Nota Procedure Conflictbeslechting raadsinformatiebrief inzake alternatieve vormen van geschiloplossing



Vergelijkbare documenten
Wijze van afhandelen van bezwaarschriften door Gedeputeerde Staten CBE Inleiding

Datum initiatiefvoorstel

Bezwaarschriftenprocedure

Rapport. Oordeel. Datum: 18 april 2017 Rapportnummer: 2017/053

tegen een besluit Adressen en telefoonnummers Bezoekadres Gemeentekantoor Oranjeplein 1, Pijnacker Postadres Postbus 1, 2640 AA Pijnacker

ui ii hu ii ii ui ii H n I II

De bezwaarprocedure van de gemeente Helmond

JAARVERSLAG COMMISSIE BEZWAARSCHRIFTEN 2016/2017. Gemeente Losser

Rapport. Rapport betreffende een klacht over het college van burgemeester en wethouders van Halderberge. Datum: 24 mei Rapportnummer: 2013/057

Bezwaar en beroep februari 2013

Jaarverslag Commissie van advies voor de bezwaarschriften van de gemeente Papendrecht

*Z006BB2F632* documentnr.: INT/G/14/07582 zaaknr.: Z/G/14/08602

: 29 september : Wet rechtstreeks beroep Awb

BEZWAARSCHRIFTENCOMMISSIE Awb DELFLAND secretariaat : Postbus 3061, 2601 DB Delft telefoon : fax :

gelezen het advies van de ondernemingsraad d.d.; 15 juni 2016, vast te stellen de navolgende Interne Klachtenregeling 2015;

"Ik woon nu bijna 3 jaar in Wassenaar en ben zeer verbolgen over de wijze waarop u met uw burgers omgaat:

Inzet van middelen: Er zijn geen financiële en/of personele consequenties verbonden aan dit voorstel

Klachtenregeling. Directeur De directeur van Pool Management & Organisatie b.v.

COMMENTAAR OP HET WETSVOORSTEL BEVORDERING VAN MEDIATION IN HET BURGERLIJK RECHT VAN 25 APRIL 2013

Bezwaarprocedure Eindhoven, oktober 2016

VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND

Regeling Geschillen- en Bezwarencommissie Orionis Walcheren WSW

Mediation in goed overleg tot een oplossing komen

Betrekken omgeving bij ruimtelijke initiatieven

Jaarverslag Commissie voor bezwaarschriften

: Coördinatieregeling ruimtelijke besluiten. Beslispunt(en): 1. De coördinatieverordening Wro gemeente Woensdrecht vaststellen

Datum 2 november 2016 Betreft Beantwoording Kamervragen van het lid Omtzigt over het telefonisch intrekken van bezwaren

B en W Adviesnota ADVIES

Concluderend kan worden gezegd dat het dagelijks bestuur vraagt om een nadere duiding van de artikel 28 Wgr-procedure.

JAARVERSLAG 2011 COMMISSIE VOOR BEZWAARSCHRIFTEN HEEMSTEDE

Reglement bezwaarprocedure SVWN

Dank voor uw brief en uw belangstelling voor ons streven om de ontwikkeling van het Dorpshart op een goede wijze af te ronden.

Reglementen en verordeningen - Verordening rechtsbescherming

Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen

Klachtenregeling Gezinsbegeleiding autisme

Mediation en conflictoplossing

Raadsvoorstel 48 Vergadering 27 juni Gemeenteraad. Onderwerp : Verordening behandeling bezwaarschriften Helmond 2017.

". gemeente Bronckhorst

Purmerend, Aan de gemeenteraad van Purmerend, Inleiding en probleemstelling: U ontvangt hierbij voor de 2 e

Gepubliceerd in Staatscourant 17 september 2007, nr. 179 / pag. 11

Reactie internetconsultatie integrale geschillenbeslechting sociaal domein

Mediation bij Onderwijsgeschillen

Duidelijkheid, geen Bezwaar!

Behandeld door: Onderwerp: Dossiercode: Bijlagen: Verzonden:

Rapport. Datum: 18 oktober 2001 Rapportnummer: 2001/325

Beantwoording schriftelijke vragen D66 over afdoening bezwaarschriften

Verordening behandeling bezwaarschriften Orionis Walcheren Ambtenaren

Rapport. Rapport over een klacht over het college van burgemeester en wethouders van Beesel. Datum: 11 maart Rapportnummer: 2011/086

Jaarverslag klachtenbehandeling

Rapport. Datum: 15 december 2008 Rapportnummer: 2008/303

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Reglement behandeling bezwaarschriften politie 2015

VERORDENING bezwaarschriften 2011

Jaarverslag 2014 Commissie van advies voor de bezwaarschriften van de gemeente Papendrecht

Behandeling bezwaarschrift Gemeente Zaanstad, Dienst Stadsbedrijven

Rapport. Rapport over een klacht betreffende het Ministerie van Defensie uit Den Haag. Datum: 20 november Rapportnummer: 2011/341

Uitvoeringsreglement Commissie van Beroep Kenniscentrum Kraamzorg

Gezien de statenbrief van Gedeputeerde Staten d.d.., nr.., betreffende de vaststelling van de Verordening rechtsbescherming Gelderland 2016;

Klacht over uw provincie?

Uitvoering bezwaaradviescommissie

PROCEDURE KLACHTEN EN GESCHILLEN

Klachtenregeling NPO. conform Hoofdstuk 9 Algemene Wet Bestuursrecht

Gelet op de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht (hierna Awb) en de Gemeentewet;

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders; gelet op de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht en de Gemeentewet;

Regeling Geschillen- en Bezwarencommissie Orionis Walcheren WSW

b e z w a a r m a k e n

Wat u moet weten bij het indienen van een bezwaarschrift tegen een besluit van de gemeente? 1 Wanneer kunt u bezwaar maken? 3 Hoe maakt u bezwaar?

Rapport. Oordeel: Gegrond. Datum: 27 september 2016 Rapportnummer:2016/087

Gemeente Gennep. Jaarverslag Commissie Bezwaarschriften Gennep 2016

Beleidsregels proceskosten en wegingsfactoren bij fiscale procedures

Olst-Wijhe, 2012 doc. nr.: Jaarverslag commissie van advies voor de bezwaarschriften 2011 gemeente Olst-Wijhe

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal

INHOUDSOPGAVE. Bezwaarschriftencommissie. Jaarverslag Inleiding

Deelsessie 14: De Kwaliteit van de Bezwaarschriftencommissies. Dick Bosgieter en Hans Slooijer

Aankondiging van standaardverlenging termijn bij afdoening bezwaarschriften Gemeente Zaanstad Domein Bedrijfsvoering Afdeling Juridische Zaken

Bezwaar en beroep bij milieubesluiten

Klachtenregeling Medische Eerstehulpverleners Stam Groningen en Drenthe waaronder Competentie Rayon CR 028

Jaarverslag Jaarverslag Adviescommissie voor de bezwaarschriften kamer sociale aangelegenheden gemeente Bergen op Zoom

gemeente Steenbergen min mi ii nun iiii BM

Referentie: Klachtenregeling Zorginstituut Nederland. De Raad van Bestuur van Zorginstituut Nederland,

Interne Klachtenregeling gemeente Valkenswaard 2011

Jaarverslag klachtenbehandeling

Rapport. Datum: 12 juni 2006 Rapportnummer: 2006/208

****, SINT-MICHIELS%STEL

Sociale Dienst Walcheren

...arbeidsconflict? mediation!

Handleiding vergoeding kosten bezwaar en administratief beroep

Commissie Bezwaarschriften Jaarverslag 2014 Orionis Walcheren

Rapport. Datum: 8 juni 2006 Rapportnummer: 2006/197

ECLI:NL:RBSHE:2011:BQ2099

Lantaarnpaal staat in de weg Gemeente Weesp Beheer en beleid

Jaarverslag 2007 Commissie Bezwaar en Beroep Inleiding

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 20 oktober 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

Mediation en bestuursrecht Congres vereniging gemeente mediation 12 november 2010

ezwaarschrift ndienen?

De rechtbank heeft zich onbevoegd verklaard kennis te nemen van het geschil, omdat sprake zou zijn van een nieuw primair besluit.

Olst-Wijhe, doc. nr.: ALLE-NF. Jaarverslag commissie van advies voor de bezwaarschriften 2010

20 december 2016 Motie Commissie bezwaarschriften Pagina 1 van 5. gelezen het advies van de commissie Werken en Besturen van 30 november 2016,

Uw kenmerk Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer PG/BD FTZ sw drs. S. Windt (035)

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 18 augustus 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

Transcriptie:

uw nummer uw datum ons nummer BMO/2009/UIT/2255 onze datum 10 maart 2009 Verzonden inlichtingen bij sector/afdeling B. Spaninks BMO / Juridische Zaken en Eigendommen doorkiesnr. 0475-359620 AAN de voorzitter van de gemeenteraad bijlage(n) betreffende Nota Procedure Conflictbeslechting raadsinformatiebrief inzake alternatieve vormen van geschiloplossing Geachte voorzitter, In de raadsvergadering van 4 november 2004 is een motie ingediend door de fracties van D66, CDA en VVD betreffende alternatieve vormen van geschiloplossing. Deze raadsinformatiebrief heeft als doel de raad te informeren over de stand van zaken van de uitwerking van deze motie. Wij bieden onze excuses aan voor de verlate reactie. De motie stoelde enerzijds op de overweging dat de verhoudingen in de maatschappij verharden, hetgeen mede de afstand tussen burgers en bestuur vergroot en anderzijds op de constatering dat juridische procedures en andere vormen van bezwaar en beroep in aantal toenemen. De indieners van de motie waren van oordeel dat er niet-juridische vormen van geschiloplossing zijn en dat de aanpak langs deze weg wellicht kostenbesparend kan werken en tevens het aantal procedures kan doen afnemen. Derhalve omvatte de motie het besluit een notitie te laten opstellen die verschillende vormen van geschilbeslechting, anders dan rechtspraak, inventariseert. Middels de nota Anders dan Rechtspraak is in het jaar 2005 aan de motie uitvoering gegeven. In deze nota worden de verschillende alternatieve vormen van geschilbeslechting, anders dan rechtspraak, geïnventariseerd. De nota is voorgelegd aan de commissie AZC en is door de commissie behandeld in haar vergadering van 16 januari 2006. Tijdens de behandeling in de commissie is gebleken dat behoefte bestond aan een nadere concretere invulling door het college. Middels de nota Procedure Conflictbeslechting heeft een concretisering van de eerdere nota Anders dan Rechtspraak plaatsgevonden. Deze nota is op 18 juni 2007 akkoord bevonden door de commissie AZ. Met de procedure zoals beschreven in deze nota wordt vastgelegd wanneer en hoe de keuze voor mediation wordt bepaald. Kort samengevat houdt de procedure in dat het keuzemoment voor het al dan niet toepassen van mediation bij de ontvangst van een beroepschrift ligt. In de nota opgenomen indicatoren en contra-indicatoren gelden als leidraad bij het bepalen van de keuze voor een mediation-traject. Volledigheidshalve verwijzen wij Stadhuis, Markt 31 Postbus 900 6040 AX Roermond Telefoon (0475) 359999 Fax (0475) 337718 Rabobank 1272.86.179

Ons nummer BMO/2009/UIT/2255 Pagina 2 naar de nota Procedure Conflictbeslechting die u als bijlage aantreft. Vanuit de afdeling JZE zal aansturing plaatsvinden naar de verschillende vakafdelingen, onder andere via het juridisch overleg, zodat een organisatiebrede toepassing wordt gegarandeerd. De nota Procedure Conflictbeslechting heeft zoals gezegd als uitgangspunt dat het keuzemoment voor het al dan niet toepassen van mediation bij de ontvangst van een beroepschrift ligt. De nota laat echter onverlet dat een mediation-traject wordt voorgesteld in andere situaties, zoals bijvoorbeeld voorafgaande aan het primair besluit of na ontvangst van een bezwaarschrift. In dit kader wordt gewezen op een voorstel van Tweede-Kamerlid Ton Heerts (PvdA), gesteund door de Tweede Kamer, voor een regeling waarbij ambtenaren burgers eerst bellen voordat een besluit wordt genomen. Dit voorstel heeft onze aandacht. Wij gaan ervan uit dat de motie hiermee is afgedaan en verzoeken u deze brief door te leiden naar de leden van de raad. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Roermond, De secretaris, De burgemeester,

NOTA PROCEDURE CONFLICTBESLECHTING In de raadsvergadering van 4 november 2004 bij de behandeling van de begroting 2005 is een amendement ingediend door de fracties van D66, CDA en VVD betreffende alternatieve vormen van geschiloplossing. Met de aanname van dit amendement is besloten dat een notitie wordt opgesteld die de verschillende alternatieve vormen van geschiloplossing ( Anders dan Rechtspraak ) inventariseert. Dit amendement stoelt op de overweging dat de verhoudingen in de maatschappij verharden, hetgeen mede de afstand tussen burgers en bestuur vergroot en de constatering dat juridische procedures en andere vormen van bezwaar en beroep in aantal toenemen. De indieners van het amendement zijn van oordeel dat er niet-juridische vormen van geschiloplossing zijn en dat de aanpak langs deze weg wellicht kostenbesparend kan werken en tevens het aantal procedures kan doen afnemen. Derhalve omvat het amendement het besluit een notitie te laten opstellen die verschillende alternatieve vormen van geschilbeslechting, anders dan rechtspraak, inventariseert en de resultaten voor te leggen aan de Raadsadviescommissie AZC voor de behandeling van de begroting 2006. Middels de nota Anders dan Rechtspraak is in het jaar 2005 aan dit amendement uitvoering gegeven; deze nota is op 16 januari 2006 in de commissie AZC besproken. Tijdens de behandeling in de commissie is gebleken dat de behoefte bestaat aan een nadere, concretere invulling door het college. De commissie wil daarbij met name weten wanneer het college het gebruik van alternatieven voor geschilbeslechting (zoals mediation) wil toepassen en op welke wijze dit in de ambtelijke procedure is, of kan worden ingebouwd. Bovendien is in de commissievergadering aangegeven dat bij de commissie de behoefte bestaat aan ervaringscijfers over het gebruik van mediation. In reactie daarop heeft de burgemeester tijdens de mondelinge behandeling reeds aangegeven dat het college conflictoplossing als maatwerk ziet en er moeilijk een vaststaand recept van een bepaald middel te geven is. Het middel van mediation ziet het college als een uitbreiding van het bestaande instrumentarium voor conflictoplossing en conflictbeheersing. Daarbij is door de burgemeester tevens aangegeven dat steeds het lichtste middel gebruikt zal worden dat, gelet op de van de overheid vereiste zorgvuldigheid en afweging van betrokken belangen, om dat doel zo goed mogelijk te bereiken. Naar aanleiding van de behandeling tijdens de commissie AZC heeft het college aangegeven de afweging te borgen in ambtelijke procedures door het afwegingsmoment daarin op te nemen. Met de procedure zoals beschreven in deze nota wordt vastgelegd wanneer en hoe de keuze voor mediation wordt bepaald. Deze notitie geldt daarmee als een concretisering van de eerdere nota Anders dan Rechtspraak en is gericht op de opmerkingen van de commissie van 16 januari 2006. ---

Mediation binnen de gemeente Roermond Stand van zaken Op dit moment zijn binnen de gemeente Roermond weinig ervaringen met mediation bekend. Gemeentelijke kengetallen zijn derhalve niet beschikbaar. Wel zijn landelijke kengetallen beschikbaar van het Nederlands Mediation Instituut (NMi). Deze zijn als bijlage opgenomen. Eerdere deelname aan mediation vond plaats op verzoek van de rechtbank. Langs deze weg is onlangs inzake meerdere bezwaar- en beroepsprocedures van de heer M. een eerste mediationprocedure gehouden. De heer M. had bezwaren ingesteld tegen één sloopvergunning en een viertal bouwvergunningen van de heer K., zijn buurman. In een viertal van deze kwesties (drie bouwvergunningen en één sloopvergunning) was inmiddels een beroepsprocedure bij de rechtbank gestart. In het mediation-proces is de behandeling van deze bezwaar en beroepsprocedures gelijktijdig ter hand genomen. De rechtbank had in deze kwestie partijen benaderd met de mogelijkheid om deze zaak langs de weg van mediation te behandelen. De periode van de aanvraag van mediation tot en met de vaststellingsovereenkomst bedroeg twaalf weken. Het mediation-proces zal binnen drie maanden zijn afgerond. Zo niet, wordt de mediation als niet geslaagd aangemerkt en kan de zaak door de rechtbank worden voortgezet. Wanneer de procedures verder zouden zijn gezet langs de wegen van de rechtspraak was de verwachte duur van de procedures minimaal een half jaar per procedure (in een viertal verschillende trajecten) en de daaraan verbonden kosten zouden bij veroordeling in proces- en griffiekosten ongeveer 3000,- bedragen (buiten de ambtelijke uren). Daarbij zou het mogelijk zijn dat de uitkomsten van de verschillende procedures niet eensluidend tot hetzelfde oordeel zouden leiden. Ten aanzien van de kosten van een mediationprocedure geldt in het algemeen dat alle partijen de kosten in gelijke delen dragen. De eerste 2,5 contacturen zijn voor rekening van de rechtbank. Daarna zijn de kosten 130 per uur, exclusief BTW. Daarnaast zijn er enkele bijkomende kosten ( 50 per reisuur, exclusief BTW/ 0,27 per kilometer, exclusief BTW). In de onderhavige procedure zijn vooralsnog enkel de eerste 2,5 contacturen benut. Ten aanzien van de wijze van geschillenbeslechting kent de gemeente Roermond momenteel geen procedure. De weg van de rechtspraak geldt als standaard oplossingsrichting en is zodanig dat er niet structureel, doch enkel in uitzonderingen als hiervoor genoemd, naar andere wijzen van conflictoplossing gekeken wordt. Ten aanzien van mediation geldt dat tot op heden deze mogelijkheid bekeken wordt wanneer door een externe partij (de rechtbank of een particulier) een verzoek daartoe gedaan wordt. Primair besluit In het algemeen geldt het primair besluit als uitgangspunt van een procedure en als mogelijke startpunt van een conflict. Daarom zal een mediation-procedure zo vroeg in het traject niet de meerwaarde brengen die zij elders wel op kan leveren. Bij het nemen van het primaire besluit ligt het oordeel in handen van college of raad. Bezwaarprocedure Voor procedures en geschillen naar aanleiding van besluiten van het college en de raad geldt dat de bezwaarprocedure enkele kenmerken in zich draagt die maken dat een gebruik van mediation niet optimaal is. Dat is een gevolg van de aard van de bezwaarschriftenprocedure. De bezwaarschriftenprocedure kent uitdrukkelijk een filterfunctie. Door het bestuursorgaan dat het primaire besluit genomen heeft opnieuw, op basis van de ingediende bezwaren, naar het genomen besluit te laten kijken en een volledige heroverweging te laten uitvoeren, vindt een 2

sterke filtering van verdere procedures plaats. Dit vormde ook een uitdrukkelijk doelstelling van de wetgever bij het overeenkomstig aanpassen van de Algemene wet bestuursrecht. De burger kan zijn directe bezwaar tegen het besluit kwijt bij degene die er actief iets mee kan, te weten het verantwoordelijke bestuursorgaan. Het feit dat dit bestuursorgaan hem vervolgens hoort en daarna het besluit heroverweegt, met in acht name van zijn uitdrukkelijke bezwaren en belangen, blijkt in de praktijk aan een processuele behoefte te voorzien. Het overgrote merendeel van de bezwaren wordt niet gevolgd door een verdere procedure in beroep. Daarmee wordt in de bezwaarfase de bezwaarmaker gehoord en worden zijn belangen nadrukkelijk in een heroverweging betrokken. Daarbij is de bezwaarprocedure, zoals de beroepsprocedure, een wettelijk geschapen vorm van rechtsbescherming waaraan een gemeentelijk bestuursorgaan niet kan tornen. De verplichte rechtsbeschermingsclausules in besluiten en besluiten op bezwaar zijn daar de neerslag van. In die zin geldt de juridische procesgang nog steeds als wettelijk vereist uitgangspunt. De behandeling van bezwaren en het besluiten op bezwaren behoren tot de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan zelf. Daarmee worden ook de kosten en het termijnaspect in eigen hand gehouden. Het college is daarom van oordeel dat in ieder geval voor de afhandeling van bezwaren ook in de toekomst de weg van de bezwaarschriftenprocedure dient te worden gevolgd. Door reeds in een primair besluit de mogelijkheid van een mediation traject kenbaar te maken zou de efficiency van de bezwaarschriftenprocedure te niet worden gedaan. Ook zouden de specifieke kenmerken en voordelen van een mediation-procedure minder tot hun recht komen in een dergelijk pril stadium van een geschil. Daarbij geldt ook dat de bijzondere positie en zorgvuldigheid die een overheid bij haar besluitvorming dient te betrachten een zekere mate van formaliteit vereist. De rechtszekerheid en rechtsgelijkheid en de andere algemene beginselen van behoorlijk bestuur maken dat een overheid in bepaalde geschillen langs dezelfde lijn dient te besluiten. Vaak inderdaad ingegeven door juridische overwegingen. Het is met name ook daarom dat juist langer slepende geschillen met meer historie, waarbij meer dan enkel een rechtsoverweging speelt, eerder tot een oplossing komen met een middel als mediation. Beroepsprocedure Met betrekking tot de verdere (beroeps-)procedure geldt dat ook hier het bestuursorgaan de burger dient te wijzen op de wettelijke mogelijkheden van beroep. Het wettelijk kader dat de Algemene wet bestuursrecht schetst blijft daarmee ook hier het uitgangspunt. Wanneer de betrokkene uiteindelijk voor een dergelijk beroep kiest, door het indienen van een beroepschrift, geeft hij daarmee echter aan dat de filterwerking en de heroverweging van de bezwaarprocedure zijn onvrede met het besluit niet heeft kunnen wegnemen. Hier ligt, naar oordeel van het college, daarom het startpunt voor een eventuele keuze voor mediation. Wanneer een beroepschrift is ingediend is duidelijk dat de afstand tussen bestuursorgaan en betrokkene niet voldoende verkleind is in de bezwaarprocedure en er een substantieel verschil van inzicht tussen partijen resteert. Dit impliceert op dit moment een gerede kans op een langdurend en veeleisend juridisch geschil. Deze omstandigheid maakt dat een bewuste keuze terzake van de te volgen procedure vast onderdeel van de besluitvorming dient te zijn. Zoals reeds ten overstaan van de commissie door de burgemeester verwoordt is het college van oordeel dat het lichtst mogelijke middel dient te worden ingezet om tot een oplossing te komen. Het college is tevens van mening dat mediation een duidelijke plaats in de kaleidoscoop van gemeentelijke middelen verdient en als zodanig als mogelijkheid bekeken dient te worden. 3

Anders dan in de huidige situatie, waarin het keuzemoment bepaald wordt door een externe partij, moet een standpunt met betrekking tot deze procedure ook op een bepaald moment door het bestuursorgaan zelf worden gemaakt. Het college kiest daarom voor de navolgende procesbeschrijving voor juridische procedures. Gelet op het vorenstaande zal de bezwaarprocedure steeds als uitgangspunt gelden. Dit laat onverlet dat, op basis van de gestelde criteria ook in andere situaties, zoals bijvoorbeeld in de bezwaarfase, in zeer uitzonderlijke gevallen toch een mediation-traject wordt voorgesteld. De omstandigheden van elk individueel geval maken een dergelijke flexibiliteit in conflictoplossing noodzakelijk. Daarnaast zal het beroepsschrift het uitgangspunt zijn voor een bezinning omtrent mediation. Vanaf dat moment dient in de toekomst een procedurele keuze gemaakt te worden. Het voorstel om voor dit traject te kiezen zal gemaakt worden door de vakafdeling, daarbij zo nodig ondersteund door de afdeling JZE. Deze beschrijving houdt de mogelijkheid open om gedurende het gehele traject van besluitvorming een open standpunt in te nemen ten aanzien van mogelijkheden om conflicten te vermijden, minimaliseren of op te lossen. Wanneer langs informele weg middels een overleg tot een overeenstemming gekomen kan worden acht het college zich niet gehouden een formeel beroepsschrift af te wachten. Flexibiliteit en bewustwording van risico s zowel als van mogelijkheden zijn daarbij van essentieel belang bij het beperken en vermijden van conflicten. Naar oordeel van het college dient deze houding ten grondslag te liggen aan elke ambtelijke beoordeling of advies. STROOMSCHEMA PROCEDUREKEUZE BESLUIT BEZWAARSCHRIFT Hoorzitting Eventueel advies van commissie bezwaarschriften Op basis daarvan; heroverweging BESLUIT OP BEZWAAR Evt. BEROEPSCHRIFT Beroepschrift beoordelen op mogelijkheid / wenselijkheid mediation Vakafdeling in samenwerking met juridische zaken Aan de hand van gestelde indicatoren BEROEPSPROCEDURE MEDIATION HOGER BEROEP GESLAAGD NIET GESLAAGD (afgehandeld) 4

Vermijden van geschillen Het college onderschrijft de stelling van de commissie, zoals ook aangegeven in de eerste nota, dat naast de beheersing van geschillen het voorkomen van conflicten van belang is. Op verschillende fronten wordt vanwege het college daar een bijdrage aan geleverd. Projecten als rechtmatigheid en deregulering kennen mede als doelstelling het beter structureren en stroomlijnen van regelgeving en vermindering van administratieve lasten. Zowel met de vermindering van de hoeveelheid complexe regelgeving als met een afname van lasten (en daarmee een afname van irritatie en onvrede) bij de burger wordt tevens de grondslag voor conflicten beperkt. De attentie van het college inzake juridische control wordt nader uitgewerkt waarbinnen een inventarisatie plaats zal vinden naar de juridische producten van de gemeente en de risico s die deze producten en de procedures in zich dragen. Deze aspecten zullen meegenomen worden in de bestaande trajecten zowel als de reguliere taken en werkzaamheden van het college. Toekomst Met de vaststelling door het college zal de voorgestelde procedure, en met name het keuzemoment bij ontvangst van een beroepschrift, in werking treden. Vanuit de afdeling JZE zal aansturing plaatsvinden naar de verschillende vakafdelingen zodat een organisatiebrede toepassing gegarandeerd wordt. KEUZE VOOR MEDIATION Ten aanzien van de keuze voor mediation spelen, zoals reeds in de eerdere nota verwoord, een aantal factoren een rol. Onderstaande indicatoren en contra-indicatoren gelden als leidraad bij het bepalen van de keuze voor een mediation-traject. Wanneer een beoordeling aan de hand van deze indicatoren tot een positieve beoordeling van een mediation-traject leidt zal het college een dergelijk traject aan de reclamant voorstellen. 5

INDICATIE MEDIATION - gewenste resultaat Wanneer gestreefd wordt naar een resultaat dat middels een rechterlijke procedure niet haalbaar, althans niet te verwachten is, verdient het aanbeveling de mediationoptie te overwegen. Daarmee kan eerder een resultaat gestuurd worden in een bepaalde richting en kunnen elementen worden meegenomen die in een rechtszaak niet aan de orde kunnen komen. - belangen zijn niet juridisch Als de belangen van de gemeente op een ander vlak gelegen zijn dan een juridische geschilbeslechting biedt mediation de mogelijkheid om het gewicht aan deze factoren toe te kennen dat er vanuit de gemeente ook aan toegekend wordt. In een rechterlijke toetsing zal vanzelfsprekend de juridische beoordeling centraal staan. - termijn waarop oplossing gewenst is Gelet op de doorlooptijd van beroeps- en hoger beroepsprocedures kan in een mediationtraject een aanzienlijke tijdwinst geboekt worden. Wanneer dit een element is waaraan een hoog belang wordt toegekend kan dit feit op zichzelf reeds aanleiding geven een mediationtraject te overwegen. - duurzame relatie / - toekomstige belangen Om te vermijden dat een duurzame relatie of toekomstige belangen verstoord worden kan het wenselijk zijn mediation boven rechtspraak te verkiezen. Juridische geschilbeslechting kent per definitie verschillende standpunten die tegenover elkaar staan. In de traditionele rechtspraak wordt veeleer gezocht naar het gelijk van één van beiden dan naar een gezamenlijke oplossing voor de toekomst. Daarin ligt een belangrijk winstpunt voor mediation; het feit dat partijen erkennen zelfstandig het probleem niet meester te worden en onder begeleiding wel tot een oplossing komen die voor beide partijen bevredigend is. Daarmee is de weg niet per definitie vrij, maar kent minder blokkades voor een toekomstige samenwerking en een bestendiging van de relatie. - meer en bredere conflicten of procedures hieromtrent Het bestaan van een geschil omtrent een bepaald element van een bredere kwestie zal in een traditionele beroepsgang op zichzelf beoordeeld worden. Mediation biedt de mogelijkheid om overeen te komen de kwestie zelf, in al zijn elementen, tot een einde te brengen. De vrijheid om de oplossing van het geschil af te bakenen ligt bij de partijen en niet bij de formele rechter. Daarmee kan indirect zowel de duurzame relatie als de gewenste termijn voor een oplossing positief worden beïnvloed. - meer partijen betrokken Het voorgaande geldt op vergelijkbare wijze voor geschillen waarbij meerdere partijen betrokken zijn. Het is een keuze van partijen ook anderen in hun proces te betrekken dan wel buiten de zaak te laten. Ook hier geldt mediation als een op maat gesneden proces voor elk individueel probleem. - noodzaak voor structurele oplossing Parallel aan de toekomstige belangen en een duurzame relatie kan de noodzaak bestaan om een bepaald (langslepend) geschil van inzicht structureel tot een einde te brengen en daarmee de ballast van een bestaande onduidelijkheid af te werpen. Ook daarin kan mediation uitkomst bieden. 6

CONTRA - INDICATIE MEDIATION - partijen zijn niet in staat om zelfstandig tot een oplossing te komen Partijen hebben in dat geval bijvoorbeeld niet de wil om langs deze weg tot een oplossing te komen of eenvoudigweg niet de (onderhandelings-)ruimte om te manoeuvreren. In dat geval ontbreekt de basis voor een mediation-traject. Wanneer partijen niet beiden met overtuiging aan dit traject kunnen beginnen is het proces tot mislukken gedoemd. - geschil betreft een juridische kwestie Het kan zonder meer zijn dat een kwestie strikt om een juridische beoordeling vraagt. In dat geval zal een rechterlijke uitspraak beter geschikt zijn om het geschil te beëindigen. Zoals reeds aangegeven; niet alle conflicten lenen zich voor een oplossing langs dit traject. - belang van gemeente is gelegen in een volledig gelijk Wanneer de gemeente er belang bij heeft haar standpunt volledig ondersteund te krijgen en daarbij de overtuiging heeft dat dit in een gerechtelijke procedure ook kans maakt, loopt zij bij het deelnemen aan mediation het risico niet aan haar belangen tegemoet te kunnen komen. Mediation is veelal een schakering van grijs, waar een rechterlijke uitspraak vaak wit of zwart is. In die gevallen dat geen alternatief gewenst is maar een hard wit of zwart is rechtspraak (mits daarvoor juridisch gezien de verwachting bestaat) een betere route. - behoefte aan een publieke uitspraak / - behoefte aan precedent Aangezien mediation in beslotenheid plaatsvindt en eindigt met een vaststellingsovereenkomst is, wanneer de wens tot een publieke uitspraak deel uitmaakt van het belang van de gemeente, mediation niet het aangewezen middel. Dit geldt tevens wanneer de behoefte bestaat een precedent te scheppen. Ook dan zal een rechtelijk vonnis nodig zijn. Daarbij zal een bekendmaking van deze uitkomst dan ook gewenst zijn. 7

Bijlage Nota Procedure Conflictbeslechting KENGETALLEN Vanuit de commissie is tevens verzocht om kengetallen. Het college zal daaraan kort refereren met het aangeven van een aantal getallen van het Nederlands Mediation Instituur, ter indicatie. Het aantal uitgevoerde mediations Jaar meldingen totaal 1998 330 330 1999 579 909 2000 1081 1990 2001 2089 4079 2002 4030 8109 2003 5009 13118 2004 6438 19556 2005 5172 25421 Uitkomst Mediations uitkomst % geslaagd met schriftelijk afrondingsdocument 16135 73 geslaagd zonder schriftelijk afrondingsdocument 1286 6 gedeeltelijk geslaagd met schriftelijk afrondingsdocument 260 1 niet geslaagd 3419 16 Onbekend 849 4 Totaal 21949 100 Uitgevoerde mediations per sector Sector % Familie 43.7 Werk 36.3 Zakelijk 9.0 Omgeving 5.5 Overheid 3.5 Gezondheid 0.2 Onderwijs 1.5 Overig 0.3 Totaal 100 Naar de aard lenen met name familiezaken en arbeidsgerelateerde zaken zich per definitie voor mediation omdat hier de emotie een zeer grote factor is en het juridische aspect niet zelden overschaduwt. Overheid ligt nog achter, mede door het feit dat overheden meer dan particuliere partijen aan procedurele normen gebonden zijn.

Doorlooptijd in weken Weken % 0 5 29.3 5 10 24.5 10 15 16.1 15-20 8.1 20-30 8.5 30-50 4.3 >50 2.3 Unknown 6.9 Totaal 100 Wanneer deze cijfers nader worden beschouwd is 53,8% van de mediaton-gevallen binnen 10 weken afgehandeld en 69,9 % binnen 15 weken. Voor de afhandeling van een bezwaarschrift is 8 weken de redelijke termijn en is 10 weken de standaard wanneer een advies aan een commissie gevraagd moet worden. De duur van een beroepsprocedure bij een rechtbank bedraagt minimaal een half jaar en een hoger beroep voegt daar nog eens ongeveer zes maanden tot een jaar aan toe. Bestede gespreksuren Uren % 0-5 29.8 5 10 38.2 10-15 16.2 15-20 5.2 20-30 3.8 30-50 1.8 > 50 1.9 Unknown 3.1 Totaal 100 Deze tabel heeft betrekking op de uren die binnen een mediation besteed zijn aan gesprekken met de partijen. Andere activiteiten zoals voorbereiding, het maken van gespreksverslagen of het opstellen van een vaststellingsovereenkomst, zijn hier buiten beschouwing gelaten. Het valt op dat 68 % van de gevallen binnen een behandelingstijd van 10 uren is voltooid. 84,2 % is binnen 15 uur klaar. Daaraan gekoppeld zijn vanzelfsprekend nog de ambtelijke uren en de voorbereiding, maar de snelle doorlooptijd en relatief geringe aantal uren zorgen voor een beperktere belasting. Geslaagde mediations uitkomst % Geslaagd met schriftelijk afrondingsdocument 76.5 Geslaagd zonder schriftelijk afrondingsdocument 5.1 gedeeltelijk geslaagd met schriftelijk afrondingsdocument 1.1 niet geslaagd 14.4 Onbekend 2.9 Totaal 100 Een mediation die met een schriftelijk overeenstemming wordt afgesloten, kan worden aangemerkt als een geslaagde mediation. Een mediation kan echter ook slagen zonder een schriftelijk afrondingsdocument. Men kan bijvoorbeeld denken aan een verzoening, waarbij een vaststellingsovereenkomst niet meer aan de orde komt. Daarnaast zijn er mediations die leiden tot een gedeeltelijke overeenstemming en in die zin deels geslaagd zijn.