RAADSVOORSTEL Onderwerp : Wmo-verordening gemeente Heusden 2007. ToelichtingOp 1 januari 2007 treedt de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in werking. Ter voorbereiding daarop is onder meer door uw raad in de vergadering van 3 juli 2006 de notitie Beleidskader Wmo gemeente Heusden vastgesteld. Het vastgestelde beleidskader treft u bijgaand aan. Nadere uitwerking van dit beleidskader dient zoals vastgesteld op korte termijn (2007) plaats te vinden door middel van een Wmo-verordening op basis waarvan bestaande en nieuwe gemeentelijke taken op een adequate en verantwoorde wijze kunnen worden uitgevoerd. Op de langere termijn (2008-2012) fungeert dit beleidskader als een raamwerk op basis waarvan een meeromvattende gemeentelijke beleidsvisie over de toekomstige vormgeving van maatschappelijke ondersteuning binnen de gemeente Heusden kan worden geformuleerd. Ten behoeve van de invulling van dit beleidskader op korte termijn treft u bijgaand ter vaststelling een concept Wmo-verordening aan. Om een uitvoering van gemeentelijk Wmo-beleid met ingang van 1 januari 2007 mogelijk te kunnen maken, dient op grond van de in de Wmo opgenomen overgangsbepalingen de vaststelling van deze verordening vóór 1 oktober 2006 plaats te vinden. Totstandkoming verordening De basis voor de totstandkoming van de verordening is uiteraard de wettekst zelf. De verordening is vervolgens het instrument om het landelijke en lokale beleid handen en voeten te geven. Voor het overgangsjaar 2007 staan de uitgangspunten van de notitie Beleidskader Wmo gemeente Heusden hierbij centraal. Belangrijk uitgangspunt in dit opzicht is het streven om het bestaande beleid en voorzieningenniveau zo veel mogelijk te handhaven en de burgers zo min mogelijk te laten merken van de overgang naar de Wmo. De tijdsdruk die ligt op het invoeringstraject Wmo biedt ook niet de mogelijkheid om andere vormen van invulling van het beleid uitgebreid te overwegen. Deze tijd wordt wel genomen in het zogenaamde brede invoeringstraject Wmo. Dit traject start in september 2006 en zal uiteindelijk resulteren in een vierjarig beleidsplan Wmo per 1 januari 2008. Een belangrijke rol bij het tot stand komen van dit beleidsplan is weggelegd voor de cliënten en burgers die in dit traject worden betrokken. Verder is op basis van de geformuleerde beleidsuitgangspunten gebruik gemaakt van de modelverordening Wmo van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). De regering heeft ten aanzien daarvan vastgesteld dat deze in overeenstemming is met de uitgangspunten en de bedoelingen van de Wmo. Op basis van het geformuleerde beleid en met inachtneming van het zo veel mogelijk handhaven van de bestaande Wvg-verordeningen is in samenwerking met de gemeenten in de regio s-hertogenbosch aan de firma Schulinck opdracht gegeven om een conceptverordening op te stellen voor de betreffende gemeenten. Schulinck is specialist op het gebied van individuele verstrekkingen en bij onze gemeente en de meeste gemeenten in de regio als zodanig huisjurist op het gebied van de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg). Ten behoeve van een vergelijking tussen de huidige Wvg-verordening en de voorliggende concept Wmo-verordening treft u een overzicht van de belangrijkste verschillen als bijlage bij dit voorstel aan. De opgestelde conceptverordening is door ons college op 11 juli jl. vrijgegeven voor inspraak. Door de Stg. Gehandicaptenplatform Heusden is in samenspraak met het Senioren Overleg Gemeente Heusden (SOGH) en de Stg. Zorg Welzijn Ouderen Heusden (ZWOH) gebruik gemaakt van de gelegenheid tot inspraak. De daarop betrekking hebbende brief van 20 juli 2006 treft u bij de ter inzage liggende stukken aan. In het vervolg van dit voorstel gaan wij nader in op de inspraakreactie. Inhoud van de verordening In de Wmo komen voorzieningen uit de Welzijnswet en voorzieningen uit de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) en de Wvg bij elkaar. De voorzieningen uit de Welzijnswet zijn
niet gericht op het individu, maar worden collectief aangeboden. In de filosofie van de Wmo worden ze gezien als min of meer preventieve en dus voorliggende voorzieningen en worden ze als zodanig niet in deze verordening opgenomen. De Wmo-verordening heeft dus alleen betrekking op de individuele voorzieningen in het kader van de Wmo en geeft de kaders aan waarbinnen van gemeentewege Wmo-voorzieningen worden verstrekt. De belangrijkste aspecten uit de verordening lichten wij hieronder kort toe. Compensatieplicht De kern van de Wmo ligt vast in artikel 4 Wmo waarin de compensatieplicht wordt genoemd. De compensatieplicht geldt volgens de wet voor de onderdelen: a. een huishouden voeren; b. zich verplaatsen in en om de woning; c. zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel en d. medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan. Een nadere begripsomschrijving van het begrip compensatieplicht is in de wet niet opgenomen. Uitgaande van een overgang van de drie Wvg-terreinen woonvoorzieningen, vervoersvoorzieningen en rolstoelen plus de functie huishoudelijke verzorging uit de Awbz naar de Wmo, zijn de onderdelen uit artikel 4 van de wet in de verordening door ons als volgt uitgewerkt: a. onder het voeren van een huishouden wordt verstaan: zowel het wonen, met name de woonvoorzieningen, als de eerdere functie huishoudelijke verzorging, in deze verordening hulp bij het huishouden genoemd; b. zich verplaatsen in en om de woning: de rolstoel inclusief (uitsluitend) de sportrolstoel; c. zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel: de vervoersvoorzieningen uit de Wvg; d. het ontmoeten van medemensen en het daaruit volgende aangaan van sociale verbanden wordt beschouwd als doelstelling voor de eerste drie verstrekkingenterreinen. Deze indeling is in de verordening ook terug te vinden in de hoofdstukindeling. In artikel 4 van de wet wordt de gemeente opgedragen ten behoeve van de compensatie "voorzieningen te treffen". De wet stelt dus niet dat het steeds om individuele voorzieningen moet gaan. Ondanks het feit dat ze niet onder de werking van deze verordening vallen, kunnen de eerdergenoemde collectieve voorzieningen dus toch een belangrijke rol spelen in dit verband. Zeker in het kader van het meerjarenbeleidsplan zal de afstemming tussen de collectieve en individuele voorzieningen in het kader van de Wmo een belangrijk punt van aandacht zijn. Eigen bijdragede bevoegdheid voor het vragen van een eigen bijdrage voor een voorziening vloeit voort uit artikel 15 lid 1 van de wet. Deze kan op het inkomen worden afgestemd, zij het dat daarvoor op basis van artikel 15 lid 3 van de wet bij Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) nadere regels worden gesteld. Dit heeft op landelijk niveau geresulteerd in het ontwerp Besluit maatschappelijke ondersteuning. Dit ontwerp Besluit is op 22 juni 2006 tijdens het Algemeen Overleg in de Tweede Kamer besproken. Het aangepaste ontwerp Besluit maatschappelijke ondersteuning is voor advies naar de Raad van State gestuurd. Na ontvangst van het advies en na publicatie in het Staatsblad treedt het Besluit in werking. Graag hadden wij u gelijktijdig met het aanbieden van deze verordening ook de lokale versie van het Besluit Wmo aangeboden. Gelet op de hiervoor geschetste stand van zaken voor wat betreft de landelijke procedure, behoorde dit helaas niet tot de mogelijkheden. Voor de inhoud van de voorliggende verordening heeft dit weliswaar geen consequenties, maar uiteraard zullen wij ervoor zorgen dat u ten behoeve van een compleet beeld zo spoedig mogelijk kennis kunt nemen van het Besluit Wmo. Mede gelet op de signalen tijdens de commissievergaderingen van 23 augustus en 5 september 2006, is in de voorliggende conceptverordening in afwijking van de oorspronkelijke versie opgenomen dat er op grond van de artikelen 2.4 en 2.5 geen sprake zal zijn van het hanteren van een eigen bijdrage/eigen aandeel bij woonvoorzieningen. De inkomsten in verband met het hanteren van een eigen bijdrage/eigen aandeel voor woonvoorzieningen zijn in het verleden marginaal geweest (minder dan 5.000,-- op jaarbasis). Daarmee staan deze eigenlijk niet in een juiste verhouding tot de daarmee gemoeide administratiekosten. Uit een quickscan
blijkt verder dat de invoering van een eigen bijdrage in 2005 niet heeft geleid tot lagere uitgaven voor de woonvoorzieningen. Er zijn derhalve geen concrecte aanwijzingen dat het invoeren van een eigen bijdrage heeft geleid tot een drempelwerking van enige omvang. Bijgaand treft u een kostenoverzicht over de jaren 2004, 2005 en deels 2006 aan. Ten aanzien van de huishoudelijke voorziening wordt voorgesteld om wel uit te gaan van een eigen bijdrage. Dit is in overeenstemming met het uitgangspunt om het bestaande beleid zo veel mogelijk te continueren en genereert daarnaast een inkomstenpost ter grootte van ruim 300.000,--. Een inkomstenpost waarmee van rijkswege ook rekening is gehouden bij het bepalen van het gemeentelijk uitvoeringsbudget. Het al dan niet handhaven van het voorgestelde beleid op het gebied van eigen bijdragen/eigen aandeel in het kader van het meerjarenperspectief vanaf 2008 zal nadrukkelijk onderwerp van evaluatie zijn in de loop van 2007. Keuzevrijheid en persoonsgebonden budget Op grond van artikel 6 Wmo dient aan de klanten die in aanmerking komen voor een individuele voorziening de keuze te worden geboden tussen een voorziening in natura of een persoonsgebonden budget (PGB). Per voorziening is in de conceptverordening opgenomen welke regelgeving gepaard gaat met een keuze voor een PGB. Bij de keuze voor een PGB is de klant zelf verantwoordelijk voor het selecteren van een leverancier en een voorziening die overeenkomt met de gestelde indicatie. Dit biedt de klant een grotere mate van zelfstandigheid. Nadeel is dat de klant te maken krijgt met een bepaalde mate van administratie, dat hij zich moet verdiepen in de soorten voorzieningen die bij de gestelde indicatie passen en na moet gaan welke leveranciers de voorziening kunnen leveren. De klant moet dus kunnen omgaan met de verantwoordelijkheid die vasthangt aan de keuze voor een PGB. Voor wat betreft de verantwoordingsplicht die de houder van een PGB heeft in de richting van de gemeente, is in het verlengde van de geformuleerde beleidskaders gekozen voor een minimale belasting voor de budgethouder. De basis voor het vaststellen van de hoogte van een PGB voor individuele voorzieningen is de goedkoopst adequate oplossing. De klant heeft met het PGB de vrijheid om een duurder of goedkoper middel aan te schaffen onder de voorwaarde dat het aan te schaffen middel zijn beperkingen compenseert. Met andere woorden het geselecteerde middel moet voldoen aan de eisen zoals gesteld bij de indicatie. De nadere voorwaarden waaronder een persoonsgebonden budget wordt verstrekt, worden door ons college uitgewerkt in het Besluit Wmo. Toegankelijkheid en indicatiestellingde wetgever heeft in het kader van de Wmo nadrukkelijk beoogd dat er lokaal sprake zal zijn van één-loket waar de klant voor zowel zijn vragen op het gebied van de Wmo als op het gebied van de Awbz terecht kan. In de lokale verordening moet hiervoor een bepaling worden opgenomen. In artikel 7.2 van de voorliggende conceptverordening is de betreffende bepaling opgenomen. Gelet op de beoogde en gewenste integratie tussen de Wmo en de Awbz is conform het vastgestelde beleidskader in de artikelen 8.1 en 8.2 ook het alleenrecht op indicatiestelling door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) opgenomen. In juridisch opzicht wordt hiermee gewaarborgd dat de klant geen last gaat krijgen van de gescheiden verantwoordelijkheden op het gebied van de Wmo en de Awbz. In uitvoerend opzicht worden hieromtrent met het CIZ sluitende afspraken gemaakt. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen wat er aan de voorkant (frontoffice) en aan de achterkant (backoffice) gebeurt. De intake moet éénmalig zijn. Op basis van de analyse aan de voorkant, moet bepaald worden of het CIZ of de gemeente of beiden voor een bepaald onderdeel aan zet zijn, om, zo nodig in overleg, de precieze maatvoering van de verstrekking te bepalen. In ieder geval moet bij de aanvraag duidelijk worden of de complete hulpvraag in beeld is: er wordt een rolstoel gevraagd, maar mogelijk is er meer aan de orde. Zo kan dit ook gelden voor een aanvraag bij het CIZ voor bijvoorbeeld persoonlijke verzorging. Ook dan moet de vraag gesteld worden of er mogelijk ook meer, bijvoorbeeld een rolstoel, nodig is. Daarbij is, conform het gestelde in het beleidskader Wmo, het uitgangspunt dat bij de te stellen indicaties voor hulp bij het huishouden, zoveel mogelijk wordt aangesloten bij de indicatiecriteria die thans door het CIZ worden gehanteerd.
Zowel de toepassing van het Protocol Gebruikelijke Zorg en de zogenaamde ICF-classificatie (International Classification of Functions, Disabilities and Impairments) spelen in dit geval een belangrijke rol. Het Protocol Gebruikelijk Zorg bevat een nadere definiëring en normering van wat gebruikelijke zorg is in de dagelijkse praktijk en verduidelijkt daarmee de zorg waarop geen aanspraak kan worden gemaakt op basis van de Wmo en/of de Awbz. De ICF-classificatie biedt voor de gemeentelijke uitvoeringspraktijk een uniform begrippenkader dat als grondslag kan dienen om de behoefte aan voorzieningen in individuele gevallen vast te stellen. Mede omdat bij de indicatiestelling van de diverse functies in de Awbz eveneens van deze classificatie gebruik wordt gemaakt, kan het gebruik van de ICF-classificatie afstemming tussen de Awbz en de Wmo vergemakkelijken. Zowel bij eenvoudige als complexe indicaties zal gebruik worden gemaakt van de ICF-classificatie. Met het CIZ zullen hierover sluitende afspraken worden gemaakt. Inspraakreactie Via een brief van 20 juli 2006 is een schriftelijke inspraakreactie ontvangen van de Stg. Gehandicaptenplatform Heusden (GPH). Onder de vlag van het GPH is door de werkgroep Wvg en het Senioren Overleg Gemeente Heusden (SOGH) een advies geformuleerd. De Stg. Zorg Welzijn Ouderen Heusden (ZWOH) is eveneens in adviserende zin betrokken geweest. De inspraakreactie van het GPH is grotendeels van vragende aard en heeft slechts op een paar punten aanleiding gegeven tot aanpassing van de voorgelegde conceptverordening. In de voorliggende verordening zijn deze aanpassingen inmiddels verwerkt. De vragen van het GPH hebben wij door middel van de ter inzage liggende antwoordbrief zo volledig mogelijk beantwoord. Financiële paragraaften opzichte van de in het vastgestelde beleidskader opgenomen financiële informatie valt er op dit moment niets nieuws te melden. Uitgangspunt blijft in dit opzicht budgettaire neutraliteit. De definitieve gemeentelijke budgetten op basis waarvan de uitvoering van de Wmo plaats dient te vinden, zullen volgens het ministerie worden opgenomen in de septembercirculaire. De huidige en in de toekomst te verwachten groei van de zorgaanspraken baren ons uiteraard zorgen. Tegelijkertijd voelen we ons evenwel gesteund door de toezegging van rijkswege dat de kostenontwikkelingen op gemeenteniveau nauwkeurig zullen worden gevolgd en dat eventuele tekorten zeker de eerste jaren zullen worden gecompenseerd. CommunicatieDuidelijke en tijdige communicatie over de ontwikkelingen in het kader van de Wmo is uiteraard van het grootste belang. Daarom volgen wij nauwlettend de landelijke publiekscampagne die vanuit rijkswege is gestart en vertalen de aangeboden informatie en eigen informatie zo concreet mogelijk naar onze doelgroepen. Naast de huidige communicatie, zal ook een communicatieplan geschreven worden voor een concretere invulling en planning. Daarin staat lokale publiciteit (informeren) en het creëren van betrokkenheid centraal. De lokale publiciteit betreft zowel algemene publiciteit gericht op alle burgers, als specifieke publiciteit richting het bestaande cliëntenbestand (Wvg) en nieuwe cliënten die vanuit de Awbz overkomen naar de gemeente. Voor de overdracht van en communicatie met laatstgenoemden zijn sluitende afspraken gemaakt met het
Zorgkantoor. Advies raadscommissiede commissie Inwonerszaken heeft dit voorstel besproken in de vergaderingen van 23 augustus en 5 september 2006. De commissie is positief kritisch. Een aantal vragen zal nog nader worden beantwoord. Het stuk wordt op de B-lijst geplaatst. VoorstelWij stellen u voor om bijgaand conceptbesluit vast te stellen, Het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven de burgemeester, drs. H.P.T.M. Willems BIJLAGEN: TER INZAGE: Conceptbesluit. Beleidskader Wmo gemeente Heusden. Concept Wmo-verordening plus toelichting gemeente Heusden. Overzicht verschillen Wvg-verordening en Wmo-verordening. Financieel overzicht Wvg-uitgaven Inspraakreactie d.d. 20 juli 2006 Stg. Gehandicaptenplatform Heusden (GPH). Antwoordbrief n.a.v. inspraakreactie GPH. Beantwoording technische vragen. De stukken liggen ter inzage in de leeskamer, locatie Vlijmen. Steller: A.M. Dumont
Variabelen in het CONCEPTBESLUIT: CONCEPTBESLUIT De gemeenteraad van Heusden in zijn openbare vergadering van 20 september 2006; gezien het voorstel van het college van 15 augustus 2006,doc.nr. B200610068; b e s l u i t : de Verordening voorzieningen gehandicapten gemeente Heusden 2003 met ingang van 1 januari 2007 in te trekken; vast te stellen de bijgaande Wmo-verordening gemeente Heusden 2007. Aldus besloten in zijn openbare vergadering van 20 september 2006; De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, A.J. Emmen drs. H.P.T.M. Willems