UITVOERINGSPLAN AANSLUITEN NIET-GERIOLEERDE PANDEN

Transcriptie

1 Gemeente Den Haag Ons kenmerk DSB/ RIS124451_03-FEB-2005 UITVOERINGSPLAN AANSLUITEN NIET-GERIOLEERDE PANDEN HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, Besluit: I. in te stemmen met de invoering van een verbrede zorgplicht (dit in samenwerking met het Hoogheemraadschap van Delfland); II. 24 panden op de riolering aan te sluiten en 27 panden te voorzien van een Individuele Behandeling voor Afvalwater (IBA); III. de kosten ad ,00 te dekken uit begrotingsfunctie 722 (Riolering en Waterzuivering) programma Water. Den Haag, 1 februari 2005 Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de burgemeester, D.M.F. Jongen W.J. Deetman Postadres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Telefoon: Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: Internetadres:

2 DSB Toelichting 1. Inleiding Landelijk wordt al jaren getracht om de ongezuiverde lozingen van afvalwater in het buitengebied te saneren. De sanering komt voort uit de verscherpte eisen die aan lozers worden gesteld in de milieuwetgeving (met name het Lozingenbesluit Huishoudelijk Afvalwater en het Lozingenbesluit Bodembescherming). Den Haag heeft nog 64 panden die niet zijn aangesloten op de riolering en waarvan de aansluitkosten door de ligging van de panden uitzonderlijk hoog zijn. Uit het oogpunt van duurzaamheid zijn ook in Den Haag ongezuiverde lozingen van huishoudelijk afvalwater niet gewenst. In augustus 1999 heeft het college daarom een plan van aanpak aansluiten niet-gerioleerde panden vastgesteld. Dit uitvoeringsplan is hiervan een nadere uitwerking rekening houdend met de nieuwe ontwikkelingen en regelingen die zich op dit terrein voordoen. Inmiddels zijn na de uitvoering van stedelijke ontwikkelingsplannen, na individuele verbouw of nieuwbouw een aantal panden en objecten verdwenen of op nieuwe riolering aangesloten. De strandtenten van het Zuiderstrand zijn met een bijdrage van de exploitanten van drukriolering voorzien. Daarnaast hebben zich als gevolg van de gemeentelijke herindeling nieuwe niet-gerioleerde objecten aangediend. De gemeente heeft in 2004 een geactualiseerde inventarisatie van de ongerioleerde afvalwaterlozingen gemaakt en nieuwe kostenramingen van de sanering. 2. Ontwikkelingen in de wettelijke regelingen Oude situatie: Op grond van de Wet Milieubeheer heeft de gemeente een zorgplicht voor het doelmatig inzamelen en transporteren van afvalwater. In feite komt dit neer op een rioleringsplicht. Deze wet biedt de provincie de mogelijkheid om de gemeente buiten de bebouwde kom ontheffing te verlenen van de aansluitplicht op de riolering. Bij ontheffing is de particuliere lozer zelf verantwoordelijk voor het treffen en in werking houden van een alternatieve voorziening (septic tank, individuele behandeling van afvalwater [I.B.A.]). Het te treffen voorzieningenniveau is als gevolg van de milieuwetgeving aangescherpt. De provincie heeft voor de gemeenten een ontheffingenbeleid voor het buitengebied (buiten de bebouwde kom) vastgesteld. Hierin zijn financiële criteria vastgelegd waarbij tot rioleren moet worden overgegaan als de rioleringskosten lager zijn dan de financiële criteria. Als de kosten hoger zijn wordt ontheffing verleend. Voor de provincie Zuid-Holland liggen de financiële criteria tussen 8.200,00 en ,00 per aansluiting afhankelijk van de milieueisen die aan het betreffende gebied worden gesteld (niet kwetsbaar, kwetsbaar en zeer kwetsbaar gebied). Voor lozingen binnen de bebouwde kom kan de provincie geen ontheffing verlenen. Brede zorgplicht: een extra mogelijkheid Vanwege de hoge kosten die sommige burgers zouden moeten maken voor IBA s, de ongelijkheid die dit met zich meebrengt en de grote provinciale verschillen in ontheffingenbeleid, heeft de minister van VROM als extra mogelijkheid een brede zorgplicht geïntroduceerd, waarbij de gemeente de regierol voor het saneren van lozingen van huishoudelijk afvalwater in het buitengebied vervult.

3 DSB De verbreding van de zorg heeft betrekking op het inzamelen en transporteren van afvalwater naar een individuele behandeling van afvalwater (IBA) in het geval dit als doelmatiger wordt beoordeeld dan het gebruik van riolering. Met in achtneming van de door de provincie vastgestelde milieukwaliteitsniveaus krijgt de gemeente de keuzevrijheid in de aan te leggen voorzieningen. Hierbij neemt de overheid (gemeente of waterkwaliteitsbeheerder) de zorg voor het zuiveren van het afvalwater van de burger over. Bij het invoeren van de verbrede zorgplicht hoeft geen ontheffing te worden gevraagd aan de Provincie. Als de gemeente niet kiest voor deze verbrede zorgplicht dan wordt teruggevallen op het reguliere provinciale ontheffingenbeleid. In de Handreiking afvalwater buitengebied van september 2004 stelt het ministerie van VROM dat de gemeenten duidelijkheid moeten geven over het al dan niet toepassen van de verbrede zorgplicht en over de termijnen waarbinnen de sanering wordt gerealiseerd. Deze duidelijkheid is nodig zodat de betrokken lozers weten wat er van hen wordt verwacht. Het Rijk werkt aan een inhoudelijke aanpassing en vereenvoudiging van de Lozingenbesluiten waarbij de ingezette lijn van meer vrijheid voor de lagere overheden binnen bepaalde milieuhygiënische randvoorwaarden wordt uitgewerkt. De vereenvoudiging houdt in dat in plaats van de meerdere besluiten die op dit moment hier betrekking op hebben in de toekomst nog slechts één besluit afvalwater huishoudens geldt. 3. Keuze in de Haagse situatie De 64 Haagse ongerioleerde panden zijn gesitueerd binnen de bebouwde kom. De status van de bebouwde kom heeft de gemeente gekozen uit het oogpunt van verkeersveiligheid en dit neemt niet weg dat een deel van de niet-gerioleerde panden wat betreft de aanleg van riolering en de ligging ten opzichte van overige bebouwing geheel vergelijkbaar is met buitengebied. De kosten van aansluiten op de riolering zijn voor bijna alle panden fors hoger dan de provinciale ontheffingscriteria die gelden voor het buitengebied. De provincie Zuid-Holland heeft aangegeven dat het provinciale rioleringsbeleid buitengebied en de bijbehorende ontheffingen van toepassing zijn buiten de bebouwde kom. De gemeente heeft geen ongerioleerde panden buiten de bebouwde kom en hoeft daarom bij de provincie geen aansluitplan in te dienen of ontheffing aan te vragen. Mits doelmatig, weloverwogen en overeengekomen met waterkwaliteits- en bodembeheerder zal de provincie geen bezwaar maken tegen het in bepaalde situaties toepassen van IBA s binnen de bebouwde kom. De jaarlijkse lasten van het toepassen van IBA s (aanleg, beheer, onderhoud, controle) zijn veel lager dan die van de meeste te maken rioolaansluitingen. Gegeven de goede zuiveringsrendementen van de betere IBA s is voor veel niet-aangesloten panden uit het oogpunt van milieurendement de toepassing van IBA s doelmatiger dan de aanleg van riolering. Het hoogheemraadschap van Delfland heeft op 25 november 2004 een programma vastgesteld voor aanleg en beheer van IBA s in samenwerking met de gemeenten. De voorbereiding van het programma heeft in ambtelijk overleg met belanghebbende gemeenten plaats gevonden. Delfland coördineert de uitvoering van het programma, koopt de IBA s collectief in en neemt beheer en onderhoud van de IBA s op zich. Delfland subsidieert de gemeente per IBA 3.500,00 van de aanlegkosten, dit zijn de extra kosten voor het toepassen van een IBA met het hoogste zuiveringsrendement ten opzichte van het wettelijk voorgeschreven minimum.

4 DSB In het programma wordt de gemeente eigenaar van de IBA en heft rioolrecht. De ge meente is het bevoegd gezag van de lozing van huishoudelijk afvalwater op de IBA. Delfland beheert de IBA, heft zuiveringsheffing en is bevoegd gezag voor de lozing vanuit de IBA op het oppervlaktewater. Voor de perceeleigenaar is de keuze om mee te doen een vrijwillige. In een overeenkomst worden verplichtingen van perceeleigenaar, gemeente en Delfland vastgelegd. Ook wordt door de partijen een opstalovereenkomst getekend. De burger betaalt voor een lozing op een IBA evenveel als voor een lozing op de riolering. Als niet wordt meegedaan is de lozer zelf verantwoordelijk voor aanleg en beheer van de vereiste minimum zuiveringsvoorzieningen uit de Lozingenbesluiten. Het bevoegd gezag van deze besluiten (DSB/Milieu en Vergunningen voor bodemlozers en het hoogheemraadschap van Delfland voor lozingen op het oppervlaktewater) ziet hier op toe. In maatwerkoverleg hebben Delfland en de gemeente Den Haag aan de hand van aansluitkosten, functie van de omgeving, kwetsbaarheid van bodem en water, ambitieniveau voor het betreffende gebied in het Waterplan en de milieubelasting per individueel geval een keuze gemaakt tussen de aanleg van riolering of IBA. Als resultaat van dit maatwerkoverleg wordt nu voorgesteld om met het hoogheemraadschap een overeenkomst te sluiten voor aanleg, onderhoud en beheer van een 27-tal IBA s. Dit bespaart ruim ,00 ten opzichte van de aanlegkosten voor riolering. Voor een 24-tal andere panden in een min of meer bebouwde omgeving of met relatief lagere aansluitkosten wordt als resultaat van het maatwerkoverleg voorgesteld om aan te sluiten op de riolering. Voor zover de aanlegkosten de in het provinciale beleid bepaalde maximale gemeentelijke bijdrage van ,00 per rioolaansluiting overtreffen betaalt Delfland voor de waterlozers een bijdrage tot een maximum van 4.538,00. Een 13-tal panden zal binnen een periode van ten hoogste 4 jaar in het kader van grootschalige nieuwbouw worden afgebroken of op de riolering aangesloten. Tussentijds investeren in een IBA wordt voor deze panden niet doelmatig bevonden. Met de keuze voor de verbrede zorgplicht en de introductie van IBA s in gemeentelijk eigendom moeten nog enkele aanpassingen gemaakt in de gemeentelijke rioolaansluitverordening en in de rioolrechtverordening. 4. Kostenverdeling particulier - gemeente Bij drukriolering of een IBA zijn de kosten van de rioolleiding vanuit de gevel naar het overnamepunt bij de pompput of IBA voor rekening van de particulier. De eventueel benodigde kosten om zich te ontdoen van hemelwater of kosten om hemelwater vanuit het pand te scheiden van huishoudelijk afvalwater zijn voor de particulier. Ook de eventuele kosten van het buiten werking stellen van de bestaande septic tank zijn voor de particulier. 5. Vrijwillige deelname, handhaving en deelnamegerechtigheid Deelname van de particulieren aan het aansluitprogramma is op vrijwillige basis. In het geval dat de particulier weigert mee te doen, dient deze zelf te voldoen aan de wettelijke vereisten van het betreffende Lozingenbesluit.

5 DSB Indien niet aan de wettelijke vereisten wordt voldaan zal het bevoegd gezag (voor lozingen in de bodem is dit de gemeente DSB, Milieu en Vergunningen, voor lozingen op oppervlaktewater Delfland) handhavend optreden. Het saneren van de lozingen van huishoudelijk afvalwater is een gevolg van het in werking treden van de Lozingenbesluiten en de daarin genoemde overgangstermijnen. Het door en op kosten van de gemeente aansluiten van niet-gerioleerde panden is een eenmalige actie bestemd voor die panden die vóór het in werking treden van de verscherpte Lozingenbesluiten konden volstaan met het lozen op een septic tank en waarvan de aansluitleiding naar het gemeentelijke riool langer dan 40 meter dient te zijn 6. Niet-aangesloten woonboten De 38 niet (meer) op de riolering aangesloten woonboten zijn op geringe afstand van de gemeentelijke riolering gelegen. De lozingen uit deze woonboten zijn sinds het laatste aansluitprogramma in de jaren 80 niet meer toegestaan en vallen ruim binnen het 40 meter criterium uit het Lozingenbesluit. Deze woonboten zijn in 2004 door het Hoogheemraadschap van Delfland, als bevoegd gezag van het Lozingenbesluit Huishoudelijk afvalwater, aangeschreven met het verzoek een rioolaansluiting aan te vragen bij de afdeling Riolering van de gemeente. Hieraan hebben slechts twee woonbooteigenaren gehoor gegeven, waarna één aansluiting wordt gerealiseerd. Voordat tot aansluiten kan worden overgegaan dient in eerste instantie door Delfland meer druk op de betreffende eigenaren uitgeoefend te worden. 7. Kosten, kostendekking en planning De kosten van het aansluiten van 24 panden op de riolering worden geraamd op ,00, de kosten van het aansluiten van 27 panden op een IBA op ,00. Omdat het gaat om een wettelijke verplichting, is de voorbereiding van de 24 rioolaansluitingen al in een gevorderd stadium, waarbij in 2005 tot aansluiting kan worden overgegaan. Het hoogheemraadschap heeft aangegeven de aanleg van de IBA s in Den Haag in 2005 voor te bereiden en in 2006 uit te voeren. Er wordt van uitgegaan dat de aansluitingen uiterlijk in 2007 gereed zullen zijn. Door een herfasering kunnen de kosten ad ,00 gedekt worden uit begrotingsfunctie 722 (Riolering en Waterzuivering) programma Water, in de periode 2005 tot en met Door deze herfasering wordt er in 2005 minder riool vervangen. Het inhalen van de daardoor ontstane achterstand bij de rioolvervanging wordt betrokken bij de behandeling in het college van het Gemeentelijk Rioleringsplan