De participatieformule voor maatwerk

De participatieformule voor maatwerk Martin van der Zwan 19 november 2015

Toen. Lokale, kleine initiatieven Informeel Laaghangend fruit Houding overheid: Afremmen! Openbare ruimte is van ons!

En nu. Participatie als beleidsterrein Professioneel Hooghangend fruit Houding overheid: Uitnodigen en infomeren Samenwerken met burger

Participatie op een hoger plan??

Ambities voor participatie 1. Meer locaties in de buurt 2. Meer personen 3. Ook andere organisaties en doelgroepen 4. Uitbreiden werkpakket soort activiteiten 5. Meer verantwoordelijkheid bij burgers 6. Meer structurelere bijdragen 7. Voor grotere delen van de buurt

4 3 2 1

Participatie vraagt om beleid!

Participatiebeleid Huidige Situatie Doelstellingen /Ambitie Strategie/Aanpak Uitvoering Gereedschapskist....

Landelijke cijfers

Inventarisatie in eigen gemeente Wijk Aantal Aa-landen 29 Assendorp 21 Berkum 3 Binnenstad 5 Diezerpoort 25 Hanzeland 1 Holtenbroek 69 Spoolde 0 Stadshagen 10 Veerallee 2 Windesheim 2 Wipstrik 4 Zwolle-Zuid 42 Westenholte 4 Eindtotaal 217

Spreiding

Aantal deelnemers per initiatief 15% 23% 29% minder dan 3 3 tot 5 5 tot 15 meer dan 15 31% 15

Frequentie van activiteiten 20% 38% 16% 1 keer per jaar 2 tot 4 keer per jaar 4 tot 8 keer per jar meer dan 8 keer per jaar 26% 16

Participatie in kaart

Participatiebeleid Huidige Situatie Doelstellingen /Ambitie Strategie/Aanpak Uitvoering gereedschapskist Participatiekaart Participatiegids Menukaart Stappenplan Communicatie instrumenten

Outcome doelstellingen Politiek 1. Contact / draagvlak burgers voor politiek 2. Legitimatie 3. Participatie burgers in locale democratie 4. Stimuleren eigen verantwoordelijkheid / zelfredzaamheid 5.. 1. Sociale Sociaal samenhang 2. Ontmoeten / bestrijden vereenzaming 3. Bewegen en gezond leven 4. Participatie (vrijwilligers)werk 5. Efficiënte(re) bedrijfsvoering 6. Burger 1. Meer kwaliteit 2. Ontmoeten / gezelligheid 3. Zelfontplooiing 4. Zinvol bezig zijn 5. Gezondheid, lekker buiten bezig zijn 6. Economisch voordeel 7.. Beheer 1. Efficiënte(re) bedrijfsvoering 2. Bestrijden vandalisme, vervuiling en ongewenst gedrag 3. Tevreden klanten 4..

Outputdoelstellingen Collectief Voor de hele buurt Structureel 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 Huidig Ambitie 1 0,5 Individueel Voor de eigen voordeur Incidenteel 0

Participatiebeleid Huidige Situatie Doelstellingen /Ambitie Strategie/Aanpak Uitvoering Gereedschapskist....

De participatieformule De mate van participatie = potentieel burgers + passende aanpak gemeente

Mate van participatie als resultante van: Aanpak Gemeente Organisatie/ kennis en cultuur Informatievoorziening / communicatie + Potentieel Burgers Belang Houding Faciliteren en waarderen Mogelijkheden

Activeren Werven Boeien ACTIEF 7 6 5 4 3 Informeren Faciliteren Stimuleren Faciliteren Waarderen Actief werven Stimuleren Belonen 2 1 PASSIEF Afwachten Gedogen 1 2 3 4 5 6 7 Binden Waarderen Ondersteunen

De burger bestaat niet + 20% +/ 42% / 16% +/+ 22% Buitenstaanders Verantwoordelijken

Plichtsgetrouw/afhankelijk (+/+) lokaal georiënteerd, plicht en gezagsgetrouw. lokale gevolgen van zwerfafval inzichtelijk maken gemeente als afzender benaderen via de lokale media (huis aan huis bladen, gemeentepagina) en via korte en heldere boodschappen beroep doen op burgerzin

Pragmatisch/conformistisch ( /+) materialistisch ingesteld en denkt aan het eigen belang wel betrokken en geïnfor meerd, maar op afstand. lokaal voordeel leuk element/ fijn gevoel focus op voordeel kijkt het liefst naar commerciële zenders (RTL 4, SBS6) en maakt veel gebruik van internet, e mail en sms. bereiken via nieuwe (social) media

Inactief/buitenstaanders ( / ) ongeïnteresseerd laag inkomen negatief tav verplichtingen en verantwoordelijkheden (leef )milieu is geen motivatie voor ander gedrag, eigen gewin wel. weinig vertrouwen in de overheid gebruik van intermediaire afzenders werkt bereiken via commerciële tv en lokale tv en radiozenders via een actieve campagne

20% Maatschappijkritisch/ verantwoordelijk (+) denkt aan het algemeen belang erg betrokken en kritisch zelf op zoek naar informatie maakt veel gebruik van internet en e mail, leest uitgebreid de dagbladen en opiniebladen en kijkt naar de publieke zenders gemeentelijke media in veel gevallen voldoende om deze groep te binden zeker als link wordt gelegd naar het maatschappelijk belang

Waardensystemen (Graves) 30

Waardensystemen (Graves) 31

Twee groepen: arm en rijk, wat willen zij doen? Bron: TPS NIPO 32 (2013),

Activeren Werven Boeien 7 6 5 4 Stimuleren Faciliteren Waarderen Actief werven Stimuleren Belonen ACTIEF Plichtsgetrouwen Buitenstaanders 3 2 1 PASSIEF Afwachten Gedogen Informeren Faciliteren Verantwoordelijken Pragmatici 1 2 3 4 5 6 7 Binden Waarderen Ondersteunen

Afwachten Potentieel burger + = Aanpak gemeente Mate van participatie Belang Houdin g Mogelijkheden Houding/ cultuur en organisatie Commun i-catie Faciliteren en waarderen

Potentieel burger Informeren + = Aanpak gemeente Mate van participatie Belang Houdin g Mogelijkheden Houding/ cultuur en organisatie Commun i-catie Faciliteren en waarderen

Potentieel burger Faciliteren + = Aanpak gemeente Mate van participatie Belang Houdin g Mogelijkheden Houding/ cultuur en organisatie Commun i-catie Faciliteren en waarderen

Actief stimuleren Potentieel burger + = Aanpak gemeente Mate van participatie Houding/ cultuur en organisatie Faciliteren en waarderen Belang Houding Communicatie Mogelijkheden

De mate van participatie als resultante van: Aanpak Gemeente Organisatie/ kennis en cultuur Informatievoorziening / communicatie + Potentieel Burgers Belang Houding Faciliteren en waarderen Mogelijkheden

Organisatie / kennis en cultuur 1. Eén regie op participatie 2. Afstemming met professionele partners 3. Samenbrengen vraag & aanbod 4. Ambtenaar 3.0 5. Kennis over participatie 6. Loslaten (binnen de kaders) en uitnodigen

Behoeften van actieve bewoners (in de openbare ruimte) 1. Persoonlijk contact 2. Meedenken 3. Één aanspreekpunt 4. Duidelijke afspraken over taakverdeling/ ver 6. Waardering 7. Faciliteren 8. Onafhankelijke en onpartijdige bemiddelaar bij conflicten 5. Af en toe rek in de regels

Informatie & Communicatie 1. Inspiratie bieden 2. Kaders en grenzen participatie duidelijk 3. Overzicht van wat speelt er in de wijk (behoeften, motivaties, welke projecten lopen er al) 4. PR en media

In de lokale krant

Faciliteren, waarderen & Belonen 1. Geld, ondersteunen middels gemeentelijke budgetten en subsidies 2. Wedstrijd / prijs uitreiken 3. Heitje voor karwijtje 4. Vrijwilligersavond 5. Streepje voor.. 6. Advies 7. Cursus bijv. over snoeien 8. Overleg- en afstemmingsuren 9. Inzet materieel 10. Leveren materialen 11... Uitgangspunt: WEDERKERIGHEID

Creatief beheer; tuinman in de wijk 46

Snoeicursus gemeente Stein

1 ste prijs gemeente Alphen aan den Rijn

Beloningssytematieken

Verbeterpunten? Informatie & Communicatie Faciliteren, waarderen & Belonen Organisatie / kennis en cultuur

Benutten van kansen voor participatie Aanpak Gemeente Houding/cultuur en organisatie Open en ondersteunend, duidelijke taakverdeling, aanspreekpunt, kennis en vaardigheden bij gemeentelijke vertegenwoordigers Informatievoorziening / communicatie Mogelijkheden voor participatie duidelijk en wervend gecommuniceerd. Duidelijkheid over doelstellingen, ambities, grenzen/aandachtspunten. Faciliteren en waarderen Budget, beloning, advisering, beschikbaar stellen materialen/ materieel/ menskracht e.d 51 Potentieel Burgers Belang Wens van burgers om de kwaliteit woonomgeving te verbeteren, ervaren problematiek, voorkomen verschraling door bezuinigingen. Ruimtelijke opzet, nabijheid, schaarste aan openbare ruimte spelen hierbij ook mee. Houding Opstelling, leefstijl, waardensysteem van bewonersgroep. Wil om zich in te zetten voor gemeenschappelijk doel / betrokkenheid bij de buurt. Mate van sociale samenhang speelt hier ook mee. Mogelijkheden Vaardigheden, kennis, tijd, gereedschap, geld van burgers en ondernemers om bij te dragen