#FTF3 Welkom bij Fund The Future III Financieringsestafe9e voor ondernemers 27 november 2013
Sponsoren Organisa@epartners
Het financiële ecosysteem in Twente, knelpunten en kansen Kees Eijkel, directeur Kennispark Twente
Context Onderzoek (door BMBD) naar de financiële component in het Twentse ecosysteem rondom innovatie (huidige situatie, best en next practises, concrete stappen voor verbetering) Vanuit ecosysteem gedachte is het onmogelijk om het financiële component te zien als een geïsoleerde marktplaats van alleen vraag en aanbod tussen ondernemers en investeerders Vraag en aanbod van kapitaal zijn sterk afhankelijk van fase en sector, we richten ons op Innovatie kapitaal: de totale scope van financieringen en bijbehorende partijen tijdens de levenscyclus van een innovatie Voor nu: introductie van pijnpunten uit onderzoek en oplossingsrichting vanuit facetten ecosysteem
Verbeterpunten en oplossingsrichting Leaders Stakeholders Systeem is gefragmenteerd en gesloten Frameworks Resources Activities Engagement Role models - Organiseer verbinding - Versterk bestaande externe kanalen (denk aan service providers, vervolginvesteerders, etc.) - Windowdressing - Ambassadeurs - Presenteer track record ecosysteem Infrastructure, capability & community - Coördinerende taak vormgeven - Gedeelde, open agenda - Maak flow van innovatiekapitaal aansluitend - Definieer technologische speerpunten - Definieer kracht van Twents ecosysteem Culture - Dynamische en open netwerken
Verbeterpunten en oplossingsrichting Leaders Stakeholders Frameworks Ad hoc financieringsstrategie Resources Activities Engagement Role models - Opleiding - Training - On the job support - Mentoren, serial entrepreneurs mobiliseren Infrastructure, capability & community Culture
Verbeterpunten en oplossingsrichting Leaders Stakeholders Frameworks Resources Kwaliteit van proposities Activities Engagement Role models Sterke band met UT is positief voor technologische kracht van de propositie. Infrastructure, capability & community Business development expertise is in de regio onvoldoende van kwaliteit. Zowel binnen grote als kleine bedrijven is deze expertise onderontwikkeld. Een expertise centrum, toolkits, etc. op dit gebied, welke zich richten op opleiding, training en on the job support, kan hier een oplossing bieden. Culture - Ondernemers sneller naar buiten, customer development in plaats van product development - Eerder op zoek naar contacten (ook investeerders) buiten de regio. - Pay it forward mentaliteit (elkaar helpen om het beste te realiseren) - Dynamische en open netwerk
Leaders Verbeterpunten en oplossingsrichting Definieer voortrekkers om VC s naar Twente te trekken en/ of proposities daarbuiten te introduceren Resources Stakeholders Activities Infrastructure, capability & community - Toon investeerders de kwaliteit van het ecosysteem Ondervertegenwoordiging bij VC s buiten Twente Engagement - Zorg voor aanspreekpunt investeerders, geef inzicht in proposities - Structurele interactie met VC s buiten de regio - Organiseer doelgerichte verbinding, passend bij behoefte investeerders - Presenteer kwaliteit naar buiten toe Culture Frameworks Role models - Ambassadeurs - Presenteer track record ecosysteem - Sneller link buiten regionaal netwerk leggen - Natuurlijke selectie op kwaliteit van proposities - Buit technologische kwaliteit in propositie uit
Het financiële ecosysteem in Twente, knelpunten en kansen Kees Eijkel, directeur Kennispark Twente
Sponsoren Organisa@epartners
Financieringsestafe6e 0 = Pre- Seed TOP- regeling Twents MKB InnovaAekredieten 1 = Seed Symbid Crowdfunding Energiefonds Overijssel 2 = Start InnovaAefonds Overijssel Meesters van de Toekomst One Planet Crowd
Financieringsestafe6e (2) 3 = Groei Newion Investment VEGA Fonds Energiefonds II Tiin Capital B.V. 4 = Mature Horizon 2020
#FTF3 TOP- regeling Sander Nijenhuis Erwin Holtland 0 = Pre- Seed 1 = Seed 2 = Start 3 = Groei 4 = Mature
Sander Nijenhuis (Fortes Solutions) Commissielid TOP-regeling & Oud-TOPper
Fortes Solutions & TOP Inhoudsopgave 15
Facts & Figures TOP - Start: 1984 - Pre-seed lening ( 40k) - Ondersteunde bedrijven: 387 - Gegenereerde arbeidsplaatsen: 2902 (gemiddeld 7,5) - Support op het gebied van: businessplan, financieel, accountancy, coaching, juridisch, huisvesting, communicatie, netwerk, samenwerking met kennisinstituut Inhoudsopgave 16
#FTF3 Twents MKB InnovaAekredieten Jantsje op de Hoek 0 = Pre- Seed 1 = Seed 2 = Start 3 = Groei 4 = Mature
Twents MKB Innovatiekredieten
Criteria Innovatiekredieten Selectiecriteria: MKB er, < 50 medewerkers gevestigd (of binnen 1 jaar) in Twente sectoren duurzaamheid, veiligheid of zorg Extra punten voor: samenwerking met bedrijven en kennisinstellingen uit Twente eerste klant in de regio heeft cofinanciering innovatie binnen 2 jaar geïntroduceerd op de markt positieve business case Inhoudsopgave 19
#FTF3 Symbid Crowdfunding Robin Slakhorst 0 = Pre- Seed 1 = Seed 2 = Start 3 = Groei 4 = Mature
Crowdfunding November 27 2013 Robin Slakhorst
Lesson 5 Proven equity gap in The Netherlands by EIM for companies with a capital requirement between 50k and 350k FRIENDS & FAMILY EQUITY GAP INFORMAL INVESTORS VENTURE CAPITALIST PRIVATE EQUITY 30K 150K 500K 2.5M 1 Billion vs 75 Million
Lesson 7A Good to know The Dutch hold over 330 Billion in savings CBS, 2013 Stockmarket investors hold over 100 Billion in direct shares (with nega@ve returns or over more than 10 years on average) Alex belegginsbank 2011
#FTF3 Energiefonds Overijssel Coenraad de Vries 0 = Pre- Seed 1 = Seed 2 = Start 3 = Groei 4 = Mature
Energiefonds Overijssel Participaties in energieprojecten en innovatieve bedrijven 27 november 2013 Pagina 25
Voorbeeld investeringen Zonne-boiler PV installaties Biogas Biomassa Pagina 26
Definities Innovatieve bedrijven Een onderneming die een nieuw ontwikkelde technologie, proces, product en/of business model commercieel kan toepassen voor het realiseren van energieopwekking, energiebesparing en/of energietransitie. Het kan hierbij ook gaan om het toepassen van bestaande technologieën in een nieuwe samenstelling en/of business model. Energieprojecten Projecten die direct energie opwekken uit hernieuwbare bronnen of energie besparen Hernieuwbare energiebronnen Zonne-energie, geothermische energie, golfenergie, getijdenenergie, waterkrachtinstallaties, biomassa, stortgas, rioolwaterzuiveringsgas en biogas Pagina 27
Portfolio Totaal beschikbaar EUR 50 mln. Innovatieve bedrijven EUR 15 mln. 10 investeringen Energieprojecten EUR 35 mln. 30 investeringen Kapitaalvormen Seed kapitaal - Voor het opzetten en ontwikkelen van een initieel concept Aanloopkapitaal - Voor productontwikkeling en marktintroductie Expansiekapitaal - Voor extra productiecapaciteit, markt-of productontwikkeling of werkkapitaal Pagina 28
Voorwaarden Starters, kleine en middelgrote ondernemingen en projecten - <250 werknemers, omzet. max 50 mln. of balanstotaal max. 43 mln. - Beperking op zeggenschap overheid of openbare lichamen van 25% binnen de onderneming Investering: Euro 100.000 1,5 mln. per jaar Co-financier voor 50% Uitsluitingen: wind- en kernenergie, kolenindustrie, exportsteun, bedrijven in moeilijkheden Commercieel sterke propositie en exit strategie Pagina 29
#FTF3 InnovaAefonds Overijssel Tom Paffen 0 = Pre- Seed 1 = Seed 2 = Start 3 = Groei 4 = Mature Pagina 30
ROM s (PPM) meest actieve investeerders Nederland
Innovatiefonds Doel Vanuit Overijssel 42 mio en Twente 15 mio om bestaande technologisch-innovatieve MKB-bedrijven met groeimogelijkheden en samenwerkingsverbanden met betrokkenheid van innovatief MKB, groter bedrijfsleven en kennisinstellingen te ondersteunen. Doelgroep MKB bedrijven in topsectoren High Tech Systemen en Materialen, Health/Lifesciences en Kunststoffen/Chemie. Daarbij cross-overs met de sectoren Agrofood, Vrijetijdseconomie, Energie en Bouw. Verwachting wordt realiteit (Perrit Casus) Via leningen en participaties worden kansrijke business cases ondersteund, die moeten leiden tot sterkere ondernemingen met meer exportwaarde en werkgelegenheid.
#FTF3 Meesters van de Toekomst Radboud Dood Eric Nijkamp (NyStaete Group) 0 = Pre- Seed 1 = Seed 2 = Start 3 = Groei 4 = Mature
Meesters van de Toekomst Intermediairs Intermediairs Ondernemers intake advies workshops matching Investeerders intake advies workshops matching Onafhankelijk, faciliteren van kwalitatief goede deal flow - - - - - Sinds eind jaren 90 acaef Informal én Formal investeerders in het netwerk Meer syndicaten: samenwerkende investeerders Met name groei- en doorgroeifinanciering Matchingsbijeenkomsten en 1- op- 1 doorgeleiding
Over NyStaete Group Ruim 20 jaar ervaring NyStaete: Real Estate Participations Communications Investeringscriteria Onderneming met groeipotentie Onderscheidende propositie Goed management Coachbaar Investering van min. 50k tot 1,5 milj.
#FTF3 Newion Investment Greetje van Ek 0 = Pre- Seed 1 = Seed 2 = Start 3 = Groei 4 = Mature
#FTF3 VEGA Fonds Jurrien PenAnga Robert Tissing 0 = Pre- Seed 1 = Seed 2 = Start 3 = Groei 4 = Mature 40
VEGA helpt innovaaeve ondernemingen de stap naar markantroducae te realiseren VEGA: Voorfinanciering (Eerste) Gecontracteerde Afname Fund the Future, 27 november 2013 VEGA Fonds in oprichang, doel is introducae in Q1 2014
VEGA helpt innovaaeve ondernemingen de stap naar markantroducae te realiseren Onderneming is in gesprek met klant voor eerste order nieuw ontwikkeld product, maar Voor het produceren van de order is geld nodig (materialen, diensten van derden ) Banken financieren alleen proven concepts, onderneming heee geen track record Aandeelhouders vinden dat het bedrijf nu geld moet gaan verdienen, er is immers al een klant VEGA Fonds biedt financiering voor de producaecyclus van een gecontracteerde order Financiering in de vorm van een lening, geen aandelenbelang Aflossing uit opbrengst van uitlevering van gefinancierde order korte doorloopajd van aanvraag Bedoeld om innovaaeve ondernemingen te ondersteunen bij het betreden van de markt en financieel en operaaoneel track record op te bouwen Doel is zelfstandige bancaire financierbaarheid voor vervolgorders Naast financiering biedt VEGA ondersteuning bij professionalisering van (financiële) bedrijfsvoering Sleutelbegrippen: Gecontracteerde Afname en ProducAeproces. Fund the Future, 27 november 2013 VEGA Fonds in oprichang, doel is introducae in Q1 2014
#FTF3 Horizon 2020 MarAjn Lammers 0 = Pre- Seed 1 = Seed 2 = Start 3 = Groei 4 = Mature
Europees geld: Horizon 2020 en Eurostars 44
Sponsoren Organisa@epartners
Parallel programma Breakoutsessie Europese R&D Development Zaal: Reactor Fasen Pre- Seed, Seed en Start Grand Café Fasen Groei en Mature Zaal: Erlenmeyer
Europese R&D Development Aanwezige par@jen: AgentschapNL Saxion Universiteit Twente
Sessie fasen Pre- Seed, Seed en start Aanwezige par@jen: TOP- regeling: Erwin Holtland Twents MKB kredieten: Jantsje op de Hoek Symbid Crowdfunding: Robin Slakhorst Energiefonds Overijssel: Coenraad de Vries InnovaAefonds Overijssel: Tom Paffen One Planet Crowd: Maarten de Jong
Sessie fasen Groei en Mature Aanwezige par@jen: Newion Investment: Greetje van Ek VEGA Fonds: Jurrien PenAnga, Robert Tissing Tiin Capital: Willem van den Berg
#FTF3 WE ZIEN U GRAAG TERUG VOOR DE PLENAIRE TERUGKOPPELING OM 17.30
Sponsoren Organisa@epartners
#FTF3 Conclusies uit de Breakoutsessies
Vervolg programma Walking Dinner in restaurant Speeddates met financiers
Bedankt voor uw komst PresentaAes worden beschikbaar gesteld op www.fund- the- future.nl Vergeet niet het evaluaaeformulier in te vullen
Sponsoren Organisa@epartners