van wetenschap naar wijk de Nieuwe GGZ Philippe Delespaul Studiedag Van wijk tot Wetenschap Utrecht, 24 november 2016
Kaders ze is wij (over inclusie en exclusie) 24+% jaar-prevalentie 6+% zorg-prevalentie 44+% life-prevalentie 95+% betrokkenenprevalentie 1.6% EPA
Kaders global burden of disease (leeftijdsverdeling impact) aandeel GGZ topt aandeel GGZ grootste aandeel GGZ vermindert
Kaders lijden GBD: GGZ verliest de strijd somatiek psychiatrie 1960 2010
Kaders GGZ en maatschappelijke cost: twee cijfers =50% uitkeringen (14 miljard) Psychiatrie: 450 /burger/jaar we geven evenveel uit aan uitkeringen (=participatie handicap) dan aan zorg (=7 miljard=1%bnp) Somatiek: 5000 /burger/jaar we geven 10x meer aan zorg uit (=70 miljard=10%bnp) dan aan uitkeringen Somatische behandeling is 3x zo duur bij co-morbide GGZ problemen
Naar een nationaal plan voor psychisch welbevinden 2017-2027
inclusie
ambitie
Kaders ambitie onhaalbaar bij status quo ook onhaalbaar door meer te doen wat we nu goed doen bijv. overal richtlijn conforme zorg (vroeger + beter) of bestaand kwaliteitsbeleid (transparantie + gepast gebruik) intenties zijn goed = maar deel van de actuele malaise TE DUUR + EFFECT TE BEPERKT
Kaders Effect op het zorgbedrijf: betere fit 24+% jaar-prevalentie 6+% zorg-prevalentie 16% (-1/3) 8% (+1/3) e/mhealth budget neutraal
inspiratie voor de Nieuwe GGZ beweging
3 pijlers van de Nieuwe GGZ een visie op kennis een visie op resources samen een betere job doen een visie op cultuur
kennis
kennis (bezinning) over psychisch lijden wat weten we en wat weten we niet wat kunnen we ooit weten en wat zal het nooit worden psychopathologie is geen identiteit (DSM: ik ben ) of ziekte (ik heb...) en psychische gezondheid is niet maakbaar psychopathologie is een vulnerabiliteit die periodiek problematisch kan zijn (ik heb last...) en gecontextualiseerd is (gen/omgeving interactie) twee strategieën: effect van vulnerabiliteit beperken door bescherming (of vermijding): de nevenwerking van deze beperking is dat je niet meer leeft (iatrogeen) psychische hulpverlening een proces waarbij het individu in een betekenisvollle context evolueert naar grotere weerbaarheid (gerecontextualiseerd)
kennis ruimte voor verbetering persoonlijke vulnerabiliteit in de praktijk stigma/discriminatie 100 % (van de handicap) 60 % zelf stigma hopeloosheid 30 % ziekte 10 %
kennis
kennis
positieve gezondheid Kennis: hertsel gezond de afwezigheid van ziekte gezond = het vermogen zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven Machteld Huber
kennis 3-voudig herstel kwetsbaarheid managen met integrale ZORG Persoonlijk Herstel Symptomatisch herstel Maatschappelijk herstel omgeving
organisatie 3-voudig herstel Integraal of gesegregeerd? herstel academies (clienten) Persoonlijk Herstel Symptomatisch herstel ZVW GGZ Maatschappelijk herstel WMO gemeente
kennis focus voor zorg (cure/care) VRAAG 1: Wat is er met je gebeurd? VRAAG 2: Wat is je kwetsbaarheid en je weerbaarheid? VRAAG 3: Waar wil ja naar toe? VRAAG 4: Wat heb je nodig?
preventie werkt NIET 0.5% EPA 1.5% EPA
VIP (vroege interventie psychose) WERKT NIET (zegt Pat McGorry van Melbourne)
Hoe wordt ik geen patiënt?
resources
resources persoon centraal bottom up
resources hersteldomeinen & betrokkenen doorbreken: professional/non-professional barrière Persoonlijk Herstel Psychiatrische Behandeling Maatschappelij ke Participatie
collaboratief resources multi-deskundige samenwerking (triade)
resources integratie + inclusie ervaringsdeskundige (professional) als teamlid peers & familie 20% / 80% werkgever als sociale ondernemer voor mensen met belevingservaring (participatiedomein) 50% / 50% burgerinitiatieven van mensen+ervaring (consumer-run) 80% / 20% sociale economie
resources in de wijk waar EPA burgers wensen te slagen & hulpverleners collegas vinden (e.g. HA)
resources elkander vinden integreren GGZ & participatieveld GGZ & somatiek (HA) volwassenen / kinderen /ouderen (0-107jr) diagnostische verzuiling opgeheven collega s over sectoren: verslaving/ verstandelijke handicap collega s over velden: schuldsanering/ wonen/
resources
de Nieuwe GGZ
resources schaal: wijk 15.000 inwoners variatie: ruraal/stedelijk bandbreedte: 4x-6x start (jan 2017): 6 officieel; 10+ spontaan
regio resources regio land binnen het actuele stelsel (regionale verschillen) ecommunity POH-GGZ/HA e/mhealth tools specifieke GGZ (basis ggz) kliniek crisisdienst ook-wel-ernstig-lijden zorg HA poliklinische centra wijk integrale GGZ (specialistische ggz) EPA zorg HA maatschappelijk veld collega circuits (VHZ ) HA HA
IST SOLL
TOP DOWN (faciliteren) Financiën Wetgeving Concordaten Software tools (privacy ) BOTTOM UP (praktijk maken/leren)
samen praktijk maken meervoudig herstel burger centraal triadisch multi-deskundig RACT/open dialogue/eigen kracht conferenties professional/non-professional barrière collega s zijn/worden
nationaal plan voor psychisch welbevinden 2017-2027