THE POWER OF BEING UNDERSTOOD AUDIT TAX CONSULTING 1
InterTax - VAT Advisory KOSTENDELENDE VERENIGING - ZELFSTANDIGE GROEPERING BTW-EENHEID BASISPRINCIPES Gonda Schelfhaut Antwerpen 16 maart 2017 2
Agenda Kostendelende vereniging - ZGP Opmerking Concept Voorwaarden Recht op aftrek Verplichtingen van de groepering Personeel van de groepering Overgangsregeling Btw-eenheid Definitie Voorwaarden Herzieningen In praktijk Vergelijking Andere samenwerkingsvormen 3
4 KOSTENDELENDE VERENIGING ZELFSTANDIGE GROEPERING
Kostendelende vereniging Opmerkingen Nieuw artikel 44, 2bis WBTW Zelfstandige groeperingen van personen (ZGP) ZGP is om kosten te delen en zegt niets over het poolen van inkomsten Nieuwe bepaling trad in werking op 01/07/2016 maar circulaire pas gepubliceerd op 22/12/2016 Overgangsregeling voor bestaande groeperingen onder de regeling van de oude circulaire (n 3/1996) Nieuwe circulaire n 31/2016 vervangt integraal de oude circulaire n 3/1996 Zijn alle samenwerkingsvormen nu in gevaar cfr. paniekreacties in medische middens? Administratie onderzoekt de verschillende samenwerkingsvormen, een nieuwe publicatie die verduidelijkt wordt binnenkort verwacht 5
Kostendelende vereniging Concept - algemeen Diensten verricht voor haar leden door een ZGP zijn vrijgesteld van btw De leden verrichten hoofdzakelijk (>50%) vrijgestelde handelingen (art. 44 WBTW) of handelingen waarvoor de leden niet belastingplichtig zijn Diensten zijn direct nodig voor hun vrijgestelde activiteit of voor hun activiteit waarvoor zij niet belastingplichtig zijn De aan ieder lid aangerekende vergoeding vertegenwoordigt de terugbetaling van zijn aandeel in de door de groepering gedane gezamenlijke uitgaven De vrijstelling leidt niet tot concurrentieverstoring 6
Kostendelende vereniging Concept ZGP twee vormen 7 ZGP met rechtspersoonlijkheid Ongeacht rechtsvorm: vzw, ESV, handelsvennootschap, ZGP zonder rechtspersoonlijkheid Autonome groepering afzonderlijk van haar leden Onder eigen benaming afzonderlijk optreden t.o.v. leden en derden Samenwerkingsovereenkomst: Gedetailleerd activiteiten en handelingen van de groepering Werking van de groepering Aanduiden van verantwoordelijk lid, beheerder Eigen boekhouding Facturen op naam en het adres van de ZGP Oude KDV (FV geen afzonderlijke groepering) kan niet meer
Kostendelende vereniging Voorwaarden - leden Natuurlijke personen, rechtspersonen, groeperingen zonder rechtspersoonlijkheid, publiekrechtelijke instellingen kunnen lid zijn rechtsvorm is niet van belang Minstens 2 Duurzame samenwerking in een gemeenschappelijke structuur Ad hoc toe- of uittreden kan mogelijk worden aanzien als misbruik dus minstens 2 jaar onafgebroken lid blijven Controle ahv ledenlijst Nieuwe leden hebben zelfde rechten en plichten als oprichtende leden Transparante kostencalculatie en rapportering 8
Kostendelende vereniging Voorwaarden activiteiten leden Activiteiten moeten niet van dezelfde aard zijn Een overwegend deel van de activiteiten van de leden moeten vrijgestelde (art. 44) handelingen zijn of handelingen waarvoor de leden niet btw-belastingplichtig zijn Handelingen worden op geregelde wijze uitgeoefend Overwegend > 50% van totale omzet Geen rekening houden met werkingstoelagen die niet direct aan activiteit toewijsbaar zijn Geen rekening houden met omzet afstoten bedrijfsmiddelen Wel rekening houden met inkomsten uit dividenden Toleranties indien < 50% (10% zie nr. 26 van Circulaire) Elk lid bezorgt jaarlijks document met omzet 9
Kostendelende vereniging Voorwaarden activiteiten leden Overschrijding drempel 50%: Regulariseren btw vanaf 1 januari jaar waarin overschrijding Lid moet eventueel uittreden en wordt beschouwd als derde Kan terug toetreden 1 januari van het jaar volgend op het jaar waarin opnieuw aan de voorwaarden is voldaan 10
Kostendelende vereniging Voorwaarden activiteiten ZGP 11 ZGP mag twee sectoren hebben: Diensten voor leden: vrijgesteld artikel 44, 2bis WBTW Leveringen van goederen: gewone btw-regels Diensten voor de leden zijn direct nodig voor de vrijgestelde of niet belaste activiteit van de leden Voorwaarden niet vervuld: + btw Mogelijk om diensten te verlenen aan niet leden: + btw Mogelijk om goederen te leveren aan leden of niet-leden: + btw Niet met vrijstelling: Diensten voor de belaste activiteit van een lid Diensten voor privé-doeleinden van de leden Verstrekken spijzen en dranken voor het personeel van de leden
Kostendelende vereniging Voorwaarden activiteiten ZGP Diensten voor leden: vrijgesteld artikel 44, 2bis WBTW >50% van de omzet sector diensten Indien niet btw vanaf volgend jaar Tolerantie indien > 40% (zie nr. 31 Circulaire) Diensten voor de leden zijn direct nodig voor de vrijgestelde of niet belaste activiteit van de leden Voorwaarden niet vervuld: + btw Mogelijk om diensten te verlenen aan niet leden: + btw Mogelijk om goederen te leveren aan leden of niet-leden: + btw Mag eventueel met winst: maar niet gebruiken om prijs van de diensten à leden te verlagen 12
Kostendelende vereniging Voorwaarden kostenafrekening ZGP vraagt aan elk lid de terugbetaling van het aandeel van het lid in de gezamenlijke uitgaven (inclusief de btw) Opstellen van een gedetailleerde afrekening (geen vermelding btw) Op grond van overeengekomen relevante criteria indien juiste doorrekening niet mogelijk is (bestede tijd, omzet van de leden, ) Mogelijk om voorschotten te vragen Afzonderlijke boekhouding gedetailleerd en transparant Minstens 1x/jaar overzicht en berekening aan de leden bezorgen Normale facturatie voor niet vrijgestelde handelingen Geen concurrentieverstoring De Administratie kan bij een controle de vrijstelling in vraag stellen Ook bij klacht van een economische operator 13
Kostendelende vereniging Recht op aftrek ZGP = vrijgestelde BP: GEEN recht op aftrek ZGP = gemengde BP ZGP verricht uitsluitend diensten (vrijgesteld en belast): algemeen verhoudingsgetal ZGP verricht diensten én leveringen: werkelijk gebruik De Administratie laat een bijzonder verhoudingsgetal toe voor de sector diensten gebaseerd op het AVG Bijzonder verhoudingsgetal voor de kosten die geen verband houden met de sector 14
Kostendelende vereniging Recht op aftrek Recht op aftrek van historische btw Voor goederen en diensten andere dan investeringen en die nog niet zijn verbruikt op 01/07/2016 en bestemd voor de belastbare activiteit van de ZGP Voor de nog bestaande en bruikbare investeringen (goederen en diensten) waarvan de herzieningsperiode nog niet is verstreken en die zijn bestemd voor de belastbare activiteit van de ZGP Btw op algemene kosten met betrekking tot de periode voorafgaande aan 01/07/2016 is niet aftrekbaar 15
Kostendelende vereniging Verplichtingen van de groepering Aangifte van aanvang van activiteit in te dienen bij het bevoegde beheersteam met lijst van de leden Indien GZP uitsluitend vrijgestelde diensten verricht: aangetekend schrijven met ontvangstbewijs Indien de GZP ook belastbare handelingen verricht: 604A Wijziging in de activiteit: melden binnen de maand die volgt op de wijzigingen (per brief of 604B) Stopzetting van activiteit moet worden gemeld binnen de maand na stopzetting (per brief of 604C) Elke wijziging in de ledenlijst moet worden meegedeeld aan de Administratie 16
Kostendelende vereniging Personeel van de groepering De ZGP met rechtspersoonlijkheid mag eigen personeel aanwerven: Personeel dat nodig is voor het functioneren van de ZGP moet op de loonlijst van de ZGP Het salaris en de salariskosten worden verdeeld onder de leden Lid stelt personeel ter beschikking aan de ZGP : + btw: gewone regels (Circulaire n 70/1972 uitzendarbeid nog geldig?) 17
Kostendelende vereniging Personeel van de groepering 18 De ZGP zonder rechtspersoonlijkheid kan geen eigen personeel aanwerven: Handelingen van de ZGP verricht door gemeenschappelijk personeel zoals voorzien in samenwerkingsovereenkomst Personeel wordt door een lid aangeworven voor rekening van de leden Lid stelt eigen personeel ter beschikking aan ZGP Administratie aanvaardt dat geen btw verschuldigd is in de mate dat personeel wordt ingezet voor artikel 44, 2bis vrijgestelde activiteiten van de ZGP Stuk opmaken tussen lid ZGP personeelslid: werkt onder gezag en leiding van de ZGP Personeelskosten (loon, tbs bedrijfswagen, laptop, worden door lid doorgerekend aan de ZGP Ter info: concept van werkgeversgroeperingen
Kostendelende vereniging Inbreng en terbeschikkingstelling infrastructuur Het gemeenschappelijk maken of inbreng van infrastructuur voor de activiteiten van de ZGP Ter beschikking stellen van infrastructuur door een lid aan de ZGP Gewone regels van toepassing Eventueel artikel 44, 3, 2 WBTW bij onroerende verhuur Andere vrijstellingen of regeling kleine ondernemingen 19
Kostendelende vereniging Overgangsregeling Nieuw regime in voege 01/07/2016 ZGP reeds actief op 01/07/2016 : overgangsregeling Vanaf 01/01/2017 : verplicht om de voorwaarden te respecteren Aangifte van aanvang van activiteit + lijst van de leden indienen uiterlijk 31/03/2017 Voor de ZGP die zich dient te identificeren als btw-belastingplichtige (en die recht op aftrek heeft), kan de ZGP de btw op haar aankoopfacturen tot 31/03/2017 en waarop haar btw-nummer niet wordt vermeld, nog in aftrek brengen Moet een bestaande samenwerking wel worden aangemeld als ZGP? Analyse van de bestaande samenwerking is aan de orde! 20
21 Btw-eenheid
Btw-eenheid Definitie Fictie in de wet: worden beschouwd als één belastingplichtige de personen die in België zijn gevestigd en financieel, economisch en organisatorisch nauw met elkaar verbonden zijn (art. 44, 2 WBTW ) Fictie enkel ten opzichte van de btw-administratie Ten opzichte van derden (klanten en leveranciers), bestaat de btweenheid niet. Ze contracteren met de leden van de btw-eenheid. De btw-eenheid handelt via zijn vertegenwoordiger 22
Btw-eenheid Voorwaarden Belastingplichtige gevestigd in België (uitgezonderd passieve holdings, overheden en publieke instellingen, particulieren die niet handelen als een belastingplichtige, belastingplichtigen gevestigd in het buitenland) Financiële, economische en organisatorische verbondenheid Lid gedurende ten minste 3 jaar of tot wanneer de voorwaarden niet meer worden voldaan 23
Btw-eenheid Voorwaarden financiële verbondenheid Wanneer een belastingplichtige direct of indirect (via één of meerdere tussenpersonen) minstens 10 % van het maatschappelijk kapitaal bezit, wordt de voorwaarde geacht voldaan te zijn Mogelijkheid om de voorwaarde van 10% aan te tonen door toedoen van een gemeenschappelijke aandeelhouder, ook al is de aandeelhouder geen lid van de btw-eenheid Opmerking: wanneer een lid 50% of meer van de maatschappelijke rechten bezit van een andere belastingplichtige, wordt geacht dat alle voorwaarden zijn vervuld en dient het verplicht lid te worden van de btw-eenheid. Mogelijk om aan te tonen dat de verbondenheidsvoorwaarde niet is vervuld zodat het lid wordt uitgesloten van de btweenheid ( opt out ) 24
Btw-eenheid Voorwaarden financiële verbondenheid Voor de belastingplichtigen waarvan het kapitaal niet in aandelen is vertegenwoordigd (openbare instellingen, vzw's, economische samenwerkingsverbanden, tijdelijke handelsvennootschap, stille handelsvennootschap, vennootschappen naar gemeen recht, gemeenschappelijke verzekeringskassen, verenigingen van onderlinge verzekeringen, ): de financiële verbondenheid kan worden aangetoond wanneer de meerderheid van de activa die zij hebben ingezet voor de behoeften van hun economische activiteit rechtstreeks of onrechtstreeks toebehoren aan dezelfde persoon In deze specifieke gevallen onderzoekt de Administratie geval per geval of de voorwaarden van financiële verbondenheid vervuld zijn 25
Btw-eenheid Voorwaarden organisatorische verbondenheid Ze staan, in rechte of in feite, rechtstreeks of onrechtstreeks, onder één gemeenschappelijke leiding (bv. de raden van bestuur of de directiecomités bestaan uit dezelfde personen) Ze organiseren hun werkzaamheden geheel of gedeeltelijk in gemeenschappelijk overleg Ze staan, in rechte of in feite, rechtstreeks of onrechtstreeks onder de controlebevoegdheid van één persoon 26
Btw-eenheid Voorwaarden economische verbondenheid De voornaamste werkzaamheid van ieder van de leden is van dezelfde aard Hun werkzaamheden vullen elkaar aan of beïnvloeden elkaar of kaderen in het nastreven van een gezamenlijk economisch doel De werkzaamheid van de ene belastingplichtige wordt geheel of gedeeltelijk uitgeoefend ten behoeve van de anderen 27
Btw-eenheid Voorbeeld A 25% 15% BTWE B C 90% 30% D E 28 Optionele leden : B, C et E Verplicht lid : D
Btw-eenheid Herzieningen Bij de vorming van een btw-eenheid of de toetreding van een belastingplichtige, dient een herziening te worden verricht van de oorspronkelijk in aftrek gebracht btw geheven van bedrijfsmiddelen De belastingplichtigen moet een herziening verrichten in het voordeel van de schatkist en de btw-eenheid mag een herziening verrichten in haar voordeel Mogelijkheid om de bedragen te compenseren in de eerste btwaangifte van de btw-eenheid teneinde voorfinanciering te voorkomen Idem in geval van ontbinding/uittreding van een lid 29
Btw-eenheid In praktijk Facturen (inkomend en uitgaand) moeten het btw-nummer vermelden van het lid dat de handeling verricht Interne handelingen binnen de btw-eenheid worden beschouwd als buiten de werkingssfeer van de btw Btw-aangifte wordt ingediend op naam (en btw-nummer) van de btweenheid en bevat alle handelingen van de leden (geconsolideerd) De interne handelingen worden opgenomen in vak 00 Intracommunautaire listing/ jaarlijkse listing klanten worden ingediend per lid (en op het btw-nummer van het lid) Recht op aftrekbaarheid berekend in hoofde van de btw-eenheid en niet in hoofde van de leden afzonderlijk 30
Btw-eenheid Kostendelende vereniging vergelijking 31
Btw-eenheid Kostendelende vereniging -vergelijking Kostendelende vereniging Btw-eenheid Leden Vrijgestelde BP, niet-bp, gemengde BP Aantal leden Minimum 2 Minimum 2 Territoriale werkingssfeer België en grensoverschrijdend België Volledige BP, gemengde BP of vrijgestelde BP Statuut Vrijgestelde BP of gemengde BP Volledige BP of gemengde BP Uitgaande handelingen Diensten en leveringen van goederen aan 3 den + btw Winstmarge Verboden Ja Diensten en leveringen van goederen aan 3 den volgens de normale regels Activiteitsector Recht op aftrek Gemeenschappelijk voor de leden Uitsluitend m.b.t. de diensten en leveringen aan 3 den Gemeenschappelijke activiteiten, aanvullend of bijkomstig Volgens de normale regels 32
Andere vormen van samenwerking 33
Samenwerkingsvormen wat met btw? Dikwijls toegepast bij vrije beroepen Losse vormen van samenwerking tussen onafhankelijke beroepsbeoefenaars Verticale samenwerking: praktijkhouder en vrije beroepers als zelfstandige medewerkers (in onderaanneming) Samenwerking uitsluitend om kosten te delen (kostenassociatie) Integrale samenwerking waarin zowel de kosten als de opbrengsten worden gedeeld Artsen, ziekenhuizen zie ook E.T. 127.740 dd. 22 maart 2016 nrs. 29 e.v. Ziekenhuizen, zorginstellingen, crèches, bejaardeninstellingen Circulaire n 36/2012 Maatschap geen RP burgerlijk of handelsdoel zie THV voor btw Feitelijke vereniging burgerlijke of handelsdoel identificatie voor btw is mogelijk Tijdelijke handelsvennootschap identificatie voor btw is mogelijk Stille handelsvennootschap commisionairsprincipe vs. beheerder 34
Samenwerkingsvormen wat met btw? Andere geregelde samenwerkingsvormen Losse vormen van samenwerking tussen onafhankelijke beroepsbeoefenaars Verticale samenwerking: praktijkhouder en vrije beroepers als zelfstandige medewerkers (in onderaanneming) Samenwerking uitsluitend om kosten te delen (kostenassociatie) Integrale samenwerking waarin zowel de kosten als de opbrengsten worden gedeeld Ziekenhuis Maatschap Feitelijke vereniging Tijdelijke vereniging Stille handelsvennootschap 35
VRAGEN EN ANTWOORDEN 36
BEDANKT VOOR UW TIJD EN UW AANDACHT 37
38 Gonda Schelfhaut Accountant Belastingconsulent IAB Director VAT RSM Belgium InterTax Posthofbrug 10 b4, B2600 Antwerpen T+32 (0)3 447 57 51 M+32 (0)473 32 18 80 g.schelfhaut@rsmbelgium.be www.rsmbelgium.be