04.2016 landschapskant Nood-Hageland Bijen- en bloesemdag zondag 17 apil Meensel- Kiezegem gatis in dit numme Bijen- en bloesemdag p2 Landschapszog in Nood-Hageland p4 Een BV in nood p6 Activiteitenkalende met Facebook wedstijd p8
Regionaal Landschap Nood-Hageland... een steek én een oganisatie De steek Het egionaal landschap Nood-Hageland is een egio van 41.000 ha in het noodoosten van de povincie Vlaams-Babant. De steek ligt op de ovegang van de zandige Kempen en het zandlemige Hageland. Samen met de valleien van de Deme, Winge, Motte en Begijnenbeek zogen de uitgespoken ijzezandsteenheuvels voo een aantekkelijk en afwisselend landschap. Denk hiebij nog talijke oude monumenten, histoische stadjes en pittoeske dopen en je hebt de pefecte mix van natuu en cultuu. Wie zijn wij? De vzw Regionaal Landschap Nood-Hageland wekt met de steun van de povincie Vlaams- Babant, het Vlaamse Gewest en tien aangesloten gemeenten: Aaschot, Begijnendijk, Bekkevoot, Diest, Holsbeek, Lubbeek, Rotselaa, Schepenheuvel-Zichem, Tielt-Winge en Temelo. Daanaast weken we nauw samen met veenigingen actief ond natuu en landschap, toeistische oganisaties, landbouwes en jages. Samen gensveleggend weken aan natuu en landschap In oveleg met alle gebuikes van de open uimte steven we naa duuzame natuu- en landschapszog. Zo maken we onze steek nog aantekkelijke. En nodigen we inwones en bezoekes uit om op een zogzame manie te genieten van onze typische landschappen en natuu. Contact Regionaal Landschap Nood-Hageland vzw Huize Hageland Oudepastoiestaat 22. 3390 Tielt-Winge T 016 63 59 54 info@lnh.be www.lnh.be Volg onze activiteiten nu ook op Facebook! Colofon Deze Landschapskant is een uitgave van Regionaal Landschap Nood-Hageland vzw en veschijnt tweemaal pe jaa. v.u. Julien Delaué vom Mee wit duk Atoos oplage 8.000 ex. foto cove Voojaasbloesems met de Gehakkelde aueliavlinde Deze uitgave is mogelijk gemaakt met de steun van Bijen- en bloesemdag zondag 17 apil 2016 Fuit Vanhellemont in Meensel-Kiezegem Welkom van 10 u. tot 15 u.! Op zondag 17 apil gonst het op fuitbedijf Van Hellemont van de bedijvigheid! Bij de plaatselijke imke kom je alles te weten ove honingbijen. Kindeen gaan tijdens een speelse doe-tocht op zoek naa onze plaatselijke koestebuen, zeldzame dieen plantensooten waa we exta zog voo dagen. Of stap met het hele gezin mee met de bijtjes-vetelwandeling. Mis vooal de boeiende wandeltocht langsheen cultuele hoogstandjes niet! Je passeet het oologskekhof in Meensel en het standbeeld van Eddy Meckx in zijn gebootedop Kiezegem. Ook de watetoen ligt op de oute. Wie zich aan de beklimming waagt, wodt beloond met een pachtig uitzicht! Blijf je lieve met beide voeten op de gond? Aan de infostand vetelt een kenne je inteessante weetjes ove solitaie bijen. Honge gekegen van al dat wandelen? Een heelijk steekbuffet wacht op je! Vegeet niet om tijdig in te schijven. Jij komt toch ook? gedukt op milieuviendelijk papie: De bijen-en bloesemdag is een oganisatie van KVLV Meensel-Kiezegem, Toeisme Tielt-Winge, Regionaal Landschap Nood-Hageland vzw, De Wategoep, Toeisme Vlaams-Babant en Fuit Vanhellemont. Deze activiteit kadet binnen het poject Mee natuu voo pittig fuit, gefinancied binnen het Inteeg V pogamma Vlaandeen-Nedeland, het gensoveschijdend samenwekingspogamma met financiële steun van het Euopees Fonds voo Regionale Ontwikkeling. Mee info: www.gensegio.eu. 2
NIET TE MISSEN TERUGBLIK PROGRAMMA Doolopend van 10 u. tot 15 u.: > wandeltocht (6 km of 8 km) langs goed begaanbae wegen > bijtjes-vetelwandeling voo gezinnen op het fuitbedijf > koestezoektocht met doe-opdachten voo kindeen > infostand Regionaal Landschap Nood-Hageland vzw > infostand plaatselijke imke > steekbuffet (na de wandeling) aan 10,00 pe pesoon. Inschijven voo 11/4/2016 bij benadette.caeninckx@gmail.com Plaats van afspaak Fuit Vanhellemont Heibosstaat 17 in 3391 Meensel-Kiezegem 2B Connect: Bedijven en Biodivesiteit Van januai 2016 tot decembe 2018 loopt het Inteegpoject 2B Connect. Euopa ondesteunt hiemee bedijven en bedijventeeinen om biodivesiteit in te passen in hun beleid. Voo het Aaschotse bedijventeein Nieuwland maken we een nieuw inichtings- en beheeplan op voo het pak Elzenhof. En we ondezoeken of e een tage vebinding tussen het pak en het bedijventeein kan geealiseed woden via een bug ove de Moutlaak. Samen met de stad Aaschot, de povincie Vlaams-Babant en Euopa zullen we zo de aanwezige biodivesiteit vehogen. Deelname: < 3 jaa: gatis / 3 tot 12 jaa: 2,00 / vanaf 12 jaa: 3,00 inbegepen: info bezienswaadigheden, tajectbeschijving, wandelvitamines, dankje tijdens de wandeling. Mee weten? Regionaal Landschap Nood-Hageland vzw Nobby Thys, biodivesiteitsmedeweke T 016 61 92 28 of nobby.thys@lnh.be of KVLV Meensel-Kiezegem Benadette Caeninckx benadette.caeninckx@gmail.com Nog mee bijenweetjes! woensdag 11 mei 2016 om 19.30 u. Bijen-infomatieavond voo het gote publiek > zaal Sint-Denijs in Houwaat (Haldetstaat 11) kom ook! Womkuidbij Gilbet Loos Mee natuu voo pittig fuit Op 25 januai 2016 wed de aftap gegeven van het Euopese Inteeg-poject Mee natuu voo pittig fuit. Zeven pojectpatnes weken samen met mee dan 100 fuitteles in Belgisch en Nedelands Limbug, Vlaams-Babant en Zeeland. De fuitteles zullen de bijen nestgelegenheid bieden doo het plaatsen van bijenhotels. En doo de aanleg van bloesemhagen en stoken bloemenweide vinden deze beestjes mee voedsel. Daanaast ichten we ons ook naa alle inwones toe. De gemeenten Bekkevoot en Tielt-Winge tekenden alvast het chate van bij-viendelijke gemeente. Hie zal e exta aandacht zijn voo bijen met tal van bijenactiviteiten. Bij fuittele Stefan Veulemans in Kotenaken gaven we de aftap van dit bijenpoject RLNH RLNH 3
SAMEN AAN DE SLAG! Landschapszog Een van de kentaken van het Regionaal Landschap Nood-Hageland (RLNH) is landschapszog. Zoals de naam het aangeeft, zogen we voo de opwaadeing en het hestel van het landschap, met espect voo de eigenheid van de steek en de cultuuhistoische achtegond. We doen dit o.a. doo nieuwe aanplantingen met inheems, steekeigen plantgoed of doo achtestallig ondehoud van bv. oude boomgaaden en oude hagen. Ook cultuuhistoisch efgoed komt hiebij aan bod: deven, kapelletjes, kasteelpaken Ze maken allemaal deel uit van onze unieke egio. Landschapszog wodt mogelijk gemaakt doo financiële ondesteuning van de dienst efgoed van de povincie Vlaams-Babant. We spaken hieove met Tom Dehaene, gedeputeede voo efgoed van de povincie Vlaams-Babant. Tom Dehaene, gedeputeede voo efgoed > Lande Loeckx Als gedeputeede voo efgoed heeft u te maken met veschillende egionale landschappen in Vlaams-Babant. Wat maakt volgens u Nood-Hageland zo inteessant? Tom Dehaene: Opvallend is zeke de aanwezigheid van de langgeekte ijzezandsteenheuvels die gofweg van zuidwest naa noodoost lopen. Deze ijzezandstenen komen ook teug in de vele mooie bouwweken in de steek, vooal in keken (nvd. Demegotiek). Nood-Hageland was in de voige eeuw ook de hotspot van de pezikenteelt die dankzij de wamee zuidhellingen RLNH kon floeen. Vandaag zijn nog enkele enthousiastelingen bezig met de kweek en behoud evan. Ook de wijnteelt is opnieuw in opmas. De ode daad doo de egio is natuulijk de Deme, die voege van goot economisch belang was. Schepen zogden voo tanspot en handel van goedeen en levensmiddelen zoals bie, gaan en ijzezandsteen. De ivie ovestoomde egelmatig zodat in de vallei vuchtbae landbouwgond ontstond. Een netwek van gachtjes, donken, valleibossen zogen vandaag de dag voo een uniek landschap. Ook de Winge en de Motte lopen centaal doo de egio en ceëen een unieke afwisseling van heuvels, valleien en boekbossen. En niet te vegeten is Nood-Hageland ijk aan heel wat efgoed. Kasteeldomeinen, paken, tuinen, kapelletjes Op welke manie ondesteunt de povincie het RLNH in de weking ond landschapszog? Het RLNH adviseet paticuliee eigenaas, veenigingen en gemeentebestuen en zogt voo de effectieve uitvoeing van pojecten op het teein. Dankzij de povinciale middelen kunnen deze weken tot maximaal 70% woden ondesteund. Het kan gaan om aanplantingen en achtestallig ondehoud van hagen, heggen, houtkanten en hoogstamfuitbomen, maa ook om enovatie van klein histoisch efgoed als ijskeldes, kapellen, kekhoven, wateputten, bakovens, loopgaven, sees > Het RLNH adviseet en ondesteunt paticulieen bij de aanplant van een haag of bij achtestallig ondehoud evan. > Onze egio is ijk aan heel wat efgoed zoals dit idyllisch kapelletje in de Dongelweg in Diest. 4
in Nood-Hageland Dominik Vanlommel > Het kuis van het kekhof van Ouodenbeg wodt momenteel geestaueed in kade van het poject 360 Efgoed Daanaast bestaat e het poject 360 Efgoed dat zich icht op de hewaadeing van bouwkundig efgoed in combinatie met de zog voo het landschap dat e onlosmakelijk mee vebonden is. Hiein kent de povincie een budget van ongevee 10.000 toe dat maximaal 70% uitmaakt van de totale pojectkost. De eigenaa of beheede moet minimaal 10% van de kosten op zich nemen. In 2015 konden we met deze financiële impuls de estauatie van het kuis op het Ouodenbegkekhof en de eeste stappen naa ingoening van het kekhof opstaten. In het voojaa 2016 zal het kuis wee teug geplaatst woden. De ondehandelingen voo het nieuwe poject 2016 zijn volop bezig. We maken binnenkot bekend welk klein histoisch efgoed in de egio een opwaadeing zal kijgen. Welk poject uit 2015 spingt e voo u uit? Het hestel van de zogenaamde lekdeef aan de Abdij van Avebode. Het is een mooi poject waain veschillende eigenaas en divese instanties betokken waen, mét een geslaagd esultaat. De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) is bezig met de ealisatie van de landinichting de Meode en samen met Onoeend Efgoed wed de vaag aan RLNH gesteld om de deef, die niet in dit poject opgenomen is, te hestellen. De twee eigenaas, de Abdij de Nobetijnen en N.V. De Vijves, waen beeid hiein mee te investeen. De monumentale eiken konden een ondehoudssnoeibeut gebuiken: bij 45 bomen wed het dood hout vewijded en waa nodig weden takken bijgesnoeid. Op de lege plaatsen weden in totaal 22 nieuwe eiken geplant in een gote plantmaat. Doo die maategelen is het deefbeeld stek vebeted en zal het voo de toekomstige geneaties bewaad blijven. Kenpunten Nood-Hageland: > Demevallei > kasteelpaken, domeinen > Klein Histoisch Efgoed > natuulijk landschap > ijzezandsteen Enkele pojecten: > 360 Efgoed Ouodenbeg: estauatie van het kuis en ingoening van het kekhof > Domein Bosquet: bug en pakbehee > Hestel Lekdeef Abdij Avebode > Hagen, heggen en houtkanten > Hoogstamboomgaaden Mee weten ove landschapszog in de egio? Stefan Smets, landschapsanimato T 016 61 92 23 of stefan.smets@lnh.be > Aanplant nieuwe eiken in de Lekdeef van Avebode 5
Een BV in nood De BV ofwel de Buine vuuvlinde kwam algemeen voo in de povincie Vlaams-Babant, Antwepen en Limbug. Op het einde van de voige eeuw ging de soot stek achteuit. Men vemoedde dat de Buine vuuvlinde uitgestoven was. In 2004 wed deze bijzondee vlinde opnieuw ontdekt in Begijnendijk. Natuupunt oganiseede vedee zoektochten en de soot dook ook op in Aaschot, Begijnendijk en Temelo en Heist-op-den-Beg. De Regionale Landschappen Nood-Hageland en Rivieenland, Natuupunt, het Agentschap Natuu en Bos en de betokken gemeenten sloegen de handen in elkaa om deze mooie vlinde te edden met tal van acties. Dit jaa is e een vevolgpoject. Samen met onze collega s van het Regionaal Landschap Rivieenland, Natuupunt en het Agentschap voo Natuu en Bos contoleen we de aanwezigheid van de Buine vuuvlinde in de betokken gemeenten en zoeken we naa maategelen om het leefgebied te vebeteen. En op zondag 5 juni 2016 zetten we de soot in kijke op het Feest van de Buine vuuvlinde. Je maakt al wandelend of fietsend kennis met deze fladdeaa. FEEST van de Buine vuuvlinde Zondag 5 juni 2016. Welkom van 13.30 tot 18 u.! natuugebied Balenbeg in Temelo Pogamma Om 13.30 u.: opening van het Feest van de Buine vuuvlinde met inhuldiging nieuwe poel Balenbeg doo zangees Sonia Pelgims. Om 14 u., 15 u. en 16 u.: begeleide wandelingen Doolopend > Bewegwijzede fietstocht langs Buine vuuvlinde-plekjes > Familiezoektocht Het geheim van Fafalla > Kindeanimatie > Tentoonstelling en vekoop Buine vuuvlinde-schildeijen in samenweking met schoolkindeen Goot-Temelo > Infostanden > Dank- en eetgelegenheid Plaats van afspaak Natuugebied Balenbeg Balenbegstaatje We aden aan om zoveel mogelijk met de fiets te komen pakeemogelijkheden woden aangeduid. Mee info? Tinne Cockx, biodivesiteitsmedeweke T 016 61 92 29 of tinne.cockx@lnh.be Deze focusactiviteit is een oganisatie van Natuupunt Temelo, Regionaal Landschap Nood-Hageland vzw in samenweking met Natuupunt Heist-op-den-Beg, Natuupunt Begijnendijk, gemeente Temelo, Regionaal Landschap Rivieenland vzw en Natuupunt Oost-Babant met financiële steun van povincie Vlaams-Babant. 6
IN DE KIJKER identiteitskaat EN NU JIJ! Hoe kan jij deze BV helpen? Zin om mee op zoek te gaan naa deze bijzondee vlinde? ACTIE! De Buine vuuvlinde Lycaena tityus Familie Blauwtjes Kenmeken kleine dagvlinde ondekant van de vlinde: geelbuine kleu op de voo- en achtevleugels: oanje vlekken met een zwae and mannetje: bovenkant voovleugel buin met enkele zwate vlekken, aan de achteand oanje vlekjes vouwtje: bovenkant voovleugel o a n j e m et z wa te vl e k ke n Leefgebied voedselame hooilanden met veel nectaplanten zoals schepe botebloem, gewoon duizendblad, knoopkuid, gewoon biggenkuid... Ook veldzuing of schapenzuing zijn onmisbaa als voedselplant voo de upsen. Het vouwtje legt haa eitjes op deze planten, liefst op een elatief open plaats die vlot opwamt zodat de upsen snel ontwikkelen. De vlindes zonnen gaag in windstille hoekjes langs houtkanten en b osanden. In degelijk hooilandje met nectaplanten vetoeft onze BV gaag. Vliegtijd begin mei midden juni & begin juli eind augustus Roel Uytteboek RLNH RLNH Het Regionaal Landschap en de Natuustudiewekgoep Hagelandse Heuvels oganiseen twee inventaisatiemomenten. Tijdens de twee vliegpeiodes van de Buine vuuvlinde gaan we op veschillende plaatsen in het potentieel leefgebied op zoek. Pinkstemaandag 16 mei en zatedag 6 augustus (vlindeweekend): afspaak paochiezaal Baal-Temelo > van 14 tot 17 u. Inteesse om mee op pad te gaan? Geef je naam en contactgegevens doo en we houden je op de hoogte! Tinne Cockx, biodivesiteitsmedeweke tinne.cockx@lnh.be of T 16 61 92 29 Opoep! Heb je een peceel waaop nu al veel bloemijke planten staan of dat kan omgevomd woden naa een bloemijk hooiland? Of wil je gaag een stuk van je tuin een vlindeviendelijke inichting geven? We maken gaag een afspaak om advies te geven en bekijken samen welke subsidiemogelijkheden e zijn. Neem hievoo contact op met Tinne Cockx, biodivesiteitsmedeweke, op het telefoonnumme 016 61 92 29 of pe mail tinne.cockx@lnh.be RLNH RLNH 7
BLIKVANGERS KOM JIJ OOK? Op ontdekking in Nood-Hageland: WANDELGEBIED ASDONK Zondag 22 mei om 14 u. Kiewithoeve in Tessendelo (Goo 12) Ontdek al spelend, leend en wandelend de geheimen van Asdonk. Natuugids Mac neemt heel de familie mee op tocht om samen te speuen naa spoen in het landschap: oude loopgaven uit WO I, een vegeten bemstuik of een enkele vedwaalde watejuffes. Laat je veassen! Mee weten? Tinne Cockx T 016 61 92 29 of tinne.cockx@lnh.be Veel wateleven in de Dememeandes In 2015 ondezocht het Regionaal Landschap Nood- Hageland vzw 43 watepatijen in de Demevallei. Met behulp van fuiken en schepnetten doozochten we vooal afgesneden meandes van de Deme in Aaschot, Rotselaa, Schepenheuvel-Zichem en op de gens met Begijnendijk. In 23 watepatijen toffen we salamandes aan: 149 exemplaen van de Kleine watesalamande en 127 exemplaen van de Alpenwatesalamande. De Euopees bedeigde Kamsalamande vonden we niet tijdens dit ondezoek, maa de soot komt nog wel voo in de Demevallei. In totaal vonden we 332 sooten planten, dieen en insecten die allemaal hun nut hebben als voedselbon voo gotee oganismen. Hietoe behoen tientallen bedeigde sooten, hetgeen het belang van de Demevallei voo wateleven nogmaals ondesteept! Deze activiteit vond plaats met de steun van ANB. Gatis infoavonden ove de bevindingen van dit poject op: 22 juni om 19.30 u. in de aadzaal van het stadhuis van Aaschot (Ten Dossaade 1) 24 juni om 19.30 u. in zaal de Hemmekes in Zichem (Enest Claesstaat 34C) Azuuwatejuffe Staf De Roove ACTIVITEITENKALENDER APRIL zondag 17 apil 2016 Bijen- en bloesemdag 10 u. 18 u. > Fuitbedijf Vanhellemont (Heibosstaat 17, Meensel-Kiezegem) Nobby Thys T 016 61 92 28 nobby.thys@lnh.be zondag 17 apil 2016 Walk Fo Natue Binkom Kasteeldomein t Seclaes (Binkomstaat 16, Lubbeek) www.walkfonatue.be MEI woensdag 11 mei 2016 Bijen-infomatieavond 19.30 u. > zaal Sint-Denijs (Haldetstaat 11, Houwaat) Nobby Thys T 016 61 92 28 nobby.thys@lnh.be dondedag 12 mei 2016 Heita Roadshow: Open Monumentendag 2016 14 u. 16 u. > bouweij Jack-Op in Wechte inschijven via www.heita.be/ netwek/doe-mee-aan-openmonumentendag Pinkstemaandag 16 mei Zoektocht Buine vuuvlinde 14 u. 17 u. > Paochiezaal Baal (Betekomsestaat 3, Temelo) Tinne Cockx T 016 61 92 29 tinne.cockx@lnh.be zondag 22 mei Op ontdekking in Nood-Hageland: WANDELGEBIED ASDONK 14 u. > Kiewithoeve (Goo 12, Tessendelo) Tinne Cockx T 016 61 92 29 tinne.cockx@lnh.be zondag 29 mei Dag van het Pak: Het pak, gelukkig dichtbij 13.30 u. 18 u. > Pastoij van Wezemaal (Holsbeeksebaan 8, Wezemaal) Stefan Smets T 016 61 92 23 stefan.smets@lnh.be Opoep! We zoeken nog nieuwe locaties om poelen aan te leggen of watepatijen te hestellen. Geïnteesseeden kunnen vijblijvend de (subsidie)mogelijkheden bespeken met Nobby Thys, biodivesiteitsmedeweke: T 016 61 92 28 of nobby.thys@lnh.be ACTIVITEITENKALENDER JUNI zondag 5 juni Feest van de Buine vuuvlinde 13.30 u. 18 u. > natuugebied Balenbeg (Balenbegstaatje, Temelo) => Tinne Cockx T 016 61 92 29 tinne.cockx@lnh.be woensdag 22 juni Infoavond Watedieen in de vallei 19.30 u. > Raadzaal stadhuis Aaschot (Ten Dossaade 1, Aaschot) Nobby Thys T 016 61 92 28 nobby.thys@lnh.be vijdag 24 juni Infoavond Watedieen in de vallei 19.30 u. > zaal de Hemmekes (Enest Claesstaat 34c, Zichem) Nobby Thys T 016 61 92 28 nobby.thys@lnh.be zondag 26 juni Schapen gapen 11 u. 18 u. > Schaapsheuvel (Diestsesteenweg 52, Tielt-Winge) Davy Baumans T 0475 80 60 31 AUGUSTUS vijdag 26 augustus Zomesnoeicusus hoogstamboomgaaden 13 u. 16.30 u. > Huize Hageland in Tielt-Winge (Oudepastoiestaat 22) Enkel met inschijving. Stefan Smets T 016 61 92 23 stefan.smets@lnh.be zatedag 27 augustus Zomesnoeicusus hoogstamboomgaaden 10 u. 16 u. > Huize Hageland in Tielt-Winge (Oudepastoiestaat 22) Enkel met inschijving. Stefan Smets T 016 61 92 23 stefan.smets@lnh.be De Landschapskant in jouw bievenbus? Wil jij de volgende edities van onze Landschapskant thuis in jouw bievenbus ontvangen? Of heb je een handelszaak en wil jij de landschapskanten gatis te beschikking leggen van je klanten? Stuu dan een mailtje met je naam en ades naa INFO@RLNH.BE met als ondewep landschapskant. En wij zogen evoo dat onze kant gatis in je bievenbus teecht komt! OPROEP! 8 MEER WETEN? Abonnee je gatis op onze digitale nieuwsbief Landschapsmail via onze website www.lnh.be of stuu een mailtje naa info@lnh.be met als ondewep Landschapsmail. Volg onze activiteiten op Facebook en maak op onze pagina kans op een leuke pijs.?