Testen en Selecteren op Groei in de Mijtenval
|
|
- Leona Koster
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Testen en Selecteren op Groei in de Mijtenval Probleemstelling Meten van de mijtenval Berekenen groeifactor Eigenschappen groeifactor Teelt 2013 Alternatieve berekening Groeifactor Harris / Harbo
2 Oprichting DDB 2001 Ed Pieterse
3 Meten aan de mijtenval Bestrijden of selecteren Continu over langere periode Mijtenval per dag Meetfrequentie Totaal aantal gevallen mijten vanaf een begintijd tot een (variabel) eindtijdstip Test/Selectie
4 Probleemstelling Beurs Bijenvolk Waarde Aandelenpakket Koersen (onbekend) Uitgekeerd dividend Omvang Varroapopulatie Reproductie Gevallen mijten Met hoeveel procent is het uitgekeerde dividend gestegen? Met welke factor is het aantal vallende mijten gegroeid? Test/Selectie
5 Aandelen pakket Er wordt geen extra aandelen gekocht of verkocht Uitgekeerd dividend wordt niet omgezet in nieuwe aandelen Over langere tijd gezien blijkt om een of andere reden in goede tijden de waarde van de aandelen te groeien Omdat er niet gehandeld wordt in de aandelen is er geen koers bekend en weet ik niets over de waarde van het aandelenpakket Probleemstelling
6 Stijgingspercentage van het uitgekeerde dividend De stijging van het uitgekeerde dividend heeft een relatie met de waardestijging van het aandelenpakket. Ik kijk daarom naar de groei van de totale som van het uitgekeerde dividend. Ik neem een exponentiele groeifunctie als rekenmodel om de stijging uit te rekenen. De hoogte van het uitgekeerde dividend bedrag zegt niets over het stijgingspercentage. Ook niet over de waarde van het aandelen pakket, omdat ik niets weet van de koers van de aandelen Probleemstelling
7 Stijgingspercentage in het totale aantal gevallen mijten De stijging in het totale aantal gevallen mijten heeft een relatie met de stijging van de omvang van de reproducerende mijtenpopulatie. Ik kijk daarom naar de groei van de totaal aantal gevallen mijten. Ik neem een exponentiele groeifunctie als rekenmodel om de stijging uit te rekenen. Het aantal gevallen mijten zegt niets over het stijgingspercentage. Ook niet over de omvang van de reproducerende mijtenpopulatie, omdat ik niets weet over de varierende reproductie van de mijt. Probleemstelling
8 Reproducerende Varroapopulatie Mijten die verdwijnen door bijensterfte kunnen zich niet meer reproduceren, en behoorde niet meer tot de reproducerende mijtenpopulatie. Mijten die door vervliegen binnen komen vergroten de populatie De mijtenpopulatie groeit door reproductie in het broed De vallende mijten komen voornamelijk uit het broednest De hoogte van de reproductie is variabel en onbekend De omvang van de totale mijtenpopulatie is onbekend. Probleemstelling
9 Sterfte Leeft dagen Stapt tot 4 keer in broedcel Reproducerende VarroaPop
10 Totaal aantal gevallen mijten Cumulatieve mijtenval Berekende mijtenval Meten aan mijtenval
11 Continu meten over langere periode Vanaf januari tot aan zwermperiode Verschijnen van darren in het volk Mijten stappen over naar darrenbroed in een groeiend broednest Na zwermperiode tot eind december Vertrek van darren uit het volk Mijten stappen over naar werksterbroed in een krimpend broednest Meten aan mijtenval
12 Bestrijden of Selecteren Meten aan mijtenval
13 Meetfreqentie Afhankelijk van hoeveelheid afval op de varroalade 1 keer per week 2 tot 3 keer per week Afhankelijk van hoeveelheid gevallen mijten Om de dag of elke dag Controle of er bestreden moet worden Controle of bestrijding werkt en het volk niet overmatig schaadt Controle of bestrijding effectief is geweest Meten aan mijtenval
14 Mijtenval per dag Mijtenval per dag 12 daags voortschrijdend gemiddelde Meten aan mijtenval
15 Mijtenval per dag Mijtenval per dag
16 12 daags voortschrijdend gemiddelde =SUM(E164:E176)/12 Mijtenval per dag
17 Cumulatieve mijtenval Totaal aantal gevallen mijten
18 Berekende cumulatieve mijtenval Q=COUNT(B250:B176) R=G250/Q2 S=CORREL(L176:L250;B176:B250) T=SLOPE(L176:L250;B176:B250) U=INTERCEPT(L176:L250;B176:B250) V=EXP($T$2*$B177+$U$2) Totaal aantal gevallen mijten
19 Reproductie mijten in volk Cermák Voortplanting
20 Berekenen groeifactor Bereken de lijn die zo nauwkeurig mogelijk de gemeten lijn benaderd Groei berekent uit een exponentieel / logistisch groeimodel Voorjaar Najaar Transformeer de gemeten lijn naar een rechte lijn Bereken de vergelijking van de rechte lijn die zo goed mogelijk de gemeten lijn benaderd. ln(y)=a+bx Kleinste kwadraten methode Test/Selectie
21 Berekenen groeifactor najaar Bereken een gebogen lijn die zo nauwkeurig mogelijk de gemeten lijn benaderd Groei berekent uit een logistisch groeimodel Transformeer de gemeten lijn naar een rechte lijn ln(y)=a+bx Bereken de vergelijking van de rechte lijn die zo goed mogelijk de gemeten lijn benaderd. Kleinste kwadraten methode Test/Selectie
22 Eigenschappen van de groeifactor Onafhankelijk van de gemiddelde mijtenval Onafhankelijk van de omvang van het volk Groei van de mijtenval is in het voorjaar lager dan in het najaar, en ongelijk in verschillende jaren Je kunt volken op groeifactor in rangorde zetten Volk met lage groeifactor levert nakomelingen met lage groeifactor Wanneer bestrijden Herhaalde metingen aan een volk levert vergelijkbare resultaten. Invloed bestrijding op groei Test/Selectie
23 Groei onafhankelijk gemiddelde mijtenval Gemiddelde val Groeifactor Eigenschappen
24 Groeifactor van nakomelingen 2011-najaar 2012-voorjaar 2012-najaar 2013-voorjaar vn-ep ,026 vn ,034 0,029 0,058 0,026 vn ,051 0,018 vn ,013 0,034 vn ,011 Eigenschappen
25 Invloed bestrijding op groei Mijtenval neemt door bestrijding versneld toe. Eigenschappen
26 Wanneer bestrijden Na de eerste bestrijding in september vielen begin oktober nog meer dan 40 mijten per dag. Na 2 e bestrijding vallen 2 mijten/dag Schadegrenzen Eigenschappen
27 Schadegrenzen Na de eerste bestrijding in september vielen begin oktober nog meer dan 40 mijten per dag. Na 2 e bestrijding vallen 2 mijten/dag Wanneer bestrijden
28 Teelt 2013 K03 DDB20 K10 AvD04 AvD05 Eigenschappen
29 PJ147xMRK181 vn-k b Metingen nakomelingen van K10 Groei 0,0907 0,0884 Correlatie 0,98 0,98 Periode vn-k b 0,0905 0, vn-k b 0,0751 0,97 vn-k b 0,0824 0, Gemiddelde val vn-k b 0,0934 0, vn-k b 0,0717 0, Teelt
30 Metingen nakomelingen van DDB20 Groei Correlatie Periode Gemiddelde val vn (vj) 0,024 0, vn-ddb w 0,0477 0, ,3 vn-ddb w 0,0874 0, ,11 vn-ddb w 0,0569 0, vn-ddb w 0,0564 0, ,7 Teelt
31 Metingen nakomelingen van K03 Groei Correlatie Periode Gemiddelde val F1-vn-hv ) 0,0653 0, ,8 vn-k ?gr 0,0790 0, vn-k gr vn-k gr 0,1127 0, Teelt
32 Metingen nakomelingen van AvD04 Groei Correlatie Periode Gemiddelde val vn-avd g 0,1252 0, vn-avd g 0,0845 0, ,4 vn-avd g 0,0522 0, vn-avd ?g 13 0,0534 0, ,5 Teelt
33 Metingen nakomelingen van AvD05 Groei Correlatie Periode Gemiddelde val vn-avd r 0,0714 0, ,6 vn-avd r 0,0826 0, ,8 vn-avd r 0,1317 0, ,7 Teelt
34 Ongelijk in verschillende jaren 2011 Najaar 2012 Voorjaar Najaar 2013 Voorjaar Najaar Min Mediaan Gemiddelde Max 0,0022 0,0270 0,0412 0,2487 Aantal 0,0? 0,0? 0,0? 0,2? ,0336 0,0597 0,0696 0, ,0114 0,0261 0,0271 0, ,0391 0,0895 0,1028 0, Eigenschappen
35 Voorjaar lagere groei dan in najaar 2012 Voorjaar Najaar 2013 Voorjaar Najaar Min Mediaan Gemiddelde Max 0,0022 0,0270 0,0412 0,2487 Aantal 20 0,0336 0,0597 0,0696 0, ,0114 0,0261 0,0271 0, ,0396 0,0819 0,0842 0, Eigenschappen
36 Exponentieel/logistisch model Functie van de groei is oplossing van een differentiaal vergelijking Berekening groeifactor
37 Generaliseerd groeimodel Groeimodel
38 Transformatie naar rechte lijn Voortschrijdend gemiddelde Cumulatieve mijtenval b= a= 0, ,2209 corr= 0, b= a= 0, ,3545 corr= 0, Berekening groeifactor
39 Kleinste kwadraten methode ln(y)=b+mx y is aantal gevallen mijten per dag. x is het dagnummer. Berekening groeifactor
40 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , zeerklein klein/onrustig normaal klein/onrustig normaal klein normaal normaal normaal groot groot groot Normaal groot klein/aggressief 2 bakken groot klein groot klein/onrustig normaal klein Mijtengroei is onafhankelijk omvang volk s DDB Teelt en Selectie Eigenschappen op een bak
41 Bepaling groei Weren van vreemde bijen
42 Selectie voor Neeltje Jans Selectie criteria Darrenvolken Test/Selectie
43 Selectiecriteria Groei van de mijtenval Volksontwikkeling Laagste groei (r2>95%) Het grootste volk Honingopbrengst Raatvastheid/Zachtaardigheid Afwezigheid ziekten Selectie voor Neeltje Jans
44 Honingopbrengst Selectiecriteria
45 Raatvastheid / Zachtaardigheid Selectiecriteria
46 Afwezigheid ziekten Selectiecriteria
47 Groei van de mijtenval Laagste groei Laagste gemiddelde mijtenval Correlatie groter dan 95% Zo mogelijk zonder bestrijding Selectiecriteria
48 Volksontwikkeling Ontwikkeling naar een omvang in ramen bijen tot aan eerste belegde doppen Mooi aaneengesloten broednest met weinig gaten Selectiecriteria
49 Darrenvolken Selectie voor Neeltje Jans
50 Voorjaar Groei Volken 2013 Najaar GroeiNajaar/ GroeiVoorjaar 2012 Eigenschappen
51 Voorjaar Groei Volken 2012 Najaar 2011 Volken 2013
52 Voorjaar Groei Volken 2011 Najaar Volken 2012
53 Groei Najaar / Groei Voorjaar Beebreed Groei Volken
54 Beebreed GroeiVergelijken
55 Alternatieve berekening Ingemar Fries PSNV-CZ Voorwaarden Broedsucces \ DPU Monitoren PSNV Test/Selectie
56 Ingemar Fries χ = e r * d Ingemar Fries r = lnχ / d χ = the number of multiples by which the population has grown e = the natural logarithm r = growth rate per day d = number of days during which the measurement occurred Example: The measurement took place during 65 days (d = 65). Mite population is estimated to have increased from 100 to 580 (= 5.8). hence r = ln (5.8) / 65 = Thus a growth rate of 2.7% per day in this case. Alternatieve berekening
57 PSNV-CZ Alternatieve berekening
58 Relatie mijtenval - Varroapopulatie Zonder controle broednest r2 0,77 0,83 Duur 1 week 3 weken Met controle broednest r2 0,88 0,91 Duur 1 week 3 weken Alternatieve berekening
59 Broedsucces / DPU t heeft eenheid dag p= 49 dagen (146-97) x t =0,57 x 0 =0,14 x t / x 0 =0,57/0,14 = 4,07; ln 4,07 = 1,404 = kp k=kp/p = 1,404/49 = 0,0285 (is toename per dag) Broedsucces = bij een periode van 15 dagen geeft kp= 0,0285 x 15 = 0,43 DPU = (e 0,0285 x 15 1) = 1,53-1 = 0,53 Alternatieve berekening
60 Monitor PSNV Alternatieve berekening
61 Groeifactor Harris / Harbo Test/Selectie
62 Groeifactoren Mijtcyclus Mijtengroei over n reproductie-cycli Formule van Harbo\Harris Weerstandsfactoren Invloedsfactoren werkster en koningin mijtengroei Test/Selectie
63 Groeifactoren Harris / Harbo r Groeifactoren
64 Invloedsfactoren werkster/koningin Groeifactoren
65 Weerstandfactoren tegen mijt Kleine Cel Groeifactoren
66 Formule van Harris / Harbo r = reproductietijd a = groeifactor α = reproductie mijt in de cel β = kans op instappen van de uitlopende mijt in een volgende cel n = aantal reproductiecycli waarnemingsperiode in dagen Groeifactoren
67 Mijtengroei over n reproductiecycli y n ~ y n-1 De groei van de mijtenval op periode n is evenredig met het aantal gevallen mijten op periode n-1 y n = a. y n-1 Als de evenredigheidsfactor a is en deze blijft over alle hele n periode van r dagen gelijk dan is y n -y n-1 =a. y n-1 y n =(a+1) y n-1, y n-1 =(a+1)y n-2, y n =(a+1) i y n-i (i=0,n) Dus y n =(a+1) n y 0 Toepassing Groeifactoren
68 Berekening groei uit begin en eindval Volk K7 dagnummer datum 12dvg mijten/dag , t=49d =POWER((49/3,9);1/49) 1,053=1+a Mijtengroei
69 Relatie tussen cumulatieve en dagelijkse mijtenval Cumulatieve mijtenval = Som Dagelijkse mijtenval Korte periode Dichtheidsfunctie Verdelingsfunctie Test/Selectie
70 Functie Cumulatieve mijtenval Cumulatieve mijtenval = Som Dagelijkse mijtenval Korte periode Dichtheidsfunctie Verdelingsfunctie Test/Selectie
71 CT-scan Reproductiegraad
72 Ontwikkeling mijt Reproductiegraad
73 VSH (Varroa Sensitive Hygienic) Percentage cellen met onvruchtbare mijten 200 cellen openmaken verdeeld over 4 kanten Raten met de hoogste percentage van geopende besmette cellen Reproductiegraad
74 Meten Reproductie CT-scan a = aantal volwassen dochters + overlevende moeders / totaal aantal ingetreden moeders a = (aantal moedermijten + aantal immobiele deutonumphs of volwassen jonge wijfjes + (0,39 * aantal mobiele deutonymphs))/ aantal moedermijten (levend of dood) Reproductie is het aantal nakomelingen van een moedermijt VSH DDB Teelt en Selectie Formule HH
75 Meten instappen mijt in cel b = concentratie mijten in de cel / concentratie mijten op de bijen Formule HH
76 Meten reproductie tijd Formule HH
Testen en Selecteren op Groei in de Mijtenval
Testen en Selecteren op Groei in de Mijtenval Probleemstelling Meten van de mijtenval Berekenen groeifactor Eigenschappen groeifactor Alternatieve berekening Groeifactor Harris / Harbo Meten aan de mijtenval
Nadere informatieTellen van mijten. Doel: Schatten van de groei van de mijtenpopulatie in een bijenvolk. Door: Henk Kok DDB De Duurzame Bij
Tellen van mijten Doel: Schatten van de groei van de mijtenpopulatie in een bijenvolk Door: Henk Kok DDB De Duurzame Bij Studiegroep Utrecht 08-02-2012 Tellen van mijten Selectiemogelijkheden Tel mogelijkheden
Nadere informatieBerekening van de groei en patroon van de natuurlijke mijtval uit een bijenvolk. Henk Kok Austerlitz, 2017 Februari 11 DDB Voorjaarsbijeenkomst
Berekening van de groei en patroon van de natuurlijke mijtval uit een bijenvolk Henk Kok Austerlitz, 2017 Februari 11 DDB Voorjaarsbijeenkomst Selectie op varroa resistentie Een idee om varroa resistentie
Nadere informatieWitte voelsprieten als VSH signaal
Witte voelsprieten als VSH signaal De varroalade als diagnosemiddel Foto: Mathijs Herremans Henk Kok De Duurzame Bij 2018 Inhoud Enkele waarnemingen op de varroalade Proef met een VSH volk bij Arista Bee
Nadere informatieSelectie op Varroa Sensitive Hygiene (VSH): Ervaringen en plannen Koninginnenteeltdag
Selectie op Varroa Sensitive Hygiene (VSH): Ervaringen en plannen Koninginnenteeltdag 25-1-2014 Pim Brascamp Onderzoeker methodes teeltwaardeschatting Wageningen Universiteit Adviseur en meedenker mbt
Nadere informatieSelectie op VSH bij de Carnica
Selectie op VSH bij de Carnica Wat is VSH? De hier gepresenteerde activiteiten en resultaten zijn mogelijk dankzij de stichting Arista Bee esearch De stichting werkt in principe met alle rassen bijen;
Nadere informatieSamen imkeren naar Varroa resistente bijen: Introductie proef en voorstellen deelnemers
Samen imkeren naar Varroa resistente bijen: Introductie proef en voorstellen deelnemers EU honingprogramma 2017-2019 Helen Goossen & Coby van Dooremalen Foto stand met kasten over heel slide (interview
Nadere informatieSelectie op eigen stand op basis van de mijtval/dag. Egbert Touw, Mari van Iersel DDB
Selectie op eigen stand op basis van de mijtval/dag Egbert Touw, Mari van Iersel DDB Inhoud Bijenvolken verschillen in eigenschappen Selectie op eigen stand Bedrijfsmethode: imkers selecteren beste koninginnen
Nadere informatie29/03/2017. Darwin in de imkerij: natuurlijke selectie zorgt voor resistentie tegen Varroa destructor. Fries: Gotland.
Percentage koloniesterfte 29/3/217 Darwin in de imkerij: natuurlijke selectie zorgt voor resistentie tegen Varroa destructor Tjeerd Blacquière bijen@wur, Wageningen UR Symposium Bijengezondheid 25 maart
Nadere informatieDe Duurzame Bij. Springlevend. Marleen Boerjan, voorzitter. Koninginnenteeltdag
De Duurzame Bij Springlevend Marleen Boerjan, voorzitter Koninginnenteeltdag 2011-01-29 Inhoud Inleiding: over de DDB Doelstelling Varroa tolerantie Werkwijze DDB (hybriden project) Resultaten tot nu toe
Nadere informatieWitte voelsprieten als VSH signaal: de varroalade als diagnose middel
Witte voelsprieten als VSH signaal: de varroalade als diagnose middel Presentatie 13-10-2018 in Nederhorst den Berg tijdens de Buckfastbijeenkomst. Henk Kok Voor mijn werk bij de Stichting De Duurzame
Nadere informatieSemi-natuurlijke selectie van varroaresistentie in Nederlandse bijen
Semi-natuurlijke selectie van varroaresistentie in Nederlandse bijen Bart Pannebakker (WU-Erfelijkheidsleer) bart.pannebakker@wur.nl Tjeerd Blacquière (PRI-bijen@wur) tjeerd.blacquiere@wur.nl Percentage
Nadere informatieOp tijd bestrijden van varroa redt de winterbijen
Op tijd bestrijden van varroa redt de winterbijen Lonne Gerritsen, Tjeerd Blacquière, Bram Cornelissen, Jeroen Donders, Sjef van der Steen PPO Bijen Inleiding Er is de afgelopen jaren veel te doen geweest
Nadere informatieBeevital HiveClean Habeetat en Beetricious Habeetat Beetricious Habeetat Beetricious
Ik ga hier niet in op de geschiedenis van de varroamijt en de herkomst. Verderop kun je lezen hoe en wanneer de mijt moet worden bestreden. De mijt zelf is een parasiet van de bij. De mijt is in staat
Nadere informatieMijnteeltaanpaken Bedrijfsmethode productievolken
Mijnteeltaanpaken Bedrijfsmethode productievolken Presentatie Albert Koopman Vereniging van Carnica Imkers Najaars bijeenkomst 28 oktober 2017 Even voorstellen Albert Koopman leeftijd -55 Jaar wonende
Nadere informatieNatuurlijke selectie varroa resistentie (?)
Natuurlijke selectie varroa resistentie (?) Tjeerd Blacquière bijen@wur Plant Research International Boer zoekt vrouw Boer zoekt ehh... geen tijd... waar? lief... Imker zoekt niks ehh! alle tijd overal
Nadere informatieVarroabestrijding. Varroamijt
Varroabestrijding Varroamijt Ik ga hier niet in op de geschiedenis van de varroamijt en de herkomst. Verderop kun je lezen hoe en wanneer de mijt moet worden bestreden. De mijt zelf is een parasiet van
Nadere informatieOmdat: Natuurlijke selectie levert weerbare honingbijen. Opbouw van dit college
Percentage koloniesterfte Natuurlijke selectie levert weerbare honingbijen Waarom juist Varroa? Tjeerd Blacquière Bijen@wur, Wageningen UR Bijscholing leraren en BGCs Austerlitz 14 april 218 exotisch (Azië)
Nadere informatieVarroaresistentie actuele ontwikkelingen bij selectie op een ingewikkelde eigenschap
Landesbetrieb Landwirtschaft Hessen Varroaresistentie actuele ontwikkelingen bij selectie op een ingewikkelde eigenschap Varroa resistance recent selection progress on a complex trait Dr. Ralph Büchler
Nadere informatie1. Volwassen vrouwtje; 2. Moedermijt; 3. Mannetjes; 4. Onvolwassen vrouwtje
De levenscyclus van de varroamijt Hoewel de varroamijt een natuurlijke parasiet is van de Aziatische honingbij is zijn biologie bestudeerd op de Westerse honingbij omdat de mijt voor deze bij een economische
Nadere informatie11/10/2017. Varroa Bijenhouderij in transitie. Opbouw college. 1. Inleiding collegereeks. 1. Inleiding collegereeks. 1. Inleiding collegereeks
Varroa Bijenhouderij in transitie Coby van Dooremalen Opbouw college 1. Inleiding collegereeks EU/NL honingprogramma? 7. Lering uit varroacrisis 7 oktober 2017 1. Inleiding collegereeks 1. Inleiding collegereeks
Nadere informatieSBV 20130211/ms/vs3.1 SBV. sacbrood virus zakbroed. behorende bij de Syllabus Bijengezondheid van de Nederlandse Bijenhouders Vereniging
SBV 20130211/ms/vs3.1 SBV sacbrood virus zakbroed behorende bij de Syllabus Bijengezondheid van de Nederlandse Bijenhouders Vereniging diagnose zakbroed 1 5.5 weinig larven zichtbaar ingezakte celdeksels
Nadere informatieKoninginneteelt simpel beginnen, en door samenwerking simpel houden. Koninginneteeltdag 28-01-2012 Henk Kok
Koninginneteelt simpel beginnen, en door samenwerking simpel houden Koninginneteeltdag 28-01-2012 Henk Kok Onderwerpen Waarom ga je koninginnen telen Toenemend effect van KT Complexiteit van KT Stappen
Nadere informatieImkeren in mei. Zwermverhindering
Imkeren in mei Zwermverhindering Ontwikkeling bijenvolk in voorjaar gericht op voortplanting 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 cellen half mrt begin apr eind apr eind mei 1,6 bk rm 6 bk
Nadere informatieGedurende het voorjaar zijn er diverse momenten om zwermen en afleggers zonder of met alleen open broed met oxaalzuur te benevelen.
Ik ga hier niet in op de geschiedenis van de varroamijt en de herkomst. Verderop kun je lezen hoe en wanneer de mijt moet worden bestreden. De mijt zelf is een parasiet van de bij. De mijt is in staat
Nadere informatieNieuwe richtingen in de koninginnenteelt. F. K. Tiesler, Teeltcoordinator D.I.B.
Nieuwe richtingen in de koninginnenteelt F. K. Tiesler, Teeltcoordinator D.I.B. Structuur van de imkerij in Duitsland Een klein deel doet actief aan teelt (~ 1%) Structuur van de imkerij in Duitsland Meerdere
Nadere informatieImkercafé Deel 4. Zwermen voorkomen, varroa bestrijden, voeren, nieuwe koninginnen en problemen oplossen..
Imkercafé Deel 4 Zwermen voorkomen, varroa bestrijden, voeren, nieuwe koninginnen en problemen oplossen.. Vandaag na de pauze: Overleg onderhoud Biebult (Wim Baselmans). Overleg koninginnenteeltcommissie
Nadere informatieStichting Buckfast Marken
Bevruchtingsstation Marken seizoen 2017 In het voorjaar verplaatsten wij de 22 darrenvolken van onze winterstand naar Brabant voor de Wilgendracht. Daarna konden zij nog naar een koolzaadveld voordat zij
Nadere informatieWie beslist, de natuur, de imker of beide? Selectie bij bijen
Wie beslist, de natuur, de imker of beide? Selectie bij bijen Tekst Tjeerd Blacquière en Pim Brascamp Selecteren is hetzelfde als kiezen. Sinds bijen worden gehouden hebben imkers gekozen welke volken
Nadere informatieHet bijenjaar. Even opfrissen. Leerdoelen Verloop van het bijenjaar Het werkt van de imker. Kijken naar de vliegplank
Het bijenjaar 18 T 2 Jan Westerhof 1 Even opfrissen Sociaal insect, superorganisme Insect 3 paar poten, mijt 4 paar poten Ei, larve, pop: Broed Gedaanteverwisseling Verpoppen Gesloten broed Koningin, werkbij,
Nadere informatieExponentiële formules
Exponentiële formules Groeifactor Bij exponentiële formules is het heel belangrijk dat je een groeifactor kan uitrekenen. De groeifactor is een getal dat aangeeft hoeveel keer zo groot iets wordt. Je berekent
Nadere informatieCompex wiskunde A1-2 vwo 2004-I
KoersSprint In deze opgave gebruiken we enkele Excelbestanden. Het kan zijn dat de uitkomsten van de berekeningen in de bestanden iets verschillen van de exacte waarden door afrondingen. Verder kunnen
Nadere informatieEindexamen wiskunde A vwo 2011 - I
Eindexamen wiskunde A vwo 20 - I Beoordelingsmodel Dennenhout maximumscore 4 De nieuwe diameter is 0,32 m d = 0,6 invullen geeft 0,40 (of nauwkeuriger) d = 0,32 invullen geeft 0,376 (of nauwkeuriger) Dat
Nadere informatieResultaten multifactorieel onderzoek: effect multi-stressoren op bijenvolken. Coby van Dooremalen. 23 februari 2019 Bijscholingsdag leraren bijenteelt
Resultaten multifactorieel onderzoek: effect multi-stressoren op bijenvolken Coby van Dooremalen 23 februari 2019 Bijscholingsdag leraren bijenteelt Sommige links naar artikelen is alleen de samenvatting
Nadere informatieTeeltwaarde en teeltwaardeschatting bij Beebreed
Teeltwaarde en teeltwaardeschatting bij Beebreed Pim Brascamp, 16 december 2017. Aangepast 4 november 2018. De teeltwaarde van een koningin of volk voor een bepaald kenmerk (bijvoorbeeld honingopbrengst)
Nadere informatieNieuwsbrief nummer 27 Vereniging van Carnica Imkers
Nieuwsbrief nummer 27 Binnenbak is voorzien van een moerrooster. Om de bijen niet te pletten maakt men gebruik van een rechthoekig houtje zodat deze op twee hoogtes gebruikt kan worden. Om de binnenbak
Nadere informatieHoningbijen als exotische soort. Honey bees, origin and distribution. Invasieve soort Varroa destructor: tijd voor een andere strategie
Invasieve soort Varroa destructor: tijd voor een andere strategie Tjeerd Blacquière Bijen@wur, Wageningen UR Symposium Bijengezondheid, Wageningen, 24 maart 18 Honey bees, origin and distribution Honingbijen
Nadere informatieLaatste nieuws VSH teelt 2016 bij Buckfast Teeltgroep Flevo
Buckfast Teeltgroep Flevo Nieuwsbrief 18 oktober 2016 Laatste nieuws VSH teelt 2016 bij Buckfast Teeltgroep Flevo Door het koude voorjaar in 2016 konden we pas laat beginnen met de teelt voor ons VSH project.
Nadere informatieBeoordeling volken in het kader van Beebreed
Beoordeling volken in het kader van Beebreed Zachtaardigheid 4 Opvallend rustig. Geen kap, handschoenen en rook. 3 Normaal zachtaardig. Een enkele opvliegende bij. Geen kap en handschoenen, soms wat rook.
Nadere informatieBijenhouden ten behoeve van zaadteelt en groente productie. Willem J. Boot & Johan N.M. Calis Inbuzz, Imkersbedrijf Boot en Calis, VOF
Bijenhouden ten behoeve van zaadteelt en groente productie Willem J. Boot & Johan N.M. Calis Inbuzz, Imkersbedrijf Boot en Calis, VOF Geschiedenis Vanaf 1989, onderzoekers aan de Wageningen Universiteit.
Nadere informatieEindexamen wiskunde C vwo II
Beoordelingsmodel Denksport maximumscore 4 In de periode 963-975 is de toename 3000 4500 = 8500 (± 000) De gemiddelde toename per jaar is dan 8500: 700 In de periode 975-978 is de gemiddelde toename per
Nadere informatieStichting. De Duurzame Bij Verslag van de activiteiten in 2013
Stichting De Duurzame Bij Verslag van de activiteiten in 2013 Selectie op varroatolerantie: Ontwikkeling testprotocol en analyse Inleiding Sinds 2009 hebben we de mijtval/dag van veel volken gevolgd en
Nadere informatieK09-NJ TX
Teeltverslag 2018 Henk Kok 13-08-2018 Dit jaar zijn naast Neeltje Jans voor de eerste keer het Leuvenumse bos (eigendom van Natuurmonumenten) en een particulier terrein in Tersoal ten zuiden van Leeuwarden
Nadere informatieZienswijze DDB op selectie en instandhouding zwarte bijen in Nederland
Zienswijze DDB op selectie en instandhouding zwarte bijen in Nederland Discussie: zwarte bijen, biologisch imkeren Egbert Touw Austerlitz 24 November 2018 Wat is Duurzaam? duurzaam kijkt naar de huidige
Nadere informatieHoofdstuk 9 - exponentiele verbanden. [KC] exponentiële verbanden
Hoofdstuk 9 - exponentiele verbanden [KC] exponentiële verbanden 0. voorkennis Procenten en vermenigvuldigingsfactoren Procentuele toename met p%: g = 1 + p 100 p = ( g 1) 100 Procentuele afname met p%:
Nadere informatieOpbouw verhaal 26/04/2013. Honingbijen, oorsprong en verspreiding. Het V-woord en de weerstand daartegen
Het V-woord en de weerstand daartegen Onderzoek bijen@wur Tjeerd Blacquière (PRI) / bijen@wur 13 april 2013 Symposium Bijengezondheid bijen@wur, Wageningen Bestuiving Voeding van bijen Ziekten van bijen
Nadere informatie1. Statistiek gebruiken 1
Hoofdstuk 0 Inhoudsopgave 1. Statistiek gebruiken 1 2. Gegevens beschrijven 3 2.1 Verschillende soorten gegevens......................................... 3 2.2 Staafdiagrammen en histogrammen....................................
Nadere informatieP2 Exponentiële groei
P2 Exponentiële groei Opgave 1 a. Zet in Excel in A1: Aantal jaar en in B1: Spaarbedrag. b. Zet in A2-A11 de getallen 1 t/m 10. Handig doen. Zie hulp bij Excel blad 6. c. Zorg met een formule dat er in
Nadere informatieWORKSHOP GEZONDE BIJEN IS DE IMKER ZELF DE GROOTSTE VERSPREIDER? IMKER ALS STERKSTE SCHAKEL!
WORKSHOP GEZONDE BIJEN IS DE IMKER ZELF DE GROOTSTE VERSPREIDER? IMKER ALS STERKSTE SCHAKEL! Piet Huitema 26 maart 2013 MONITORING (VIRUS)ZIEKTEN 170 standen in Nederland (2008) 8 virussen onderzocht.
Nadere informatieOxaalzuur sublimeren werkt subliem vooral met temperatuurregeling
Oxaalzuur sublimeren werkt subliem vooral met temperatuurregeling Samenvatting: Verdampen (sublimeren) meest effectief. Oxaalzuur-stof is erg slecht voor de longen. FPP3masker! Dosering is niet echt kritisch.
Nadere informatieOxaalzuur sublimeren bij 180º werkt nu subliem
Inleiding Henk Arends en ik (Werry Jonker) zijn 7 jaar imker en lid van NBV Nietap Als bijvangst knutselen van alles: zoals kunstraatmallen, bijenkasten (Golzkast), zonnewassmelter, etc. Nu zijn we bezig
Nadere informatieHerkansing Inleiding Intelligente Data Analyse Datum: Tijd: , BBL 508 Dit is geen open boek tentamen.
Herkansing Inleiding Intelligente Data Analyse Datum: 3-3-2003 Tijd: 14.00-17.00, BBL 508 Dit is geen open boek tentamen. Algemene aanwijzingen 1. U mag ten hoogste één A4 met aantekeningen raadplegen.
Nadere informatieControle op de varroamijt Henk Roerink
Controle op de varroamijt Henk Roerink Enschede 15 Oktober 2004 Zo zorgvuldig mogelijk vertaalt uit de leerstof van grondleergang imkerij Landes wirtchaftkammer Nordrein Westfalen. Varroa onder controle
Nadere informatieKoninginnenteeltdag 2018
Koninginnenteeltdag 2018 Auteur Gerrit Freije Een goed gevuld bevruchtingskastje Met goede koningin Hooischuur Staatsbosbeheer in gebruik als opslag voor het station Germ Koopmans op controle Opstelling
Nadere informatieEindexamen wiskunde A vwo 2002-II (oude stijl)
Speelgoedfabriek Een speelgoedfabrikant maakt houten poppenhuizen en houten treinen. Voor het vervaardigen van het speelgoed onderscheiden we drie soorten arbeid: zagen, timmeren en verven. Het aantal
Nadere informatieAlleen deze bladen inleveren! Let op je naam, studentnummer en klas
Naam: Studentnummer: Klas/groep: HvA-HES Amsterdam, Fraijlemaborg 133, 1102 CV Amsterdam Postbus 22575, 1100 DB Amsterdam Nummer Studiegids: Code onderwijseenheid: Opleidingen: 1012_KM1-T1 KM1VPAFE01 Toets
Nadere informatieCursus bijengezondheid. Deel 2 Middelbeers 2012.
Cursus bijengezondheid. Deel 2 Middelbeers 2012. 1e Praktijkles.!!! 1. Donderdag 5 juli 2012. 10 personen Namen A t/m F. 2. Vrijdag 6 juli 2012. 10 personen Namen G t/m L. 3. Donderdag 12 juli 2012. 10
Nadere informatieHOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE
HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE 1 DOEL VAN REGRESSIE ANALYSE De relatie te bestuderen tussen een response variabele en een verzameling verklarende variabelen 1. LINEAIRE REGRESSIE Veronderstel dat gegevens
Nadere informatieExamen VWO-Compex. wiskunde A1,2
wiskunde A1,2 Examen VWO-Compex Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 1 juni 13.30 16.30 uur 20 04 Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen; het examen bestaat uit 22 vragen.
Nadere informatieStatistiek: Centrummaten 12/6/2013. dr. Brenda Casteleyn
Statistiek: Centrummaten 12/6/2013 dr. Brenda Casteleyn dr. Brenda Casteleyn www.keu6.be Page 2 1. Theorie 1) Nominaal niveau: Gebruik de Modus, dit is de meest frequente waarneming 2) Ordinaal niveau:
Nadere informatieToetsopgaven vwo A/B deel 2 hoofdstuk 7
Toetsopgaven vwo A/B deel hoofdstuk 7 Opgave In 98 werd de cd-speler in Nederland geïntroduceerd. Daarvoor werd muziek afgespeeld op platenspelers. Op januari 983 waren er 35000 cd-spelers in de Nederlandse
Nadere informatieTentamen Kansrekening en Statistiek MST 14 januari 2016, uur
Tentamen Kansrekening en Statistiek MST 14 januari 2016, 14.00 17.00 uur Het tentamen bestaat uit 15 meerkeuzevragen 2 open vragen. Een formuleblad wordt uitgedeeld. Normering: 0.4 punt per MC antwoord
Nadere informatieAalsteren tegen varroa
Aalsteren tegen varroa Bestrijding en zwermverhindering gecombineerd Bram Cornelissen Inleiding Dit jaar begon de lente erg vroeg. De bijen hebben er optimaal van geprofiteerd en veel bijensterfte is er
Nadere informatieVlaams Bijenteeltprogramma
In uitvoering van het Vlaams Bijenteeltprogramma Contact: Dries.Laget@UGent.be Status: Praktijkproef: Meting varroapopulatie in zomermaanden Uitgevoerd in juli 2018, te Gent, Krijgslaan 281 S33 Finaal
Nadere informatieGegevensverwerving en verwerking
Gegevensverwerving en verwerking Staalname - aantal stalen/replicaten - grootte staal - apparatuur Experimentele setup Bibliotheek Statistiek - beschrijvend - variantie-analyse - correlatie - regressie
Nadere informatieBinnen de kast heeft elke bij haar eigen taken en verantwoordelijkheden: de koningin legt de eitjes, de darren vrijen met de koningin en de werksters
Hoe ziet een bij er uit? 1 2 3 4 Koningin, Werkster & Dar Iedereen zijn taak Binnen de kast heeft elke bij haar eigen taken en verantwoordelijkheden: de koningin legt de eitjes, de darren vrijen met de
Nadere informatieExamen VWO - Compex. wiskunde A1,2
wiskunde A1,2 Examen VWO - Compex Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 25 mei totale examentijd 3 uur 20 05 Vragen 14 tot en met 23 In dit deel staan de vragen waarbij de computer
Nadere informatieMijn werkwijze met geïntegreerde varroabestrijding
Mijn werkwijze met geïntegreerde varroabestrijding Door: Nico van den Boomen, C juni 2015 Inleiding: Ik imker sedert 1979, waarbij mijn karakter gekenmerkt wordt door een drang naar perfectie en ben erg
Nadere informatieSmall Hive Beetle (Aethina tumida) Kleine bijenkastkever. Jeroen Donders
Small Hive Beetle (Aethina tumida) Kleine bijenkastkever Jeroen Donders Kleine bijenkastkever / Small Hive Beetle Vaak afgekort tot KBK/SHB Oorsprong in Zuidelijk Afrika Wordt daar niet als plaag gezien
Nadere informatieEindexamen wiskunde A pilot havo 2011 - II
Eindexamen wiskunde A pilot havo 0 - II Beoordelingsmodel Woningvoorraad maximumscore 3 b = 3 6 3 a = = 0, 30 0 Opmerkingen Als voor het verschil in jaren 3 9 genomen is, hiervoor geen scorepunten in mindering
Nadere informatieParagraaf 5.1 : Wortelvormen en Breuken
Hoofdstuk 5 Machten en Eponenten (V Wis B) Pagina 1 van 11 Paragraaf 5.1 : Wortelvormen en Breuken Les 1 : Wortelformules, Domein en Bereik Definities Domein = { alle -en die je mag invullen in de formule
Nadere informatiePrettige Kerstdagen en een heel voorspoedig 2011
Het bestuur van de wens U allen Prettige Kerstdagen en een heel voorspoedig 2011 zodat we in 2011 weer met zijn allen in mooie zachtaardige en gezonde volken kunnen en mogen imkeren. De voorzitter schrijft
Nadere informatieHelp, ik zie moerdoppen! Wat nu? Henk Rostohar
Help, ik zie moerdoppen! Wat nu? Henk Rostohar Help, ik zie moerdoppen! Wat nu? Copyright 2015 Henk Rostohar Auteur: Henk Rostohar Omslagontwerp: Henk Rostohar Vormgeving binnenwerk: Henk Rostohar Niets
Nadere informatieMijn bijen zwermen. Help!!! Boskoop, 11 november 2017
Mijn bijen zwermen. Help!!! Boskoop, 11 november 2017 Wat is zwermen? Voortplanting. Oude moer splitst zich af vertrekt onzekere toekomst tak holle boom? Dochter blijft goed verzorgd achter in een huis
Nadere informatieEffectieve bestrijding van varroa. bijen@wur
Effectieve bestrijding van varroa bijen@wur 1 2010 Wageningen, Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (DLO) Alle intellectuele eigendomsrechten en auteursrechten op de inhoud van dit document behoren
Nadere informatieDeel I: Teeltwaardeschatting en selectie 1
Bijdrage aan de cursus Specialist/Leraar Koninginnenteelt 2014/2015 I Teeltwaardeschatting en selectie II Selectie op Varroatolerantie III Beebreed E.W. Brascamp pim@brascamp.nl 13 december 2014 Deel I:
Nadere informatieExamen HAVO. Wiskunde A1,2
Wiskunde A1,2 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 25 mei 13.30 16.30 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 19 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een
Nadere informatieExamen Statistiek I Feedback
Examen Statistiek I Feedback Bij elke vraag is alternatief A correct. Bij de trekking van een persoon uit een populatie beschouwt men de gebeurtenissen A (met bril), B (hooggeschoold) en C (mannelijk).
Nadere informatieExtra Opgaven. 3. Van 10 personen meten we 100 keer de hartslag na het sporten. De gemiddelde hartslag van
Extra Opgaven 1. Een persoon doet een HIV-test. Helaas is de uitslag positief. De test is echter niet perfect. De persoon vraagt zich af wat de kans is dat hij nu ook echt HIV heeft. Gegeven is: de kans
Nadere informatieWerkstuk Biologie Bijen
Werkstuk Biologie Bijen Werkstuk door een scholier 1330 woorden 13 december 2004 5,6 79 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Wat is de functie van de koningin? Wat is de functie van darren Wat is
Nadere informatieDan is de waarde van het recessieve allel q dus 0,87, vanwege het feit dat p + q = 1.
Opgave 1: Wet van Hardy-Weinberg Een populatie van 10.000 individuen voldoet wat betreft de onderlinge voortplanting aan de voorwaarden, genoemd in de wet van Hardy-Weinberg. Van deze populatie is bekend
Nadere informatieImkercafé Deel 2. Bestuiving, zwermverhindering/ vermeerdering.
Imkercafé Deel 2 Bestuiving, zwermverhindering/ vermeerdering. Aantal Bijen en Broedcellen 40.000 20.000 begin April Frühjahr März/April Voedselvoorraad controleren Volkssterkte gelijk maken Ruimte geven
Nadere informatiestatviewtoetsen 18/12/ Statview toets, 2K WE, 30 mei Fitness-campagne Dominantie bij muizen... 4
statviewtoetsen 18/12/2000 Contents............................................................ 1 1 Statview toets, 2K WE, 30 mei 1995 2 1.1 Fitness-campagne................................................
Nadere informatieImkeren met Apis Mellifera Carnica. Presentatie Jos Römgens NBV studiedag 2017
Imkeren met Apis Mellifera Carnica Presentatie Jos Römgens NBV studiedag 2017 1 Inhoud Waarom imkeren met carnica? Apis mellifera Carnica Oorsprong, kenmerken en eigenschappen Stammen en lijnen Behouden
Nadere informatieDiergeneeskundig middel tegen Varroa (*)
Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond Jaargang: 94 Jaar: 2008 Maand: maart Auteurs: Andermatt BioVet GmbH Vertaling: Alois Schotanus & Dries Laget Diergeneeskundig middel tegen Varroa (*) Verpakking
Nadere informatieVoortoets SE1 5HAVO MLN/SNO
Opgave 1 - Een mengkraan (2,3,4,4) De kraan van een douche mengt koud en heet water. Per minuut wordt X liter koud water van 5 o C gemengd met Y liter heet water van 65 o C. De mengkraan levert dan elke
Nadere informatieVan ei tot koningin en de factoren die (g)een rol spelen in de kwaliteit van de koningin. Marie José Duchateau
Van ei tot koningin en de factoren die (g)een rol spelen in de kwaliteit van de koningin Marie José Duchateau 1 Koninginnenteelt Selectie eigenschappen In stand houden ras Goede kwaliteit moer (geen redcelmoer)
Nadere informatieParagraaf 10.1 : Populatie en Steekproef
Hoofdstuk 10 Statistische Variabelen (H5 Wis A) Pagina 1 van 8 Paragraaf 10.1 : Populatie en Steekproef Les 1 : Herhaling Definitie Betrouwbaarheidsinterval (BI) Betrouwbaarheidsinterval (BI) = { de waarden
Nadere informatieDiversiteit en inteelt
Diversiteit en inteelt Koninginnenteeltdag 27 januari 2018 Pim Brascamp Deze voordracht voor de Koninginnenteeltdagis ontworpen op verzoek van de Koninginnenteeltcommissie. Het gaat over diversiteit en
Nadere informatieStichting Buckfast Marken. Teeltverslag 2016
Teeltverslag 2016 In tegenstelling tot voorgaande jaren werden de darrenvolken eind augustus 2015 van het eiland gehaald en op een mooie locatie op de vaste wal geplaatst. De bijen kwamen hierdoor veel
Nadere informatieGenetische variatie en inteelt : basisconcepten. Steven Janssens Nadine Buys
Genetische variatie en inteelt : basisconcepten Steven Janssens Nadine Buys Inteelt Inteelt treedt op voor dieren waarvan de ouderdieren met elkaar verwant zijn (dit betekent dat in de afstamming van vader
Nadere informatieGa ik door met deze koningin? Jos Römgens 10 mei 2017
Ga ik door met deze koningin? Jos Römgens 10 mei 2017 Inhoud Ontwikkeling tot koningin Functie van de koningin in het volk Kwaliteit van de koningin Wat betekent dat voor de imker? Het bijenvolk en de
Nadere informatieExamen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 17 juni 13.30-16.30 uur
Examen HAVO 2015 tijdvak 2 woensdag 17 juni 13.30-16.30 uur wiskunde A Dit examen bestaat uit 22 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 80 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met
Nadere informatieFormules Excel Bedrijfsstatistiek
Formules Excel Bedrijfsstatistiek Hoofdstuk 2 Data en hun voorstelling AANTAL.ALS vb: AANTAL.ALS(A1 :B6,H1) Telt hoeveel keer (frequentie) de waarde die in H1 zit in A1:B6 voorkomt. Vooral bedoeld voor
Nadere informatiewiskunde A havo 2015-II
Beter spellen en rekenen maximumscore 3 Procentuele afwijking in week 7 is 95 80 00(%) = 8,75(%) 80 Procentuele afwijking in week 22 is 90 75 00(%) = 20(%) 75 Het antwoord: in week 22 is de procentuele
Nadere informatieParagraaf 9.1 : Twee soorten groei
Hoofdstuk 9 Exponentiële Verbanden (H5 Wis A) Pagina 1 van 9 Paragraaf 9.1 : Twee soorten groei Les 1 Lineaire en exponentiele groei Definitie Lijn = LINEAIRE GROEI Algemene formule van een lijn : y =
Nadere informatiet in uren 0 1 2 3 5 8 10 H in mg 100 68 46,2 31,4 Hoeveel procent breekt het lichaam ieder uur af? voelen. Geef je antwoord in minuten nauwkeurig.
Opgave 1 Een peuter heeft in een onbewaakt moment 100 mg gedronken van een medicijn dat uitsluitend bestemd is voor volwassenen. De tabel hieronder geeft aan hoeveel werkzame stof H er na t uren nog in
Nadere informatie