Nee, het draait hier niet alleen om u! De therapeut centraal 21 september 2017 Ermelo Anton Hafkenscheid Anton Hafkenscheid Arkin/Sinai Centrum
Judith Midden veertig Gescheiden, geen nieuwe partner, laag inkomen Twee uitwonende kinderen met rugzak Joodse derde generatie Sadistische moeder, grensoverschrijdende schlemielige vader Dissociatieve identiteitsstoornis, persoonlijkheidsproblematiek Veel vage lichamelijke klachten Veel eerdere ggz-behandelingen
Willem Midden veertig Woont bij bejaarde moeder, laag inkomen Kinderloos Indische tweede generatie Sadistische, verwerpende vader, lieve, schipperende moeder Agitatie, verbale agressie, persoonlijkheidsproblematiek Specifieke lichamelijke klachten (hoofdpijn, moe) Veel eerdere ggz-behandelingen
Judith én Willem: het gaat hier om mij, niet om jou! Eenzaam, sociaal geïsoleerd Lage maatschappelijke participatie Boos, wantrouwend en gedesillusioneerd naar de wereld Therapeut afwisselend idealiseren en devalueren Dwingend in therapeutisch contact Diep verlangen naar fusie met niet beschikbare, alles begrijpende en alles accepterende Geïdealiseerde Ander Bij mij: wisselend compassie (ontroering) en ergernis (afkeer)
Ik moet kunnen zeggen dat ik maar een beperkt aantal alters aan kan ik er last van hebt dat jij me niet laat uitpraten, zodra ik iets uitspreek dat jij niet graag hoort de samenleving nu eenmaal zo is ingericht dat artsen arbeidsongeschiktheid beoordelen ik mij zorgen maak dat je steeds verder vereenzaamt ik het niet terecht vind hoe zwart jij je zus neer zet
Dialectiek: allergie voor verandering, allergie voor Behoud Verandering Erkenning/Behoud Ik wil nu eindelijk echt leven Ik wil mee gaan tellen Wat heb ik aan een krachteloze therapeut, die alleen maar luistert en niks oplost. Ik wil geen druk (dwang) meer Ik wil mezelf mogen zijn, met al m n eigenaardigheden Voor verandering is het te laat Luister naar me, erken onvoorwaardelijk wat ik voel en doe Probeer me niet te veranderen
Vroegkinderlijke traumatisering: mogen de lelijke gevoelens er zijn? Angst Verdriet Somberheid Jaloezie Schaamte, schuld Woede, wrok Haat
Vroegkinderlijke traumatisering: emoties en therapeutische benadering Angst Verdriet Somberheid Jaloezie Schaamte, schuld Woede, wrok Haat EMDR, IE,. EFT Compassietraining, MBCT Therapeutische relatie Therapeutische relatie Therapeutische relatie Therapeutische relatie
Herhaling of correctie van traumatisch verleden Ik telde niet mee, ik tel niet mee, ik zal nooit mee tellen Ik was doodsbang, ik ben doodsbang, Ik stelde niks voor, ik stel niks voor, Het ging nooit om mij, nu gaat het alleen nog om mij! Jij hebt toch maar geboft, eindelijk voel jij eens hoe ik mij altijd heb gevoeld!
Kenmerk 1: Sterke discrepantie inhouds- en betrekkingsniveau (gelijktijdig) Inhoud (manifest) Betrekking (latent) BT BS BT BS OT OS OT OS
Kenmerk 2: Snelle wisseling inhoudsniveau (volgtijdig) Inhoud (manifest) Inhoud (manifest) BT BS BT BS OT OS OT OS
Kenmerk 3: Snelle wisseling betrekkingsniveau (volgtijdig) Betrekking (latent) Betrekking (latent)) BT BS BT BS OT OS OT OS
Catastrofale gevolgen voor het contact: sterke discrepanties en wisselingen Onvoorspelbaarheid Gevoelens van onmacht, onbekwaamheid, frustratie, irritatie, teleurstelling, boosheid Self-fulfilling prophecies: OT BT OT BT OT.. Barsten, stagnaties, breuken BT OT BT OT BT.. Barsten, stagnaties, breuken
Therapeutische ovaal Therapeutisch ideaal LEIDEN BT BS Therapeut AFSTAND NABIJHEID OT OS Patiënt VOLGEN
De dramadriehoek Aanklager Slachtoffer Redder
De start Aanklager Slachtoffer: PT Redder: TH
De ontevreden/teleurgestelde patiënt Aanklager: PT-2 Slachtoffer: PT-1 Slachtoffer: TH-2 Redder: TH-1
De ontevreden/teleurgestelde therapeut Aanklager: TH-3 Slachtoffer: TH-2 Slachtoffer: PT-1 PT-3 Redder: TH-1
Driedeling therapeutische relatie Band Taken Doelen
Kenmerken therapeutische relatie vroegkinderlijk getraumatiseerden Band: therapeutische speelveld (Taken), dus ook gesteggel, reparen alliantiebarsten (conflict en verzoening, verdieping door conflict) Taken: leren zelfcompassie leren onderkennen interpersoonlijke vertekeningen exploreren belevingen over en weer (Band) Doelen: verbintenissen herstellen/uitbreiden aangaan interpersoonlijke risico s (teleurstellingen aanvaarden) leren overwinnen wantrouwen
Slachtofferschap beschermt niet vanzelfsprekend tegen Daderschap Projecties, projectieve identificaties Re-ensceneringen, herhalingen Niet alleen bij patiënt Ook bij de therapeut
Nogmaals: Ik moet kunnen zeggen dat ik maar een beperkt aantal alters aan kan ik er last van hebt dat jij me niet laat uitpraten, zodra ik iets uitspreek dat jij niet graag hoort de samenleving nu eenmaal zo is ingericht dat artsen arbeidsongeschiktheid beoordelen ik mij zorgen maak dat je steeds verder vereenzaamt ik het niet terecht vind hoe zwart jij je zus neer zet
Wat helpt? Toon steeds begrip voor de dialectiek (het dilemma) tussen Verandering (groei) vs. Bevestiging (behoud) Leg de moeilijke boodschap geduldig en steeds opnieuw uit: Het kan pas echt helemaal over jou gaan als het hier ook over mij kan gaan! Wacht niet te lang met subjectieve zelfonthullingen en houdt ze klein Geef de patiënt een gelijkwaardige positie in het geven van kritische feedback