Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras Apis mellifera carnica.
|
|
- Sonja Kok
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Europees selectieprogramma in de bijenteelt Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras Apis mellifera carnica. Spreker: prof dr. ir. O. van Laere Van Laere is werkzaam bij het VVCB, Vlaams VulgarisatieCentrum voor Bijenteelt in de provincie OostVlaanderen. Het VVCB heeft als doelstellingen: Aantal imkers behouden of herstellen Nieuwe imkers vormen, door het verzorgen van cursussen bijenteelt Het geven van voorlichting door het houden van tentoonstellingen, en Het verbeteren van het bijenbestand door selectie op de volgende punten: Productie, zachtaardigheid, zwermtraagheid, raamvast, en varroatolerantie. Uit de Europese gelden voor Herstel Bijenbestand, het 5 e artikel van het Europese Honingprogramma, gaat Vlaanderen meedoen aan een Europees selectieprogramma in de bijenteelt, wat is opgezet door het Länderinstitut für Bienenkunde in Hohen Neuendorf o.l.v prof. Dr. K. Bienefeld. Voor dit selectieprogramma bestaat een website beebreed.eu. Bij selectie is van belang: de overerving, de raskeuze en de (selectie)strategie. In Belgie is door invoer en homogene verspreiding van de zwarte bij, carnica en buckfast een hybridisatie ontstaan op de bijenstanden, waarop geen rationele selectie mogelijk is. De Belgen konden het niet eens worden over het te gebruiken ras en besloten alles dooreen te gebruiken. Maar met amateurs is daaruit geen selectie te doen. Van Laere bespreekt dan de kleurvererving bij kruising van een ligusticamoer met een zwarte dar; over reductiedeling, dominantie; terugkruising, met als conclusie dat voor de andere eigenschappen de erfformules veel complexer zijn en we bij de nakomelingen van de F2, zeer veel variaties zullen aantreffen waaruit niets meer te selecteren valt. Van L. concludeert dat vanaf F3 selectie op korte termijn uitgesloten is. In de F3 zijn er voor de verschillende eigenschappen zoveel erffactoren die met elkaar in toevallige combinatie gaan, dat er nauwelijks nog twee bijenkolonies te vinden zijn met een gelijkvormig fenotype (uiterlijk) Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras 17
2 Kruisingsteelt is mogelijk in een groot bedrijf dat een paar grote reinteeltgebieden onder zijn beheer heeft. In gebied A waar melliferakoninginnen geteeld worden en waarvan de EWK s naar gebied B worden getransporteerd, waar aan caucasica darrenteelt wordt gedaan. Elke twee jaar vernieuwing van F1koninginnen. Voor een doorsneeamateur imker is kruisingsteelt niet uitvoerbaar en is geen optie voor het probleem voor het verbeteren van de bijenbestand. De oplossing ligt volgens Van Laere bij selectie binnen een homogeen ras. Ras: vl geeft vergelijking van Carnica en Buckfast, en gaat in op hun oorsprong. Vergelijking Carnica Buckfast Carnica Productief Raamvast,zachtaardig,zwermtraag Volkssterkte groot, verschillende kasttypes geschikt. Vervliegt weinig, compacte opstelling mogelijk Beperkte dracht, beperkt broednest Overwintert spaarzaam met geringe volkssterkte Snelle voorjaarsontwikkeling. Geografisch ras, door eeuwenlange natuurlijke selectie tot stand gekomen: de officiële rassenstandaard is stabiel en controleerbaar. Conclusie Bijzonder geschikt voor de doorsnee amateurimker. Bijenhouderij in zeer diverse omstandigheden. Buckfast Productief Raamvast,zachtaardig,zwermtraag (soms zwermcellen verwijderen nodig) Volkssterkte groot tot zeer groot. Grote kasten nodig. Vervliegt gemakkelijk, Opstelling NO, ZW Beperkte dracht, volk beperkt broednest niet. Controle voorraad noodzakelijk. Overwintert met sterke volken Minder snelle voorjaarsontwikkeling. Geen homogeen controleerbare morfologische kenmerken. Hybride Deel homogeniteit in het erfelijk patrimonium: waardevolle nakomelingen door kruising tussen Buckfastreinteeltgebieden. F1 kruising met carnica = OK Vanaf F2 vrij waardeloos. Conclusie Geschikt voor imker met grondige praktijkervaring en beroepsimker met stapelkasten. Frequente vervanging koningin noodzakelijk Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras 27
3 Stam Carnica 03 Anton Jansha Carnica, in 1879 als apart subras van Apis mellifera beschreven door Pollman Stam carnica Peschetz Hans Peschetz, Oostenrijks imker ( ) Oberkärnten. Carnica Peschetz tot op heden in reinteelt op eiland Sylt. beginnen Stam carnica Sklenar Guido Sklenar, reeds voor In het NOvan Oostenrijk. Het natuurlijk habitat lag zo een 1000 km noordwaarts en in een meer continentaal gebied dan de plaats waar Peschetz 25 jaar later zijn selectie zou Overige eigenschappen van de carnica. Past zich zeer snel aan, aan nieuwe omstandigheden (maritiem of continentaal, ook bergklimaat, en diverse klimaatafwijkingen in Europa. Overbrengen van carnicabijenvolken en koninginnen naar Syrië en Egypte: verschillende jaren wetenschappelijk geobserveerd: niet goed bestand tegen parasieten en klimaat. Dit geldt ook voor ligustica. Syrische bijen (A.m. syriaca) heeft op het Europees vasteland problemen met overwintering. Carnica populatie van Duitsland en Oostenrijk verschilt zeer weinig. In de loop der jaren is er zeer veel uitwisseling geweest. In Duitsland is carnica massaal aanwezig: meer dan 95%. Buckfast ongeveer 2%, bijna uitsluitend bij beroepsimkers. Zuivere melliferatelers zijn vrij zeldzaam. Volgens Van Laere is deze toestand onomkeerbaar. Buckfastbij Het resultaat van tientallen jaren van inkruisingen. Elke inkruising is Primaire hybride (PH) Er bestaan enkele lijnen gekenmerkt door een hoge graad van homozygotie voor wat betreft propoliseren. PH+lijnen: In sommige gevallen heterosis/ hybride groeikracht / outbreeding enhancement: secondaire hybride, SH. Ook in 2009 zijn er grote kwekers bezig met hybridevorming tussen reinteeltgebieden. Dit betekent dat elke Buckfastkoningin een zekere hybridevorming inhoudt, d.w.z niet is te beoordelen op homogeen controleerbare morfologische kenmerken en niet te controleren is op vastgestelde rassenstandaard. Men kan derhalve Buckfastkoninginnen niet in een wetenschappelijk gestuurd selectieprogramma opnemen. Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras 37
4 Wegens het hybride karakter heeft het geen zin om met Buckfastkoninginnen een eigen populatie op te zetten, of hiervan na te telen. Liefst ook geen F1. In een stand met Buckfastkoninginnen zal men de koninginnen op korte termijn vernieuwen en geen nakomelingen in de omgeving verspreiden. Zodoende komt men tot een goede verstandhouding met imkers in de omgeving, die best met carnica werken. Vandaar dat in Vlaanderen voor dit project gekozen is voor Carnica. Bij selectie valt er te kiezen tussen massaselectie en lijnenteelt, of BLUP. Deze laatste strategie wordt gevolgd in beebreed: (Europees Carnicaselectieprogramma, geestelijke vader Bienefeld). Zie In Italië draait iets dergelijks voor Ligustica. Van L. vertelt over BLUP, schattingsmethode voor teeltwaardes aangepast voor bijen. Deze schattingsmethode [inclusief het achterliggend genetisch model] leidt in een selectieprogramma tot cumulatieve selectierespons. BLUP is de afkorting van Best Linear Unbiased Prediction, met de volgende uitleg: Best is een verwijzing naar de methode die de beste inschatting oplevert voor de teeltwaarde. Linear, betekent de lineaire correlatie tussen de verschillende parameters in het statistische model. Unbiased, betekent dat de teelwaardeschattingen statistisch normaal verdeeld zijn, met de echte teeltwaarde als gemiddeld waarde. Prediction heeft betrekking op de toekomst, in het bijzonder op de berekende schatting van gerealiseerde teeltwaarden BLUP is overgenomen uit de veeteelt, met belangrijke aanpassingen voor de bijenteelt,voornamelijk wegens het haploide karakter van de darren en het voorkomen van twee generaties binnen een volk, koningin en werksters. BLUP wordt sinds 1993 toegepast op bijen. Het programma wordt gekenmerkt door veel prestatietests, selectie uit weinig volken, gecontroleerde paring. Bovendien worden zoveel mogelijk genetische betrekkingen (familierelaties) in de berekening van de teeltwaardes betrokken. Milieuinvloeden kunnen worden afgezonderd zodat in de teeltwaarde alleen datgene terecht komt wat aan de nakomelingen kan worden doorgegeven. Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras 47
5 In Amerika is onderzocht of labtests de prestatietest kunnen vervangen, kon niet Een probleem bij de prestatietests is de subjectiviteit van de beoordeling van veel kenmerken, bijv. van de zachtaardigheid. Er zijn daarom afspraken gemaakt. Aperte fouten worden bij de gegevensverwerking gesignaleerd. Beoordeling in 1 of 2 seizoenen? Toevallig seizoen met misleidende omstandigheden. Agressiviteit na onweer / op koolzaad Bijenvolken kunnen elkaar beïnvloeden (dichte opstelling) Dus: meermaals meten in 1 seizoen. Hoe meer noteringen, des te nauwkeuriger. Twee jaar meten aan een volk is nauwkeuriger, maar noteringen maken kost tijd. Vandaar dat alle koninginnen 1 jaar getest worden en uitzonderlijk goede worden daarna nog een jaar getest. Effect van zowel koningin als werksters De prestatietest geeft slechts één waardecijfer per eigenschap. Maar de prestatie en het gedrag ontstaat uit de samenwerking van de koningin: eilegactiviteit, feromoonproductie etc, en de werksters: levensduur, verzamelactiviteit, verdedigingsactiviteit, etc Er is een veelvoud aan kenmerken, zoals honingproductie, aggressiviteit, raamvastheid, zwermtraagheid en ziekteresistentie. Elke eigenschap wordt aangestuurd door een samenstel van verschillende specifieke genen. De computer berekent aandeel van elke factor [koningin resp. de werksters] naar gestelde doel, bv. honing. Voor elk kenmerk is er een berekende erfelijksheidsfactor. Deze factor is een waarde tussen 0 en 1. Als deze factor 0 is dan is er geen genetische invloed, enkel omgevingsinvloed. Als deze factor 1 is dan is de waarde van het kenmerk volledig genetisch bepaald en wordt niet beïnvloed door de omgeving. De erfelijkheidsfactoren voor een bepaald kenmerk van resp. de Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras 57
6 koningin en de werksters kunnen negatief gecorreleerd zijn [wat bij niet uit elkaar halen de selectierespons negatief zal beinvloeden]: Voorbeeld van erfelijkheidsfactoren voor honing en gedrag met erfelijk aandeel van de werksters en de koningin en de resulterende negatieve beïnvloeding, rwk h² Werkster h² Koningin rwk Honing 0,26 0,15 0,88 Gedrag 0,41 0,40 0,91 Metingen: subjectiviteit is denkbaar; in de praktijk is een compromis gezocht tussen tijdwinst en nauwkeurigheid [zie ook de stamkaart] Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras 67
7 Teeltwaarde: voor elke eigenschap een teeltwaarde, veel eigenschappen Maternaal effect en werkstereffect: twee generaties in 1 volk Mogelijkheid van negatieve correlatie van de erfelijkheidsfactor van beide effecten, waardoor onderscheid tussen beide effecten nodig is. Dit kan in het beebreedprogramma. Over beebreedvlaanderen: In 2006 met 2 educatieve standen gestart. [zie ook Mndbl Vl. Imkersbond 2008/4 p.1821.] In 2008 werden de eerste koninginnen op het web gepubliceerd (landcode 57; landcode Nederland 55). In 2008 waren er 2x3 teeltstanden, elk met 10 á 12 carnicazustervolken. Een deel van de koninginnen wordt tussen de standen uitgewisseld. De kaart die moet worden ingevuld voor de prestatietests (1 mei, 1 juni, 1 juli). {NB varroa gaat niet verder dan: weinig/normaal/veel/zeer veel). De referentieteeltwaarde is 100% en wordt elke 5 jaar opnieuw berekend. BLUP maakt ook mogelijk teeltwaarden te corrigeren voor het gemiddeld niveau van een stand, waardoor deze onderling vergelijkbaar worden. Wegens tijdgebrek wordt de presentatie op dit punt afgesloten. Prestatietests en Teeltwaardebepaling voor bijenkoninginnen van het ras 77
Teeltwaarde en teeltwaardeschatting bij Beebreed
Teeltwaarde en teeltwaardeschatting bij Beebreed Pim Brascamp, 16 december 2017. Aangepast 4 november 2018. De teeltwaarde van een koningin of volk voor een bepaald kenmerk (bijvoorbeeld honingopbrengst)
Nadere informatieImkeren met Apis Mellifera Carnica. Presentatie Jos Römgens NBV studiedag 2017
Imkeren met Apis Mellifera Carnica Presentatie Jos Römgens NBV studiedag 2017 1 Inhoud Waarom imkeren met carnica? Apis mellifera Carnica Oorsprong, kenmerken en eigenschappen Stammen en lijnen Behouden
Nadere informatieImkeren met zachtaardige carnicabijen. Presentatie Jos Römgens 7 november 2015 NBV studiedag Beilen
Imkeren met zachtaardige carnicabijen Presentatie Jos Römgens 7 november 2015 NBV studiedag Beilen 1 Inhoud Zachtaardige honingbij? Apis mellifera Carnica Oorsprong en verspreiding kenmerken De gewone
Nadere informatieBeschrijving van de verschillende carnicalijnen.
Beschrijving van de verschillende carnicalijnen. Binnen het ras carnica zijn door selectie verschillende lijnen ontstaan. Er is voor de carnicaimker dus wat te kiezen. Om iets meer te weten over de verschillende
Nadere informatieSelectie op eigen stand op basis van de mijtval/dag. Egbert Touw, Mari van Iersel DDB
Selectie op eigen stand op basis van de mijtval/dag Egbert Touw, Mari van Iersel DDB Inhoud Bijenvolken verschillen in eigenschappen Selectie op eigen stand Bedrijfsmethode: imkers selecteren beste koninginnen
Nadere informatieNieuwe richtingen in de koninginnenteelt. F. K. Tiesler, Teeltcoordinator D.I.B.
Nieuwe richtingen in de koninginnenteelt F. K. Tiesler, Teeltcoordinator D.I.B. Structuur van de imkerij in Duitsland Een klein deel doet actief aan teelt (~ 1%) Structuur van de imkerij in Duitsland Meerdere
Nadere informatieKoninginneteelt simpel beginnen, en door samenwerking simpel houden. Koninginneteeltdag 28-01-2012 Henk Kok
Koninginneteelt simpel beginnen, en door samenwerking simpel houden Koninginneteeltdag 28-01-2012 Henk Kok Onderwerpen Waarom ga je koninginnen telen Toenemend effect van KT Complexiteit van KT Stappen
Nadere informatieIntroductie Ben Som de Cerff:
Het ontstaan van bijen(onder)soorten en de eigenschappen van Buckfast, Carnica en de Zwarte bij 6-11-2017 Introductie Ben Som de Cerff: docent bijen- en koninginnenteelt 65 Buckfast-volken,9 standen, kasttype
Nadere informatieWie beslist, de natuur, de imker of beide? Selectie bij bijen
Wie beslist, de natuur, de imker of beide? Selectie bij bijen Tekst Tjeerd Blacquière en Pim Brascamp Selecteren is hetzelfde als kiezen. Sinds bijen worden gehouden hebben imkers gekozen welke volken
Nadere informatieBeschrijving van de verschillende carnicalijnen.
Beschrijving van de verschillende carnicalijnen. Binnen het ras carnica zijn door selectie verschillende lijnen ontstaan. Er is voor de carnicaimker dus wat te kiezen. Om iets meer te weten over de verschillende
Nadere informatieDuitse plannen om koninginnen te selecteren op grond van hun DNA
Duitse plannen om koninginnen te selecteren op grond van hun DNA Pim Brascamp Koninginnenteeltdag 28 januari 2017 Bronnen: Spötter e.a. en lezingen van Prof Bienefeld in Celle (2015) en Mayen (2016) Stuur
Nadere informatieSelectie op VSH bij de Carnica
Selectie op VSH bij de Carnica Wat is VSH? De hier gepresenteerde activiteiten en resultaten zijn mogelijk dankzij de stichting Arista Bee esearch De stichting werkt in principe met alle rassen bijen;
Nadere informatieImkeren met zachtaardige bijen. Presentatie Jos Römgens 12 mei 2016 Dorpshuis Hoofdplaat
Imkeren met zachtaardige bijen Presentatie Jos Römgens 12 mei 2016 Dorpshuis Hoofdplaat 1 Inhoud Zachtaardige honingbij? Wat doen de meeste imkers? Koninginnenteelt gebeurt zo weinig! Hoe kom ik aan betere
Nadere informatieMen moet de zwarte bij redden* (door Dylan Elen)
Men moet de zwarte bij redden* (door Dylan Elen) De zwarte bij past zich makkelijk aan aan diverse milieus en heeft minder behoefte aan nazicht door de imker. Helaas lijkt zij gedoemd om te verdwijnen,
Nadere informatieDefensief gedrag bij honingbijen
Defensief gedrag bij honingbijen Koninginnenteeltdag 2015 Marie José Duchateau met dank aan Minke van Det en Paul Smeets Honingbijen hebben van nature defensief gedrag: Verdediging van de kolonie tegen
Nadere informatieHandleiding gebruik databank Beebreed
Handleiding gebruik databank Beebreed Voor vragen en opmerkingen: info@beebreed.nl Vragen of suggesties: info@beebreed.nl Opmerkingen vooraf Deze handleiding is voor imkers die gegevens van koninginnen
Nadere informatieKoninginnenteelt via de doppenmethode
Koninginnenteelt via de doppenmethode o NBV koninginnenteeltdag o 25 januari 2014 Austerlitz Dennis van der Waals 1 2 Het gaat om de moer! de kwaliteit van een bijenvolk wordt bepaald door de koningin
Nadere informatieDe teelt 1 van honingbijen
De teelt 1 van honingbijen Oorspronkelijke titel: Die Zucht der Hönigbiene 1 De Duitse woorden Zucht en Aufzucht zijn vertaald in teelt, en het woord Züchtung in veredeling. De teelt van honingbijen Een
Nadere informatieS E L E C T I E E N K O N I N G I N N E T E E L T. Inleiding. Wat is het overlarfproject? Uw lokale overlarver. Praktische richtlijnen
S E L E C T I E E N K O N I N G I N N E T E E L T Inleiding Niet alleen in de veeteelt en de plantenteelt maar ook in de bijenteelt is het steeds de betrachting geweest de gewenste eigenschappen van een
Nadere informatieSemi-natuurlijke selectie van varroaresistentie in Nederlandse bijen
Semi-natuurlijke selectie van varroaresistentie in Nederlandse bijen Bart Pannebakker (WU-Erfelijkheidsleer) bart.pannebakker@wur.nl Tjeerd Blacquière (PRI-bijen@wur) tjeerd.blacquiere@wur.nl Percentage
Nadere informatieDe geschiedenis van de Carnica stam Sklenar. De Sklenar stam
De geschiedenis van de Carnica stam Sklenar De Sklenar stam In het wijndeel van Oostenrijk, dus aan de rand van het eigenlijke Carnica-verspreidingsgebied, hield Guida Sklenar zich bezig met de selectie
Nadere informatieVermeerderen op basis van eigen teeltmateriaal. Evert van Ginkel
Vermeerderen op basis van eigen teeltmateriaal Zaterdag 4 november 2017 Evert van Ginkel Waarom koninginnenteelt? De bijen kunnen alles zelf wel regelen. Het maakt de bijen niet uit dat ze vlot steken,
Nadere informatieDiversiteit en inteelt
Diversiteit en inteelt Koninginnenteeltdag 27 januari 2018 Pim Brascamp Deze voordracht voor de Koninginnenteeltdagis ontworpen op verzoek van de Koninginnenteeltcommissie. Het gaat over diversiteit en
Nadere informatieKoninginnenteeltdag Invoeren van moeren. Marie José Duchateau
Koninginnenteeltdag 2017 Invoeren van moeren Marie José Duchateau 1 Verschillend!! Koniniginnen Koninginnenteelt: Koninginnen van bepaalde type ras Selectie bepaalde kenmerken Leuke uitdaging Koninginnen:
Nadere informatieDE TEELTCONSEQUENTIES VAN EEN PARING VAN EEN KONINGIN MET MEERDERE DARREN
Gebleken is dat de beheerskosten van het bevruchtingsstation hoger zijn dan aanvankelijk begroot. Het eerste jaar is dan ook afgesloten met een aanzienlijk verlies. Wij zien ons dan ook genoodzaakt om
Nadere informatiePrettige Kerstdagen en een heel voorspoedig 2011
Het bestuur van de wens U allen Prettige Kerstdagen en een heel voorspoedig 2011 zodat we in 2011 weer met zijn allen in mooie zachtaardige en gezonde volken kunnen en mogen imkeren. De voorzitter schrijft
Nadere informatieWerken met de Doppenmethode. Studiedag Boskoop 11 november 2017 Leo van der Heijden
Werken met de Doppenmethode Studiedag Boskoop 11 november 2017 Leo van der Heijden Enkele vragen vooraf: Kennismaken Wie houdt langer dan 5 jaar bijen? Wie imkert met bijen van een bepaald ras? Wie heeft
Nadere informatieBeevital HiveClean Habeetat en Beetricious Habeetat Beetricious Habeetat Beetricious
Ik ga hier niet in op de geschiedenis van de varroamijt en de herkomst. Verderop kun je lezen hoe en wanneer de mijt moet worden bestreden. De mijt zelf is een parasiet van de bij. De mijt is in staat
Nadere informatieImkeren in mei. Zwermverhindering
Imkeren in mei Zwermverhindering Ontwikkeling bijenvolk in voorjaar gericht op voortplanting 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 cellen half mrt begin apr eind apr eind mei 1,6 bk rm 6 bk
Nadere informatieMijnteeltaanpaken Bedrijfsmethode productievolken
Mijnteeltaanpaken Bedrijfsmethode productievolken Presentatie Albert Koopman Vereniging van Carnica Imkers Najaars bijeenkomst 28 oktober 2017 Even voorstellen Albert Koopman leeftijd -55 Jaar wonende
Nadere informatieSelectie op Varroa Sensitive Hygiene (VSH): Ervaringen en plannen Koninginnenteeltdag
Selectie op Varroa Sensitive Hygiene (VSH): Ervaringen en plannen Koninginnenteeltdag 25-1-2014 Pim Brascamp Onderzoeker methodes teeltwaardeschatting Wageningen Universiteit Adviseur en meedenker mbt
Nadere informatieBijdrage aan de cursus Specialist/Leraar Koninginnenteelt 2017/2018
Bijdrage aan de cursus Specialist/Leraar Koninginnenteelt 2017/2018 E.W. Brascamp pim@brascamp.nl 20 januari 2017 Inleiding Het oogmerk van deze bijdrage is aandacht te besteden aan: Gecontroleerde bevruchting
Nadere informatieKengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven
Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven Inleiding Sinds 1989 wordt op basis van geboortegegevens van koeien de index geboortegemak berekend. Deze
Nadere informatieStichting Buckfast Marken. Teeltverslag 2016
Teeltverslag 2016 In tegenstelling tot voorgaande jaren werden de darrenvolken eind augustus 2015 van het eiland gehaald en op een mooie locatie op de vaste wal geplaatst. De bijen kwamen hierdoor veel
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Erfelijkheidsleer 9 1.1 Erfelijke verandering 9 1.2 Ontdekking van de erfelijkheidsleer (genetica) 12 1.3 De chromosomen 13 1.4 Kwalitatieve eigenschappen 17 1.5 De monogene
Nadere informatieStichting Buckfast Marken
Bevruchtingsstation Marken seizoen 2017 In het voorjaar verplaatsten wij de 22 darrenvolken van onze winterstand naar Brabant voor de Wilgendracht. Daarna konden zij nog naar een koolzaadveld voordat zij
Nadere informatieImkercafé Deel 4. Zwermen voorkomen, varroa bestrijden, voeren, nieuwe koninginnen en problemen oplossen..
Imkercafé Deel 4 Zwermen voorkomen, varroa bestrijden, voeren, nieuwe koninginnen en problemen oplossen.. Vandaag na de pauze: Overleg onderhoud Biebult (Wim Baselmans). Overleg koninginnenteeltcommissie
Nadere informatieDe Duurzame Bij. Springlevend. Marleen Boerjan, voorzitter. Koninginnenteeltdag
De Duurzame Bij Springlevend Marleen Boerjan, voorzitter Koninginnenteeltdag 2011-01-29 Inhoud Inleiding: over de DDB Doelstelling Varroa tolerantie Werkwijze DDB (hybriden project) Resultaten tot nu toe
Nadere informatieInvoeren van een koningin. zekerheid boven alles
Invoeren van een koningin zekerheid boven alles Veel koninginnen gaan bij invoeren verloren of worden beschadigd Over onderwerp is veel geschreven, veel methoden ontwikkeld Karl Weisz -> 999 invoermethoden,
Nadere informatieBUCKFASTBIJEN (1) KONINGINNENTEELT (2) BEVRUCHTINGSEILAND(EN) (3)
BUCKFASTBIJEN (1) KONINGINNENTEELT (2) BEVRUCHTINGSEILAND(EN) (3) EVEN VOORSTELLEN KO DE WITT, HOOFDWEG 77 SCHILDWOLDE (NL) - MEDE-OPRICHTER BBV - JARENLANG REDACTIE BUCKFAST BULLETIN - MEDEWERKER STICHTING
Nadere informatieNieuwsbrief nummer 27 Vereniging van Carnica Imkers
Nieuwsbrief nummer 27 Binnenbak is voorzien van een moerrooster. Om de bijen niet te pletten maakt men gebruik van een rechthoekig houtje zodat deze op twee hoogtes gebruikt kan worden. Om de binnenbak
Nadere informatieResultaten multifactorieel onderzoek: effect multi-stressoren op bijenvolken. Coby van Dooremalen. 23 februari 2019 Bijscholingsdag leraren bijenteelt
Resultaten multifactorieel onderzoek: effect multi-stressoren op bijenvolken Coby van Dooremalen 23 februari 2019 Bijscholingsdag leraren bijenteelt Sommige links naar artikelen is alleen de samenvatting
Nadere informatieVarroabestrijding. Varroamijt
Varroabestrijding Varroamijt Ik ga hier niet in op de geschiedenis van de varroamijt en de herkomst. Verderop kun je lezen hoe en wanneer de mijt moet worden bestreden. De mijt zelf is een parasiet van
Nadere informatieHoe houden beginnende imkers de volken raszuiver? zie blad 2. Cursus koninginnenteelt met de doppenmethode in De Bommelerwaard
Nieuwsbrief nummer 49 maart 2014 Vereniging van Carnica Imkers ---------------------------------------------------------------------- Aanbod teeltmateriaal 2014 We vragen onze leden die dit jaar teeltmateriaal
Nadere informatieRAPPORT. Resultaten COLOSS-enquête wintersterfte
Your reference: Our reference: Contact: Date: DL/02061/2017 Dries.Laget@UGent.be 06/02/2017 RAPPORT Resultaten COLOSS-enquête wintersterfte 2015-2016 1. Inleiding In april 2016 werd vanuit COLOSS een enquête
Nadere informatieVOORWOORD. De Nederlandse versie van het boek is geactualiseerd met nieuwe ervaringen en wetenschappelijke. F.K. Tiesler en T.H.V.
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD... 4 DANKWOORD... 5 DEEL 1 DE TEELT... 6 INHOUD VAN DEEL 1... 7 1. DE KEUZE VAN HET TEELTMATERIAAL... 9 2. HOE KOMEN WE AAN TEELTMATERIAAL?... 14 3. HET TEELTMATERIAAL TRANSPORTEREN...
Nadere informatieVruchtbaarheidsindex 2008 voor schapen
Vruchtbaarheidsindex 008 voor schapen S. Janssens, 0/0/009 Onderzoeksgroep Huisdierengenetica, departement Biosystemen, K.U.Leuven Inleiding De index voor vruchtbaarheid, afgekort als, wordt berekend na
Nadere informatieKengetallen E-32 Fokwaarde Kalvervitaliteit
Kengetallen E-32 Fokwaarde Kalvervitaliteit Inleiding Een duurzame en welzijnsvriendelijke melkveehouderij vraagt om vitale kalveren. Uitval van kalveren tijdens de opfok levert niet alleen economische
Nadere informatieBeleidsplan Stichting Bijen en Wilgen
Beleidsplan Stichting Bijen en Wilgen Dit beleidsplan geeft inzicht in: - doel, visie en missie van de stichting - het werk dat de stichting doet - de manier waarop de stichting geld werft - het beheer
Nadere informatieDuurzaam fokken met de Bonte Bentheimer
Duurzaam fokken met de Bonte Bentheimer Jan ten Napel Inleiding Kleine en jonge rasvereniging Hoe bereik je vanuit die situatie een duurzame fokkerij van Bonte Bentheimers? Studie HAS-kennistransfer Den
Nadere informatieDe genetische basis van zomereczeem of insect bite hypersensitivity Liesbet M. Peeters
De genetische basis van zomereczeem of insect bite hypersensitivity Liesbet M. Peeters Onderzoeksgroep Huisdierengenetica Promotoren prof. Nadine Buys, prof. Bruno Goddeeris, dr. Steven Janssens Zomereczeem
Nadere informatieEnquête onder de volgers van de NBV-Bijenblog
Inleiding Aan de enquête naar het gebruik en naar de wensen van de BLOG-volgers hebben 518 respondenten deel genomen. Ruim 17% van de abonnees heeft hiermee gereageerd op de uitvraag. De deelnemers De
Nadere informatieVereniging voor Rasverbetering van Kleine Huisdieren
Vereniging voor Rasverbetering van Kleine Huisdieren Vereniging zonder winstoogmerk. 4271/89 KREVERHILLE Uitlezen en selectie en iets over genetica in de bijenteelt. INLEIDING... Het woord selectie heeft
Nadere informatieBijen, van levensbelang voor de landbouw. kan leveren. BIJEN ZIJN VAN LEVENSBELANG VOOR ONZE VOEDSELVOORZIENING
DOSSIER BIJEN ZIJN VAN LEVENSBELANG VOOR ONZE VOEDSELVOORZIENING Filip Wouters is docent aan de Katholieke Hogeschool Vives in Roeselare waar hij onder meer het vak Diermanagement doceert in de opleiding
Nadere informatieBijen en Exoten. Tjeerd Blacquière,
Bijen en Exoten Tjeerd Blacquière, bijen@wur tjeerd.blacquiere@wur.nl Bijen en exoten / bijen als exoten 1. Honingbijen (Apis mellifera) 1. herkomst en voorkomen 2. Apis mellifera als exoot 1. koloniën
Nadere informatieToename Inteelt beperken
Toename Inteelt beperken Jack J. Windig Inteelt Inteelt = kruising van verwante dieren Elk dier is drager van (zeldzame) erfelijke gebreken Recessieve gebreken niet zichtbaar Nauw verwante dieren dragen
Nadere informatieHandleiding praktijklessen. Voor de cursus bijengezondheid
Naam cursist Handleiding praktijklessen Voor de cursus bijengezondheid De Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV) is een landelijke vereniging van bijenhouders, gehuisvest in het Bijenhuis in Wageningen.
Nadere informatieDeel I: Teeltwaardeschatting en selectie 1
Bijdrage aan de cursus Specialist/Leraar Koninginnenteelt 2014/2015 I Teeltwaardeschatting en selectie II Selectie op Varroatolerantie III Beebreed E.W. Brascamp pim@brascamp.nl 13 december 2014 Deel I:
Nadere informatieKengetallen E-39 Fokwaarde Leeftijd van afkalven bij vaarzen
Leeftijd bij afkalven (dagen) Kengetallen E-39 Fokwaarde Leeftijd van afkalven bij vaarzen Inleiding Het opfokken van jongvee vormt een aanzienlijke kostenpost op een melkveebedrijf. Streefwaardes voor
Nadere informatieGearchiveerd op 17/09/2013
Provinciale dienst van:... Datum:... Verantwoordelijke Controleur:... Nr:... Operator :... N uniek... Adres :...... PRI 2484 - Pilootproject voor toezicht op de mortaliteit in bijenkolonies 2013-2014 -
Nadere informatieBasisprincipes fokkerij en inteelt
Basisprincipes fokkerij en inteelt Krista A. Engelsma Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) Introductie Fokkerij ras Dieren met bepaalde eigenschappen Genetische vooruitgang Selectie Open/gesloten
Nadere informatieMOEREN KWEKEN MET HET OVERLARFPROJECT
INHOUD : 1. Doel. 2. Voor- en nadelen 3. Woordverklaringen 4. Wat kopen en/of maken vooraf? 5. Wat zullen we vooraf doen? 6. Kweken in een moergoed pleegvolk 7. Klaarmaken van het pleegvolk 8. Werkschema
Nadere informatieBestuiving = instandhouding van soorten
Bestuivers vandaag? Bestuiving = instandhouding van soorten MiNa Raad Wuustwezel 17.06.2013 2 Bestuiving van de natuurlijke flora DIENT DE VOORTPLANTING Bestuiving van cultuurgewassen DIENT (o.a.) DE PRODUCTIE
Nadere informatieCursusgids bijenteeltonderwijs. voor de. Opleiding Leraar Bijenteelt 2016-2017
Cursusgids bijenteeltonderwijs voor de Opleiding Leraar Bijenteelt 2016-2017 De Nederlandse BijenhoudersVereniging (NBV) is een landelijke vereniging van bijenhouders, gehuisvest in het Bijenhuis in Wageningen.
Nadere informatieProtocol van de prestatietest
SMARTBEES / FP7 KBBE.2013.1.3 02 / WP6 Sustainable Management of Resilient Bee Populations Protocol van de prestatietest Een gids voor Europese selectietelers Editie: April, 2015. Versie 1.0 Dr. Aleksandar
Nadere informatieKARKASFOKWAARDEN EEN VERSCHIL AAN DE HAAK
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Artikel KARKASFOKWAARDEN EEN VERSCHIL AAN DE HAAK 6.05.2019 www.vlaanderen.be Colofon Samenstelling Departement Landbouw en Visserij Auteurs Andries Colman, Laurence Hubrecht
Nadere informatieDe volgende vragen testen je kennis van de meest voorkomende vaktermen in de klassieke genetica. Welk woord ontbreekt in de volgende zinnen?
Populatiegenetica Versie 2006-2007 Vragen bij COO Belangrijke begrippen De volgende vragen testen je kennis van de meest voorkomende vaktermen in de klassieke genetica. Welk woord ontbreekt in de volgende
Nadere informatieCarnicaimkers voor Carnicaimkers
Vereniging van Carnica-Imkers Najaarsbijeenkomsten 2016 Carnicaimkers voor Carnicaimkers 8 november in Boxtel 9 november in Den Haag 18 november in Zuidlaren 19 november in Tull en t Waal 19 november in
Nadere informatieEPILOBEE Eerste resultaten
Agence fédérale pour la Sécurité de la Chaîne alimentaire EPILOBEE 2013-2014 Eerste resultaten Bénédicte Verhoeven FAVV Controlebeleid Dierengezondheid 1) Stand van zaken 2) Eerste resultaten 3) Conclusies
Nadere informatieTesten en Selecteren op Groei in de Mijtenval
Testen en Selecteren op Groei in de Mijtenval Probleemstelling Meten van de mijtenval Berekenen groeifactor Eigenschappen groeifactor Teelt 2013 Alternatieve berekening Groeifactor Harris / Harbo Oprichting
Nadere informatieCursusgids bijenteeltonderwijs
Afdeling : Naam cursist : Cursusgids bijenteeltonderwijs Voor de Opleiding bijenteeltleraar A 2008 De Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV) is een landelijke vereniging van bijenhouders, gehuisvest
Nadere informatieKoninginnenteeltdag 2018
Koninginnenteeltdag 2018 Auteur Gerrit Freije Een goed gevuld bevruchtingskastje Met goede koningin Hooischuur Staatsbosbeheer in gebruik als opslag voor het station Germ Koopmans op controle Opstelling
Nadere informatie11/10/2017. Varroa Bijenhouderij in transitie. Opbouw college. 1. Inleiding collegereeks. 1. Inleiding collegereeks. 1. Inleiding collegereeks
Varroa Bijenhouderij in transitie Coby van Dooremalen Opbouw college 1. Inleiding collegereeks EU/NL honingprogramma? 7. Lering uit varroacrisis 7 oktober 2017 1. Inleiding collegereeks 1. Inleiding collegereeks
Nadere informatieGa ik door met deze koningin? Jos Römgens 10 mei 2017
Ga ik door met deze koningin? Jos Römgens 10 mei 2017 Inhoud Ontwikkeling tot koningin Functie van de koningin in het volk Kwaliteit van de koningin Wat betekent dat voor de imker? Het bijenvolk en de
Nadere informatieGenomic revolution : betekenis voor
Genomic revolution : betekenis voor karakterisering, behoud en fokkerij van zeldzame rassen? Jack Windig Centre of Genetic Resources, The Netherlands (CGN) Genomic revolution Genoom Het hele DNA Alle chromosomen
Nadere informatieBerekening van de groei en patroon van de natuurlijke mijtval uit een bijenvolk. Henk Kok Austerlitz, 2017 Februari 11 DDB Voorjaarsbijeenkomst
Berekening van de groei en patroon van de natuurlijke mijtval uit een bijenvolk Henk Kok Austerlitz, 2017 Februari 11 DDB Voorjaarsbijeenkomst Selectie op varroa resistentie Een idee om varroa resistentie
Nadere informatieMijn bijen zwermen. Help!!! Boskoop, 11 november 2017
Mijn bijen zwermen. Help!!! Boskoop, 11 november 2017 Wat is zwermen? Voortplanting. Oude moer splitst zich af vertrekt onzekere toekomst tak holle boom? Dochter blijft goed verzorgd achter in een huis
Nadere informatieWerkgroep kleine herkauwers. bepaald sjabloon. U kan deze website zelf gebruiken op
vzw Steunpunt Levend Erfgoed 29 Werkgroep kleine herkauwers Genetische diversiteit van Vlaamse en Kempense geit vraagt gezamenlijke actie Wat heel wat fokkers van deze twee oude geitenrassen al vermoedden
Nadere informatieVLAAMSE IMKERSBOND MAANDBLAD VAN DE. December verschijnt maandelijks, behalve in februari en augustus
96ste jaargang nr. 10 Kantoor van afgifte: Gent X MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE IMKERSBOND December 2010 verschijnt maandelijks, behalve in februari en augustus v.u. Vlaamse Imkersbond, Wautersdreef 21, 9090
Nadere informatieNIEUWSBRIEF Jaargang (jan.) 2018 nummer 12
Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) STICHTING NEDERLANDSE BUCKFASTBIJENTEELT BUCKFASTBEVRUCHTINGSSTATION AMELAND BUCKFASTTEELTSTATION AMELAND Ameland een geweldig eiland voor de Buckfastbij. NIEUWSBRIEF
Nadere informatieTellen van mijten. Doel: Schatten van de groei van de mijtenpopulatie in een bijenvolk. Door: Henk Kok DDB De Duurzame Bij
Tellen van mijten Doel: Schatten van de groei van de mijtenpopulatie in een bijenvolk Door: Henk Kok DDB De Duurzame Bij Studiegroep Utrecht 08-02-2012 Tellen van mijten Selectiemogelijkheden Tel mogelijkheden
Nadere informatieGenomic selection. Spervital Hengstenhouderij Dag februari Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics
Genomic selection Spervital Hengstenhouderij Dag 2017-14 februari 2017 Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics Betrokken personen (Genomic selection) Rianne van Binsbergen Claudia Sevillano
Nadere informatieVarroaresistentie actuele ontwikkelingen bij selectie op een ingewikkelde eigenschap
Landesbetrieb Landwirtschaft Hessen Varroaresistentie actuele ontwikkelingen bij selectie op een ingewikkelde eigenschap Varroa resistance recent selection progress on a complex trait Dr. Ralph Büchler
Nadere informatieWat heeft de veehouder aan Genomics
2/1/21 Wat heeft de veehouder aan Genomics Mario Calus en Johan van Arendonk Wageningen UR Livestock Research en Wageningen University Wat wil de veehouder? Een goed inkomen halen van het bedrijf door
Nadere informatieEconomische topper 4 Opdracht pag. 42 nr. 2
Economische topper 4 Opdracht pag. 42 nr. 2 Te beheersen vaardigheid voor de lesgever: het is belangrijk dat u in een oogopslag de formules achter de getallen kan controleren. Het is voor de leerlingen
Nadere informatieInformatie Bijen huren van Sterke Bij
Informatie Bijen huren van Sterke Bij Brammershoopstraat 36 7858 TD Eeserveen 0650658227 peter@sterkebij.nl Algemeen Bijen Huren van Sterke Bij is een nieuw concept. Peter Sterke plaatst bijenvolken bij
Nadere informatiePraktijkhandboek basiscursus bijenteelt. Deel 1 : De cursist
Naam cursist Praktijkhandboek basiscursus bijenteelt Deel 1 : De cursist De Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV) is een landelijke vereniging van bijenhouders, gehuisvest in het Bijenhuis in Wageningen.
Nadere informatieBijenwerk 2016 april/mei
Bijenwerk 2016 april/mei In deze editie van Bijenwerk: Voorjaarsinspectie al achter de rug? Lage wintersterfte beïnvloedbaar? Koninginnenteelt, spannend en leuk? Zwermbeheersing: kunstzwerm, broedaflegger
Nadere informatieVoorstel van resolutie. betreffende een actieplan voor het behoud van de honingbij en van de wilde bij in Vlaanderen
stuk ingediend op 1340 (2011-2012) Nr. 1 27 oktober 2011 (2011-2012) Voorstel van resolutie van de heren Karlos Callens, Dirk Peeters en Jos De Meyer, mevrouw Els Robeyns en de heer Mark Demesmaeker betreffende
Nadere informatieInteelt en genetische diversiteit van de Cavalier King Charles Spaniel op basis van afstammingsgegevens
Inteelt en genetische diversiteit van de Cavalier King Charles Spaniel op basis van afstammingsgegevens // dr. Steven Janssens, lic. Katrien Wijnrocx en prof. Nadine Buys Livestock Genetics, KULeuven Data
Nadere informatieInteelt en verwantschapsbeheer
Inteelt en verwantschapsbeheer mogelijkheden nieuwe software Jack Windig, Wageningen UR Laura Roest, Raad van Beheer Lelystad 21 januari 2014 Genetisch management Inteelt beheersen kan je alleen samen
Nadere informatieAanpassingen fokwaardeschatting 2013 Stand van zaken omrekening genomics. 12 maart 2013 Gerben de Jong
Aanpassingen fokwaardeschatting 2013 Stand van zaken omrekening genomics 12 maart 2013 Gerben de Jong Aanpassingen april 2013 Exterieur: openheid en parameters Kalvervitaliteit: nieuw kenmerk uitstel aug
Nadere informatieBeoordeling volken in het kader van Beebreed
Beoordeling volken in het kader van Beebreed Zachtaardigheid 4 Opvallend rustig. Geen kap, handschoenen en rook. 3 Normaal zachtaardig. Een enkele opvliegende bij. Geen kap en handschoenen, soms wat rook.
Nadere informatieInhoudsopgave Voorwoord...1 Deel 1...3 Hoofdstuk 1.1: Het bijenvolk...5 De koningin (moer)...6 De darren...7 Behuizing van bijen...
Inhoudsopgave Voorwoord...1 Deel 1...3 Hoofdstuk 1.1: Het bijenvolk...5 De koningin (moer)...6 De darren...7 Behuizing van bijen...8 Welk kasttype aanschaffen?...8 Een bijenstal of vrije opstelling?...9
Nadere informatieImkeren met dadant. Middelbeers, 13 november Met één broedruimte is het beter en mooier imkeren!!!!.
Imkeren met dadant. Middelbeers, 13 november 2014. Met één broedruimte is het beter en mooier imkeren!!!!. Imkercafe s 11 december: Imkerproblemen + oplossing + ondersteuning in 2015. 8 januari 2015: Nieuwjaarsborrel
Nadere informatieTestprotocols voor selectie
Testprotocols voor selectie Imkertechniek Februari 2018 Auteur: Mikalaï Khalenkow Over de auteur Mikalaï Khalenkow is geboren en getogen in Wit-Rusland. Daar was hij als klein kind reeds elke zomer druk
Nadere informatieNajaarsbijeenkomsten imkers voor imkers. 13 november in Zuidlaren. op 17 november 2015 in Rosmalen. op 20 november 2015 in Zutphen
Vereniging van Carnica Imkers Najaarsbijeenkomsten 2015 imkers voor imkers 13 november in Zuidlaren op 17 november 2015 in Rosmalen op 20 november 2015 in Zutphen op 24 november 2015 in Dordrecht op 27
Nadere informatieimangine Stichting SchoolLan
imangine Stichting SchoolLan 25 augustus 2004 Inhoudsopgave 1 Introductie 3 2 Werking 4 2.1 Opstarten werkstation....................... 4 2.2 imangine activeren........................ 4 3 Maken van spiegel
Nadere informatie