als bijlage aan. 3 Uit de gepresenteerde cijfers blijkt dat Ecomare uit eigen middelen een bedrag van 4.460.000,-- kan dekken. Voor het resterende bedrag is een beroep gedaan op de rijksoverheid, de waterschappen en diverse particuliere fondsen en instellingen en de provincie. Van diverse zijden zijn inmiddels schriftelijke of mondelinge toezeggingen ontvangen. Met andere partners is Ecomare in gesprek en bestaat de verwachting dat de geraamde bijdragen zullen worden verkregen. Van de provincie hoopt Ecomare op een investeringssubsidie van 1 miljoen gulden, waarmee de realisering een belangrijke stap dichterbij kan worden gebracht. Voorts verwacht men dat van een dergelijke provinciale bijdrage een belangrijke impuls kan uitgaan naar diegenen die nog geen concrete toezeggingen hebben gedaan. Voor de meest recente informatie willen wij kortheidshalve verwijzen naar het als bijlage bijgevoegde dekkingsplan. Gegeven de beschikbare eigen middelen en enkele schriftelijke grote toezeggingen (ministerie van Verkeer en Waterstaat en Prins Bernhardfonds) is in 1996 de fysieke bouw van de ondergrondse Waterzaal ter hand genomen. In april 1997 wordt de bouwkundige oplevering verwacht. Het detailplan voor de inrichting is gereed en zal er toe kunnen leiden, indien de middelen volgens verwachting worden ontvangen, dat medio 1997 de Waterzaal voor het publiek opengesteld zal kunnen worden. 6. Voorstel Mede gezien het grote belang van Ecomare voor het toerisme op Texel in het algemeen en daarmee voor de economie en werkgelegenheid op het eiland alsmede de noodzakelijke extra impuls om de kwaliteit van de museale presentatie voor de komende tientallen jaren aan te passen aan de eisen van de tijd stellen wij u voor een investeringssubsidie te verlenen van 1.000.000,--. Over dit voorstel hebben wij schriftelijk het advies ingewonnen van de statencommissies Middelen en Economische Zaken. De statencommissie Maatschappelijk Welzijn en Cultuur heeft op 20 februari 1997 geadviseerd. Gehoord deze adviezen stellen wij u voor een bedrag van 1.000.000,-- ten laste van het FINH (1997) in de begroting te ramen voor het project uitbreiding en vernieuwing van de publiekspresentatie van Ecomare te Texel overeenkomstig bijgevoegd ontwerpbesluit.
4 Gedeputeerde Staten van Noord-Holland J.A. van Kemenade, voorzitter. C.J.N. Versteden, griffier. Ontwerpbesluit Nr. Provinciale Staten van Noord-Holland; - gezien de voordracht van gedeputeerde staten; - gelet op het bepaalde in het Instellingsbesluit Fonds Investeringen Noord-Holland en het Eerste Investeringsprogramma; besluiten: 1. voor de uitbreiding en vernieuwing van de publiekspresentatie van Ecomare, het Centrum voor Wadden en Noordzee, Texel een bedrag van 1.000.000,-- te ramen in de begroting;
5 2. ter dekking van het onder 1 genoemde bedrag te beschikken over een gedeelte van de middelen van het Fonds Investeringen Noord-Holland (1997). Haarlem, Provinciale Staten voornoemd,, voorzitter., griffier. Titel:Vd 10: Investeringsbesl. Ecomare te Texel. d.d. 21-02-1997 Datum:06-03-1997 Nummer:10 Documenttype:Voordracht