Bijenhouden ten behoeve van zaadteelt en groente productie. Willem J. Boot & Johan N.M. Calis Inbuzz, Imkersbedrijf Boot en Calis, VOF

Transcriptie

1 Bijenhouden ten behoeve van zaadteelt en groente productie Willem J. Boot & Johan N.M. Calis Inbuzz, Imkersbedrijf Boot en Calis, VOF

2 Geschiedenis Vanaf 1989, onderzoekers aan de Wageningen Universiteit. Begeleid door Joop Beetsma, jarenlang het gezicht van het bijenonderzoek in Nederland Biologie van varroamijten in bijenvolken. Bestuiving van gewassen Inbuzz, begon op April 1, 1997 Vanaf 2007, werken we samen met Pam van Stratum in Inbuzz Extra, bijenprodukten, onderzoek en metselbijen

3 Activiteiten Laboratorium voor Entomologie,, WUR Mitox, neven effecten van bestrijdingsmiddelen PRI/WUR verhuur volken en arbeid voor diverse onderzoeksprojekten Bestuiving en andere toepassingen van bijen met name onder glas

4 Teelten in een afgesloten ruimte In Nederland wordt veel gebruik gemaakt van kassen en tunnels voor het kweken van bloemen, fruit, groente en zaadproductie

5 Teelten in een afgesloten ruimte Honingbijen worden binnen geplaatst Honingbijen foerageren op de planten, wanneer de bloemen nectar en/of stuifmeel geven

6 Hygiëne Wat ga je doen vandaag? Poetsen, boenen, schrobben en geen stukje schrijven Beroepsmatig imkeren is synoniem aan opruimen Samenvatting van deze lezing: Rommel moet je opruimen!

7 Jaarschema Januari t/m november: bestuiving van vruchtgroenten in kassen Maart tot augustus: zaadteelt,, 2 pieken April/mei mei: : fruit en blauwe bessen Mei-juni juni: Opkweek 400 nieuwe volken Augustus- november: : Cymbidium Oktober-maart maart: voorbereiden nieuwe seizoen.

8 Het telen van bijen voor bestuiving Gezonde volken Grote broednesten Het oogsten van honing moet je vergeten We gebruiken 8/10 raams kasten - Lichte kasten zijn goed voor onze ruggen - en groot genoeg om een volgroeid volk te huisvesten

9 Het telen van bijen voor bestuiving Anders dan het houden van bijen voor honing Het aantal volken neemt in de loop van het seizoen af tot de helft Volken buiten de kas groeien wel! Volgroeide volken worden in de kas geplaatst voor bestuivingswerk of gesplitst om zwermen te voorkomen

10 Buitenteelten Fruit: Peren en Appels Blauwe bessen

11 Demarreren plaatsen van de honingbak Demarreren: een nieuwe bak met kunstraat wordt boven een koninginnenrooster en de oorspronkelijke broedbak geplaatst.. Enkele ramen met de koningin naar boven hangen. Deze actie geeft de bijen de gelegenheid een volledig broednest uit te bouwen op nieuwe raten.

12 Het telen van bijen voor bestuiving Van ramen met bijen en broed maken we sterke verzamelafleggers Deze worden later opgesplitst in volkjes van twee ramen bijen en een jonge koningin Een aantal volken blijft in het voorjaar buiten voor bestuiving van fruit Na de bestuiving worden deze volken gesplitst in sterke kunstzwermen en sterke afleggers

13 De Jonge koningin

14 De darren

15 Schoon kastmateriaal Elk nieuw volk wordt in een schone kast opgekweekt Elke kast die leeg komt wordt zorgvuldig schoongemaakt

16 Verfkrabber

17 Boiler en attributen

18 Stoomsmelter

19 Plantenspuit

20 Ziekte preventie Veel jonge volken Gebruikte volken, onbezette raten verwijderen Bebroede raten smelten, onbebroede raten ontsmetten met ijsazijn Hiermee voorkomen we problemen met bv. Nosema. Als praktische imkers; ; focus op bestrijding van varroa

21 Oxaalzuur Geen residuen, Geen extra materialen,, Erg kostenvriendelijk Sproeien met 3% in water en druppelen van de wintertros met 35g/l in 50%-suikerwater Oxaalzuur doodt phoretische mijten Mijten in broed worden niet gedood; dit beperkt de effectiviteit Kunstzwermen zonder broed worden behandeld Behandelde volken worden apart geplaatst, tegen besmetting uit onbehandelde volken

22 Hoe ga je om met zwakke volken? In geval van: Te klein terug gekomen van bestuivingstaak? Darrenbroedig? Europees vuilbroed of andere broedziekten? Te klein in het najaar?

23 Waar staan onze volken? Overal plekken waar volken staan Jonge volken en oude volken gescheiden Enkele plekken waar we teruggekomen volken verzamelen (Willemstad, Laren) Ongeveer 100 volken in winter naar zuid Frankrijk

24 Een imkermethode waarmee jaarlijks de raten in een bijenvolk worden vernieuwd Studieclub Praktisch Imkeren Johan Calis 1,2 & Gert Jan Loman 1 1 Studieclub Praktisch Imkeren VBBN Laren/Blaricum 2 Beetsma Memorial Bee Research Institute, Laboratorium voor Entomologie, WUR

25 Wat gaat er mis? Nosema & Varroa: Besmetting kan onder slechte drachtomstandigheden snel toenemen Mijten vervliegen sterk binnen één stand Kenmerken: Lang doorbroeden, sterfte van het volk in het najaar

26 Nosema en Varroa Veel bouwen kan besmetting met Nosema nagenoeg voorkomen. Praktische methode uitgetest om het ratenbestand volledig te vernieuwen. Met een oxaalzuur(3%)-sproeibehandeling kunnen we varroamijten op de bijen goed bestrijden, maar mijten in de broedcellen ontsnappen aan deze behandeling. In deze imkermethode zorgen we voor broedloze perioden in het hoofdvolk én in de kunstzwerm, zodat we met oxaalzuur de varroamijt goed kunnen bestrijden.

27 Voorjaar We gaan uit van een bijenvolk op een tienraams-broedbak. Voorjaarsinspectie verwijderen we onbezette, lelijke ramen en vervangen deze voor kunstraat. We plaatsen het volk tegen één zijkant van de kast. Op de buitenste plek voor een raam hangen we een leeg raampje.

28 Het plaatsen van de honingbak Vanaf half april broedbak door het volk volgegroeid. Wekelijkse inspecties zijn afdoende om de ontwikkeling van het volk in de gaten te houden. Het uitbouwen van het lege raam geeft aan dat het volk meer ruimte nodig heeft. Het uitgebouwde lege raam wordt dan vervangen voor een nieuw leeg raam Honingbak. Gebruik bij voorkeur een rooster, zodat de broedloze honingbak op elk gewenst moment verwijderd kan worden. Plaats onder het volk een broedbak met kunstraat

29 Demarreren Wanneer het volk na het plaatsen van de honingbak weer het lege raampje begint uit te bouwen, doorgaans na één of twee weken, geeft dit aan dat het volk weer meer ruimte nodig heeft. Nu wordt de koningin gedemarreerd. De onderbak met kunstraat wordt boven een koninginnenrooster en de oorspronkelijke broedbak geplaatst. Is er al broed verder niets aan doen, anders het raam met de koningin naar boven hangen. Deze actie geeft de bijen de gelegenheid een volledig broednest uit te bouwen op nieuwe raten. Plaats ook weer een leeg raampje.

30 De kunstzwerm Afhankelijk van lokale drachtomstandigheden en persoonlijke voorkeur, tussen half mei en half juni. Worden er zwermcellen gemaakt?: Niet aarzelen, onmiddellijk de kunstzwerm maken. De kunstzwerm maken we zonder gesloten broed. We pakken uit de kast raten met bijen, maar zonder gesloten broed en plaatsen deze in een nieuwe kast. De kunstzwerm wordt ontdaan van mijten door een enkele besproeiing met oxaalzuur en wordt op een ander locatie geplaatst om afvliegen te voorkomen.

31 Het hoofdvolk In het hoofdvolk redcellen. Het volk kan niet afzwermen. 14e dag doppen breken. Rooster verwijderen, zodat de jonge koningin bevrucht kan worden. Na 24 dagen hoofdvolk broedloos. Mijten in hoofdvolk bestrijden met oxaalzuur (geen oxaalzuur in de honing!). Jonge koningin aan de leg?, weer een rooster en in de bovenste broedbak met de nieuwe raten.

32 Einde seizoen Onderbak met oude raten verwijderen. Bestrijding van mijten in de zomer: goede winterbijen. Nabehandeling tijmolie of mierenzuur tijdens het broedseizoen Of: druppelen van oxaalzuur (b.v. bienwohl, hiveclean of 35 gram oxaalzuur in 1L 50% suikeroplossing) na het broedseizoen. Uiteindelijk laten we het volk achter op nieuwe raten in één broedbak met weinig mijten, weinig Nosema en weinig andere bijenziekten.

33 Referenties & Verantwoording Waarschijnlijk is de hier beschreven imkermethode, met variaties, niet nieuw. Zo is bijvoorbeeld is de film over de methode van Celle zeker een inspiratiebron geweest. De geschiktheid van de hier beschreven methode hebben we echter wel door eigen praktisch onderzoek vastgesteld.

34 Bedankt voor de aandacht!