KWALITEITSONDERZOEK MBO Rapport stelselonderzoek 2017 AOC Lentiz Manager groene detailhandel Manager retail Plaats : Schiedam BRIN nummer : 14YD Onderzoeksnummer : 292210 Datum onderzoek : 16 en 17 mei 2017 Datum vaststelling : 7 september 2017
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Conclusie en vervolg... 3 2.1 Afspraken over het vervolgtoezicht... 3 3. Resultaten... 3 3.1 Manager groene detailhandel... 3 3.1.1 Onderwijsproces... 4 3.1.2 Examinering en diplomering... 5 3.1.3 Onderwijsresultaten... 6 3.1.4 Kwaliteitszorg en ambitie... 6 3.1.5 Onderzoek naar overige wettelijke vereisten... 7 Bijlage I... 8
1. Inleiding Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? De inspectie voert dit onderzoek uit om in De Staat van het Onderwijs te kunnen rapporteren over de ontwikkelingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Het onderzoek richt zich op de volgende vraag: voldoet de opleiding op de onderzochte gebieden en standaarden aan de basiskwaliteit, en daarmee aan de wettelijke eisen? We doen geen uitspraak over de kwaliteit van de opleiding als geheel. Voor het onderzoek is een aselecte steekproef getrokken van opleidingen. Bij AOC Lentiz onderzochten we de in onderstaande tabel opgenomen opleidingen. Voor deze onderzoeken zijn separate rapporten opgesteld. In hoofdstuk 2 en 3 zijn de bevindingen van één van deze opleidingen opgenomen. De volgende opleidingen zijn onderzocht: Opleidingen/Kwalificaties 97761 Logistiek vakman (Manager vershandel, logistiek en transport) 25438 Vakexpert agrohandel en logistiek 97792 Manager groene detailhandel 25502 Manager retail Assistent verkoop/retail 97798 Assistent verkoop/retail 25261 97720 Recreatiedieren (Dierverzorger recreatiedieren) 25541 Vakbekwaam medewerker dierverzorging Leerweg, niveau, locatie leerweg bol, niveau 4, locatie Holwerdalaan 62, Naaldwijk leerweg bol, niveau 4, locatie Parallelweg 401, Schiedam leerweg bol, niveau 1, locatie Parallelweg 401, Schiedam leerweg bol, niveau 3, locatie Commandeurskade 22, Maasland Dit rapport heeft in detail betrekking op de volgende opleidingen en onderzoeksonderdelen: Gebied Gebied Examinering Onderwijsresultaten en diplomering bc 393 Gebied Onderwijsproces, Schoolklimaat Kwaliteitszorg en ambitie en Wettelijke vereisten 97792 Manager groene detailhandel en 25502 Manager retail 97792 Manager groene detailhandel Leerweg, niveau, locatie leerweg bol, niveau 4, locatie Parallelweg 401, Schiedam Werkwijze We gebruiken bij dit onderzoek het nieuwe waarderingskader (onderdeel van het onderzoekskader mbo 2017), inclusief de daarin opgenomen standaarden en normering. We onderzochten vijf kwaliteitsgebieden: onderwijsproces, examinering en diplomering, schoolklimaat, onderwijsresultaten, kwaliteitszorg en ambitie. We onderzochten daarbij dertien standaarden. We hebben vervolgens een oordeel gegeven over tien standaarden. In het kader van het kwaliteitsgebied Onderwijsproces wordt bij de standaard OP1 (Onderwijsprogramma) in ieder geval ingegaan op onze bevinden op het gebied van loopbaanoriëntatie en begeleiding omdat dit thema deel uitmaakt van De Staat van het Onderwijs van 2018. De standaarden Ontwikkeling en begeleiding (OP2), Veiligheid (SK1) en Leerklimaat (SK2) hebben we wel onderzocht maar voorzien we niet van een oordeel. Bij één opleiding onderzochten en beoordeelden we de meldingen verzuim en vsv. Rapport stelselonderzoek mbo AOC Lentiz Pagina 1 van 9
Voor het onderzoek analyseerden we alle bij ons beschikbare informatie over de betreffende opleidingen en vulden dit aan met onderzoeken op locatie. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is onder andere gesproken met studenten, docenten en management. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie en het vervolg van het onderzoek (hoofdstuk 2). Hoofdstuk 3 geeft voor de opleiding de resultaten van het onderzoek weer. Rapport stelselonderzoek mbo AOC Lentiz Pagina 2 van 8
2. Conclusie en vervolg Vervolgtoezicht naar aanleiding van de onderzochte opleiding We voeren bij de opleiding Manager groene detailhandel vervolgtoezicht uit, omdat we niet alle kwaliteitsgebieden als voldoende hebben beoordeeld. Het vervolgtoezicht richt zich op de geconstateerde tekortkomingen binnen het als onvoldoende beoordeelde kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie. 2.1 Afspraken over het vervolgtoezicht In onderstaand schema zijn de afspraken en het vervolgtoezicht opgenomen. 97792 Manager groene detailhandel 25502 Manager retail Beoordeling Herstelopdracht Datum gereed Het gebied Kwaliteitszorg en ambitie is onvoldoende. Er wordt niet voldaan aan artikel 1.3.6 en van de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB). De instelling zorgt ervoor dat het gebied Kwaliteitszorg en ambitie voldoet aan de wettelijke eisen. Een jaar na vaststelling van het definitieve rapport. Vervolgtoezicht Eén jaar na vaststelling van het definitieve rapport onderzoeken wij het gebied Kwaliteitszorg en ambitie opnieuw. 3. Resultaten In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het kwaliteitsonderzoek van de opleidingen toe. We geven per gebied en per beoordeelde standaard aan wat het oordeel is (voldoende of onvoldoende) en geven aan waar sprake is van een waardering goed. Het oordeel per gebied is gebaseerd op de beoordeling van de onderliggende standaarden. Omdat we bij het gebied onderwijsproces niet alle standaarden onderzocht hebben, is een waardering goed voor het gebied niet aan de orde. We verantwoorden ons over het oordeel per onderzocht gebied en per standaard. 3.1 Manager groene detailhandel Het kwaliteitsonderzoek bij Manager groene detailhandel, 97792 en Manager retail, 25502, niveau 4, bol, locatie MBO LIFE College heeft geleid tot de onderstaande oordelen. Rapport stelselonderzoek mbo AOC Lentiz Pagina 3 van 8
3.1.1 Onderwijsproces OP Onderwijsproces OP1 Onderwijsprogramma OP3 Didactisch handelen OP7 Beroepspraktijkvorming Voldoende O V G Het onderwijsprogramma is voldoende, omdat het de studenten in voldoende mate voorbereidt op beroepspraktijk, vervolgonderwijs en samenleving. Het programma heeft samenhang en een logische opbouw. Ondernerschap staat centraal in het onderwijsprogramma. Hierdoor is de opleiding praktijkgerichter en is de koppeling tussen de theorie en het praktijkgedeelte inzichtelijk voor de studenten. Vanaf schooljaar 2016-2017 werkt het team met een leerlijn van gestuurd naar meer zelfstandig functioneren. De studenten worden hierdoor nog beter voorbereid op werk als beginnend beroepsbeoefenaar. Het programma biedt mogelijkheden tot maatwerk, maar dit is afhankelijk van het eigen initatief van studenten. Maatwerk kan daarom steviger in de opleiding worden verankerd. Zeker aangezien de studenten van deze opleiding een zeer diverse achtergrond hebben. Ook de voorbereiding op het vervolgonderwijs kan worden verbeterd. Veel studenten die wij spraken gaven aan naar het hbo te willen doorstromen. Docenten geven aan dat de overgang naar het hbo voor de studenten een erg grote stap is. Er zijn echter nog geen maatregelen genomen om de doorstroom naar het hbo te verbeteren. De opleiding geeft lessen Loopbaanoriëntatie en burgerschap (LOB). Dit wordt in het tweede en derde jaar van de opleiding op school gegeven. Er zijn vaste docenten voor dit vak, de onderdelen worden besproken en studenten zijn daarmee bekend. Het didactisch handelen is voldoende. Het didactisch handelen van het docententeam stelt de studenten in staat tot leren en ontwikkelen. Docenten ondersteunen studenten hierbij op verschillende manieren. Er is afwisseling tussen werken in groepen, zelfstandig werken en klassikale les. Om de betrokkenheid van de studenten te vergroten zijn er afwisselende werkvormen in de lessen en is de opleiding afgestemd op de paktijk. Studenten zijn minder tevreden over de mate waarin zij worden uitgedaagd tijdens de lessen. Dit kan beter. De beroepspraktijkvorming (bpv of stage) is voldoende omdat de voorbereiding, uitvoering en begeleiding van de beroepspraktijkvorming doeltreffend is. De bedrijven en studenten worden tijdig over de stage geïnformeerd. De bpvbegeleider bezoekt de student tenminste één maal per stageperiode van 10 weken. De opleiding biedt de stage in lintvorm aan, studenten komen elke week op school. De mentor kan hierdoor adequaat inspelen op extra begeleiding. Deze manier van stage maakt het mogelijk dat de stageopdrachten goed afgestemd zijn op de theorielessen. Studenten worden alleen geplaatst op erkende leerbedrijven. Bij de overgang van Aequor naar SBB is de vereiste groene oriëntatie van de opleiding niet automatisch meer gegarandeerd in de erkenning. De erkenning is namelijk verbreed naar verkoopmanager in het algemeen. Gevolg hiervan is dat de opleiding aanvullende acties moet ondernemen om ervoor te waken dat de groene component ook in de stage voldoende is gewaarborgd. Rapport stelselonderzoek mbo AOC Lentiz Pagina 4 van 8
3.1.2 Examinering en diplomering ED Examinering en diplomering ED1 Kwaliteitsborging examinering en diplomering ED2 Exameninstrumentarium ED3 Afname en beoordeling Voldoende O V G De examencommissie borgt een deugdelijke examinering en diplomering omdat er voldoende zicht is op de afname en beoordeling en op de diplomering. De opleidingsexamencommissie evalueert de examinering, organiseert steekproefsgewijze bijwoningen en koppelt bevindingen op het niveau van de instelling terug. Zo worden op dit moment alle nieuwe HKS-examens geëvalueerd en kijkt bij elk nieuw examen iemand mee om dit proces goed te bewaken. Ook worden de examendossiers voor vaststelling gecontroleerd of aan alle vereisten is voldaan. Om de betrouwbaarheid en kwaliteit van de beoordeling te bewaken heeft de examencommissie voor de beroepsgerichte examinering een aantal maatregelen getroffen. Zo moet het voorwaardendossier zijn vastgesteld voordat de student met de examinering kan beginnen. Ook checkt het team vooraf of de proeve op het leerbedrijf kan worden uitgevoerd. De uitkomsten hiervan worden opgenomen in het inrichtingsplan. Na afname controleert de examencommissie of er tijdens het examen afgeweken is van dit plan. Na afloop van de proeve vindt een cgi plaats en wordt het geëvalueerd. Leden van de examencommissie wonen steekproefsgewijs het cgi bij. Wat beter kan is deze bijwoningen meer planmatig in te steken en te richten op de aanwezigheid tijdens feitelijke afname en beoordeling van het examen. Dan kan de examencommissie namelijk vaststellen of de student het examen uitvoert zoals bedoeld. Want wij zien geen duidelijke scheiding tussen opdrachten, inclusief de beoordelingscriteria, in het voorwaardendossier en de examenopdrachten. Hierdoor bestaat de kans dat studenten tijdens het examen op oneigenlijke wijze voortborduren op het materiaal uit het onderwijsproces. Het exameninstrumentarium sluit aan bij de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. Het beroepsgerichte instrumentarium en de instellingsexamens Nederlands en Engels worden ingekocht en ongewijzigd ingezet. De inspectie heeft de ingekochte examenproducten eerder als voldoende beoordeeld. Het examenproces van afname en beoordeling is deugdelijk. Er zijn voldoende maatregelen getroffen om er voor te zorgen dat de examinering gelijkwaardig verloopt. De afname en beoordeling van de beroepsgerichte examens vindt in de beroepspraktijk plaats. Het team checkt vooraf of de proeve op het leerbedrijf kan worden uitgevoerd. De uitkomsten hiervan worden opgenomen in het inrichtingsplan. Daarnaast vindt er na afloop van de proeve een cgi plaats en wordt het geheel geëvalueerd. Verder zijn alle assessoren getraind en lopen nieuwe assessoren eerst mee met een ervaren assessor. Ook bij de generieke vakken is de afname en beoordeling deugdelijk. Bij twijfel over een oordeel vindt namelijk intercollegiale afstemming plaats. Rapport stelselonderzoek mbo AOC Lentiz Pagina 5 van 8
3.1.3 Onderwijsresultaten OR Onderwijsresultaten OR1 Studiesucces OR3 Vervolgsucces Voldoende O V G V Niet beoordeeld Het driejaarsgemiddelde voor bc393 is berekend over het schooljaar 2013-2014, 2014-2015 en 2015-2016. Het driejaarsgemiddelde jaarresultaat is 77 procent, het diplomaresultaat is 80 procent en het startersrresultaat is 90 procent. Hiermee is het studiesucces boven de norm. In bijlage I staan de opleidingen die betrokken zijn bij het bepalen van deze onderwijsresultaten. 3.1.4 Kwaliteitszorg en ambitie KA Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur KA3 Dialoog en verantwoording Onvoldoende O V G De opleiding heeft geen sluitend systeem van kwaliteitszorg ingericht voor de verbetering van het onderwijs. De kwaliteitscyclus wordt onvoldoende doorlopen, waardoor het kwaliteitszorgsysteem onvoldoende functioneert. Daarmee voldoet de opleiding niet aan WEB art. 1.3.6 met betrekking tot het functioneren van het stelsel van kwaliteitszorg. Hieronder lichten wij dit oordeel toe. De opleiding gebruikt het Lentiz-brede stelsel van kwaliteitszorg. Maar slaagt er nog onvoldoende in om dit stelsel op het niveau van het team daadwerkelijk werkend te krijgen. Het team heeft diverse plannen waarmee ze werken. De samenhang tussen deze plannen ontbreekt. Hierdoor is er onvoldoende zicht op de onderwijskwaliteit. Tevens is in deze plannen onvoldoende duidelijk wat de reden is om de acties uit te voeren, het ontbreekt aan een analyse en aan helder geformuleerde doelen. Hierdoor is het effect van de acties moeilijk vast te stellen. Er is daarmee geen sprake van een samenhangende kwaliteitscyclus. Monitoring van de voortgang van de doelen uit de diverse plannen vindt onvoldoende plaats. In de zelfevaluatie 2017 staan ontwikkelpunten. Deze vloeien echter niet logisch voort uit deze evaluatie. Dit komt omdat de zelfevaluatie vooral procesmatig is en de ontwikkelpunten zich richten op de kwaliteit. Uit bovenstaande blijkt dat het team nog onvoldoende grip heeft op de kwaliteitszorg. Een heldere verantwoordelijkheidsverdeling kan bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteitszorg. De opleiding kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Wij zagen veel enthousiasme en een betrokken team dat gezamenlijk aan de slag is om het onderwijs te verbeteren. Het team is relatief jong qua samenstelling en zoekt actief naar mogelijkheden om samen met het management de opleiding voor de studenten verder te verbeteren. Het management werkt aan de verdere professionalisering van het team, waarbij een transparant taakbeleid prioriteit heeft. Rapport stelselonderzoek mbo AOC Lentiz Pagina 6 van 8
Hierdoor groeit het team naar elkaar en kan ontstaat er een professionele cultuur waar men elkaar aanspreekt vanuit een heldere taakverdeling. De opleiding legt intern en extern toegankelijk en betrouwbaar verantwoording af over doelen en resultaten en voert daarover actief een dialoog. Het bedrijfsleven wordt betrokken bij de ontwikkeling van de opleiding via een Beroepenveldcommissie die net is opgericht. Met studenten en medewerkers vinden regelmatig gesprekken plaats over onderwijskwaliteit en het verbeteren daarvan. 3.1.5 Onderzoek naar overige wettelijke vereisten Naast het onderzoek naar kwaliteit hebben wij gekeken of bij de opleiding voldaan wordt aan de wettelijke vereisten met betrekking tot schoolkosten/wettelijke bijdragen, ongeoorloofd verzuim en voortijdig schoolverlaten. Onderwijstijd Er waren geen aanwijzingen om het onderzoek te verdiepen op het punt van onderwijstijd. Schoolkosten/wettelijke bijdragen De opleiding voldoet aan de eisen gesteld in artikel 8.1.4 van de WEB met betrekking tot de schoolkosten. Studenten hebben inzicht in de kosten van de opleiding. Rapport stelselonderzoek mbo AOC Lentiz Pagina 7 van 8
Bijlage I Bc-id overzicht In deze bijlage is per onderzochte bc-id aangegeven welke opleidingen betrokken zijn bij het bepalen van de onderwijsresultaten. bc-id: bc393 Niveau: 4 Crebo: Opleiding: 23169 Bloem, groen en styling 97440 Bloemendetailhandel (Manager bloembinden) 97450 Groene detailhandel (Manager groene detailhandel) 97490 Natuur en vormgeving (Specialist natuur en vormgeving) 97792 Manager groene detailhandel Rapport stelselonderzoek mbo AOC Lentiz Pagina 8 van 8