Werkbezoek Manchester 2017 VERSLAG

Werkbezoek Manchester 2017 VERSLAG

Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Deelnemers... 4 3. Programma... 6 4. Samenvatting... 7 5. Conclusies... 11 2

1. Inleiding 1.1 Aanleiding Op 18 en 19 januari 2017 is een delegatie van commissieleden, collegeleden en ambtenaren op in het kader van RESOLVE op werkbezoek geweest bij Transport for Greater Manchester (TfGM) in Manchester. Het doel van dit werkbezoek was om te leren van Manchester hoe zij opereren op het grensvlak van de retailsector en mobiliteit. De inspiratie die we tijdens het werkbezoek opgedaan hebben nemen we mee bij het opstellen en uitvoeren van ons gemeentelijk (verkeers-)beleid. We kunnen iets leren van de manier waarop Manchester projecten oppakt. Ook zullen we een aantal voorbeeldproject zien die we mogelijk in Roermond kunnen implementeren. 1.2 EU-project RESOLVE Roermond is Lead Partner in het Europese project RESOLVE, een project waarin acht Europese steden en de Erasmus Universiteit Rotterdam vijf jaar samenwerken. Het doel van RESOLVE is kennis uit te wisselen over hoe de samenwerking tussen de retailsector en beleidsmakers op het gebied van mobiliteit kan worden verbeterd. Een van de wijzen waarop de kennisuitwisseling tot stand komt is het organiseren van Study Visits. Tijdens deze evenementen bezoeken delegaties uit verschillende landen een Good Practices van een projectpartner met als doel de opgedane kennis lokaal toe te passen. 1.3 Transport for Greater Manchester Transport for Greater Manchester (TfGM) is een vervoersautoriteit die verantwoordelijk is voor het coördineren van het vervoer in de regio Greater Manchester in Noordwest Engeland. TfGM is verantwoordelijk voor een scala aan vervoersdiensten: Regionale treinen, trams, bussen, verkeers- en vervoersmanagement op de weg, het promoten van lopen en fietsen en de reizigersinformatievoorziening. Greater Manchester is een stadsregio die bestaat uit tien boroughs in de regio rond Manchester. Het verkeers-en vervoersbeleid wordt bepaald door de Greater Manchester Combined Authority aangestuurd door de Transport for Greater Manchester Committ. TfGM is het uitvoerend orgaan dat zorgt voor de implementatie van het beleid en het beheer. 3

2. Deelnemers 2.1 Roermondse deelnemers De delegatie van het werkbezoek aan Manchester bestond uit de volgende personen: Leden commissie Ruimte: Raja Moussaoui Joris van den Bergh Angely Waajen Resi Coumans Wilbert Dekker Leden ambtelijke organisatie: Wim Kemp Jacques Michel Bloi Jos de Kunder Franny Craemers Bart Lickfeld Gertjan Hanckmann Cees Moison Nicole Ramaekers Bert Ramakers Jan Waalen Eva Wijnen Leden college van B&W: 2.2 Overige delegaties Naast Roermond namen nog drie delegaties van verschillende RESOLVE partners deel aan het werkbezoek aan Manchester Reggio-Emilia (Italië) Reggio Emilia is een stad in de Italiaanse regio Emilia-Romagna. De stad telt 163.928 inwoners en ligt in de Po-vlakte tussen Milaan en Bologna. Kronoberg (Zweden) Kronobergslän is een provincie in het zuidoosten van Zweden. De hoofdstad is Växjö. De oppervlakte bedraagt 8458 km². In 2005 telde Kronobergs län 178.443 inwoners. Warschau (Polen) 4

Warschau is de hoofdstad van Polen en met ongeveer 1.750.000 inwoners tevens de grootste stad van het land. 5

3. Programma 3.1 Eerste dag, 18 januari 2017 Ochtend 09:00 Ontvangst op het Stadhuis van Manchester 09:15 Introductie door de directeur de voorzitter van het TfGM committee 09:40 Presentatie: Greater Manchester Transport Strategy 2040 10:15 Welkomstwoord door de Chief Executive van TfGM 10:25 Presentatie: Metroshuttle 11:05 Presentatie: Bus Priority Programme / Leigh Guided Busway Middag 13:00 Presentatie: Metrolink extension 13:45 Stadstour met bestemming winkelcentrum intu Trafford Centre 15:00 Presentatie: Personal Travel Planning Intu Trafford Centre 16:00 Rondleiding intu Trafford Centre 3.2 Tweede dag, 19 januari 2017 Ochtend 09:00 Ontvangst op het Stadhuis van Manchester 09:15 Introductie door de directeur Customer Operations van TfGM 09:30 Presentatie: Greater Manchester Electric Vehicle programma 10:10 Presentatie: Air Quality Action Plan 10:50 Presentatie: Oxford Road / Cycle Infrastructure 12:10 Afronding en samenvatting van het programma 6

4. Samenvatting 4.1 Greater Manchester Combined Authority De Greater Manchester Combined Authority is een samenwerkingsverband van 10 lokale overheden die het stimuleren van duurzame economische groei als gezamenlijk doel hebben. Greater Manchester wordt bestuurd door een eigen burgemeester en tien raadsleden die de 10 deelnemende gemeenten vertegenwoordigen. Het dagelijks bestuur is in handen van verschillende Executive Boards en Committees. De vier pilaren van de samenwerking zijn: Local Collaboration: Versterken van de samenwerking tussen de 10 gemeenten. National Conversation: En sterke gesprekspartner voor de landelijke overheid. Investering & Developing: Een gezamenlijk infra-investeringsfonds van GBP 1.5 miljard. Global Potential: Een sterke positionering van de regio als vestigingsplaats voor bedrijven. 4.2 Greater Manchester Transport Strategy 2040 De gezamenlijke Transport Strategie van Greater Manchester richt zich op vier onderwerpen: Ondersteunen van duurzame economische groei: Het vervoerssysteem moet dagelijks 600.000 verplaatsingen extra verwerken als gevolg van de economisch groei. Verhogen van de levenskwaliteit: Door het verbeteren van de verkeersveiligheid, verhogen van participatie en inspelen op de demografische ontwikkeling. 7

Beschermen van het milieu en de leefomgeving: Het verkeer is verantwoord voor 1/3 van de CO2 emissie. Dit leidt tot een verhoging van de temperatuur met 2,3 graden Celsius in 2050. Bovendien is luchtvervuiling veroorzaker van 100 doden per jaar in Greater Manchester. Verbetering van de luchtkwaliteit staat dus hoog op de agenda. Ontwikkelen van een innovatieve stadsregio: Het verkeersbeleid speelt in op de snel groeiende technologische ontwikkelingen: gebruik van Apps, Internetwinkelen, Mobility As A Service, Autonome voertuigen en Connectivity. 4.3 Metroshuttle De Metroshuttle is een gratis pendelbus die de OV knooppunten en parkeerplaatsen aan de rand van de stad verbindt met de winkels en ondernemingen in Manchester. De focus van de Metroshuttle ligt op het stimuleren van Openbaar Vervoer en P+R locaties om zo verkeer uit de binnenstad te weren. 4.4 Bus Priority Programme / Leigh Guided Busway TfGM heeft een regionale spoorbaan omgebouwd tot vrijliggende busbaan met voertuiggeleiding. Deze ombouw heeft een aantal voordelen: De lifescycle kosten zijn slechts 1/5 van het in houden van een treinvervinding Bij werkzaamheden en verstoringen kan de bus uitwijken naar een normale weg. Aan het begin en einde van de busbaan kan de bus verder de stad in rijden via de normale weg. Een bus kan een hogere frequentie rijden dan een trein, waardoor ritten beter over de dag worden verspreid. 8

4.5 Metrolink extension De bereikbaarheid van het winkelcentruim intu Trafford Centre wordt aanzienlijk verbeterd met de verlenging van de vrije trambaan (Metrolink). Bij de realisatie van het Trafford Centre is afgesproken dat de ontwikkelaar een substantiële bijdrage levert aan deze Openbaar Vervoer voorziening, om te voorkomen dat alle klanten per auto naar het winkelcentrum komen. 4.6 Personal Travel Planning Het winkelcentruim intu Trafford Centre trekt jaarlijks 32 miljoen bezoekers. Het centrum heeft een eigen mobiliteitsmanager in dienst die verantwoordelijk is voor de bereikbaarheid van het winkelcentrum op drukken dagen. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor het stimuleren van active travel (lopen en fietsen) en gebruik van Openbaar Vervoer door het personeel. Bij het werken aan de bereikbaarheid werkt de mobiliteitsmanager nauw samen met de beheerders van de hoofdwegen en gemeentelijke wegen. De informatie tussen het Trafford Centre en de overheden wordt optimaal uitgewisseld. Voor het stimuleren van active travel en Openbaar Vervoer wordt gebruik gemaakt van Personal Travel Planning: werknemers krijgen een advies op maat over de mogelijkheden die zij hebben om tussen huis en werkplek te reizen. Hierbij wordt sterk de nadruk gelegd op de voordelen voor werkgever minder parkeerruimte nodig, lagere reiskosten, fittere en gezonder werknemers, duurzaamheidsdoelstellingen en voor de werknemer lagere kosten, korter reistijden en verbetering van de gezondheid. 9

4.7 Greater Manchester Electric Vehicle programma Het Manchester Electric Vehicle progamma is een strategisch instrument om de luchtkwaliteit te verbeteren en de uitstoot van CO2 te reduceren. Het doel van het programma is het stimuleren van het gebruik electrisch vervoer als vervanger van diesel en benzine. Opvallend in de aanpak is dat TfGM focust op het stimuleren van elektrische voertuigen in dunbevolkte gebieden waar geen reële alternatieve vervoerswijzen voor de auto voorhanden zijn. Dit zijn vaak ook de gebieden waar mensen de langste afstand rijden en waar het effect dus het grootst is. Daarnaast ligt een sterke focus op Heavy Users in de stedelijke omgeving, zoals vuilophaaldiensten, bussen, taxi s en bevoorradingsverkeer. 4.8 Air Quality Action Plan Wegverkeer is de veroorzaker van 30% van de CO2 uitstoot, en 65% van de uitstoot van NOx en 80% van de uitstoot van PM10. Voor het verbeteren van de luchtkwaliteit is het verduurzamen van het wegverkeer daarom van grote invloed. TFGM doet dit door: Het inzetten van zero-emmission voertuigen voor het openbaar vervoer Het stimuleren van activel travel (lopen & fietsen) Het stimuleren van het gebruik van elektrische voertuigen bij particulieren Het stimuleren van elektrische voertuigen door heavy users in binnensteden Betere informatievoorziening 4.9 Oxford Road / Cycle Infrastructure TfGM zet sterk in op het stimuleren van fietsgebruik, door het inzetten van een breed palet aan maatregelen: De realisatie van nieuwe fietsroutes Het fietsvriendelijk inrichten van winkelcentra Het realiseren van Cycle Hubs Sterke samenwerking met scholen Het zorgen voor goede fietsparkeervoorzieningen 10

5. Conclusies 5.1 Inleiding Op 21 februari 2017 hebben de deelnemers gezamenlijk het werkbezoek aan het werkbezoek aan Manchester geëvalueerd. Daarbij is gekeken naar de positieve en negatieve punten van de Good Practices die we hebben gezien en hebben we gekeken welke leerpunten of projecten we mee kunnen nemen in het Roermondse (verkeers-)beleid. 5.2 Regionale Samenwerking De regionale samenwerking is in Greater Manchester sterk ontwikkeld. De schaal is uiteraard veel groter dan Midden-Limburg. Toch hebben we een aantal dingen gezien die waar we ook in voor onze regionale samenwerking van kunnen leren: De betrokkenheid van de gezamenlijk gemeenteraden is groot in Greater Manchester Er is een duidelijke centrale visie op het doel van de samenwerking: Local Collaboration, National Conversation, Investering & Developing en Global Potential De regionale samenwerking heeft in Manchester een sterke bevoegdheid Daarnaast is tijdens de evaluatie besproken dat de regionale samenwerking over de landsgrens met Duitsland en België beter moet. 5.3 Ruimtelijke ontwikkeling In Manchester wordt bij ruimtelijk ontwikkelingen goed nagedacht over het stimuleren van lopen en fietsen en openbaar vervoer bij ruimtelijke ontwikkelingen. Bij grote ontwikkelingen wordt de ontwikkelaar verplicht gesteld om te investeren in de bereikbaarheid per openbaar vervoer. Ook in Roermond is het goed om ontwikkelaars meer te stimuleren bij te dragen aan onze ambities om lopen & fietsen en openbaar vervoer te stimuleren. Hier moeten aan het begin van de planontwikkeling randvoorwaarden aan gesteld worden. Ook kan een ontwikkelaar (financieel) gestimuleerd worden om duurzame mobiliteit prioriteit te geven bij de planontwikkeling. 5.4 Samenwerking met de retailsector Op basis van de voorbeelden uit Manchester hebben we tijdens de evaluatie een aantal verbeterpunten besproken die we in Roermond kunnen toepassen: 11

Grote ondernemingen of BIZ-en stimuleren om een Personal Travel Planner aan te stellen die personeel en bezoekers stimuleert gebruik te maken van duurzame vervoerswijzen. Dit kan geïmplementeerd worden via Roermond Bereikbaar. Gezamenlijk met de retailsector gegevens over bezoekers verzamelen en bestaande gegevens beter uitwisselen. Hiermee kan gericht beleid gevoerd worden en gerichte marketing worden gedaan. Dit kan geïmplementeerd worden binnen het Mobiliteitsfonds. De strategische samenwerking met BIZ Binnenstad, Designer Outlet Roermond en Gemeente Roermond versterken op het gebied van bereikbaarheid. Dit kan geïmplementeerd worden binnen het Mobiliteitsfonds. 5.5 Ketenmobiliteit TfGM is in Greater Manchester verantwoordelijk voor alle vervoerswijzen voor personen, behalve de personenauto. Dus voor Openbaar Vervoer, Fietsen en Lopen. Hierdoor hebben zij een sterke focus op ketenmobiliteit waarbij meerdere vervoerswijzen voor één verplaatsing worden gebruikt. Een aantal leerpunten die wij in Roermond eventueel kunnen toepassen zijn: Het in gebruik nemen van een deelfietsensysteem, eventueel in samenwerking met Arriva. Het in gebruik nemen van Cycle-Hubs op drukke bushaltes. Hier kunnen passagiers hun fiets beveiligd stallen of kunnen zij een deelfiets lenen. Het stimuleren van lopen als natransport voor het openbaar vervoer door het verbeteren van de bewegwijzering. 5.6 Monitoring Bij alle onderwerpen die tijdens het werkbezoek aan Manchester aan de orde kwamen viel ons op dat zij duidelijke doelen stellen en ook voldoende verzamelen om het effect van maatregelen en beleid te meten. Hiermee kunnen zij goed aantonen of de maatregel of het beleid succesvol is en of deze waar voor hun geld opleveren. Zij zijn daardoor ook beter in staat om strategische beslissingen te nemen. In Roermond ontbreekt het aan voldoende data om goed te kunnen monitoren. Het verzamelen en analyseren hiervan kost inzet van middelen. Maar doordat daardoor andere middelen effectiever kunnen worden ingezet zal dit uiteindelijk tot meer efficiency leiden. 12