Doel Toepassingsgebied IC-verpleegkundige. Indicatie Patiënten met een tumor in de buikholte met uitzaaiingen. Dat zijn patiënten met een carcinosis peritonei op basis van een colonrectaal carcinoom en patiënten met een pseudomyxoma peritonei, die geen contra-indicaties tegen de behandeling hebben (zie HIPEC protocol). Definities Pseudomyxoma peritonei: slijmvormende tumor die uitgaat van de blindedarm of de eierstokken. HIPEC: hypertherme intraperitoneale chemotherapie. De HIPEC operatie bestaat uit twee stappen: De eerste stap is alle zichtbare tumoren uit de buikholte verwijderen. (Eventueel ook organen en een gedeelte van het buikvlies). De tweede stap is het spoelen van de buikholte met verwarmde chemotherapie voor de onzichtbare tumoren. De hoge temperatuur van de chemotherapie (41 graden Celsius) draagt bij aan de celdodende capaciteit van de chemotherapie. Deze chemotherapie blijft 30 (bij Oxaliplatin) of 90 minuten (Mitomycine) in de buikholte. Hierna wordt de buikholte schoongespoeld. Het doel van de cytoreductieve chirurgie is het verwijderen van alle macroscopische tumordeposities van het viscerale en pariëtale peritoneum, zonodig met multiviscerale resectie. Reconstructie wordt verricht na de HIPEC. Debulking moet tenminste tot het niveau van < 0,25 cm, omdat de Mitomycine maximaal in het weefsel penetreert. Benodigd materiaal Isolatiekaart: chemotherapie. Chemotherapie waszakken (geel-witte zakken). Chemotherapie risicoton (blauwe ton met gele deksel). Isolatieschorten chemotherapie (plastieken coatinglaag). Nitril handschoenen (onsteriele handschoenen). Urimeter opvangzakken (losse zakken zonder urimeter). Drains / opvangzakken. Spatbril Neusmondmaskers FFP2
Werkwijze Dag vóór operatie Op verzoek van de patiënt, een rondleiding op de IC-unit. Dit wordt door de afdelingsverpleegkundige aangeboden aan de patiënt. Postoperatief dag 0 1 ste 24uur Tijdstip binnenkomst IC uur Na de operatie komt de patiënt meteen naar de IC-unit. Verplegen volgens chemotherapie richtlijnen. Zie cytostatica, wegwijzer volwassenen en beschermende maatregelen (onder cytostatica algemene informatie). Isolatiekaart chemotherapie bij de entree van de kamer ophangen. Controleer of cytostatica box (noodset) aanwezig is in de grote berging op C1b. Check in het OK verslag hoeveel dagen excreta besmet zijn (2 of 7 dagen) Vermeld dit in EPIC bij verpleegkundige samenvatting. Vul stopmoment 6 in van de groene golf. Controleer of isolatiemaatregel door arts is ingevuld in EPIC. Voor overige afspraken zie het postoperatieve beleid ingevuld door operateur in het OKverslag. Standaard IC bewaking en wond- / draincontroles. Bij spatgevaar zoals het verwisselen van de urinezak of drainzak draagt de verpleegkundige een spatbril. Controleer epiduraal. Controleer of patiënt Struwakousen draagt (deze dienen gedragen te worden tot dat patiënt mobiliseert). Laat patiënt 5 min op de bedrand zitten indien goed wakker en gedetubeerd. Patiënt krijgt postoperatief nadroparine. Infusen gluc/zout Start voeding: zie consult diëtiste voeding op maat preoperatief. Indien geen dieetadvies door diëtiste start dan met Olimel N9. SDD kweken op Maandag + Donderdag. Geen rectumkweek. Niets rectaal toedienen (zetpillen,thermometers, rectumkweken etc) patiënt heeft (mogelijk) een rectumstomp. Dit via een order in EPIC vermelden. Checklist op afdeling laten. Postoperatief dag 1
25 48 uur Verplegen volgens chemotherapie richtlijnen. Zie cytostatica, wegwijzer volwassenen en beschermende maatregelen (onder cytostatica algemene informatie). Standaard IC bewaking en wond- / draincontroles. Standaard IC laboratorium afname + CRP. Start voeding: TPV N9e 2 liter/24 (stand 84). s Morgens om 8.00 uur starten Probeer de patiënt minimaal 15 minuten te mobiliseren buiten bed. Verzorg de patiënt volgens de chemotherapie richtlijnen. Verschoon het bed van de patiënt volgens de chemotherapie richtlijnen. Beoordeling door intensivist/fellow of Intensive Care indicatie nog bestaat. Indien de patiënt overgeplaatst kan worden naar de verpleegafdeling, dan zal dat zijn naar een verpleegafdeling die de chemotherapie richtlijnen gedurende de periode van 2 tot 7 dagen na sluiten van de abdomen in acht kan nemen. Indien de patiënt deze dag overgeplaatst kan worden, zie dag overplaatsing. Postoperatief dag 2 49 72 uur Drains verwijderen indien de productie minder is dan 100cc/24 uur en i.o.m dd arts. Overleg met arts over verwijderen van maaghevel. Indien maaghevel uit, start orale voeding helder / vloeibaar. Overplaatsing Controleer of er overplaatsingsorder is ingevuld in EPIC. Voor overplaatsing indien patiënt daarna niet meer besmet is patiënt wassen, beddenlinnen verschonen, drainopvangzakjes vernieuwen, blaascatheter opvangzak vernieuwen, stomazak vernieuwen,wondverband dat lichaamsvocht bevat verschonen. Dit voordat patiënt overgeplaatst wordt naar de verpleegafdeling (i.v.m. de nog chemotherapeutische besmette excretie / transpiratie van die dag). Indien patiënt 7 dagen besmet is, gebeurt bovenstaande op de afdeling.
Opmerkingen Vaak komen de patiënten terug van de operatiekamer met gastrostomiekatheter, jejunostomiekatheter, suprapubische katheter, CVL, wonddrains en epiduraalkatheter. Chemotherapie in de buikholte heeft als voordeel dat er slechts zeer weinig van in de bloedbaan komt. De bijwerkingen zijn gering en men kan een hogere dosis toedienen met meer kankerdodend effect tot gevolg. De patiënten worden niet kaal van de chemotherapie. Meestal na ongeveer 2 weken ontslag naar huis. Sommige patiënten moeten naast de HIPEC operatie ook nog een gewone chemotherapie intraveneus of oraal, binnen 6 weken na de operatie ondergaan. Mediale 5 jaars overleving is ongeveer 40%. Doorgaans is er sprake van een goede kwaliteit van leven. Bijlagen Voorzorgsmaatregelen bezoek Het bezoek dient bij binnenkomst op de IC de normale handdesinfectie toe te passen. Indien bezoek geen lichamelijk contact heeft met de patiënt zijn geen verdere voorzorgsmaatregelen nodig. Bij aanraken van de patiënt dienen er nitrill handschoenen gedragen te worden door het bezoek. Tijdens de besmette periode mag de patiënt niet door bezoekers gezoend worden. Specifieke aandachtspunten na HIPEC-operatie Hoeveel dagen zijn de excreta van patiënt besmet? 2 dagen of 7 dagen. Onder besmette excreta wordt verstaan: URINE, MAAGINHOUD, DRAINVOCHT, BLOED, WONDVOCHT, ONTLASTING, SPEEKSEL, SPUTUM en TRANSPIRATIEVOCHT. besmet materiaal voor de stomerij moet in de daarvoor bestemde groene zak worden verpakt. Deze liggen in de vuile dienst. (denk hierbij aan de polsbanden, blauwe/gele kussenhoezen etc.) Patiënt draagt struvakousen totdat patiënt kan mobiliseren (lopen buiten bed). De verpleegkundige past de isolatiemaatregelen toe met plastic schort en handschoenen Indien er spatgevaar is zoals bij het wisselen van de urinezak en/of drainzakken + tracheaal uitzuigen, beschermt de verpleegkundige zichzelf door het dragen van: isolatieschorten chemotherapie, nitril handschoenen en een spatbril. Distributielijst Auteur: mw. Meijer Verantwoordelijk medicus: mw. drs. M. Hilkens