Ketenbenadering voor verlaging milieu-impact sierteelt Thema. Dhr. R. Paauwe LTO Glaskracht NL W. van Eck / M.P.

Transcriptie

1 PPS-jaarrapportage 2017 De PPS-en die van start zijn gegaan onder aansturing van de topsectoren dienen jaarlijks te rapporteren over de inhoudelijke en financiële voortgang. Voor de inhoudelijke voortgang dient dit format gebruikt te worden. Voor PPS-en die in 2017 zijn afgerond is een apart format PPSeindrapportage beschikbaar. De jaarrapportages worden integraal gepubliceerd op de websites van de TKI s/ topsector. Zorg er svp voor dat er geen vertrouwelijke zaken in de rapportage staat. De PPS-jaarrapportages dienen voor 1 april 2018 te worden aangeleverd bij de TKI s bij info@tkitu.nl of info@tki-agrifood.nl. Voor Wageningen Research loopt de aanlevering via een centraal punt. Algemene gegevens PPS-nummer Titel Ketenbenadering voor verlaging milieu-impact sierteelt Thema Samenwerkende waardeketen Uitvoerende kennisinstelling(en) Proeftuin Zwaagdijk Projectleider onderzoek (naam + adres) Dhr. J. Kos Proeftuin Zwaagdijk johankos@proeftuinzwaagdijk.nl Penvoerder (namens private partijen) Contactpersoon overheid Startdatum Einddatum Dhr. R. Paauwe LTO Glaskracht NL rpaauwe@ltoglaskracht.nl W. van Eck / M.P. Roelse Goedkeuring penvoerder / consortium De jaarrapportage dient te worden besproken met de penvoerder/het consortium. De TKI s nemen graag kennis van evt. opmerkingen over de jaarrapportage. De penvoerder heeft namens het x goedgekeurd consortium de jaarrapportage niet goedgekeurd Evt. opmerkingen over de n.v.t. jaarrapportage: Korte omschrijving inhoud/doel PPS Door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en de daarmee gepaarde milieu-impact staat de sierteeltsector onder maatschappelijke druk. Afnemers van groente en fruit stellen strenge eisen aan de milieubelasting mede in het kader van voedselveiligheid. In de sierteelt wordt de milieubelasting van middelen ook steeds belangrijker. Moderne consumenten willen weten hoe de producten zijn geteeld en of zij duurzaam zijn geteeld en veilig zijn en welke gewasbeschermingsmiddelen zijn gebruikt en waarom. Doelstelling van dit ketenproject is kennis vergaren en uitwisselen over de milieubelasting van bestaande en perspectiefvolle gewasbeschermingsstrategieën. Hoofdvraag is wat de milieuverbetering is van bestaande en groene strategieën met GNO s in de sierteelt. De milieuimpact van de strategieën wordt meetbaar gemaakt met de parameters: - Milieubelastingspunten - Kilogrammen werkzame stof - Emissie

2 Het streven hierbij is vermindering van de emissie door gerichte inzet van middelen. Het gebruik van chemische middelen zal zoveel mogelijk worden beperkt en er zal worden gezocht naar candidates voor substitutes in de vorm van groene middelen. Daarmee verminderd niet alleen de hoeveelheid middel en emissie, maar ook vindt verdere vergroening in de sierteeltsector plaats. Omdat het gebruik van de milieumeetlat om het aantal milieubelastingspunten in beeld te brengen en het verlagen van residu een ketenbrede aanpak vergt, wordt in dit project samengewerkt met alle belangrijke partijen uit de hele keten en wordt alle kennis gebundeld. Het project heeft een link met het MPS-project Chain Transparency 2.0 Door het vergaren van meer kennis over het gebruik van de milieumeetlat in de sierteelt kan gefundeerd antwoord worden gegeven op vragen en resultaten uit onderzoek zoals gedaan worden door Greenpeace. Maar ook aanvullende eisen van de retail kunnen worden bekeken op hun haalbaarheid en mogelijkheden. Daarnaast kan door de gehele productieketen beter worden voldaan aan de wensen vanuit de internationale markt en maatschappij. Tevens kan men dan deze kanalen beter en gedetailleerder informeren. Bovenal wordt hiermee de milieubelasting verlaagd bij de teelt van sierteeltproducten. Resultaten Met het doel de sierteelt te verduurzamen is het project Ketenbenadering voor verlaging milieuimpact van gewasbeschermingsmiddelen in de sierteelt opgestart. Doelstelling van dit project is om voor acht aandachtsgewassen nieuwe perspectiefvolle groenere gewasbeschermingstrategieën op te stellen. De hoofdvraag luidt; zijn er mogelijkheden om in de sierteelt toegepaste aandachtstoffen, oftewel gewasbeschermingsmiddelen met een hoge milieu-impact te kunnen vervangen met gewasbeschermingsmiddelen met een lagere milieu-impact? Proeftuin Zwaagdijk heeft samen met de partners (MPS, Royal FloraHolland, LTO Glaskracht, Greenport NHN, Stichting Waterdrinker Aalsmeer en Green Partners) een analyse van de inzet en de huidige wijze van toepassing van gewasbeschermingsmiddelen gemaakt bij diverse teelten. Op basis daarvan zijn de milieubelasting, hoeveelheid werkzame stof en de optredende emissies berekend. Ook zijn aanvullende residumonsters genomen. Vanuit de analyse is bekend geworden welke residuen terug zijn gevonden en hoe hoog de milieuimpact is van de stof. De gewassen zijn op een rij gezet op aanwezigheid van de volgende stoffen: - Neonicotinoïden - Aldi-stoffen - Risicostoffen - Niet toegelaten stoffen - Zeer Zorgwekkende Stoffen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) Na deze analyse zijn acht aandachtgewassen gekozen die extra zijn onderzocht op de milieubelasting, hoeveelheid werkzame stof en de optredende emissies. De aandachtsgewassen bestaan uit snijbloemen en potplanten. De gewassen zijn gekozen op basis van gedragenheid binnen het gewas, risico en verkoopvolume. De prioritering van de te kiezen gewassen is opgesteld in overleg met de ondernemersgroep Plantgezondheid LTO Glaskracht. Op basis hiervan zijn er vier snijbloemen en vier potplanten geselecteerd;

3 Snijbloemen 1. Chrysant 2. Gerbera 3. Roos 4. Lisianthus Potplanten 1. Kalanchoë 2. Pot Hortensia 3. Cyclamen 4. Schefflera Voor deze acht aandachtsgewassen zijn nieuwe groenere gewasbeschermingstrategieën opgesteld. Daarnaast is de hoeveelheid milieubelastingspunten en de hoeveelheid kg werkzame stof berekend van nieuwe en bestaande gewasbeschermingstrategieën om de milieubelasting in kaart te krijgen. De milieu-impact van de strategieën is meetbaar gemaakt met de parameters: - Milieubelastingspunten (MPB) - Kilogrammen werkzame stof (kg w.s.) - Emissie - Residu Voor de mogelijke alternatieven zijn er daarnaast per gewas proefopzetten geschreven om de alternatieven middelen te testen. Daarnaast zijn er twee analyses gemaakt van eerdere proefresultaten in de sierteelt waarin groenere middelen zijn onderzocht. Het streven hierbij is dat de input van chemische middelen wordt verminderd, mede door het introduceren van GNO s. Daarmee vermindert de hoeveelheid gebruikte kilogram werkzame stof. Hierdoor vindt vergroening van de sierteeltsector plaats, wordt emissie voorkomen en neemt de milieu-impact af. Dit alles wordt uitgevoerd met het oog op integratie van groene middelen en het uitfaseren van aandachtstoffen zonder concessies te doen aan de kwaliteit van het eindproduct. Vanuit de resultaten van de proeven zagen wij de volgende tendensen; - de inzet van groene middelen leidde tot verlaging van residuen in het oogstbaar product - chemische bestrijding leidde tot een betere bestrijding dan de biologische alternatieven - de verschillen in werking van de middelen in chemische- en met name de groene bestrijding was wisselend - hulpstoffen verbeterden de werking van de groene middelen - een aantal groene middelen werkten nog minder dan onbehandeld Aantal opgeleverde producten in 2017 (geef in een bijlage de titels en/of omschrijving van de producten of een link naar de producten op openbare websites) Wetenschappelijke Rapporten Artikelen in Inleidingen/ workshops artikelen vakbladen - Publicatie in nieuwsbrief Proeftuin Zwaagdijk (oktober 2017)

4

5 Bijlage: Titels van de producten of een link naar de producten op een openbare website - Berichtgeving in nieuwsbrief Proeftuin Zwaagdijk (oktober 2017)