Duitse plannen om koninginnen te selecteren op grond van hun DNA

Vergelijkbare documenten
Selectie op Varroa Sensitive Hygiene (VSH): Ervaringen en plannen Koninginnenteeltdag

Teeltwaarde en teeltwaardeschatting bij Beebreed

Diversiteit en inteelt

Selectie op VSH bij de Carnica

Nieuwe richtingen in de koninginnenteelt. F. K. Tiesler, Teeltcoordinator D.I.B.

Handleiding gebruik databank Beebreed

Paard en Genomisch onderzoek

Genomic selection. Spervital Hengstenhouderij Dag februari Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics

Genomic revolution : betekenis voor

Erfelijkheidsleer en populatiegenetica

De impact van genomics (toepassing DNAtechnieken)

Wie beslist, de natuur, de imker of beide? Selectie bij bijen

Wat heeft de veehouder aan Genomics

Beoordeling volken in het kader van Beebreed

Genetische diversiteit van lokale rassen:

NGS testen in de neuro-oncologie uitdagingen en (on)mogelijkheden

Erfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op?

SZH voor levend erfgoed

Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras Apis mellifera carnica.

SZH voor levend erfgoed

Genetische variatie en inteelt : basisconcepten. Steven Janssens Nadine Buys

nummer 53!!!!! Februari uur ontvangst met koffie uur aanvang van de vergadering Concept-agenda Middagprogramma (zie toelichting)

Bijdrage aan de cursus Specialist/Leraar Koninginnenteelt 2017/2018

Koninginneteelt simpel beginnen, en door samenwerking simpel houden. Koninginneteeltdag Henk Kok

Algemene voorwaarden Genoomfokwaarden. Definities

Nieuwe fokwaarden, hoe te lezen?

Basisprincipes fokkerij en inteelt

Defensief gedrag bij honingbijen

Genetische verbetering van honden: feiten en fictie van lijnenteelt

VPF onderzoekt genetische diversiteit Piétrain

Detectie van chromosomale imbalances mbv Next Generation Sequencing (NGS)

Genomica in de melkveehouderij de praktische toepassingen

7de Vlaamse Fokkerijdag 18/11/2015. Genomisch onderzoek ter ondersteuning van het ras

Varroaresistentie actuele ontwikkelingen bij selectie op een ingewikkelde eigenschap

Populatiegenetica van de mantelbaviaan Papio hamadryas, in Emmen en Amersfoort

Inteelt in kleine populaties. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre

De teelt 1 van honingbijen

Gegevensverzameling paringen en kuikens die afwijken van de standaard

Fokkerijkansen voor de geit

Domesticeren, fokken, winnen en verliezen

Inteelt en genetische diversiteit van hondenrassen in België

Bijen. houden Eind van de zomer veel te doen DNA-test voor koningin Bestuiving solitaire bijen beperkt Keuring honing

Genomics tegen erfelijke gebreken. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre

GENOMIC SELECTION IN EEN NOTENDOP

Impact Genomic Selection bij CRV. Onderwijsdag PZ december 2009

BUCKFASTBIJEN (1) KONINGINNENTEELT (2) BEVRUCHTINGSEILAND(EN) (3)

Chapter 9. Nederlandse samenvatting

Laatste nieuws VSH teelt 2016 bij Buckfast Teeltgroep Flevo

Koninginnenteelt via de doppenmethode

Witte voelsprieten als VSH signaal

Het bestuur nodigt u allen uit voor de. Algemene ledenvergadering op 5 maart om uur in het

Laboratoriumonderzoek MKZ crisis 2001

Semi-natuurlijke selectie van varroaresistentie in Nederlandse bijen

Populatiegenetische analyse van de geitenrassen

PhD Thesis Wouter J. Peyrot

2. Erfelijkheid en de ziekte van Huntington

Prettige Kerstdagen en een heel voorspoedig 2011

Hoe zeldzaam zijn zeldzame rassen?

Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid

Inteelt in de VSS. Erik Schuiling, 28 januari 2011

Fokkerij en Inteelt. Basisprincipes. Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit. Animal Breeding & Genomics Centre

Beevital HiveClean Habeetat en Beetricious Habeetat Beetricious Habeetat Beetricious

De Duurzame Bij. Springlevend. Marleen Boerjan, voorzitter. Koninginnenteeltdag

Docentenhandleiding Vogelen met DNA

Dialogen voor conceptcartoons. Verband genotype/fenotype, dominant/recessief

Stichting Buckfast Marken

STAND VAN ZAKEN HORSEGENE-PROJECT

Out of Africa: mtdna en Y chromosoom. Jean-Jacques Cassiman KuLeuven

Imkeren met Apis Mellifera Carnica. Presentatie Jos Römgens NBV studiedag 2017

over Darwin en genomics

Het fokken in kleine populaties

C.N.D. Akkermans Jonkheer van de Maesenstraat VA Hulsberg Debiteuren nr Analyse Certificaat

Imkeren met zachtaardige carnicabijen. Presentatie Jos Römgens 7 november 2015 NBV studiedag Beilen

Aantal directe nakomelingen ingeschreven in het NHSB: Dobermann Dia nummer 1

Duurzaam fokken met de Bonte Bentheimer

Klinische Genetica. Autosomaal dominante overerving

Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings

Nederlandse samenvatting. (summary in Dutch)

Erfelijke problemen bij honden los je met fokkerijmaatregelen op! Kor Oldenbroek. Centrum voor Genetische Bronnen (WUR)

Fokken en Scrapie resistentie bij de Toggenburger geit

Jeuk bij dikbillen Een zoektocht naar genen voor schurftgevoeligheid

29/03/2017. Darwin in de imkerij: natuurlijke selectie zorgt voor resistentie tegen Varroa destructor. Fries: Gotland.

HAPTE CHAP SAMENVATTING

vwo erfelijkheid 2010

Omgaan met inteelt in kleine rassen

S E L E C T I E E N K O N I N G I N N E T E E L T. Inleiding. Wat is het overlarfproject? Uw lokale overlarver. Praktische richtlijnen

Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt

Deel I: Teeltwaardeschatting en selectie 1

Vruchtbaarheidsindex 2008 voor schapen

infprg03dt practicumopdracht 4

HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde

Newsletter April 2013

DUURZAME INNOVATIES VANUIT DE NEDERLANDSE DIERVEREDELING. Erwin Koenen

Samen imkeren naar Varroa resistente bijen: Introductie proef en voorstellen deelnemers

Inteeltbeheersing bij rashonden

R&D-programma Novogen Genen voor betere eieren. Door Dhr. Thierry Burlot, R&D Manager Novogen

Werken met de Doppenmethode. Studiedag Boskoop 11 november 2017 Leo van der Heijden

Waarde van Genomics voor Belgisch Witblauw

Molecular Pathology for Pathologists. Pr P. Pauwels

Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1)

Transcriptie:

Duitse plannen om koninginnen te selecteren op grond van hun DNA Pim Brascamp Koninginnenteeltdag 28 januari 2017 Bronnen: Spötter e.a. en lezingen van Prof Bienefeld in Celle (2015) en Mayen (2016)

Stuur mij een dop en ik vertel u de erfelijke aanleg Koninginnendop bevat voldoende DNA om een DNA-test te kunnen doen http://129.70.40.49/nawi/lernprogramme/honigbiene/index.php?chapter=d3

Stuur mij een dop en ik vertel u de erfelijke aanleg 1. Erfelijke aanleg voor een bepaald gen (bv een VSH-gen) 2. Teeltwaarde voor kenmerken (bv zachtaardigheid), berustend op heel veel genen

Bepalen variatie in het DNA

Het zien van verschillen in het DNA met SNPs Meest gangbaar: SNPs (spreek uit snips) Er zijn heel veel SNPs (vele miljoenen ) http://isogg.org/wiki/single-nucleotide_polymorphism/

Het zien van verschillen in het DNA met SNPs 1 2 SNP

Het leggen van verbanden in het DNA 1 2 SNP Gen met twee varianten (allelen)

Het leggen van verbanden in het DNA 1 2 Een dier kan hebben: 2 1 0

Stuur mij een dop en ik vertel u de erfelijke aanleg 1. Erfelijke aanleg voor een bepaald gen (bv een VSH-gen) 2. Teeltwaarde voor kenmerken (bv zachtaardigheid), berustend op heel veel genen

Het opsporen van genen, bijvoorbeeld VSH Kans op een echt verschil 99% Twee groepen werksters: Wel of geen VSH Kijken naar verschil in SNPs tussen de twee groepen (verschil in frequentie rode kralen) Spötter e.a.: J Hered. 2016 May;107(3):220-7. doi: 10.1093/jhered/esw005. Epub 2016 Jan 16.

Het opsporen van genen, bijvoorbeeld VSH Kans op een echt verschil 99% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 chromosoom Ieder puntje is een SNP: totaal 26,007 SNPs Spötter e.a.: J Hered. 2016 May;107(3):220-7. doi: 10.1093/jhered/esw005. Epub 2016 Jan 16.

Het opsporen van genen, bijvoorbeeld VSH Kans op een echt verschil 99% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Stand van zaken VSH Hohen Neuendorf: Interessante chromosomen gevonden; Met name op chromosomen 2, 3 en 7 kandidaten-genen Nader onderzoek om verantwoordelijke genen te vinden Spötter e.a.: J Hered. 2016 May;107(3):220-7. doi: 10.1093/jhered/esw005. Epub 2016 Jan 16.

De VSH van Hohen Neuendorf: werkwijze Werksters individueel nummeren (22.000) Filmen en achter computer werksters zoeken die besmette cellen open maken (768) Een groep werksters (122) die dat gedrag heel sterk tonen vergelijken met volle zusters die dat niet doen, voor 26.007 SNPs Spötter e.a.: J Hered. 2016 May;107(3):220-7. doi: 10.1093/jhered/esw005. Epub 2016 Jan 16.

De VSH van Hohen Neuendorf Werksters individueel nummeren (22.000) Filmen en achter computer werksters zoeken die besmette cellen open maken (768) Een groep werksters (122) die dat gedrag heel sterk tonen vergelijken met volle zusters die dat niet doen, voor 26.007 SNPs In principe ander kenmerk dan van Arista Bee Research (geldt voor een volk), maar toch heel vergelijkbaar Spötter e.a.: J Hered. 2016 May;107(3):220-7. doi: 10.1093/jhered/esw005. Epub 2016 Jan 16.

Toekomst wat betreft VSH Koninginnen onderzoeken voor enkele genen aanleg voor VSH Misschien (waarschijnlijk) ook bruikbaar voor onverwante Carnica s en voor andere bijenrassen. Kosten: Enkele tientjes per monster. Wanneer: Moeilijk te voorspellen.

Stuur mij een dop en ik vertel u de erfelijke aanleg 1. Erfelijke aanleg voor een bepaald gen (bv een VSH-gen) 2. Teeltwaarde voor kenmerken (bv zachtaardigheid), berustend op heel veel genen

Project GeSeBi: Genomische Selektion bei der Biene http://www.mlul.brandenburg.de/cms/detail.php/bb1.c.399664.de

Project GeSeBi: Genomischen Selektion bei der Biene Een project van LIB Hohen Neuendorf Innovatiefonds Duitse Ministerie van Landbouw en Voedselvoorziening. Looptijd: april 2015 maart 2018 Kosten: 1,3 miljoen Euro http://www.mlul.brandenburg.de/cms/detail.php/bb1.c.399664.de

Project GeSeBi: Twee stappen 1. Leggen verband tussen verschillen in enerzijds 120.000 SNPs en anderzijds verschillen in teeltwaarde voor b.v. zachtaardigheid: voorspellingsformule Referentiepopulatie In de voorspellingsformule wordt iedere SNP met waarde 2, 1 of 0 gewogen. Hoe zekerder, hoe zwaarder.

Project GeSeBi: Twee stappen 1. Leggen verband tussen verschillen in enerzijds 120.000 SNPs en anderzijds verschillen in teeltwaarde voor b.v. zachtaardigheid: voorspellingsformule Referentiepopulatie! Voorspellingsformules gelden alleen binnen populaties van verwante dieren.! Verbanden vervagen als de tijd voortschrijdt: steeds verversen.

Project GeSeBi: Twee stappen 2. Teeltwaardes schatten met SNP-chip https://en.m.wikipedia.org/wiki/tag_snp

Project GeSeBi: Toepassing 1. Voorselectie van te testen koninginnen. Alleen de koninginnen met hoge genomische teeltwaarde daadwerkelijk testen. 2. Verkorten generatie-interval. Natelen van jonge koninginnen met hoge genomische teeltwaarde

Project GeSeBi: Stand van zaken. Stap 1 Ongeveer 3500 koninginnen nodig Met testgegevens van hun volk Met SNP-analyse Vorig jaar 1055 koninginnen Dit jaar levert ook Werkgroep Beebreed Nederland DNA van koninginnen (dwz jonge darreneitjes, 200 à 300 per volk)

Toekomst wat betreft genomische selectie Koninginnen onderzoeken met SNP-chip teeltwaardeschattingen Alleen bruikbaar binnen populaties Kosten: Enkele tientjes per monster Wanneer: Jaar nadat referentiepopulatie compleet is

Samenvatting Stuur mij een dop en ik vertel u de erfelijke aanleg 1. Erfelijke aanleg voor een bepaald gen (bv een VSH-gen) Moeilijk te voorspellen wanneer beschikbaar DNA-test waarschijnlijk bruikbaar voor diverse rassen 2. Teeltwaarde voor kenmerken (bv zachtaardigheid), berustend op heel veel genen DNA-test beschikbaar een jaar na compleet komen van de referentiepopulatie Alleen bruikbaar voor Beebreed-populatie

Stuur mij een dop en ik vertel u de erfelijke aanleg Dank voor uw aandacht http://129.70.40.49/nawi/lernprogramme/honigbiene/index.php?chapter=d3