Willy BORSUS Minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO s, Landbouw en Maatschappelijke Integratie Contact: Pauline Bievez 0477/38.45.01 pauline.bievez@borsus.fgov.be Persbericht Willy Borsus : Beterschap in de horecasector 5 mei 2017 Om een beter beeld te krijgen, wenste minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO s, Landbouw en Maatschappelijke Integratie Willy Borsus de situatie van de horecasector te objectiveren in functie van de gegevens van de RSZ en de FOD Economie. Hij stelt een focus voor over de evolutie van het aantal arbeidsplaatsen, van de voltijds equivalenten (VTE) en van de werkgevers, de evolutie van occasionele werknemers en de flexijobs, de situatie op het niveau van de ondernemingen, de oprichting van KMO s en de faillissementen in de sector. Willy Borsus : De meest recente indicatoren wijzen op een zekere verbetering. De horecasector ondergaat een ware transformatie, we staan voor een systeemwijziging. De horeca-uitbaters hebben grote inspanningen geleverd in het kader van de invoering van het systeem van de witte kassa; inspanningen die ik zeer waardeer. En zij werpen hun vruchten af. We zien het in het aantal voltijds equivalenten dat in de lift zit. Wij moeten natuurlijk deze sector blijven ondersteunen die niet alleen economisch cruciaal is, maar ook vanuit maatschappelijk standpunt omdat hij sterk bijdraagt aan het buurtleven. Daarom bied ik de sector meer dan ooit een luisterend oor. Er wacht ons nog werk om deze verbetering te bestendigen. In dit opzicht wil ik het systeem evalueren van de bijdrageverminderingen voorzien in de horecasector als gebruik wordt gemaakt van de witte kassa. Ik pleit er ook voor dat het gebruik van overuren vereenvoudigd wordt (momenteel maximaal 360 uren, brutoloon = netto, geen belastingen of bijdragen). De cijfers in het kort Na een ongunstige situatie gekend te hebben in 2013, zagen de economische indicatoren (tewerkstelling, faillissementen, oprichting van ondernemingen) er opnieuw veel beter uit in 2014, 2015 en 2016 : Er werden bijna 180.000 arbeidsplaatsen geteld in de loop van het derde kwartaal van 2016. 1
Het aantal voltijds equivalenten (het totaal van de vaste werknemers, de extra s en de flexi-werknemers) heeft voor het eerst sinds het eind van 2014 de kaap van 79.000 VTE overschreden. Meer dan 24.000 werkgevers hebben in het derde kwartaal van 2016 personeel tewerkgesteld dat onderworpen was aan de sociale zekerheid. Er werden meer dan 18.000 flexi-jobs geregistreerd in de loop van het derde kwartaal van 2016. De verhouding van het aantal faillissementen in de sector tot de oprichtingen van ondernemingen (KMO) is nog nooit zo laag geweest (30,3%) sinds 2009. Arbeidsplaatsen arbeidsplaatsen in de horecasector tijdens het kwartaal 180000 175000 170000 165000 160000 155000 150000 145000 2014/ 2015/ 2015/ 2015/ 2015/ 2016/ 2016/ 2016/ 4 1 2 3 4 1 2 3 Postes de travail 163853 158598 166909 169486 166787 164696 172982 179910 Bron: RSZ Evolutie van de tewerkstelling in de horecasector Het aantal arbeidsplaatsen omvat de gewone werknemers, de flexi-werknemers en de extra s tewerkgesteld door werkgevers in de horecasector. De studenten werden niet opgenomen in deze statistiek. Dit aantal neemt toe in 2016. werkgevers 2
24500 24000 23500 23000 22500 22000 21500 21000 Horeca (PC 302) - Evolutie van het aantal werkgevers Bron: RSZ Evolutie van de tewerkstelling naar paritair comité Voltijds equivalenten Dit cijfer is interessant omdat het de vaststelling mogelijk maakt dat het aantal arbeidsplaatsen toeneemt, maar dat het gaat om reële jobs, en niet enkel om tijdelijke, occasionele of flexiwerknemers. VTE in de horecasector 80000 78000 76000 74000 72000 70000 68000 2014/4 2015/1 2015/2 2015/3 2015/4 2016/1 2016/2 2016/3 Série1 73265 71998 76332 75160 75381 75163 79323 79.947 Bron: RSZ Evolutie van de tewerkstelling in de horecasector VTE tewerkgesteld door de horecasector (buiten occasionele werknemers tewerkgesteld door uitzendondernemingen) occasionele werknemers 3
30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 27951 26527 27728 25.557 14544 18.276 9908 2628 Flexijobs Extra Flexijobs Extra Flexijobs Extra Flexijobs Extra 2015/4 2016/1 2016/2 2016/3 Bron: RSZ Evolutie van de tewerkstelling in de horecasector In de gegevens werden de extra s en de flexi-jobs geïntegreerd die tewerkgesteld worden door uitzendondernemingen. De gegevens over de prestaties als flexi-werknemer hebben enkel betrekking op de maand december in K4-2015 De telling heeft betrekking op de belangrijkste werkplaats bij eenzelfde werkgever. Voor een werknemer die in de loop van een kwartaal als "gewone" werknemer én als flexiwerknemer werd tewerkgesteld, zal meestal de arbeidsplaats bij het "gewone stelsel" worden geteld. Het aantal occasionele werknemers (extra s en flexi s) neemt sinds 2015 voortdurend toe. faillissementen faillissementen in de horecasector 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Faillites 1987 2062 2261 2011 1843 1951 Bron: FOD Economie, AD Statistiek; berekeningen van het KMO-Observatorium. Na een piek in 2013 is het aantal faillissementen in de horecasector op twee jaar met 18,5% gedaald vooraleer in 2016 toe te nemen met 5,9%. Deze recente toename van het aantal 4
faillissementen is vooral duidelijk in het tweede semester en enkel in Brussel en Vlaanderen. We moeten evenwel opmerken dat het aantal faillissementen in 2016 dan wel toegenomen mag zijn, toch blijft het nog lager dan het aantal faillissementen dat genoteerd werd sinds 2011, buiten 2015. Het aantal uitgesproken faillissementen in het eerste kwartaal van 2017 ligt 7,7% hoger dan in hetzelfde kwartaal van het jaar 2016 en 3,7% in vergelijking met het eerste kwartaal van 2015. De evolutie vertoont op gewestelijk niveau echter sterkere contrasten. Het daalt licht in Brussel en stijgt in Vlaanderen en Wallonië. ondernemingen actief in de horeca Aatal ondernemingen in de horecasector 57.500 57.000 56.500 56.000 55.500 55.000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 KMO's 56.04656.15356.37656.63756.75056.51656.88057.342 Totaal aantal ondernemingen 56.18956.29856.51756.78756.90156.66457.01757.488 Bron: FOD Economie, AD Statistiek; berekeningen van het KMO-Observatorium. oprichtingen van KMO's in de horecasector 6.200 6.100 6.000 5.900 5.800 5.700 5.600 5.500 5.400 5.300 2011 2012 2013 2014 2015 Créations 5.665 5.691 5.592 6.117 6.076 5
Er werden 6.076 KMO s opgericht in de horecasector in 2015. Het aantal oprichtingen van KMO s actief in de horecasector is met 0,7% gedaald in 2015 na een toename met 9,4% in 2014. Horeca - verhouding van het aantal faillissementen tot het aantal oprichtingen van KMO's 32,0% 30,6% 35,1% 36,2% 40,4% 32,9% 30,3% 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Jaar 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Faillissementen 1798 1788 1987 2062 2261 2011 1843 Oprichtingen van KMO's 5618 5842 5665 5691 5592 6117 6076 % Faillissementen/Oprichtingen van K 32,0% 30,6% 35,1% 36,2% 40,4% 32,9% 30,3% Bron: FOD Economie, AD Statistiek; berekeningen van het kabinet van de minister van KMO s Horeca - verhouding van het aantal faillissementen tot het aantal oprichtingen van KMO's 3,2% 3,2% 3,5% 3,6% 4,0% 3,5% 3,2% 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Jaar 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Faillissementen 1798 1788 1987 2062 2261 2011 1843 Totaal ondernemingen 56.298 56.517 56.787 56.901 56.664 57.017 57.488 Faillissementen/Onderneminge 3,2% 3,2% 3,5% 3,6% 4,0% 3,5% 3,2% 6