Bijlage 1, Samenvatting, fase 1, Inventarisatie en Visie. Deelgemeentelijk Waterplan Delfshaven, Rotterdam

Transcriptie

1 Bijlage 1, Samenvatting, fase 1, Inventarisatie en Visie Deelgemeentelijk Waterplan Delfshaven, Rotterdam 1. Inleiding Het deelgemeentelijk waterplan Delfshaven is een gebiedsgerichte uitwerking van het Waterplan 2 Rotterdam. Het deelgemeentelijk waterplan is opgesteld in samenwerking met de deelgemeente Delfshaven, hoogheemraadschappen Delfland en Schieland en de Krimpenerwaard en Gemeentewerken Rotterdam. Met dit waterplan wordt een stap gezet naar een duurzaam, beheersbaar en veilig watersysteem in de deelgemeente Delfshaven. In de eerste fase van het deelgemeentelijk waterplan Delfshaven is een visie ontwikkeld op de invulling van de waterkwantiteitsopgave en de verbetering van de waterkwaliteit. In het dichtgebouwd stedelijk gebied van Delfshaven is water een belangrijk onderdeel van het stedelijk structuur en ruimtelijke kwaliteit. Naast een goed functionerend watersysteem zijn stedenbouwkundige aspecten en de beleving van water medebepalend voor de visie op water in Delfshaven. In de tweede fase van het waterplan is vervolgens een maatregelenpakket opgesteld om knelpunten op te lossen en de wateropgaven in het gebied te realiseren volgens de opgestelde visie. 2. Kaders Het waterplan geeft invulling aan de landelijke afspraken van het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) en de Kaderrichtlijn Water (KRW). De huidige knelpunten en wateropgaven zijn aanleiding om het watersysteem te verbeteren en maken maatregelen noodzakelijk. Daarbij zullen nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen aanleiding zijn voor het vergroten van de waterbergingscapaciteit op lange termijn, maar kunnen ook kansen bieden om de bestaande knelpunten en opgave aan te pakken. In het waterplan worden afspraken gemaakt over ruimte voor water die als onderlegger kunnen dienen voor de watertoets voor bestemmingsplannen. Naast de landelijke beleidskaders is het deelgemeentelijk waterplan een gebiedsgerichte uitwerking van het waterplan 2 Rotterdam. Dit waterplan dat voor de gehele gemeente Rotterdam is opgesteld vormt samen met het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) de beleidskaders voor de gebiedsgerichte uitwerking. 3. Watersysteem Waterhuishouding Het openwatersysteem van Delfshaven is voor het gebied van Delfland op te delen in drie onderdelen: de polder Oud-Mathenesse, boezemland en buitendijks gebied. Het Schielandse deel omvat het stadsdeel Delfshaven met de watergangen Heemraadsingel en Essenburgsingel. Het buitendijkse en boezemgebied valt in het deel van Delfland. Tot de polder Oud-Mathenesse behoren de wijken Oud Mathenesse en Spangen. Dit gebied kenmerkt zich door de lage ligging ten opzichte van de Nieuwe Maas en de Delfshavense Schie. De watergangen in deze gebieden staan door middel van duikers en stuwen met elkaar in verbinding en dienen voor de afwatering van overtollig water in de polder Oud-Mathenesse. De polder is gelegen tussen de Schiedamseweg, de Mathenesserdijk, Delfshavense Schie, Spoorlijn naar Delft en de Hogenbanweg. De oppervlakte van de polder is circa 125 ha en de maaiveldhoogte varieert tussen de NAP -0,5 meter en NAP -2,0 meter. De polder Oud-Mathenesse bestaat uit drie peilgebieden en het streefpeil van het oppervlaktewater is door Delfland vastgelegd in het peilbesluit van De wijk Oud-Mathenesse ligt in peilvak I, dit is het laagste peilvak. Hier liggen de watergangen Hoekersingel, Tjalklaanvijver en Pasteursingel. Op de Tjalklaanvijver is een gemaal aangesloten waarmee het wateroverschot uit het gehele bemalingsgebied wordt afgevoerd (via een

2 persleiding van 1 km!) naar de Delfshavense Schie (boezem). De capaciteit van dit gemaal (gemaal Spaanseweg) is slechts 1,5 m3/min. Het waterpeil in dit peilvak is NAP -2,45 meter. Peilvak II omvat de wijk Spangen. In dit gebied ligt de Spaanse-Bochtsingel met waterpeil NAP -2,30 meter. Aan de zuidzijde van de Spaanse Bocht ligt het gemaal dat het water loost op de singel van de Kinderboerderij. Peilvak III, dat wordt gevormd door de singel van de kinderboerderij heeft een waterpeil van NAP -1,70 meter. Via een stuw loost deze watergang het wateroverschot op de Tjalklaanvijver van peilvak I. De huidige getrapte bemaling zoals hierboven omschreven is erg inefficiënt. De lange persleiding van het gemaal Tjalklaan, die ook als inlaat wordt gebruikt wordt ook als inefficiënt en kwetsbaar ervaren. Zie verder onder 6. Knelpunten. Bij grote neerslagsituaties is de capaciteit van het gemaal Tjalklaan ruim onvoldoende en treedt de overstortbemaling van de gemeente in werking. Hierbij stroomt op diverse plaatsen het oppervlaktewater via overstorten terug de riolering in. De riolering wordt vervolgens leeggepompt door de overstortbemaling die op zijn beurt het overtollige water verpompt naar het buitenwater, de Nieuwe Maas. De boezem in Delfshaven wordt gevormd door de Delfhavense Schie en de hieraan gekoppelde havens. Het boezemland is het gebied dat rechtstreeks ( afwatert op de boezem en zich binnendijks van de primaire waterkering (dijk) bevindt. In Delfshaven wordt het gevormd door de wijken Tussendijken, Bospolder en Coolhaveneiland. Het maaiveld van het gebied is relatief hoog; Tussendijken en Bospolder liggen grotendeels hoger dan NAP +1,5 meter. Alleen een deel van Coolhaveneiland, tussen de W. Buytewechstraat en de P. de Hoochstraat ligt op circa NAP -1,0 meter. Het boezemsysteem van Delfland, waarvan dit deel van Delfshaven deel uit maakt, strekt zich uit van Den Haag, Voorburg, Westland, Hoek van Holland en Rotterdam. Deze wateren hebben een regionale functie voor afvoer en berging van het gehele Delflandse gebied. De boezem is een waterlichaam volgens de Kaderrichtlijn Water. Het buitendijks gebied bestaat uit het havengebeid ten zuiden van de primaire waterkering. In dit gebied liggen geen specifieke wateropgaven. Riolering Delfshaven heeft gemengde rioolstelsels, waarbij zowel afvalwater als hemelwater gezamenlijk worden afgevoerd naar de RWZI Dokhaven. Omliggende rioleringsdistricten voeren af via het eindgemaal Heemraadplein in Delfshaven naar de RWZI. Het stelsel kenmerkt zich door overstortbemaling. Dit betekent dat bij hevige neerslag verdund rioolwater direct kan worden uitgemalen op de Nieuwe Maas. Dit voorkomt al te grote overstorten op de stadssingels. Ondanks de overstortbemaling blijft bij hevige regenval overstorten bestaan, waarbij verdund rioolwater via overstorten loost op de singels. Waterkwaliteit en ecologie Delflands deel In 2005 is voor een meetpunt in de polder Oud-Mathenesse een ecologische beoordeling (Ebeostad) uitgevoerd. Volgens deze beoordeling scoren de beleving en de ecologie van water zeer slecht. De oever wordt als slecht beoordeeld. Er is een minimale bedekking met oever- en waterplanten en het aantal is gering. Bovendien is er flab (draadalgen) waargenomen. Er is zwerfvuil aanwezig, het water stinkt en is troebel. Hoewel er wel een plasberm aanwezig is, is de oever steil en beschoeid. Het doorzicht is beperkt. In de singel zitten veel wilde eenden die een bijdrage leveren aan de voedselrijkdom van het water. Op het karakteristiek beheer wordt zeer slecht gescoord. Dit betekent dat de structuur/inrichting en het oeverprofiel van de singel niet voldoen en de chemische samenstelling, als gevolg van bijvoorbeeld inlaat van gebiedsvreemd water, verre van voldoende zijn. De waargenomen macrofauna (In het water levende kleine dieren, zoals slakken, libellen- en muggenlarven en kokerjuffers) in de singel wijst op een enigszins toxisch (giftig) karakter van het water.

3 In 2008 is voor de polder een Tewor (toetsing van de effecten op de waterkwaliteit van overstorten uit rioolstelsels) gedaan. Hieruit is gebleken dat als gevolg van regelmatig overstorten uit het riool het zuurstofgehalte niet aan norm voldoet. 4. Watervisie Delfshaven De visie van het waterplan is opgebouwd uit een algemeen streefbeeld, dat is uitgewerkt in locatiespecifieke streefbeelden. voor waterkwaliteit, beleving en functie voor de deelgemeente in z n geheel. Hierna is per watergang een locatiespecifieke vertaling gemaakt. Visie en streefbeelden De algemene visie gaat in op de kwantitatieve en de kwalitatieve wateropgaven, waarbij stedenbouwkundige aspecten een duidelijk rol spelen. Vervolgens is per watergang een locatiespecifieke vertaling gemaakt die aansluit op de potenties van die watergang in relatie tot de directe omgeving. In het planproces is daarbij gekozen voor een benadering vanuit de disciplines stedenbouw en water, waarbij de streefbeelden zijn geanalyseerd op kansen en strijdigheden. Op basis hiervan is per watergang een doel omschreven met een strategie en prioritering. Algemene watervisie De watervisie van het waterplan Delfshaven bestaat uit drie thema s: 1. de kwantitatieve wateropgave, 2. het gewenste ruimtelijk beeld, 3. de gewenste waterkwaliteit. Ad 1) De waterbergingsopgave is bepaald op basis van NBW-normering en de bemalingsopgave volgens Delflands ABC-bemalingsnorm. Bij de realisatie van de wateropgave wordt de voorkeursvolgorde van vasthouden, bergen en afvoeren gehanteerd. Bij ruimtelijke ontwikkelingen worden afspraken gemaakt over de aanleg van extra waterberging. Ad 2) Naast de primaire functies van de watergangen (water bergen en afvoeren) is er in Delfshaven een aantal gebruikersfuncties van het water, zoals scheepvaart op de Schie en beleving van water in de stad. Watergangen maken onderdeel uit van het stedelijk structuur, waarbij water en groen een rustpunt vormen in een drukke stad. Oevers van watergangen kunnen natuurvriendelijk worden ingericht, waarbij wel rekening gehouden wordt met cultuurhistorische stadbeelden. Ad 3) Bij het opstellen van een visie op de waterkwaliteit voor de singels in Delfshaven zijn de in Waterplan 2 Rotterdam gedefinieerde ambitieniveaus leidend. Het hoge ambitieniveau is een waterkwaliteitsbeeld met stabiel helder en plantenrijk water, getypeerd door visgemeenschap snoek-blankvoorn. Het hoge ambitieniveau geldt voor Tsjalklaan, kinderboerderij en Spaansebocht (Delflands deel) en Heemraadsingel en Essenburgsingel- Oost (Schielands deel). Locatiespecifieke streefbeelden De locatiespecifieke streefbeelden voor de watergangen in Delfshaven zijn ontleend aan het algemeen streefbeeld voor de kwantitatieve wateropgave, inrichting en waterkwaliteit. De watergangen verschillen qua systeemkenmerken, omgeving en locale potenties. De locatiespecifieke streefbeelden voor waterkwaliteit en inrichting zijn uitgewerkt per watergang. 5. Knelpunten Op basis van alle analyses, workshops en veldinventarisaties die in het kader van dit deelgemeentelijk waterplan zijn gedaan is een overzicht gemaakt van de geconstateerde knelpunten. Deze knelpunten zijn te verdelen naar waterkwantiteit (afvoercapaciteit, doorstroming en berging) en waterkwaliteit.

4 Knelpunten gebied Delfland De huidige zeer inefficiënte en verouderde polderbemaling, die via lange inlaat- en persleidingen geschiedt (economisch afgeschreven); Vervangen van de persleiding is erg kostbaar. De huidige, veel te krappe bemaling in de polder Oud-Mathenesse. Groot bergingstekort in de polder Oud- Mathenesse. De wateropgave bedraagt momenteel 9818 m3. De slechte waterkwaliteit als gevolg van veelvuldig riooloverstorten. Opgave KRW in de Delfshavensche Schie, als onderdeel van de oostboezem van Delfland ter verbetering van de waterkwaliteit. Slechte belevingswaarde van het water in het gebied. Bovengenoemde knelpunten zijn hoofdzakelijk gelegen in de polder Oud-Mathenesse. Hieronder zijn de knelpunten en opgaven schematisch in twee kaartjes weergegeven. In fase 2, het onderzoeksrapport en de het uitvoeringsplan worden de oplossingen nader uitgewerkt

5

6