Tips & Trucs ArchiCAD 13 049: Kozijnstaat maken algemeen (NL+) Met ArchiCAD kunt u een volledig geautomatiseerde kozijnstaat maken. Vanuit het model worden alle kozijnen op merk gesorteerd, geteld en met maatvoering en eventuele extra informatie in een lijst geplaatst. Deze lijst kan op elk moment ververst worden. Indien de lijst niet geheel naar wens is kan deze anders worden ingesteld. In deze Tip & Truc wordt een overzicht gegeven van de verschillende kozijnoverzichten die in de ArchiCAD 13 bibliotheek NL+ aanwezig zijn en waar deze voor gebruikt worden. Vervolgens wordt er uitgelegd hoe de standaard kozijnstaat gegenereerd kan worden. Indien u met voorbereidde Views uit de ArchiCAD 13 NL+ template werkt kunt u volstaan met de Tip & Truc 043, waarin alleen het stappenplan met de voorbereidde Views wordt beschreven. Hoe de merken ook op de plattegrond- en in de geveltekeningen getoond kunnen worden wordt beschreven in Tip en Truc 050. In Tip & Truc 044 wordt vervolgens nog uitgelegd hoe de instellingen van de kozijnstaat gewijzigd kunnen worden, zoals het type maatvoering, wel of geen submaatvoering, het wijzigen van het A4 kader, enzovoort. Kenmerken Lists en Schedules In ArchiCAD kunnen er lijsten (Lists) en tabellen (Schedules) aangemaakt worden voor het creëren van een lijst met de geplaatste Ramen en Deuren. Een schedule is een interactieve weergave van het model en wordt gebruikt voor het merken, het controleren en het werken met de kozijnen. Een lijst is een statische momentopname van het project, en wordt gebruikt voor het afdrukken van een kozijnstaat. Voor het genereren van een lijst (List) moeten de kozijnen eerst gemerkt zijn! Kenmerken lijsten / Lists Een list is een momentopname, na een wijziging in het model moet de list opnieuw gegenereerd worden. De list bevat alleen de geselecteerde kozijnen van het model. Als er niets is geselecteerd bevat de lijst alle kozijnen van het model. Tenzij in de List Scheme is aangegeven dat alleen de elementen van specifieke lagen getoond mogen worden. De opmaak kan aangepast worden via de Model View Options en kan daardoor per View verschillen. Dit wordt uitgelegd in Tip & Truc 044. Deze opmaak wordt per project opgeslagen. De informatie van de Project info; projectnaam, nummer en dergelijke kan in de lijst Kozijnstaat A4 worden gebruikt. De Kozijnstaat A4 kan direct geprint worden (File / Print ) de kozijnstaat horizontaal dient voor het printen eerst op een layout geplaatst te worden, deze List wordt niet automatisch geupdate, maar moet bij wijzigingen altijd handmatig geüpdate worden. De Lists zijn opgeslagen in de ArchiCAD bibliotheek NL+ / Databases / Database Default Kenmerken tabellen / Schedules: Een tabel blijft gekoppeld aan het model, het is een weergave van het model, net als de plattegrond of gevel. De waarden kunnen in de tabel aangepast worden en de wijzigingen zijn direct doorgevoerd in het model. De inhoud is altijd gebaseerd op ALLE kozijnen in het model, op basis van de criteria. De tabelopmaak en inhoud zijn vrij eenvoudig aanpasbaar. De tabel kan op een Layout geplaatst worden en automatisch geüpdate worden na het wijzigen van het model. In een tabel is het plattegrond symbool 180 graden gedraaid, waardoor deze minder geschikt zijn om direct als kozijnstaat te gebruiken. De Schedules zijn onderdeel van de ArchiCAD 13 NL(+) template. Beschikt u in uw project niet over deze schedules, dan kunt u deze schedules via deze template exporteren en in uw project importeren. 1 van 7 ArchiCAD T&T 13.049
Voor het merken van de kozijnen wordt er gewerkt met de Schedules. Voor het genereren van de definitieve kozijnstaten wordt er gewerkt met Lists. In de ArchiCAD 13 NL+ template zijn standaard Views aangemaakt in de map Kozijnstaten werkmethodiek T&T 043 waarmee onderstaande stappen snel uitgevoerd kunnen worden. Kozijnen merken Voordat er een kozijnstaat gemaakt kan worden, moeten eerst alle kozijnen gemerkt worden. In de kozijnstaten gebruiken we het ID nummer van de elementen als Merknaam. In principe kunt u alle kozijnen die hetzelfde zijn selecteren, het instellingen venster openen en bij het ID nummer de gewenste merknaam invullen. Bij grote projecten is dit echter erg tijdrovend en foutgevoelig. Het merken gaat dan het snelst door gebruik te maken van de Schedules. Stap 0. Kozijnen hetzelfde merken Als er gebruik gemaakt wordt van de Nederlandse ArchiCAD 13 NL+ template, dan krijgen alle kozijnen die geplaatst worden automatisch het ID Merk-x. Stap 0 kan worden overgeslagen. Meestal wordt er bij het invoeren van een project in eerste instantie niet op de merken (ID s) gelet en soms hebben dezelfde kozijnen dan toch een ander ID nummer, waardoor ze in de Schedule apart worden weergegeven. Om er voor te zorgen dat identieke kozijnen in de schedule bij elkaar opgeteld worden en in één keer gemerkt kunnen worden moet er voor gezorgd worden dat er geen verschillen in de ID nummers zijn. Om deze reden geven we eerst alle kozijnen in het project hetzelfde ID (bijvoorbeeld Merk-x of Merk-). Ga naar het 3D venster zodat alle kozijnen van alle verdiepingen in één keer geselecteerd kunnen worden. Activeer het Raam gereedschap en selecteer alle Ramen middels Ctrl-A (win) / Cmd-A (mac). Open het instellingen venster en vul bij het ID nummer Merk-x in. Doe hetzelfde voor de Deuren. Stap 1. Kozijnen merken met behulp van een Schedule Indien bovenstaande Views in uw project staan: Open de View 1a Buitenkozijnen merken cq 1b Binnenkozijnen merken. of: open schedule Kozijnstaat binnen- cq buitenkozijnen door op de schedule te dubbelklikken in de navigator. Kozijnen die identiek zijn, op basis van de in de lijst aanwezige parameters, worden gegroepeerd weergegeven. Geef de kozijnen nu een merk, door in de tabel in de regel Merk/ID het ID van de kozijnen aan te passen. Een aanpassing in de tabel wordt direct doorgevoerd in het model. Op deze manier krijgen alle identieke kozijnen in één handeling hetzelfde merk. Er is niets zichtbaar in mijn lijst: Waarschijnlijk werkt u met andere lagen dan de Nederlandse template. Ga naar de Scheme Settings ( rechts bovenin) en stel bij de Criteria de lagen waarop gesorteerd moet worden goed in. Let op: Kozijnen worden gegroepeerd op basis van de informatie die zichtbaar is in de Schedule (het aanzicht en plattegrond worden niet meegerekend). Het kan dus zijn dat twee kozijnen als hetzelfde kozijn gezien worden, terwijl ze een andere waarde bij een -niet in de schedule aanwezige- parameter hebben. U kunt bij de Scheme Settings deze parameter toevoegen bij de Schedule Fields, maar meestal volstaat een visuele controle, die hieronder beschreven is. Binnen- en buitenkozijnen en kozijnen die niet op de kozijnstaat moeten staan Geef de binnen en buitenkozijnen een andere type merknaam, zodat deze automatisch gescheiden worden in de uiteindelijk kozijnstaat. 2 van 7 ArchiCAD T&T 13.049
Bijvoorbeeld: Buitenkozijnen Binnenkozijnen Merk-A Merk-1 Merk-A Merk a (let op het streepje, alleen grote of kleine A/a is niet voldoende!) Kozijnen die niet zichtbaar mogen zijn op de kozijnstaat, krijgen een leeg ID of het ID zzz. Kozijnen met een leeg ID zijn worden niet in de lijst geplaatst. Kozijnen met het ID zzz komen wel in de lijst te staan, maar dan wel helemaal achteraan. Hierdoor zijn deze kozijnen wel zichtbaar, wat vergissingen kan voorkomen, maar kunnen ze makkelijk verborgen worden op de kozijnstaat op de layout. Tip: Zie Tip & Truc 029: Lijsten maken voor bijvoorbeeld elektra per ruimte voor meer uitleg over het aanpassen van de Schedules. Stap 2. Gespiegelde merken In ArchiCAD kan een kozijn normaal of gespiegeld geplaatst worden. Bij niet symmetrische kozijnen zal dit bewust gebeuren. Bij symmetrische kozijnen waarschijnlijk onbewust. Voor de niet symmetrisch kozijnen moet dit in het merk aangegeven worden, zodat de gespiegelde merken straks in de kozijnstaat apart geteld en zichtbaar worden. Open de View 2 Gespiegelde merken checken of: Ga naar de Scheme Settings rechts bovenin en open het tabblad Fields. Zoek in het linkerveld de Orientation en voeg deze rechts in de lijst toe middels een klik-sleep beweging. Geef de gespiegelde niet symmetrische merken een toevoeging, bijvoorbeeld s, in de merknaam (Merk-Ds). Ga naar de volgende stap of: Verwijder, indien u niet met de voorbereidde Views werkt, na het merken van de niet symmetrische gespiegelde kozijnen de Orientation weer uit de lijst / Fields. Stap 3. Visuele controle Omdat niet alle parameters in de lijst zichtbaar zijn, kan het zijn dat er toch twee verschillende kozijnen hetzelfde merk hebben gekregen. Uiteraard kunnen er parameters toegevoegd worden, maar meestal volstaat een visuele controle, aangezien u uw project goed kent. Dit kunt u doen door alle kozijnen afzonderlijk naast elkaar weer te geven, gesorteerd op ID. Open de View 3 Visuele controle of: Haal bij de Schedule Options het vinkje weg bij Show uniform items as a single entry. Controleer of alle merken ook inderdaad hetzelfde zijn en geef uitzonderingen een ander merk. 3 van 7 ArchiCAD T&T 13.049
Optie: Combinatie kozijnen In de List kozijnstaat horizontaal is het mogelijk om combinatiekozijnen als één kozijn weer te geven (in de kozijnstaat A4 niet!). Selecteer alle combinatiekozijnen van één merk en open het instellingen venster. Vul bij het ID de gewenste Merknaam in. Vink bij de Kozijninstellingen tabblad Kozijnstaat de optie Kozijnstaat aan. Vul de Totale breedte [1] in, en het Totaal aantal combinatiekozijnen [2], voor dit merk. Vul bij [4] Volgnummer kozijn 1 in. Het eerste combinatie kozijn is nu al goed ingesteld. Open vervolgens één voor één de andere combinatie kozijnen geef het ID een opvolgend nummer direct achter de merknaam (Merk A1, MerkA2, etcetera), of nog beter een opvolgend aantal spaties (Merk A, Merk A, Merk A,) (de spaties zijn in de kozijnstaat namelijk niet zichtbaar!) en vul bij het tabblad Kozijnstaat de afstand tot het 1 e kozijn [3] en het volgnummer [4] in. Kozijnstaat oproepen Nu de kozijnen gemerkt zijn kan de Kozijnstaat horizontaal of de Kozijnstaat A4 worden opgeroepen. Voor het oproepen van één van de kozijnstaten, moeten de juiste instellingen (modelweergaves) geactiveerd worden. Ook hiervoor zijn in de ArchiCAD 13 NL+ template reeds Views, Model View Option combinations en Layouts aangemaakt. List: Kozijnstaat horizontaal Stap 1. De voorbereiding Indien bovenstaande Views en de Layout Kozijnstaat in uw project staan: klikt u op de View Weergave eenvoudig of Weergave gedetailleerd, afhankelijk van de gewenste symboolweergave en vervolgens op de View Kozijnstaat horizontaal. Activeer de reeds aanwezige Layout Kozijnstaat 1:100 of 1: 50 en kies voor Update. Wijzig eventueel de onderliggende Master Layout. Ga hierna naar stap 2. anders: Ga naar een plattegrondvenster van uw project, stel de schaal in op 1:100, zodat de teksten de juiste grootte krijgen. Hoe de plattegrondweergave van de kozijnen eruit moet zien, is nu nog even niet belangrijk. Kies bij de Model View Option combinations voor kozijnstaat horizontaal. Als deze nog niet is aangemaakt, kies dan bij de Model View option: Kozijnstaat (ArchiCAD bibliotheek 13 NL+) bij Opmaak Grafisch 2/9, voor Type Kozijnstaat: Kozijnstaat horizontaal. 4 van 7 ArchiCAD T&T 13.049
Zorg er tevens voor dat de overige instellingen voor de kozijnstaat naar wens zijn ingesteld en sla de Model View Option combination op. Genereer vervolgens de List (dubbelklik op de kozijnstaat horizontaal), waarbij de kozijnen gesorteerd worden op merknaam. Het list-venster wat verschijnt lijkt in eerste instantie leeg, druk op de knop Fit in window of Fit to Page Width en zoom in op minuscule kozijnstaat die zichtbaar wordt in het venster. Zorg ervoor dat het 1 e kozijn volledig in beeld staat en sla dit beeld als View op in de View Map onder de correcte naam. De volgende keer als u de kozijnstaat wilt genereren hoeft u enkel deze view te activeren om meteen een goede zoom te krijgen. Bovendien wordt deze zoom ook gebruikt bij het plaatsen van de View op de Layout. Maak een nieuwe layout aan en plaats de View op de layout, via een sleep-beweging vanuit de View Map. Verplaats de Kozijnstaat naar de linkerbovenhoek. Alleen nodig als het plattegrondsymbool een andere weergave moet tonen!: Ga naar de plattegrond en stel de schaal in die het plattegrondsymbool van de kozijnen naar wens weergeeft. Ga vervolgens naar de Layout waar de kozijnstaat op staat en update de layout of de Drawing. De kozijnstaat heeft standaard een schaal 1:100 en kan alleen hier op de layout van schaal gewijzigd worden. Selecteer hiervoor de Drawing (de kozijnstaat op de layout) en wijzig de Drawing Scale in de Drawing Settings tabblad Properties: Stap 2. Definitieve Kozijnstaat maken Geef het Drawing Frame de breedte van de layout en de hoogte van één rij, door het frame met behulp van het petpalet op te rekken. Maak een kopie van de Drawing en zet deze onder de eerste rij. Selecteer de kopie Drawing en verschuif de kozijnstaat achter het Drawing Frame van uiterst rechts naar uiterst links, zodat het volgende merk als eerste zichtbaar is. Maak vervolgens een kopie van deze 2 e drawing, zet deze onder de tweede rij en verschuif de kozijnstaat wederom over de volle breedte. Herhaal dit tot alle merken op de layout staan. 5 van 7 ArchiCAD T&T 13.049
Stap 3. Updaten na wijzigingen Na het wijzigen van de kozijnen moet de kozijnstaat uiteraard geüpdate worden. Het updaten van de View volstaat niet. De kozijnstaat moet altijd vanuit de Layout of Drawing geupdate worden! Activeer hiervoor eerst de juiste instellingen met behulp van de View Weergave eenvoudig cq gedetailleerd of kies de schaal met de gewenste symbool weergave. Ga daarna terug naar de Layout en kies voor update Let op: Als een selectie op de plattegrond is gemaakt én u update de drawing, dan kan het zijn dat u niets of alleen de geselecteerde kozijnen ziet. Deselecteer de kozijnen en update nogmaals de layout. List: Kozijnstaat A4 De kozijnstaat A4 is een kozijnstaat op schaal 1:50 en wordt op A4 formaat weergegeven. Deze kozijnstaat dient direct vanuit de List opgeslagen en geprint te worden. Wanneer er met de ArchiCAD 13 NL+ template gewerkt wordt of wanneer er in de bureautemplate al Views voor de kozijnstaat A4 zijn aangemaakt, kunnen stap 1 en stap 2 gedeeltelijk overgeslagen worden. Stap 1. De kozijnstaat activeren Indien bovenstaande Views in uw project staan: klikt u op de View Weergave eenvoudig of Weergave gedetailleerd in de map A4 Kozijnstaat, afhankelijk van de gewenste symboolweergave en vervolgens op de View Kozijnstaat A4. Ga hierna naar stap 2. anders: Ga naar een plattegrondvenster van uw project, stel de schaal in op 1:100, zodat de teksten de juiste grootte krijgen. Hoe de plattegrondweergave van de kozijnen eruit moet zien, is nu nog even niet belangrijk. Kies bij de Model View Option combinations voor kozijnstaat A4. Als deze nog niet is aangemaakt, kies dan bij de Model View option Kozijnstaat (ArchiCAD bibliotheek 13 NL+) bij Opmaak Grafisch 2/9, voor Type Kozijnstaat: Kozijnstaat A4. Zorg er tevens voor dat de overige instellingen voor de kozijnstaat naar wens zijn ingesteld en sla de Model View Option combination op. Genereer de List (dubbelklik op de kozijnstaat A4), waarbij de kozijnen gesorteerd worden op merknaam. Alleen nodig als het plattegrondsymbool een andere weergave moet tonen!: Sla de List op als een View in de View Map, zodat de juiste schaal behouden blijft. Ga terug naar de plattegrond en stel de schaal zo in dat de gewenste plattegrondweergave van de kozijn zichtbaar is. (met of zonder sponning) 6 van 7 ArchiCAD T&T 13.049
Dubbelklik opnieuw op de View, zodat de kozijnstaat opnieuw gegenereerd wordt, met de juiste plattegrondweergave van de kozijnprofielen. Stap 2. Publiceren Sla de kozijnstaat als PDF bestand via File / Save As... Zorg ervoor dat de oriëntatie bij Page Options op Portrait staat. Indien u op A4 papier op schaal wilt printen kunt u het beste de pdf zonder marges printen. De pdf kan dan als archiefbestand bewaard worden. Let op!: Indien u rechtstreeks wilt printen vanuit de List, let dan goed op de schaal in het Print venster. Indien de schaal bij Scale to Paper width groter is dan 100, kan de kozijnstaat alleen verkleind op een A4 geprint worden. Indien de Schaal bij Scale to Paper width kleiner is dan 100. kunt u kiezen voor Custom 1:100 zodat de kozijnstaat op schaal op papier komt (de echte schaal van de kozijnstaat is 1:50, maar dat ziet de printer niet.) Dit verschil wordt veroorzaakt door de verschillende marges van de printers die ervoor kunnen zorgen dat de pagina toch niet op 1 bladzijde past zonder de pagina te verschalen. Het printen via PDF geniet hierom en vanwege de mogelijkheid tot archiveren de voorkeur. Indien u één van bovenstaande kozijnstaten wilt gebruiken, maar deze niet helemaal naar wens wordt weergegeven, ga dan naar Tip & Truc 044: Instellingen van de kozijnstaat wijzigen. 7 van 7 ArchiCAD T&T 13.049