Verslag van de informatiebijeenkomst voor de woonbootbewoners van de projectgebieden: Centrum IX: Kattenburgergracht, Kattenburgerplein, Oostenburgergracht, Wittenburgergracht Joan Muyskenweg: Joan Muyskenweg 18 A t/m F Prins Hendrikkade Steiger 0 en 1: Prins Hendrikkade 500 t/m 510, Oosterdok 3, 10 en 30 t/m 38 (even) Projectbureau Schoonschip d.d. 17 december 2015 Openbare Bibliotheek, Oosterdokskade 143 te Amsterdam Aanwezig: Van Projectbureau Schoonschip: Henny van Gellekom (projectleider), Marleen Hulshoff (projectsecretaris) en Ronald Roozeboom (projectleider AGV/ Waternet) Leveranciers/ installateurs: KSB, Riool-fix, Winder pomptechniek Bewoners 1. Opening Henny van Gellekom heet de bewoners welkom en legt de opzet van de avond uit. Omdat er bewoners uit meerdere projectgebieden aanwezig zijn wordt er kort ingegaan op de relevante informatie per projectgebied voor aansluiten van de woonboot op de riolering. Voor bewoners uit het projectgebied Centrum IX is een deel van de informatie al eerder besproken. Projectbureau Schoonschip is op de hoogte van de plannen voor herinrichting van het gebied rond het Oosterdok, waar de woonboten uit projectgebied Prins Hendrikkade Steiger 0 en 1 liggen. Tijdens de informatiebijeenkomst zal niet ingegaan worden op deze herinrichting. Bewoners kunnen hiervoor rechtstreeks contact opnemen met Stadsdeel Centrum van de gemeente Amsterdam. Verder wordt ingegaan op het vervolg van het aansluittraject (fase 2 en 3). Na de presentatie kunnen de bewoners bij de aanwezige installatiebedrijven en leveranciers terecht met vragen over hun schouwrapport of over pompinstallaties en werkzaamheden ten behoeve van de aansluiting van hun woonboot op de riolering. Hierbij is opgemerkt dat het de bewoners uiteraard vrij staat ook andere installateurs, die niet aanwezig zijn op deze bijeenkomst, te benaderen voor advies en/ of werkzaamheden aan boord. 2. Projectbureau Schoonschip Projectbureau Schoonschip is ontstaan uit een samenwerking tussen Rijkswaterstaat Noord- Holland (RWS) en het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV), dat in deze vertegenwoordigd wordt door Waternet. Het samenwerkingsproject heeft als doel de lozingen vanuit woonboten op het oppervlaktewater te doen (laten) beëindigen door de woonboten te laten aansluiten op de riolering. Het projectbureau is voornamelijk in het leven geroepen om woonbootbewoners hierbij te ondersteunen door voorlichting. Projectbureau Schoonschip is bereikbaar via: telefoonnummer 020-5850 550 (telefoondienst) per e-mail: info@projectbureauschoonschip.nl.
Veel informatie is te vinden op de website: www.projectbureauschoonschip.nl waar, behalve algemene informatie over het project, ook actuele ontwikkelingen in lopende projectgebieden op geplaatst wordt. 3. Wettelijk kader De Europese wet- en regelgeving is in Nederland uitgewerkt in een aantal wetten en besluiten. In eerste instantie zijn de regels met betrekking tot lozing van huishoudelijk afvalwater vastgelegd in het Lozingenbesluit Wvo huishoudelijk afvalwater (1997). In het Lozingenbesluit werd bepaald dat alle ongezuiverde lozingen van huishoudelijk afvalwater op oppervlaktewater uiterlijk 1 januari 2005 beëindigd moesten zijn. Deze doelstelling bleek in de praktijk echter niet haalbaar. Met het oog op de bijzondere situatie van woonbootbewoners, is in het per 1 januari 2008 van kracht geworden Besluit lozing afvalwater huishoudens 1 een aparte regeling getroffen voor de beëindiging van lozingen vanuit woonschepen op oppervlaktewater. Dit besluit maakt een tijdelijke ontheffing van het lozingsverbod mogelijk indien er een concreet plan van aanpak met een duidelijke tijdslimiet is. In de gemeente Amsterdam zijn, afhankelijk van het gebied, zowel AGV als RWS het bevoegd gezag met betrekking tot het waterkwaliteitsbeheer van het oppervlaktewater. Daarnaast liggen er ook woonboten in het beheergebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland (Rijnland) en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK). De in dit betreffende projectgebied (Centrum IX, Joan Muyskenweg en Prins Hendrikkade steiger 0 en 1) aangeschreven woonboten liggen in oppervlaktewater waar AGV het bevoegd gezag is. De gemeente heeft de zorgplicht voor het transport van afvalwater (lees: de aanleg van riolering). De lozer moet zijn binnenhuisriolering op orde hebben en kunnen aansluiten op het riool als deze binnen 40 meter van een lozingspunt ligt. 4. Uit te voeren werkzaamheden De werkzaamheden zijn te onderscheiden in: a. uit te voeren door de lozer: - aan boord: leidingen centraliseren - plaatsen pomp en maken wanddoorvoer - aanbrengen verbindingsslang tussen pomp en walaansluiting b. uit te voeren door de gemeente: - aanleg riolering tot aan de wal; - realisatie individueel aansluitpunt in de kademuur per woonark In Amsterdam wordt de aanleg van de riolering planmatig en waar mogelijk, gerealiseerd in combinatie met andere werkzaamheden van het stadsdeel in het betreffende gebied. De voorlichting van het projectbureau beperkt zicht tot de aansluiting van de woonboot op de riolering en met name de installatie aan boord. Voor vragen of opmerkingen over werkzaamheden van de gemeente kunnen bewoners zich rechtstreeks richten tot het stadsdeel. Voor vragen over de (aanleg van) riolering in de kade dient contact opgenomen te worden met Waternet. In opdracht van de gemeente maakt Waternet per woonboot een aansluitpunt waarop kan worden aangesloten op de gemeentelijke riolering. Het projectbureau volgt de planning van deze werkzaamheden zo goed mogelijk bij het starten met de informatie naar bewoners over de boordvoorziening. Er wordt/is een rioolleiding aangelegd waarop iedere boot zijn eigen 1 gepubliceerd in Staatsblad 468, 2007, te lezen via overheid.nl
aansluitpunt zal hebben. Het aansluitpunt loopt via een pijp uit op een put die is voorzien van een afsluitkraan met balkeerklep. Een vuilwaterpomp is nodig om het afvalwater weg te pompen uit de woonboot. De rioolvoorzieningen voor de woonboten in het projectgebied Centrum IX (Kattenburgerplein, Kattenburgerstraat, Oostenburgergracht en Wittenburgergracht) en Joan Muyskenweg 18 zijn inmiddels aangelegd. Woonboten kunnen hier aansluiten. Controleer bij aansluiten of de afsluiter in de kade openstaat. Volgens de huidige planning zal de aanleg van riolering voor de woonboten Prins Hendrikkade en Oosterdokskade najaar 2016 plaatsvinden. 5. Pompinstallatie Er wordt uitgegaan van een pomp met een vrije doorlaat. Een versnijdende pomp is in de regel niet nodig. In voorkomende gevallen bestaat de kans dat een versnijdende pomp toch nodig is. Het projectbureau adviseert bewoners om hierover goed met de installateur en Gemeente/ Waternet te overleggen. In het Programma van Eisen (PvE) staan de eisen vermeld, waaraan de installatie (pomp, wanddoorvoer, verbindingsslang etc.) tot aan de aansluiting op het riool moet voldoen om te kunnen spreken van een deugdelijke boordvoorziening. Het projectbureau benadrukt dat de installaties die in de presentatie getoond worden onder ideale omstandigheden zijn geïnstalleerd en erkent dat de werkelijkheid vaak gecompliceerder is en dat voor iedere woonboot afzonderlijk bekeken moet worden wat de mogelijkheden zijn. De afmetingen van een standaard pomp met een reservoir van 40-60 liter zijn 40x60x40 (hxbxd). Wanneer de pomp op het riool wordt aangesloten moet de afsluiter in de kade geopend zijn, anders kan het afvalwater niet worden weggepompt. Als u twijfelt of de afsluiter openstaat kunt u hierover contact opnemen met Waternet. Een aantal actieve bewoners uit een eerder voorgelicht projectgebied heeft onderzoek gedaan naar kosten en werking van de verschillende pompmerken, hun bevindingen zijn terug te vinden op de website: https://sites.google.com/a/elfferich.nl/wag-zeeburg/home. 6. Terugblik schouw Voor de informatiebijeenkomst is de bewoners uit genoemde projectgebieden de mogelijkheid geboden de woonboot kosteloos te laten schouwen. In het projectgebied Centrum IX liggen in totaal 31 woonboten waarvan ongeveer 68 % geschouwd is. Op de Joan Muyskenweg, Oosterdok en Prins Hendrikkade heeft 21% van 24 woonboten gebruik gemaakt van de schouw. Het laten schouwen van de woonboot is niet verplicht, maar bedoeld om een beeld te krijgen van de werkzaamheden die nog uitgevoerd moeten worden aan boord ten behoeve van aansluiting op de riolering. Voor het aanvragen van offertes en/of het installeren van een pomp(installatie) bent u niet gebonden aan het bedrijf dat de schouw aan boord van uw woonboot heeft uitgevoerd. Voor eventueel aanvullend technisch advies naar aanleiding van het rapport of de specifieke situatie aan boord kunnen bewoners contact opnemen met de installateur die de schouw heeft uitgevoerd of met het projectbureau.
Als bewoners na het lezen van dit verslag alsnog geschouwd willen worden kunnen zij hiervoor, mits op zeer korte termijn, contact opnemen met het Projectbureau Schoonschip. 7. Subsidie RWS en AGV hebben besloten subsidie te verstrekken voor een deel van de kosten. Dit besluit houdt verband met het feit dat de kosten voor de aansluiting bij een woonboot door de specifieke situatie in het algemeen hoger zijn dan de kosten voor een gemiddelde huisaansluiting op de vaste wal. Door de subsidieregeling worden woonbootbewoners tegemoet gekomen in deze hogere kosten. De subsidieregeling van AGV kent een maximum subsidiebedrag van 1.250,- per woonboot. AGV stelt wel eisen aan de pompinstallatie om in aanmerking te komen voor de subsidie. Deze worden beschreven in het PvE. Kijk voor overige voorwaarden voor subsidie op www.projectbureauschoonschip/subsidie. 8. Communicatie Via nieuwsbrieven probeert het projectbureau bewoners op de hoogte te houden van vorderingen in het project en uiteenlopende onderwerpen waar het projectbureau en de bewoners mee te maken hebben. De meest recente digitale nieuwsbrief (nr. 18) kunt u, evenals de eerdere nieuwsbrieven, raadplegen via de website: www.projectbureauschoonschip.nl. Het projectbureau staat open voor suggesties van bewoners met betrekking tot onderwerpen voor een artikel of aanvullende informatie over installateurs of leveranciers van pompen. Bewoners die twijfelen of Projectbureau Schoonschip over hun correcte adresgegevens beschikt kunnen deze per telefoon, post of email worden doorgegeven. 9. Planning en Handhaving (Fase 2 en 3) AGV/ Waternet is het bevoegd gezag voor het oppervlaktewater in de voorgelichte projectgebieden Centrum IX, Joan Muyskenweg en Prins Hendrikkade steiger 0 en 1. Zowel RWS als AGV is gehouden tot bestuursrechtelijke handhaving van de bepalingen uit het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Voor de bovengenoemde projectgebieden betekent dit dat na het verlopen van een uitvoeringstermijn van 12 maanden Waternet als uitvoerder van het bevoegd gezag (AGV) zal handhaven op naleving van het lozingsverbod. Deze uitvoeringstermijn die voor realisatie van een aansluiting op de riolering wordt vastgesteld start voor de bewoners in deze projectgebieden op 1 januari 2016 en loopt tot en met 31 december 2016. Dit is fase 2 van het project. Bewoners die geen gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid te schouwen aan boord, kunnen dit gegeven niet opvoeren als argument om buiten de gestelde termijn te vallen. Na 31 december 2016 zal Waternet als handhaver van het Besluit lozing afvalwater huishoudens optreden. De datum waarop er in de bovengenoemde projectgebieden niet meer geloosd mag worden op het oppervlaktewater is daarmee door het projectbureau vastgesteld op 1 januari 2017. Op deze datum gaat het handhavingtraject in. U ontvangt hierover ook een officiële brief van de afdeling Handhaving van de oppervlaktewaterbeheerder: AGV/ Waternet. Omdat veel bewoners vragen stellen over handhaving wanneer zij na afloop van de uitvoeringstermijn niet aangesloten zouden zijn, is er in de papieren nieuwsbrief van Projectbureau Schoonschip van januari 2010 veel aandacht besteed aan hoe dit proces in
zijn werk gaat. Alle verschenen nieuwsbrieven zijn te raadplegen via de website van Projectbureau Schoonschip. Vragen en opmerkingen bewoners Na aanleg van de riolering in projectgebied Centrum IX is de bestrating zeer slordig afgewerkt Projectbureau Schoonschip heeft de klacht doorgegeven aan Waternet, die verantwoordelijk is voor de aanleg van de riolering in de kade. Komt er een deksel op de put in de kade? Ja, de put wordt afgedekt met een kunststof deksel. Daarop wordt een putdeksel geplaatst van Waternet. Kan er door hevige regen of een incident zo veel druk op het riool komen te staan dat ik niet meer kan wegpompen? Nee, bij een gemengd riool kan er door regenval iets meer druk op het rioolstelsel komen. De balkeerklep zorgt ervoor dat er geen water terugstroomt. Als er veel regenwater is loopt het uit de kolken terug de straat op. De maximale druk op het riool (van ongeveer 10 cm water op straat en 85 cm in de put) komt overeen met ongeveer 0.1 bar. Een vuilwaterpomp met vermogen van minimaal 0,8 bar heeft geen probleem met wegpompen in deze situatie. Wat gebeurt er in geval van een calamiteit? Bij bijvoorbeeld stroomuitval of verstopping van de leiding is er sprake van een uitzonderlijke situatie en kan het afvalwater niet weggepompt worden. Een deugdelijke pompinstallatie heeft een reservoir van 40/60 liter om een deel van het afvalwater op te vangen, maar dit is mogelijk niet genoeg bij calamiteiten. Geadviseerd wordt daarom de boordinstallatie te voorzien van een overstort (bijvoorbeeld via de ontluchtingsleiding of een oude standpijp). In geval van calamiteiten (wel direct melden bij de storingsdienst van Waternet 0900 9394) kan hiervan tijdelijk gebruik gemaakt worden. Is het niet beter om de afsluiter op de pomp aan de buitenkant van de boot te plaatsen? Dit is afhankelijk van de situatie. Als het een schip betreft dat zeer regelmatig gaat varen zou dit een handige oplossing zijn om makkelijk af te koppelen zonder dat er veel water terugstroomt uit de walslang. Wanneer is een versnijdende pomp nodig? Bij overbrugging van een lange afstand (>200 m) door een leiding met een zeer kleine diameter (<40 mm ) kan een versnijdende pomp wenselijk zijn. Dit is in de bovengenoemde projectgebieden niet het geval. Hier volstaat een pomp met een vrije doorlaat. Hoe groot moet het gat voor de ontluchting van de pomp zijn? 50 mm, het betreft zowel ontluchting als beluchting van de pomp. Waar moet de ontluchtingspijp worden aangelegd? De bewoner mag zelf bepalen op welke plaats de ontluchtings- en beluchtingsleiding de woonboot verlaat.
Moet ik een extra elektra- groep aanmaken? Het wordt aangeraden een aparte groep voor de pomp aan te leggen omdat de pomp kleine pieken maakt in het stroomverbruik waardoor andere apparaten/ lampen even kunnen haperen. Een aparte groep is niet noodzakelijk. Tip van een bewoner: als het licht van de badkamer of het toilet op dezelfde groep geplaatst wordt is er een aanvullende indicatie voor het functioneren van de pomp, Wanneer het licht bij de douche niet aangaat dan is het de moeite waard om het functioneren van de pomp te controleren. Zijn er ook pompen met softstart? Dit wordt door leveranciers afgeraden omdat er snel voldoende druk behaald moet worden om het water door de kleppen het riool in te pompen. Wat is het gemiddelde verbruik van een pomp? De pomp en het verwarmingslint verbruiken stroom. Omdat de pomp niet de hele dag aanstaat valt het stroomverbruik mee. In een gezin van vier personen wordt gemiddeld 600 liter per dag verbruikt (150 liter per persoon) en zal een pomp die aanslaat wanneer het reservoir voor 40 liter gevuld is 15 keer aanslaan gedurende ±10 seconden; totaal ongeveer 3 minuten per dag. Een pomp die 1.5 KW per uur verbruikt, zal dus per dag ongeveer 75 Watt (0.075 KW) verbruiken bij een gemiddeld waterverbruik van een gezin met vier personen. Het thermolint verbruikt tussen 12 en 25 Watt per meter per uur, (0.012/ 0.025 KW). Deze kosten worden alleen gemaakt wanneer het vriest. Een kilowattuur kost op dit moment ongeveer 23 eurocent. Wanneer mag ik subsidie aanvragen Als de pomp is geïnstalleerd, in werking is en aangesloten is op de stedelijke riolering. Bovendien moet de installatie voldoen aan de gestelde eisen in het PvE. Bij ondertekenen van de aanvraag geeft u AGV/Waternet toestemming om de installatie te controleren. Waternet doet dit door middel van steekproeven. Als ik geen subsidie van AGV heb aangevraagd, hoeft de installatie dan ook niet gecontroleerd te worden? Waternet/ AGV zal dan niet controleren of de installatie voldoet aan de gestelde eisen in het PvE die gelden voor de uitkering van de subsidie. Het verbod om te lozen op het oppervlaktewater zal echter wel blijven gelden. Waternet zal hierop controleren en handhaven. Als er reden is om aan te nemen dat er na de uitvoeringstermijn van 12 maanden nog geloosd wordt op het oppervlaktewater kunnen de handhavers een controle aan boord afdwingen. Blijven er nog woonboten over die niet aangesloten hoeven te worden op de riolering? In principe niet. De wet stelt dat er niet meer geloosd mag worden op het oppervlaktewater. Bij uitzondering, bijvoorbeeld door een geplande herinrichting, kan een gemeente tijdelijk uitstel vragen bij de oppervlaktewaterbeheerder voor een bepaald gebied. En als in een bepaald gebied de aanleg van een riolering niet mogelijk zou zijn of alleen tegen zeer hoge kosten, dient de gemeente andere oplossingen te zoeken om ongezuiverd lozen op oppervlaktewater te voorkomen (bijvoorbeeld middels de aanleg van een iba). Met dank aan alle aanwezigen en de afspraak dat de bewoners een verslag van de bijeenkomst toegestuurd krijgen en ook op de website kunnen raadplegen, sluit Henny van Gellekom het plenaire gedeelte van de bijeenkomst af.