Mediation en bestuursrecht Congres vereniging gemeente mediation 12 november 2010

Transcriptie

1 Congres vereniging gemeente mediation 12 november 2010 Ashley Terlouw

2 Programma 1. Introductie 2. Wat is een conflict? 3. Hoe worden conflicten opgelost? 4. Voordelen van mediation (en nadelen) 5. Bestuursrechtelijke conflicten en mediation 6. Conflictoplossing op maat 7. Schoenmaker blijf bij je leest? 8. Gemeentemediation en conflictdiagnose 9. Slot

3 1. Introductie Mediation en bestuursrecht

4 2. Wat is een conflict? Conflict Geschil Situatie waarin twee of meer partijen doeleinden nastreven, die niet met elkaar verenigbaar zijn en waarin zij proberen elkaars doelstellingen bewust te weerstreven Juridisch gedefinieerd aspect van een conflict

5 3. Hoe worden conflicten op gelost?

6 4. Voordelen van mediation (en nadelen) Volgens Kocken Rechtspraak Ontdoet geschil van oorspronkelijke inhoud Reduceert partijen tot passieve actoren Normen die niet die van partijen zijn Rechter is een autoritaire figuur Rechterlijke uitspraak maakt zelden einde aan conflict Tijdrovend en duur Mediation Partijen formuleren zelf inhoud geschil Partijen houden het geschil in eigen hand Normen worden in proces van onderhandeling bepaald Mediator doet wat partijen vragen Bij overeenstemming worden conflicten daadwerkelijk opgelost Sneller en goedkoper

7 5. Bestuursrechtelijke conflicten en mediation Welke conflicten lenen zich voor oplossing door mediation? - Gelijkwaardige relatie - Kleine relational distance - Duurzame relatie - Geen geïnstitutionaliseerde wijze van conflictoplossing beschikbaar Allewijn, Met de overheid om tafel, Sdu 2009: Groot belang voor overheid en burger om ook voor toekomst relatie goed te houden. Daarom is mediation geschikt voor het oplossen van bestuurechtelijke conflicten

8 6. Conflictoplossing op maat Pilot bij rechtbank Den Bosch sector bestuur I. Sportel en A.B. Terlouw, Rechters in gesprek met burger en bestuur, LBM Doel pilot: Beter toerusten rechters bij keus tussen uitspraak, schikking, verwijzen naar mediation. Onderzoeksvraag: Heeft de pilot daaraan bijgedragen? Methode: Observatie en interviews.

9 Conflictoplossing op maat (uitkomsten) 1. Pilotzittingen verschilden aanmerkelijk van gewone zittingen. 2. Het komen tot schikkingen en verwijzing naar mediation lukte in de praktijk nauwelijks. 3. Het is moeilijk de stap te zetten van belangeninventarisatie naar oplossing. 4. Problemen met efficiëntie en structuur. 5. Draagvlak voor mediation is groot maar sterk afhankelijk van aard van de zaak en graag eerder in de procedure.

10 7. Schoenmaker blijf bij je leest? Hypotheses/stellingen: Mediation in het bestuursrecht heeft een grotere kans van slagen als het in de bezwaarfase of nog eerder plaatsvindt. Betere toerusting van bestuurders om door middel van conflictdiagnose na te gaan of een conflict met een burger zich leent voor mediation, voorkomt onnodige procedures en vergroot de kans op een duurzame conflictbeslechting.

11 8. Gemeente mediation en conflictdiagnose Doel: Opvattingen van gemeenteambtenaren over andere dan juridische conflictoplossing achterhalen en nagaan welke invloed die opvattingen hebben op de daadwerkelijke toepassing van alternatieve geschilbeslechting. Onderzoeksvragen: - Hoe, in welke situaties en op welk moment maken gemeenteambtenaren gebruik van de mogelijkheden tot mediation tijdens de bezwaarprocedure? - Indien zij daarvan geen gebruik maken, waarom niet? - Wat zouden zij nodig hebben om wel succesvol in de bezwaarfase via mediation conflicten op te lossen? - Welk type zaken is hiervoor in hun ogen wel of juist niet geschikt?

12 9. Slot En nu van eenrichtingsverkeer naar gesprek