PPS Masterplan tripsbestrijding in bloemisterijgewassen (KV1406 087) Wat hebben we bereikt en hoe verder? Renata van Holstein-Saj, Ada Leman, Roland Vijverberg, Caroline Elfferich, Tze-Yi Huang, Marjolein Kruidhof, Gerrie Wiegers, Rob van Tol, Gerben Messelink Wageningen University & Research, BU Glastuinbouw, BU Biointeracties & Plantgezondheid Flower Science meets Topsector T&U, 7 september 2017
Entomologie team WU&R Glastuinbouw 2
Financiering en partners PPS trips 25 10 5 5 5 Ministerie van EZ Stichting Programmafonds Glastuinbouw Koppert Biological Systems 100 Stichting Chrysant NL 20 Gewascoöperatie Alstroemeria Gewascoöperatie Roos 40 Gewascoöperatie Lelie Gewascoöperatie Gerbera Uitvoerder: WUR, coördinatie: LTO Glaskracht 3
PPS trips: systeemaanpak met 3 pijlers Weerbaar gewas Standing army Gedragsmanipulatie systeemaanpak
Tripsschade in het gewas Bloemen: Blad: Aangeprikte cellen drogen uit (witte vlekken) Misvorming van de bloemen en groeipunten Sterke groeiremming Zilverachtige vlekken De zwarte puntjes - de uitwerpselen Virusvector 5
trips adulten eieren L1 L2 plant bodem prepoppen en poppen van trips
Weerbaar gewas Waarom zijn endofyten zo interessant? Ze komen breed voor in verschillende soorten planten Veel entomopathogene schimmels zijn ook endofytisch In veel gewassen is groeiremming van plagen of verhoogde sterfte waargenomen, zoals bij bladluis, wittevlieg, wolluis, maar ook tabakstrips Effecten zijn bij een brede reeks van isolaten gevonden
Effecten van endofyten op trips in ui Muvea et al. PlosOne 2014
Resultaten endofyten deze PPS Collecties endofytische/entomopathogene schimmels aangelegd van ca. 50 isolaten, o.a. met isolaten uit wilde margrieten 21 isolaten gescreend in chrysant: veel variatie bij de resultaten, geen significante effecten, wel duidelijke trend bij sommige isolaten Omschakeling naar boon: significante effecten van 2 Trichoderma-isolaten (47 en 35% remming) 9
Test op chrysant: plantbespuiting werkt goed!
Tripsdichtheid (#/vangplaat) Resultaten vangplaattellingen 700 600 500 a a a ab abc abc abc abc bc 400 300 200 100 0 c week 38 week 39 som
Wat kan je ermee? Planten minder vatbaar maken voor trips door behandeling uitgangsmateriaal: Zaadbehandeling (interessant voor bijv. cyclamen) Behandeling van moerplanten Stek (dompelen, aangieten, bespuiten) Dompelen bollen en knollen (lelie, freesia) Planten minder vatbaar maken voor trips door toediening tijdens de teelt: via watergift of bespuiting 13
Standing army: vestiging van Orius Hoe kunnen we Orius beter laten vestigen in sierteeltgewassen? Voedsel voor verlengde levensduur ingezette Orius Voedsel voor eileg Voedsel voor ontwikkeling nimfen op het gewas Oplossingen: Bankerplanten (sierpeper) Voerstations Volveldse toediening voedsel 15
Totale eileg/vrouwtje Eileg van Orius op verschillende diëten 180 160 a 140 120 100 80 bcd bcd cd bc b 60 de 40 20 e 0 16
Levensduur Orius op verschillende diëten bijenpollen a Ephestia bijenpollen + T. similis bijenpollen + A. siro a a a A. siro b T. similis b maisstuifmeel bc onbehandeld c 0 10 20 30 40 50 Levensduur vrouwtjes (dagen) 17
Totale eileg Effect voerstations op Orius in chrysant zonder trips 45 40 35 30 a 25 20 15 10 a ab ab week 1 week 2 week 3 5 0 b geen voerstation voerstation Acarus boven gewas voerstation Carpoglyphus boven gewas voerstation Carpoglyphus boven gewas + Orius in koker voerstation Carpoglyphus tussen gewas
Combi mijten en bijenpollen
Tripsvangst op vangplaat laatste week Effect van voerstations op trips in chrysant 140 a 120 100 80 b 60 40 b b 20 0 onbehandeld Orius Orius + voerstation1 Orius + voerstations2
Dichtheid per 50 bloemen in week 35 Trips en Orius in bloemknoppen 250 200 a trips Orius 150 100 50 0 B b AB onbehandeld Orius Orius + voerstation1 b A b A Orius + voerstations2 (9 weken na laatste Orius introductie)
Conclusies Orius Goede eileg en levensduur Orius op combi mijten en bijenpollen Voerstation ontwikkeld met minimaal 8 weken slow release uitloop van voermijten Eileg op planten zonder trips 3x zo hoog met voerstation t.o.v. zonder voerstation, overleving verlengd met één week Bestrijding trips in kooien met voerstation iets beter, maar niet significant 22
Toplagen in alstroemeria
dichtheid (#/500 ml) Bodemfauna week 24 180 160 140 120 100 taxuskevercompost groencompost bosstrooisel volvelds zemelen zemelen in randen 80 60 40 20 0 roofmijten Astigmata Oribatidae Collembola
Gedragsmanipulatie trips met geurstoffen
Resultaten gedragsmanipulatie 5 stoffen geïdentificeerd die trips kunnen activeren Om trips uit bloemen te laten opvliegen is een 3x zo hoge dosering nodig t.o.v. blad Het blenden van geuren gaf geen versterkt effect 27
Aanvullend onderzoek Rob van Tol: verbeterde vallen voor trips 29
De tulpengalmijt Aceria tulipae in tulp
Tulpengalmijt = Aceria tulipae Keifer
Neoseiulus paspalivorus effectiever dan N. cucumeris in tulp N. paspalivorus N. cucumeris Foto Jan van Arkel, UvA 35
Gemiddeld aantal galmijten per bol aan het einde van de proef, uitgesplitst naar galmijten binnenin de bol en op de buitenste bolrok.
Bedankt voor uw aandacht Vragen? Opmerkingen? Gewascoöperaties alstroemeria, lelie, gerbera en roos Space for partner logo s (place a white shape behind the logo s to hide this text and border)