Jan van der Zande Wageningen, 6 december 2007
Haven industrieel complex Rotterdam Grote dominantie van fossiele grondstoffen, producten en halfproducten Opkomst biofuels (opslag en productie) Rotterdam Climate Initiative (50% reductie CO2 emissie, deels door inzet van biomassa) Knooppunt van ketens 2
Port of Rotterdam industrial area logistic hub metropolitan region 3
Pernis Refinery Chemicals 4
Europoort Refinery Chemicals Agri 5
Maasvlakte Crude oil Chemicals Containers 6
Ethanoloverslag in Rotterdam door zeeschepen (x 1,000 ton) 800 700 600 500 400 300 200 100 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 (tot juli) 0 uitgaand inkomend 12
Overslag plantaardige oliën en vetten in Rotterdam, 2006 Raapzaad soja 12% Kokos 8% Palmpit 6% Stearine (palm) 6% Zonnebloem 5% Biodiesel 3% 8% Palmoleine 2% Overig (ca. 100 producten) 14% Palmolie 36% 13
Overslag eetbare oliën in Rotterdam door zeeschepen (x 1.000 ton) 3,000 2,500 2,000 1,500 1,000 0,500 Palm olie (CPO & refined) Palmpit Raapzaad Soja Kokosnoot Zonnebloem 0,000 2002 2003 2004 2005 2006 15
Startpunt Een bio-based omgeving is onderdeel van de alledaagse economie bio-based sluit aan bij bestaande, bewezen systemen (logistiek, opslag) petrochem en biochem zullen naast elkaar bestaan Een zeehaven speelt een belangrijke rol als overslaghub strategische sterktes: handel & logistiek, kwaliteit, opslag en verwerking 17
Startpunt Een bio-based omgeving is onderdeel van de alledaagse economie 18
Handel & logistiek: leveringszekerheid leveringszekerheid is een absolute voorwaarde in een bio-based economie robuuste handel garandeert leveringszekerheid neutraliseert de onbalans tussen vraag en aanbod handel vereist specificatie van nieuwe bio-based commodities logistiek en opslag verbeteren beschikbaarheid 19
Doelstelling BioPort Rotterdam BioPort Rotterdam wil een leidende positie van Rotterdam realiseren in het duurzaam gebruik van biomassa in energie, transport en chemie, Waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van de bestaande kracht op het gebied van kennisinfrastructuur, chemie, energiecluster en agro/foodsector. Ambitie, versnelling, magneetwerking en realisatie zijn sleutelbegrippen om deze doelstelling te realiseren. 24
Activiteiten Inzicht geven aan de spelers in de verticale (conventionele processen) en vooral horizontale (de dwarsverbanden die leiden tot synergie) ketenmogelijkheden binnen de ontwikkelingen van biomassatoepassingen. Realiseren van gezamenlijke demoprojecten om kennis te ontwikkelen en ervaringen op te doen, Het op basis van de demoprojecten doen voortzetten van de inzichten in nieuwe ketens en kennisontwikkeling door middel van nieuwe samenwerkingen tussen bedrijven die op commerciële basis tot verdere voortgang en versnelling kunnen leiden. Communicatie met maatschappij, overheid, NGO s, markt en wetenschap onderhouden over voortgang van de ontwikkelingen binnen BioPort Rotterdam. 25
DEMO projecten als innovatiefocus Voor kennisontwikkeling en het ontplooien van nieuwe activiteiten op het gebied van biomassa zijn demoprojecten cruciaal. Voor het Innovatie Platform BioPort Rotterdam geldt dat er een potentie moet zijn voor enige vorm van cascadering met activiteiten in en rond het Havenindustrieel Complex. 26
BioPort Rotterdam Innovatie platform Stuurgroep Innovatie Platform Demo begeleiders Programma manager 27
Partijen in Stuurgroep Rotterdam Climate Initiative (George Brouwer) Innovatie Netwerk (Jan de Wilt, Geert Boosten, Herman de Boon) Deltalinqs (Chris Jordan) Havenbedrijf Rotterdam (Ruud Melieste, Jan van der Zande) WUR (JohanSanders) TUD (Luuk v.d. Wielen) 28
Deelnemers Innovatie Platform Iedereen die bij een demo betrokken is of kan worden. Kennisuitwisseling Creatieve processen nieuwe ideeen voor demo s Deelnemers Afnemers, verwerkers, leveranciers Financiers Kennisinstituten Beheerders 29
Programma 3 demo-trajecten per jaar bijv. -Verwaarden van (soja-)schroot -Algen in zout water Per traject een begeleider met een facilitair budget Coalitie per demo-traject Financiering Demo door partners en subsidie Lokaties (Co-siting en Demopark Duurzame Technologie) 30
Drempels / belemmeringen Genereren van Ideeen voor demo s passend in Rotterdamse configuratie Beperkte kennis van wat er al in de wereld gebeurd Financiering demo s Lokaties met vergunning en utlities Geheim vs kennisdelen Vertouwen tussen coalitie partners rond demo 31
Einde 32
Schetsontwerp demopark aansluitpunt utilities (nood) uitgang brand kraan portocabin veiligheids douche 33
Vraag naar Demo s Markt voor demoprojecten is intrinsiek diffuus 45 bedrijven/organisaties benaderd; 13 hebben potentiële en 5 specifieke interesse Meeste projecten rond CO2 en een enkele rond bio Sterkste punten: vergunningen en outsourcen Zwakke punten: geheimhouding en expertise Gemiddelde bezetting van 2 kavels is veilige schatting; veel hogere bezetting ook goed mogelijk Demopark is een innovatief concept; er is brede interesse, maar specifiek gebruik en voordelen nog niet altijd duidelijk 34
Bestuurlijke structuur Stichting Demonstratiepark Rijnmond (bestuur: 4-6 oprichters) DemoFin (directie: 2-4 pt) DemoPark (directie: 2-4 pt) Host MKB Demo Klanten Industrie 35
Huntsman current site situation 36