RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK basisschool De Singel Plaats : Willemstad Nb BRIN nummer : 07OA C1 Onderzoeksnummer : 291806 Datum onderzoek : 13 februari 2017 Datum vaststelling : 10 april 2017
Pagina 2 van 13
SAMENVATTING Basisschool De Singel heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. Wat gaat goed? De school haalt eindresultaten in de kernvakken die passen bij de leerlingenpopulatie. De leerlingen en ouders vinden de sfeer op school goed: er is veel aandacht voor onderling respect en een prettige bejegening. Het team is trots op de onderlinge contacten. Voor leerlingen die op- en uitvallen zijn er voldoende mogelijkheden (extra aandacht, Pluswerk/Levelwerk, Breinklas). Het aanbod naast taal en rekenen is voor alle leerlingen gevarieerd en zeer uitdagend. Tot slot geeft de kwaliteitszorgcyclus goed weer wat de school wil bereiken. Wat kan beter? Schoolleiding en team kunnen nog een slag maken in het verstevigen van de professionele cultuur: welke teambijdrage kunnen wij aan de verbeteractiviteiten op onze school leveren en hoe moet de schoolleiding dat faciliteren? Daarnaast is zicht op de leerlijnen van de verschillende vakken wenselijk. Ook de analysevaardigheden (als het gaat om de leerlingen, maar ook wat betreft de eigen eisen en wensen) verdienen een prominentere plek in het gesprek over 'goed onderwijs op basisschool De Singel'. Wat moet beter? Vanuit de schooldocumenten zijn geen tekortkomingen geconstateerd. Pagina 3 van 13
Pagina 4 van 13
1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor 2017. Zo ook basisschool De Singel. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie www.onderwijsinspectie.nl. Werkwijze Op 13 februari 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; een presentatie door de school; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleider, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben wij een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleider en de leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan één of meer van deze artikelen, geven wij dat aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op basisschool De Singel. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 5 van 13
Pagina 6 van 13
2 HOOFDCONCLUSIE De kwaliteit van het onderwijs op basisschool De Singel is op de meeste standaarden van voldoende kwaliteit. Op twee standaarden is de school als 'goed' beoordeeld. In een tamelijk onrustige periode met directeurswisselingen heeft het team de onderwijskwaliteit op een voldoende niveau kunnen houden. Tegelijkertijd is steeds aan vernieuwingen gewerkt, maar werden deze vaak niet afgerond of geïmplementeerd. Bouwen aan vertrouwen lijkt daarmee de hoofdboodschap voor de nieuwe directeur en het team van de school. Daarbij is het echt nodig om de verwachtingen naar elkaar duidelijk uit te spreken, het tempo en de intensiteit van de verbeteractiviteiten goed af te stemmen en bovenal vanuit de verschillende verantwoordelijkheden samen op te trekken. Gezien dit kwaliteitsbeeld en de ambities die de school heeft geformuleerd in haar schooldocumenten, kunnen de volgende punten een zinvolle bijdrage leveren aan de schoolontwikkeling: Koppel de gesprekken over 'wat is goed onderwijs' aan de verbeterplannen; Maak meer werk van collegiale consultatie, zodat er een duidelijke doorgaande lijn in de school ontstaat; Bespreek met elkaar aan welke criteria een professionele schoolcultuur moet voldoen. Pagina 7 van 13
Pagina 8 van 13
3 RESULTATEN ONDERZOEK BASISSCHOOL DE SINGEL 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed OP1 OP2 OP3 OP4 Aanbod Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen (Extra) ondersteuning Onderwijsproces Het aanbod op basisschool De Singel is als goed beoordeeld. Naast Nederlandse taal en rekenen en wiskunde is er een breed aanbod, dat interessant en uitdagend is voor de leerlingen. Er wordt veel aandacht geschonken aan creativiteit, kritisch denken, samenwerken, sociale vaardigheden en kunst en cultuur. Op deze manier worden alle leerlingen voorbereid op de 21 e eeuw. Het werken aan de zogenoemde 4xwijzer-lessen, waarin onder andere de wereldoriënterende vakken een plek krijgen, leert kinderen vaardigheden als probleemoplossend denken en leren van elkaar. De leerlingen met wie wij gesproken hebben, zijn enthousiast over deze opzet. Voor hen is het vooral inspirerend om met elkaar te werken aan opdrachten, waarbij er ruimte is voor individuele interesses en er een beroep gedaan wordt op hun persoonlijke vaardigheden. Een relatief groot deel van de leerlingen moet extra uitgedaagd worden. Ook hiervoor heeft de school passende oplossingen in de vorm van levelwerk, een plusklas en een bovenschoolse breinklas. Toetsen, observaties en leerlingenwerk vormen de basis voor het werken aan de ontwikkeling van de leerlingen. Sinds kort leveren ook de ouder/kindgesprekken extra informatie. Naast de eindtoets in groep 8 maken alle leerlingen de toetsen uit het leerlingvolgsysteem voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Er zijn vaste afspraken en procedures voor de afname en analyse van deze toetsen. Leerlingen die extra hulp nodig hebben of leerlingen die meer uitdaging aankunnen, worden daarmee tijdig gesignaleerd. Voor de eerste groep worden groeidocumenten opgesteld, die voldoen aan de daarvoor gestelde eisen. Omdat het schoolondersteuningsprofiel dat is opgesteld naar het oordeel van de school niet meer voldoet, zal er bestuursbreed worden gekeken naar mogelijke aanpassingen. Ook over het gebruik van de intelligentietoets die in groep 6 Pagina 9 van 13
wordt afgenomen zal worden nagedacht. Dit alles geeft aan dat school op een serieuze manier zicht probeert te krijgen op de ontwikkeling van haar leerlingen. Toch kunnen in dit proces enkele verbeteringen worden aangebracht. De analyses die de leraren maken kunnen bijvoorbeeld nog meer winst opleveren indien er gericht wordt gekeken naar waar hiaten zijn ontstaan, hoe leerlingen planmatig begeleid kunnen worden en hoe de verdeling tussen preventieve hulp en curatieve zorg op een doelmatige manier kan worden ingezet, hetzij in de eigen groep of met behulp van de leraren die de remedial teaching voor hun rekening nemen. Het didactisch handelen van de leraren is als voldoende beoordeeld. Zij slagen erin een prettige sfeer in hun groepen te creëren die leerlingen aanspreekt: zij voelen zich gezien, gaan taakgericht aan de slag en laten merken dat zij de lesstof interessant vinden. Naast deze basale kwaliteiten verdient het aandacht om na te denken over verdere professionalisering: flexibeler omgaan met de lesstof (wat vragen de verschillende niveaus in mijn groep), kennis van de leerlijnen (wat moet in dit jaar aan bod komen, waarom is dat belangrijk en op welke manier ga ik dit doen) en zicht op wat er in de andere groepen gebeurt (collegiale consultatie met oog voor opbouwende kritiek). Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat Schoolklimaat Het veiligheidsbeleid is gericht op het voorkomen, analyseren en evalueren van incidenten. Er is lijn gebracht in de activiteiten rondom positief gedrag, goede sociale competenties en weerbaarheid. De leerlingen met wie wij gesproken hebben, geven aan dat er een prettige sfeer is en dat er nauwelijks geruzied wordt. Zij zeggen zich veilig te voelen in de school, zowel fysiek als sociaal-emotioneel. Ook ouders beamen dit. Zij kunnen zich vinden in de regels en afspraken en menen dat er veel aandacht is voor respect en goede omgangsvormen: de school stelt het kind centraal. De prettige sfeer en de laagdrempeligheid leiden tot een grotere ouderbetrokkenheid; de ouders voelen zich serieus genomen, bezoeken in grote getale de ouderactiviteiten (waaronder een interessante informatiemarkt) en zijn bereid om mee te denken over positieve PR nu de school weer in rustig vaarwater terecht is gekomen. Dit aanbod zou écht aangegrepen moeten worden! Pagina 10 van 13
De Singel zet regelmatig een tevredenheidsmeting uit onder leerlingen, team en ouders. Voor leerlingen geeft het gebruikte instrument vooral zicht op sociale en maatschappelijke competenties en minder op de veiligheidsbeleving van de leerlingen. Hier kan de school dus nog aan werken. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Onderwijsresultaten Onderwijsresultaten De eindresultaten zijn over het geheel genomen voldoende op basisschool De Singel. In de laatste jaren liggen de scores rond het gemiddelde dat van de school mag worden verwacht en in 2015 zelfs boven de bovengrens. Het zou goed zijn om ook de resultaten voor overige vakken naast taal, lezen en rekenen te analyseren, nadat ook hiervoor doelen en verwachtingen zijn bepaald. Dit geldt bijvoorbeeld voor het aanbod van 4xwijzer. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA1 KA2 KA3 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Verantwoording en dialoog Kwaliteitszorg en ambitie Basisschool De Singel heeft inmiddels voor ogen aan welke verbeteringen gewerkt moet worden, na een periode van bouwen aan vertrouwen tussen schoolleiding en team, herstel van externe contacten en het maken van keuzen in het onderwijsleerproces. Nu dit de goede kant op gaat, is het de wens van de schoolleiding om gericht te werken aan onderwijsverbeteringen, waarbij een grote betrokkenheid van het team zeer wenselijk is, niet alleen in het implementeren maar zeker ook in het voordragen en voorbereiden van activiteiten. Van en met elkaar leren, maar ook voeren van gesprekken over 'goed onderwijs', gebruik maken van elkaar kwaliteiten en competenties en elkaar 'durven' aanspreken zijn onderdelen die in de professionele cultuur op de school nu nog onvoldoende zichtbaar zijn. De ingezette koers heeft echter wel de instemming van alle betrokkenen en ook de wil is zeker aanwezig om deze richting in te slaan. Wij hebben er daarom vertrouwen in dat de zorg voor kwalitatief goed onderwijs op korte termijn een gezamenlijke verantwoordelijkheid van schoolleiding én team zal worden op basisschool Pagina 11 van 13
De Singel. De verantwoording naar bestuur en andere belanghebbenden (onder meer de medezeggenschapsraad) is geformaliseerd via maandrapportages, schoolplan en jaarplan. Een goede ouderbetrokkenheid bereiken is belangrijk voor De Singel. Daaruit volgt het actief uitnodigen van ouders en andere belanghebbenden bij het meedenken over de ontwikkeling van doelen en beleid. De school probeert hier een betere invulling aan te geven door te starten met gesprekken met leerlingen en ouders. Deze zijn nu vooral gericht op de individuele ontwikkeling van de leerlingen. Daarom kan het uitbouwen hiervan een volgende goede stap zijn in de dialoog over goed onderwijs op De Singel waar het gaat om de bredere ontwikkeling van groep, school en bestuur. 3.2 Overige wettelijke voorschriften Er zijn geen tekortkomingen geconstateerd in de naleving van overige wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. De inspectie heeft, na de invoering van de wet passend onderwijs, ook gekeken of de school voldoet aan de aangepaste wettelijke voorschriften over de schoolgids, het schoolplan en het ontwikkelingsperspectief. Daarbij constateren wij dat de school hieraan voldoet. Pagina 12 van 13
4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op basisschool De Singel. Wij hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: De Singel heeft door de directeurswissel een moeilijke periode doorgemaakt. Met de komst van de nieuwe directeur, is er gewerkt aan vertrouwen en transparantie. Dit vergt logischerwijze tijd. Er is binnen De Waarden nu veel aandacht voor de vorming van professionele leergemeenschappen en kennisdeling. Hier is De Singel natuurlijk ook bij betrokken. We verwachten dan ook dat kritische reflectie een prominente plaats binnen het team krijgt. Wat bijdraagt aan de verdere ontwikkeling van het analytisch vermogen binnen het team. Verder doorloopt De Singel, als ontvangende school een fusieproces (binnen De Waarden). Het gevolg is, dat er op dit moment en in het komende schooljaar aandacht voor teamontwikkeling is. Ik heb er alle vertrouwen in dat het team van De Singel de aandachtspunten goed oppakt. Pagina 13 van 13