Mogelijkheden voor intersectoraal beleid gericht op het stimuleren van lichaamsbeweging bij kinderen Marie-Jeanne Aarts (Universiteit van Tilburg, RIVM) NCVGZ 9 april 2010
Bewegingsarmoede onder kinderen: een multi-sectoraal probleem Kinderen bewegen te weinig, met name in achterstandswijken Naast individuele factoren, spelen ook fysieke en sociale omgevingsfactoren een rol bij bewegingspatroon Aanpak van deze oorzaken ligt deels buiten het domein van de publieke gezondheid Beweegvriendelijke omgeving op lokaal niveau
Doel van het project Het identificeren, kwantificeren en testen van concrete beleidsmaatregelen gericht op het stimuleren van lichaamsbeweging bij kinderen (Omgevings)determinanten van beweeggedrag? Welke beleidsmaatregelen kunnen dit beïnvloeden? Wat is de effectiviteit en haalbaarheid hiervan?
Onderzoekssetting Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant: RIVM GGD Hart voor Brabant GGD West-Brabant GGD Brabant Zuid-Oost Vier middelgrote stedelijke gemeenten: Tilburg, Breda, s-hertogenbosch en Roosendaal
Dataverzameling* 1. Survey onder ouders (n = 6600) 2. Survey onder kinderen (n = 3600) 3. Buurtobservaties in 33 buurten 4. Beleidsanalyse (interviews met 25 ambtenaren + documentanalyse) 5. Workshops bij de vier deelnemende gemeenten (april 2010) 6. Health Impact Assessment * Aarts, Van de Goor, Van Oers, Schuit. Towards translation of environmental determinants of physical activity in children into multi-sector policy measures: study design of a Dutch project. BMC Public Health. 2009 Oct 27;9:396.
Survey ouders: methode Vragenlijst voor ouders: 42 basisscholen: groep 1 tot en met 8 (n=11000) Respons = 60% (n = 6600) Beweeggedrag kind? Perceptie van de omgeving (proximaal & distaal, fysiek & sociaal)? Analyses: Uitkomstmaat = buiten spelen Multivariate modellen Multilevel analyse (GEE) Gecorrigeerd voor opleidingsniveau van ouders Verschillende leeftijdsgroepen: 4-6 jaar, 7-9 jaar, 10-12 jaar
Survey ouders: resultaten Aantal minuten buiten spelen per week, gemiddelde (SD) 4-6 jaar 7-9 jaar 10-12 jaar Jongens Meisjes Jongens Meisjes Jongens Meisjes 417 (271) 390 (260) 449 (287) 396 (272) 443 (294) 373 (291) p < 0.05 p < 0.05
Survey ouders: resultaten Omgeving i.r.t. buiten spelen: Opleiding ouders Belang dat ouders hechten aan buiten spelen Sociale cohesie Sociale veiligheid Aanwezigheid van tv/computer op kamer van kind Fysieke omgeving afhankelijk van leeftijd en geslacht
Survey ouders: conclusies Mening van ouders blijft belangrijk Daarnaast invloed van omgeving Relatie met sociale omgeving consistent voor alle leeftijdsgroepen Relatie met fysieke omgeving verschillend voor jongens en meisjes en verschillende leeftijdscategorieën Implicaties voor beleid?
Beleidsanalyse: methode Semi-gestructureerde interviews met beleidsambtenaren: Publieke Gezondheid Sport Jeugd &Onderwijs Ruimtelijke Ordening Verkeer & Vervoer Veiligheid Milieu Speelvoorzieningen
Beleidsanalyse: methode Onderwerpen tijdens interviews: Beleidsplannen /-maatregelen gericht op beweging bij kinderen Samenwerking met andere gemeentelijke sectoren Manier van samenwerken Succes- en faalfactoren Transcripten van interviews gecodeerd met Atlas.ti
25 20 15 10 5 0 Beleidsanalyse: resultaten Geen beleid m.b.t. omgeving en beweging bij kinderen Beleid met neveneffecten op omgeving en beweging bij kinderen Aantal citaten Publieke Gezondheid Sport Jeugd & Onderwijs Ruimtelijke Ordening Verkeer & Vervoer Veiligheid Milieu Beleid direct gericht op omgeving en beweging bij kinderen Speelvoorzieningen
Structurele samenwerking tussen sectoren in gemeente A zeer minimaal Beleidsanalyse: resultaten
In gemeente B structurele samenwerking aan de hand van de fietsnota Beleidsanalyse: resultaten
In gemeente C structurele samenwerking rondom de sectoren Publieke Gezondheid, Sport en Jeugd & Onderwijs Beleidsanalyse: resultaten
Structurele en incidentele samenwerking tussen sectoren in gemeente D zeer minimaal Beleidsanalyse: resultaten
Beleidsanalyse: resultaten Succesfactoren: 1 2 Draagvlak en bewustzijn Positieve politieke context 3 Elkaar kennen / op de hoogte zijn
Beleidsanalyse: resultaten (6) Faalfactoren: 1 Gebrek aan middelen 2 Gebrek aan draagvlak en bewustzijn 3 Gebrek aan gedeelde visies en belangen
Beleidsanalyse: conclusies Alle sectoren dragen bij aan beweegvriendelijkheid omgeving, maar vaak onbewust Geen probleemeigenaar Samenwerking vaak incidenteel Indien structurele samenwerking, diversiteit aan sectoren beperkt Algemeen positieve houding t.o.v. samenwerking Succesfactoren: draagvlak en bewustzijn, politieke context, elkaar kennen en op de hoogte zijn Faalfactoren: gebrek aan middelen, gebrek aan draagvlak en bewustzijn, gebrek aan gedeelde belangen en visies
Aanbevelingen / discussiepunten Bewustzijn van andere sectoren kan nog vergroot worden Probleemeigenaar aanwijzen? Samenwerking stimuleren? Wat is de rol van verkokering? Hoe kun je negatieve (voor)oordelen wegnemen of ondervangen? Rol van de politiek?
Hoe nu verder? Workshops bij gemeenten: Van determinanten naar concrete beleidsmaatregelen Haalbaarheid? Effectiviteit? Health Impact Assessment Analyses van actief transport, sportparticipatie, kindervragenlijsten en objectieve omgevingskenmerken proefschrift Vervolgaanvraag bij ZonMw (post-doc)
Dit project wordt gefinancierd door: