Kickstart Architectuur Een start maken met architectuur op basis van best practices. Agile/ TOGAF/ ArchiMate
Context schets Net als met andere capabilities in een organisatie, is architectuur een balans tussen mensen, tools en processen. Deze kickstart aanpak om architectuur werk te verbeteren in een organisatie bestaat uit een aantal stappen, maar in essentie is het een continu proces van verbeteringen. In eerste instantie bekijken we de huidige situatie en de noodzaak die er is. Het doel hiervan is om de juiste stakeholders te identificeren, de verwachtingen duidelijk te maken en te kijken naar het gebruik van tools en processen. Vervolgens vertalen we dit, middels best practices, in een aanpak. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat het gebruik van bouwblokken een effectievere wijze van architectuur creatie mogelijk maakt. Of dat stakeholders door middel van visualisatie steeds meer en beter betrokken kunnen worden.
1. Nulmeting Allereerst zal de coach, die de kickstart begeleidt, met de betrokkenen een nulmeting uitvoeren om het huidige niveau van architectuur vast te stellen. Onderwerpen van onderzoek zijn onder andere: people, proces en tools. Vragen die aan de orde komen binnen de drie onderwerpen zijn:
People Wie zijn de stakeholders? Door het leveren van waardevolle producten voorziet de architectuur afdeling in de behoeften van de opdrachtgever. Zonder stakeholders heeft architectuur totaal geen bestaansrecht. De opdrachtgevers/ doelgroepen van architectuur kunnen zijn: Projectmanagers, Product eigenaren, MT IT, MT Business, etc. Is er voldoende kennis & awareness van wat architectuur is bij de stakeholders? Welke behoeften zijn er vanuit de organisatie ten aanzien van architectuur? Wat is de wenselijke rol van de architect? Zijn er performance indicatoren bepaald in de context van people?
Proces: Wat is de huidige scope van architectuur werk? Focust men op infrastructuur, informatie, applicaties of business architectuur? Hoe ziet het huidige architectuur proces eruit? Wanneer is architectuur betrokken en wanneer niet? Wanneer start het? Wanneer is het afgelopen? Hoe zit het met besluitvorming omtrent architectuur, hoe worden architectuur issues in het project opgelost als er geen akkoord is tussen projectleden? Is er sprake van governance? Zijn er escalatie mogelijkheden? Welke frameworks worden gebruikt voor project/portfolio management/architectuur/agile? Zijn er performance indicatoren bepaald voor het proces?
Tools Zijn er visuele producten die de uitleg van architectuur ondersteunen? Denk aan banners, flyers of refcards. Hoe wordt de huidige architectuur vastgelegd? WORD-documenten, visio of archimate plaatjes. Hoe wordt informatie met de rest van de organisatie gedeeld? Overleg, portaal, actief, passief. Bestaan er principes die voor architectuur gebruikt worden? Wat is het gevolg als ze niet gevolgd worden? Wie bepaalt ze, keurt ze goed en controleert ze? Zijn er performance indicatoren bepaald voor tools?
2. Implementeren/Verbeteren In deze fase vinden de uitwerkingen plaats van aspecten die verbetering kunnen gebruiken. We beschrijven de van/naar situatie om een beeld te schetsen. People Stakeholder engagement Van: Naar: Project management Business owner Product management IT operations management Project management Van: We nemen deel aan sessie maar de rol is onduidelijk. Naar: Wij zijn een stabiele en zichtbare factor in een dynamische omgeving. Wij bieden perspectief en geven altijd richting. Wij introduceren geen extra complexiteit zonder daarbij de oplossingsrichting te benoemen. Wij helpen management het beleid te formuleren daar waar dit van ons verwacht kan worden. Wij implementeren het beleid van het management.
Proces Voor het procesverbeteringstraject wordt het TOGAF Architectuurmodel gebruikt en de praktische toepassing hiervan. Uitkomst: Voor ieder project worden als onderdeel van het proces de bouwblokken gedefinieerd en daarnaast zal voor ieder project een stuk roadmap opgeleverd worden. Dit geeft projecten en architectuur richting en zorgt voor samenhang. Scope van architectuur werk Van: Enkel IT architectuur In het model wordt een duidelijk onderscheid gemaakt in Enterprise Architectuur (stap A t/m E) en IT-architectuur (Stap C t/m E). De coach kijkt met de Enterprise Architect naar de intake van projecten en de daarbij logische architectuur vervolgstappen. Bij de IT-Architect ligt de focus op IT-bouwblokken en het ontwikkelen van solutions die deze bouwblokken realiseren. Hierdoor komt er meer consistentie en inzicht. Naar: Business, informatie, applicatie en infrastructuur architectuur.
Tools Van: Losse ideeën, alles is uniek oplosbaar. Van: Losse documenten van en voor architectuur. Van: Alle architectuur info staat ergens online. Naar: Bouwblokken gebruiken. Het aanwezig zijn van bouwblokken en architectuur standaarden maakt het mogelijk om modulair bouwblokken aan elkaar te koppelen die voldoen aan de standaarden, richtlijnen en principes van de organisatie als geheel. Naar: Samenhang business en IT die de bouwblokken bevatten die relevant zijn voor het project en zijn afgestemd met de stakeholders. Naar: Binnen de projectstructuur zit ook het architectuur deel.
Tools Visualisatie: Een goed verhaal over architectuur wordt ondersteund door visualisaties. Dit kan door middel van archimate, maar ook door visual story telling, infographics etc. Welke manier je ook kiest, visualisatie helpt om zaken die ingewikkeld lijken te vertalen en voor iedereen begrijpelijk te maken. Bouwblokken: Per project worden er bouwblokken gedefinieerd. Dit zorgt ervoor dat je snel kan starten. Daarnaast zijn deze bouwblokken herbruikbaar waardoor je niet steeds vanaf nul hoeft te beginnen.
3. Evaluatie In de evaluatie wordt gekeken naar het hiervoor genoemde proces. Aspecten waar aandacht aan wordt besteed zijn: wat zijn de resultaten? wat is er opgeleverd? wat kan nog beter? Een kickstart stopt natuurlijk niet bij de evaluatie, het is een continu proces waarbij regelmatig geëvalueerd moet worden om bij te schaven waar nodig.
2017 The Unit Associates bv auteur: JLWM Bleijenberg Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, verspreid, opgeslagen in een dataverwerkend systeem of openbaar gemaakt in enige vorm door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs en uitgever.