KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2016 het Kwadrant vmbo VMBOK VMBOK Plaats : Weert BRIN nummer : 02ZR C4 BRIN nummer : 02ZR 03 VMBOK BRIN nummer : 18DD 00 VMBOK Onderzoeksnummer : 287221 Datum onderzoek : 5-6 januari 2016 Datum vaststelling : 8 maart 2016
Pagina 2 van 11
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op dinsdag 5 en woensdag 6 januari 2016 een onderzoek uitgevoerd op de afdeling vmbo kader van Het Kwadrant, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Daarmee geldt dit onderzoek ook als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De afdeling is betrokken in het jaarlijkse steekproefonderzoek voor het Onderwijsverslag 2015-2016. Dit onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel voor uw school en een bepaling van het toezichtarrangement. Ook gebruiken we dit onderzoek om informatie te verzamelen over een aantal thema s waarover we in het Onderwijsverslag 2015-2016 zullen rapporteren, te weten 'leraarschap en de professionele ruimte van leraren in relatie tot omgaan met verschillen tussen leerlingen. Onderzoeksopzet De inspectie baseert haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs 2013. Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, vaksecties, leraren, ondersteuningsfunctionarissen, mentoren, leerlingen en leden van de MR. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en de centrale directie. Pagina 3 van 11
Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 11
2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op de afdeling vmbo kader van Het Kwadrant hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de afdeling kader van Het Kwadrant is als volgt. Op basis van het onderzoek kennen wij aan de de afdeling vmbo kader van Het Kwadrant het basisarrangement toe, omdat zowel de opbrengsten als ook de kwaliteit van het onderwijsproces op deze afdeling op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau is. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Pagina 5 van 11
3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo kader van Het Kwadrant. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen Beeld Kenmerkend voor Het Kwadrant is de zeer positieve benadering van de leerlingen. Er heerst een prettig schoolklimaat en de leerlingenzorg is goed. Daarnaast besteedt de school veel aandacht aan de kwaliteitszorg, deze is systematisch en zeer uitgebreid. De kwaliteit van het didactisch handelen is voldoende, er is echter ruimte voor verbetering. Bijvoorbeeld in het doelgerichtheid van de lessen. Om dit te bewerkstelligen is de school bijvoorbeeld Big Picture Learning aan het invoeren, een onderwijsvorm waarbij afstemming op individuele leerlingen centraal staat. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke oordelen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. Het volledige kader kunt u op de website van de inspectie bekijken en downloaden. De oordelen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Pagina 6 van 11
02ZR 03 VMBOK - VMBOK De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 4 5 1.1P De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2.2 De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-k. 1.3.2 De leerlingen van de opleiding vmbo-k behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.4.2 Bij de opleiding vmbo-k zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 18DD 00 VMBOK - VMBOK De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 4 5 1.1 De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2.2 De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-k. 1.3.2 De leerlingen van de opleiding vmbo-k behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.4.2 Bij de opleiding vmbo-k zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken 1 2 3 4 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling 1 2 3 4 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) 1 2 3 4 9.1 De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. Pagina 7 van 11
De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) 1 2 3 4 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.3 De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4 12.1 De school evalueert systematisch de opbrengsten. 12.2 De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces. 13.2 De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces. 13.3 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. N1 TOELATING art. 27 WVO en art. 3 Inrichtingsbesluit WVO Nee Ja N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld. N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies. N2 Verzuim en voortijdig schoolverlaten (VSV) Nee Ja N2.1 De schoolgids bevat informatie over: het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat (VSV). N2.2 De schoolgids bevat informatie over: verzuimbeleid. N3 Passend onderwijs Nee Ja N3.1 De schoolgids bevat informatie over: De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven. N3.2 De schoolgids bevat informatie over bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten. Pagina 8 van 11
N3 Passend onderwijs Nee Ja N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven). 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de context, de positieve benadering van de leerlingen, de kwaliteitszorg en het didactisch handelen. Context De cluster LVO-Weert heeft vier vestigingen (SG Philips van Horne, Het College, BraVo! College Cranendonck en Het Kwadrant) en twee brin-nummers (02ZR-03 en 18DD-02). Op Het Kwadrant zijn de meeste leerlingen ingeschreven op het brin-nummer 18DD-02, alleen de techniek leerlingen zijn ingeschreven op het brin-nummer 02ZR-03. Dit kan volgens de school omdat deze twee groepen leerlingen nooit bij elkaar in de klas zitten. De school is bezig met de invoering van een aantal onderwijskundige innovaties; het zesjarige techniektraject in samenwerking met het MBO en het onderwijsconcept Big Picture Learning. Het zesjarige techniektraject is nu doorgegroeid tot het vierde leerjaar. Big Picture Learning is afkomstig van het praktijkonderwijs en dit schooljaar gestart in de brugklas van het vmbo. Hiernaast is de school ook LOOT-school en academische opleidingsschool. De school bevindt zich in een krimpregio en heeft te maken met een licht dalend leerlingenaantal. De school verzorgt ook onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur op de asielzoekerscentra in Budel en Weert. Het aantal leerlingen op deze centra is de laatste maanden zeer sterk gegroeid tot momenteel rond de 450. Dit vraagt veel aandacht van de schoolleiding. Op Het Kwadrant benaderen docenten en schoolleiding de leerlingen op een positieve manier Het Kwadrant heeft een goed pedagogisch klimaat en besteedt veel aandacht aan het behouden hiervan, omdat dit wordt gezien als een voorwaarde voor een goede didactiek. Door het werken met coaches zijn de leerlingen goed in beeld Pagina 9 van 11
en voelen ze zich gezien. De relatie met de leerling versterkt de school verder door de invoering van Big Picture Learning (BPL). Dit houdt in dat de klassen s ochtends een gezamenlijke start hebben en op vrijdag een gezamenlijke afsluiting. Daarnaast hebben alle leerlingen een persoonlijk leerplan. De leerlingenzorg is goed. De ontwikkeling van de leerlingen wordt gevolgd met genormeerde taal- en rekentoetsen. Er wordt verschillende typen steun aangeboden. De samenwerking met het samenwerkingsverband Weert en omgeving is constructief, ook omdat de school de grootste speler is in dit relatief kleine samenwerkingsverband. De zorg is beschreven in het zorgplan en het ondersteuningsprofiel. De zorg is onderdeel van de evaluatiecyclus van het schooljaarplan. Het Kwadrant heeft een uitgebreide en systematische kwaliteitszorg De kwaliteitszorg op het Kwadrant is zeer uitgebreid, systematisch en steeds gerelateerd aan het primaire proces. Centraal in de kwaliteitszorg is het schooljaarplan. Hierin staan speerpunten en evaluaties van het vorige en het huidige schooljaar. Een opvallend sterk punt is het visitatietraject op de LVO-scholen voor VMBO en PrO. Er is wederzijds een visitatie uitgevoerd met een collega LVO-school. Hierbij wordt gewerkt met vaste thema s en focusvragen van de school. Een ander sterk punt zijn de externe lesbezoeken die jaarlijks worden uitgevoerd naast de interne lesbezoeken. Daarnaast heeft de school collegiale visitaties en wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van een individuele kwaliteitskaart voor docenten. Deze individuele kwaliteitskaart brengt de beheersing van een aantal competenties, het persoonlijke ontwikkelplan en mogelijkheden voor deskundigheidsbevordering overzichtelijk in beeld. De kaart wordt gebruikt bij de gesprekkencyclus die de school hanteert in haar personeelsbeleid De kwaliteit van het didactisch handelen is voldoende De lessen op het Kwadrant verlopen in een prettige en ordelijke sfeer. Docenten besteden veel aandacht aan het creëren van een duidelijke structuur en een positief werkklimaat. Docenten blijven geduldig en behulpzaam, ook wanneer leerlingen veel aandacht vragen. Opvallend sterk is de betrokkenheid van de docenten bij allerlei onderwijskundige ontwikkelingen zoals het zesjarige techniektraject, het buitenschools leren en de BPL. Over het geheel genomen is het didactisch handelen van voldoende kwaliteit. De sterkere punten zijn het efficiënt gebruik van onderwijstijd en de kwaliteit van de instructie. Er gaat weinig of geen tijd verloren aan organisatorische zaken of Pagina 10 van 11
ordeverstoringen. De docenten kunnen de stof over het algemeen goed uitleggen. Soms gebeurt dit ook op verschillende niveaus binnen een klas. De grootste kansen voor verbetering van de leskwaliteit zitten in de doelgerichtheid van de lessen en het hanteren van een meer activerende didactiek. Veel docenten maken het lesprogramma wel duidelijk maar het leerdoel niet. Hierdoor is het moeilijk om te reflecteren of het leerdoel daadwerkelijk is gehaald. Dit is echter wel een voorwaarde voor feedback die gericht is op het behalen van het leerdoel en voor meer differentiatie in de les. Veel lessen hebben dezelfde structuur, klassikale uitleg, waarna leerlingen aansluitend opdrachten maken uit het boek. Vooral wanneer dit een aantal lessen achter elkaar gebeurt, is er behoefte aan variatie en leeractiviteiten die de betrokkenheid van de leerlingen vergroten. Het Kwadrant wil haar onderwijs verder ontwikkelen door de invoering van BPL. Door de invoering van dit concept moet het onderwijs realistischer en individueler worden (one kid at a time). Dit schooljaar is in de brugklas hiermee gestart. De komende jaren groeit BPL met deze klas mee de school in. De docenten zijn hierover enthousiast en goed voorbereid. Wanneer dit traject succesvol wordt vervolgd, zal het onderwijs komende schooljaren meer afgestemd zijn op de capaciteiten en de leerstijl van de individuele leerling. Pagina 11 van 11