Deze wijzegingen zijn in het bijgevoegde waterplan doorgevoerd.

WATERPLAN LEIDSCHENDAM - VOORBURG Van Projectgroep waterplan: Anneklaar Wijnants, Veronique Loeffen (HHR), Saskia Jouwersma, Soet Huijbregts (HHD), Marian Rood (LV) Datum 10 juli 2007 Onderwerp Bijlage 3: wijzigingen t.o.v. het ontwerpwaterplan Leidschendam-Voorburg. Deze wijzegingen zijn in het bijgevoegde waterplan doorgevoerd. Pag. Wijziging. Aanleiding 1 Ontwerp Waterplan vervangen door: Waterplan. 2007 vervangen door 2007-2015 Dit ook op voorblad wijzigen in alle voetteksten 21 Actualisatie tekst, in tweede worden vervangen door zijn. 21 Aan alinea Duurzaam en robuust (in hoofdstuk 3, doelen) toevoegen op einde alinea. Tijdens het tot stand komen van het waterplan is veel aandacht gevraagd voor grondwaterproblematiek, met name in Voorburg. Dit waterplan besteedt hier weinig aandacht aan. In het waterplan ligt het zwaartepunt op het realiseren van extra oppervlaktewater om zo het watersysteem op orde te brengen in verband met klimaatverandering. 34 In alinea die begint met De Veen- en Binckhorstpolder in de zin die start met de De Vliet en Broeksloot de woorden voor de tekst met elkaar vervonden worden niet vervangen door: zijn 260307 35 Overzichtskaart, ondergrond wijzigen 36 In alinea Veen- en Binckhorstpolder onder eerste aandachtspunt: m3 vervangen door m 3 (dus met superschrift) 37* Peilen in stedelijk gebied toevoegen in boezem- en polderkaart. In legenda winterpeil (meter tov NAP). Peilen: - boezem Delfland: - 0,43 - boezem Rijnland: -0,62 - Veen- en Binckhorstpolder: - 1,40 - Onderbemaling bij sportveld: - 1,80 - Zijdepolder (grootste peilvak): -1,95 - Rietvinkpolder: - 0,62 37 Poldernamen aanpassen. De tekst Nieuwe Driemanspolder in groen gekleurde vervangen door Drooggemaakte Grote Polder. De tekst Nieuwe Driemanspolder op witte achtergrond (Zoetermeer) omhoog schuiven tot boven gemeentegrens. Polder Leidschenveen toevoegen in deel onder de Vliet en links van landscheiding. De tekst, De Tol schrappen na Polder Klein Starrevaart. 38 In de zin Het bergingstekort is uitgedrukt in benodigd extra oppervlak aan water toevoegen in Rijnland. Laatste twee zinnen van de pagina met tekst over Rijnland naar boven verplaatsen. Werkgroep Natuurmonitoring, 270307 Informatieavond, 210307 2007/14409 Water verbindt en geeft kleur aan je stad

Pagina 2/8 Wijzigingen t.ov. ontwerpwaterplan Na de zin De norm van Delfland is een volumenorm,... De volgende zin toevoegen. Delfland zoekt de oplossing van het bergingstekort zowel in oppervlak aan water als in peilstijging. In de Veen- en Binckhorstpolder is het verschil tussen het maaiveld en het polderwaterpeil bijna overal 60 cm. Daar kan het water in extreme situaties dus 60 cm. stijgen zonder dat overstroming op het maaiveld optreedt. Op een paar plaatsen in de polder is het maaiveld lager. Daar treedt al wateroverlast op als het waterpeil 30 cm stijgt. Door op die plaatsen maatregelen te nemen neemt de waterberging in de Veen- en Binckhorstpolder flink toe. 39 Poldernamen aanpassen op zelfde wijze als op pagina 37. 39 Duikers in Delflands deel toevoegen aan kaart. Poldernamen aanpassen. 40 Correctie tabel Berginstekort in de stedelijke polders Delfland In Veen -en Binckhorstpolder (Sportpark t Loo), openwater 3 % vervangen door: 1 %. In Veen -en Binckhorstpolder (overige), openwater 1 % vervangen door: 3%. 42 Aanvulling tekst onder het kop Ecologisch gezond water, na: diepe plekken om te kunnen overwinteren. Voor de visstand is het belangrijk dat natuurvriendelijke oevers variatie vertonen in begroeiing en de helling van het talud. Een visvriendelijke oever heeft gedeeltelijk een onderwateroever van tenminste 50 cm, is goed onderhouden zodat er ook diepe plekken blijven en heeft inhammen waar vis een schuilplek kan vinden. Informatieavond, 210307 46 In laatste alinea tekst, Randstadrail (3) verwijderen 48 1e alinea 5e regel: toevoegen 'zodat' na 'De constructie is voldoende sterk' 49 Wijziging tekst onder kop Delflands Boezemland, 2 e alinea, Na De Broeksloot is een parel toevoegen: met grote ecologische potentie, door de zandige bodem met een lichte sliblaag. Om deze te behouden vervangen door: Om deze potentie beter te kunnen benutten Toevoegen als één na laatste zin van deze alinea: Het water zou zich in de toekomst zo kunnen ontwikkelen, dat beschermde vissoorten als de bittervoorn en ruisvoorn er weer kunnen voorkomen. Ook bestaan er kansen om de beleving van de Broeksloot te vergroten door in dit gebied meer ruimte voor natuur te creëren (32). 49 Verruimen maatregel Beheersvisie dwarssloten van de Vliet (34) door aanpassen tekst kop Delflands Boezemland, 4 e alinea ( In de zijwatergangen van de Vliet t/m punt van aandacht bij het beheer (34). In tweede zin Het voor slib vervangen door: Te veel. Laatste zin Dit vormt een punt van aandacht bij het beheer vervangen door: Enige ophoping van bagger in deze zijtakken is echter geen

Pagina 3/8 Wijzigingen t.ov. ontwerpwaterplan probleem. Zo legt in een goed functionerend systeem begroeiing door bijvoorbeeld gele plomp ook bagger vast. De zijtakken van de Vliet zijn belangrijk voor ecologie van de Vliet en dus ook voor de visstand in De Vliet. Goed begroeide watergangen zorgen voor schuilplaats en paaigebied voor vis. De watergangen ter hoogte van Schakenbosch en Duivenvoorde zijn uniek en vormen schaarse haarvaten van het boezemsysteem. Zeker in het licht van de Europese Kaderrichtlijn Water liggen hier potenties. Voor de zijwatergangen van de Vliet wordt daarom een visie opgesteld voor zowel Delflands (34) als Rijnlands (35) deel van de gemeente. Hierin wordt meegenomen de ophoping van bagger en de ecologische potentie. Ook zal voor deze watergangen de (potentiële) waarde voor vis geïnventariseerd worden. 49 Bij laatste pijltje Beheersvisie ontwikkelen dwarssloten Vliet vervangen door Visie ontwikkelen op dwarssloten Vliet 50 Toevoegen op kaart nummer 35 50 Toevoegen onder Samengevat nemen we de volgende maatregelen: Visie ontwikkelen op dwarssloten Vliet (34, 35) 50 Laatste zin op pagina over keerlus tram. Laatste zin, luidt: Het verbinden van watergangen wordt mogelijk als de keerlus van de tram overbodig wordt. Vervangen door: Mocht de keerlus van de tram in de toekomst overbodig worden, dan wordt hier het verbinden van watergangen mogelijk. 50 Duikerknelpunt inventarisatie Laatste alinea na laatste zin toevoegen: Om een goed overzicht te krijgen van alle duikerknelpunten in het gebied van Rijnland wordt er een duikerplan opgesteld. Hierin worden de duikermaatregelen in kaart gebracht die gedurende de looptijd van het waterplan zullen worden uitgevoerd. 51 toevoegen in eerste alinea na langs De Dillenburgsingel (28), langs de Prinsensingel (25) 51 Versterken waterbeleving Fluitpolderplein bij samenvatting van de maatregelen naast het kaartje de toelichting op maatregel 24 wijzigen in: verbeteren waterbeleving in combinatie met langzaam verkeersroute van Prinsenhof naar Leidsenhage. 51 toevoegen in opsomming na langs De Dillenburgsingel (28), de Prinsensingel (25). verwijderen het woord langs voor de Noordsingel. 51 Volgorde van opsomming maatregelen naast kaartje zoveel mogelijk op nummer, zodat je het beter terug kunt lezen. 51 verwijderen tekst onder 8 e pijl: verbreden.(25). 51 16 toevoegen op kaart. Benamingen soms aanpassen zodat overeenkomt met maatregelenkaart op p. 59. 51 19 toevoegen op kaart, zodat kaart overeenkomt met maatregelenkaart op p.59 52 kaart: maatregel 45 toevoegen (staat wel op kaart p.59) 53 Actualiseren tekst rioleringsbeleid. Derde regel krijgt vervangen door heeft

Pagina 4/8 Wijzigingen t.ov. ontwerpwaterplan 53 Toevoegen tekst over onderhoud en baggerprogramma s Onderhoud watergangen en baggerprogramma s Het onderhoud aan watergangen betreft het jaarlijks krozen en zuiveren, dat wil zeggen het weghalen van waterplanten in het afvoerprofiel en langs de oevers en het periodiek baggeren. Deze werkzaamheden hebben primair tot doel het waarborgen van de berging en de afvoercapaciteit van de watergangen. Ook voor de waterkwaliteit zijn het noodzakelijke werkzaamheden. Wel vraagt de waterkwaliteit doorgaans om een optimalisatieslag in het beheer. 2007/8647 2007/14520 Met behulp van baggerprogramma s werken partijen achterstanden in baggeren weg om vervolgens via een reguliere onderhoudscyclus te baggeren. Leidschendam-Voorburg heeft haar achterstanden in baggeren inmiddels weggewerkt. Delfland heeft vervolgens het beheer van het hoofdsysteem van de watergangen overgenomen van de gemeente en zal vervolgens periodiek baggeren. Rijnland heeft het eveneens het streven om het onderhoud van het hoofdsysteem in de nabije toekomst over te nemen. Vanaf 2009 voert Rijnland baggerwerkzaamheden uit in de boezem en werkt zo de achterstanden in het baggeren weg. 55 3e alinea tweede zin moet beginnen met Dan ipv Dat. 58 Verwijzing naar maatregenkaart wijzigen: tekst zie hiernaast onder kop Opzet van het uitvoeringsprogramma vervangen door zie einde hoofdstuk 58 Toevoegen onder kop Opzet van het uitvoeringsprogramma. Na laatste zin toevoegen: Zo streven Rijnland en Leidschendam- Voorburg ernaar om circa 8 kilometer natuurvriendelijke oever aan te leggen, dus jaarlijks circa 1 kilometer. 58 In alinea Opzet van het uitvoeringsprogramma: Verwijderen Voetnoot met mededeling dat kostenraming in het ontwerpwaterplan ontbreekt. Verwijderen laatste zin van alinea, die begint met: Tenslotte.. 59 Maatregelenkaart verplaatsen naar pagina 63, zodat maatregelenkaart en tabel bij elkaar staan. 59 nr. 16 toevoegen op kaart 59 Beschrijving Maatregel 34: Beheervisie vervangen door: Visie Toevoegen op kaart en in beschrijving: 35 Visie dwarssloten Vliet 59 kaart, nr 19 staat 2x op de kaart (op p 51 niet), 1 x verwijderen 59 bij 22 en duikervergroting toevoegen 59 bij 25. Bredere watergangen vervangen door Natuurvriendelijke oevers en duikervervanging. 59 maatregelenkaart toelichting op maatregel 24 wijzigen in verbeteren waterbeleving in combinatie met langzaam verkeersroute van Prinsenhof naar Leidsenhage. 61 Paragraaf Watertoets invoegen na paragraaf Verantwoordelijkheden en organisatie (H8).

Pagina 5/8 Wijzigingen t.ov. ontwerpwaterplan Watertoets Een aantal maatregelen uit dit waterplan vraagt om extra ruimte, zoals het graven van nieuw water of het verruimen van bestaand water. Deze maatregelen zullen voor een deel worden uitgevoerd via de watertoets. Dit is de samenvattende titel voor een aantal procesafspraken die in de wet zijn vastgelegd. Het doel van de watertoets is om ervoor te zorgen dat water op een goede manier wordt meegenomen in de (her)ontwikkeling van een plangebied. De afspraak is dan ook dat waterschappen vroegtijdig betrokken worden bij ruimtelijke plannen. Gemeente Leidschendam-Voorburg, Delfland en Rijnland willen de watertoets optimaal benutten om de ambities en maatregelen uit het waterplan te realiseren. Het streven is om bij elke ruimtelijke ontwikkeling in te zetten op een hoog ambitieniveau voor het thema water, zodat de ruimtelijke ingreep bijdraagt aan het robuust, schoon en aansprekend maken van het water in Leidschendam-Voorburg. Bij de ruimtelijke plannen van Leidschendam-Voorburg worden de afspraken uit dit waterplan daarom vanaf het begin meegenomen. Ook bij ruimtelijke ontwikkelingen door derden wordt het waterplan als onderlegger gebruikt. 61 Op einde van de paragraaf Financiering en kostenverdeling de volgende zin opnemen: De kosten en kostenverdeling van het uitvoeringsprogramma zijn weergegeven in bijlage 2. 62 Driemaal Jaartal 2009 vervangen door 2010 Tweemaal in éénnalaatste alinea, éénmaal in laatste alinea. 62 Aanvullende tekst onder kop Monitoring en evaluatie In tweede alinea na is daarom een apart monitoringsprogramma nodig invoegen: Stadswater beoordelen we een landelijke systematiek op drie karakteristieken: belevingswaarde, ecologie oever en ecologie water. Aan de hand van biologische en fysische en chemische parameters doen we een uitspraak over de ecologische toestand waarin het water zich bevindt, gerelateerd aan het landelijke referentiebeeld. In tweede alinea Delfland monitoort jaarlijks maar op een beperkt aantal meetpunten vervangen door Delfland zal voorafgaand aan de werkzaamheden een nulmeting uitvoeren. 64 e.v. Doelen zijn waterberging vergroten en verbeteren waterkwaliteit. De tekst vergroten en waterkwaliteit een kolom naar links opschuiven. 65 Aangepaste tekst toelichting maatregel (1) Corbulopark verbinden met waterspoor,omdat de open verbinding langs de A12 niet zal worden gerealiseerd. Toevoegen tekst voor laatste zin: Vanwege de vele kabels en leidingen wordt de verbinding ondergronds aangelegd. Om de verbinding tussen de van Alphenstraat en de Pompe van Meerdervoortstraat te realiseren wordt een duiker en drainage aangelegd onder de Koningin Wilhelminalaan. Het deel van het traject vanaf de Pompe van Meerdervoortstraat wordt uitgevoerd als regenwaterstelstel. Laatste zin De waterpartijen Corbulopark kunnen op termijn dienst 2007/14520, 2007/10724, 2007/17185

Pagina 6/8 Wijzigingen t.ov. ontwerpwaterplan doen voor berging van afgekoppeld regenwater. Vervangen door: De waterpartijen Corbulopark worden door deze maatregel gevoed met afgekoppeld regenwater. Onder aansluiten bij: Tekst onder Aansluiting bij vervangen door: Rioleringsmaatregelen Voorburg-Noord. De totale lengte van het hemelwaterstels stelsel is circa 1350 meter en loopt van de pompe van Meerdervoortstraat door de Van Geusaustraat, de Koningin Wilhelminlaan tot aan de Van Leijdenstraat. Het hemelwaterriool zal worden overgedimensioneerd in verband met de verbindingsfunctie. Jaartal in planning vervangen: >2010 door 2008 Getal onder berging verwijderen 64/65 Aangepaste tekst maatregel (2): in omschrijving Grotendeels open schrappen vóór verbinden waterpartijen met Machinesloot In toelichting zin schrappen: Veel ruimte voor waterberging. Toevoegen: Mogelijkheden verkennen in watervisie De Binckhorst- Voorburg Noord Tekst onder Aansluiting bij vervangen door: Herstructurering Binckhorst van de gemeente Den Haag. Opstellen watervise De Binckhorst- Voorburg Noord. De visie zal als input gebruikt worden voor het herstructureringsproces van het bedrijventerrein de Binckhorst., 2007/10724, 2007/17185 66 Maatregel 7: in omschrijving tekst bij herinrichting verwijderen. 66/67 Maatregel 9: in omschrijving tekst (Schipolboog) verwijderen. In toelichting. Nieuwe tekst: De gevolgen hogere peilstijging voor volkstuincomplex bij volkstuincomplex bij Schipholboog zijn onderzocht. Er zijn geen maatregelen nodig. 68/69 Planning maatregel 13: 2007 wordt 2008. Planning maatregel 14 > 2010 wordt 2008. 68/69 Toelichting maatregel 14: Aan einde eerste zin toevoegen en zonder afbreuk te doen aan het gebruik als weidegrond door de kinderboerderij Essesteijn. 68/69 Maatregelnummer 15 toevoegen door maatregel 17b onderzoek naar zelfvoorzienend maken apart te benoemen en nr. 15 te geven. Toevoegen 2008 in planning. 68/69 Nr. 16 toevoegen door laatste deel maatregel 25 Duiker onder noordsingel te verplaatsen. Onder toelichting toevoegen van een 0 en mm (3x) bij duikermaten. Onder aansluiten bij: verwijderen tekst reconstructie Prinsensingel. 68/69 Maatregel 17, resultaat natuurvriendelijke oevers. Vervangen 1250 door 2500. Toelichting. Tekst vervangen door de tekst die erboven staat: De strook is hemelsbreed. 68/69 Maatregel 17, Nu in definitieve berekening wateropgave beperkt is tot 0,7 ha laten vervallen onderdelen: extra waterpartij op grasveld voor Spechtlaan duiker spechtlaan vervangen door brug. 2007/11931 2007/11937 2007/12653 68/69 Maatregel 17, > 2010 vervangen door: 2009 70/71 Maatregel 18: planning 2007 vervangen door 2008

Pagina 7/8 Wijzigingen t.ov. ontwerpwaterplan maatregel 18b, kolom aansluiten bij toevoegen tekst: In maart 2007 zijn twee fonteinen geplaatst. De aanschaf is een particulier initiatief. 71 Laatste zin onder toelichting bij 19 Wordt meegelift met lopende ontwikkeling. Vervangen door tekst: de duiker t.h.v. het Hraniceplein is voldoende ruim. De duiker t.h.v. de vijver in het Zijdepark verkorten. Onder aansluiten bij tekst tussen haakjes verwijderen 70/71 Maatregel 20 toevoegen: Aanleg duikers Heuvelweg Toelichting: Aanleg duikers in Heuvelweg en Zilvermeeuwlaan.. Vervangen duikers rond 800 mm door duikers 1200 mm x 1000 mm, waardoor respectievelijk een knelpunt in doorstroming en in het beheer wordt opgelost.onder aansluiten bij: Reconstructie Heuvelweg. In planning: 2007 71 nr. 21, in kolom aansluiten bij na tekst opstellen toevoegen: in 2008. In kolom planning > 2010 (2x), dus bovenste passage verwijderen). 70/71 Omschrijving nr. 22 wijzigen: Extra open water vervangen door Natuurvriendelijke oever. Teksten onder toelichting e.d. verwijderen. Submaatregel toevoegen: Omschrijving: Natuurvriendelijke oevers. Toelichting: Aanleg van natuurvriendelijke oever vanaf Burgemeester Banninglaan tot aan Duivenvoorde/Kastelenring. Onder natuurvriendelijke oevers toevoegen: 800 m. 71 Maatregel 23: Onder resultaat Natuurvriendelijke oevers invullen: 1400 m. 71 toelichting op maatregel 24 aanvullen met: Water zou op het Fluitpolderplein als begeleider van de centrale route hierin een betekenis kunnen krijgen. Omdat de ruimte voor het graven van nieuw water hier beperkt is, kan gedacht worden aan het situeren van water op het parkeerdek of om in het ontwerp watervertragende maatregelen nadrukkelijk een plek te geven.. 72/73 Maatregel 25 (a) waterpartij Prinsensingel, kolom omschrijving. Verbreden vervangen door: natuurvriendelijke oever. Kolom planning natuurvriendelijke oever: >2010 vervangen door 2008 72/73 Maatregel 25 (b), Duiker Prinsensingel- Graaf Willem de Rijkelaan hier verwijderen. Komt als duiker Heuvelweg / Zilvermeeuwlaan terug onder 22. 72/73 Laatste onderdeel maatregel 25 een apart nummer geven: nummer 16. Verplaatsen naar pagina 68/69. 72 Maatregel 25: In kolom toelichting na vervangen door 100 x 100 vervangen door 1200 x 1000 mm (3x) 2007/15193 72 Maatregel 27, toelichting 120 x 80 vervangen door 1200 x 800 mm 72 Tekst maatregel 29 wijzigen in Verbinden watergangen bij keerlus tram. 73 toelichting maatregel 29: Toevoegen (na doodlopende watergangen bij keerlus worden verbonden ): mocht in de toekomst de keerlus van de tram overbodig worden. 72/73 Maatregel 30. Toevoegen resultaat: 500 m.

Pagina 8/8 Wijzigingen t.ov. ontwerpwaterplan 74/75 Aanpassen tekst omschrijving maatregel 34: Beheervisie vervangen door Visie. Toevoegen tekst toelichting maatregel 34: De zijtakken van de Vliet zijn belangrijk voor ecologie van de Vliet en dus ook voor de visstand in De Vliet. De dwarssloten langs de Trekvliet/Zuidvliet hebben de potentie via (her)inrichting bij te dragen aan een verbetering van de (ecologische) waterkwaliteit. Door het verbreden van de dwarssloten kunnen paai en opgroeigebieden voor jonge vis worden gerealiseerd. Voor de zijwatergangen van de Vliet wordt een visie opgesteld. Hierin wordt meegenomen de ophoping van bagger en de ecologische potentie. Ook zal voor deze watergangen de (potentiële) waarde voor vis geïnventariseerd worden. Toevoegen tekst onder aansluiten bij: Gebiedsproces Kader Richtlijn Water voor de Oostboezem. 74/75 Onder boezem Rijnland. Maatregel 35 toevoegen met zelfde beschrijving als maatregel maatregel 34. 74/75 Toevoegen maatregel 36, Natuurvriendelijke oevers boezem Rijnland. Onder resultaat 1000 m. Bij toelichting. Locatie bepalen n.a.v. resultaten Visie dwarssloten van de Vliet. Planning > 2010. 74/75 Verruimen maatregel Evaluatie Vliet Dobbewetering (38) en door aanvullen toelichting in hoofdstuk 6 en maatregelentabel. toelichting maatregel 38 na gewenste effect? toevoegen: Inventarisatie van de ecologische waarde is gewenst, o.a. voor vis. Planning: 2006 vervangen door 2007 77/78 Tussen pagina 77 en 78 een financiële paragraaf toevoegen: Bijlage Kosten en kostenverdeling uitvoeringsprogramma 78 Colofon. Auteurs. Hanneke Gieske vervangen door Soet Huijbregts. Oplage leeg (na raads- en VV-besluit 500) 78 Datum Juli 2007 (na raads- en VV-besluit vervangen door Oktober 2007). *Het boezempeil van Delfland en het polderpeil van de Veen- en Binckhorstpolder, zijn peilen die nog moeten worden vastgesteld door de Verenigde Vergadering van Delfland en daarna door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland. Dit zal naar verwachting eind 2007 gebeuren. De huidige winterpeilen zijn nu respectievelijk: - 0,47 en - 1,38.