z Bouw je eigen pensioen Ontdek het licht aan het eind van de duistere tunnel Stephan Toom
Inleiding Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: dit is geen eeboek om je te verleiden je aan te sluiten bij een pensioenfonds of wat voor verzekering ook. Ik ben geen pensioenadviseur en werk zeker niet voor één van de pensioenverzekeraars. Ik heb dit eeboek geschreven omdat ik zie hoeveel mensen er in de problemen zijn gekomen met hun pensioen en welke problemen grote groepen met mensen de aankomende jaren nog gaan krijgen met hun pensioen. Te veel mensen liggen wakker van hun pensioen en degene die er niet wakker van liggen, zouden zich toch eens af moeten vragen hoe het nou eigenlijk met hun pensioen gesteld is. De pensioenfondsen scharen zich te veel achter de crisis als grootste probleem van de tegenvallende beleggingsresultaten en wijzen alle beschuldigingen van mismanagement steevast af. Maar zijn de pensioenfondsen eigenlijk wel zo onschuldig als ze zich voordoen? In dit eeboek zal ik je laten zien dat het opbouwen van een eigen pensioen helemaal niet zo moeilijk hoeft te zijn en dat we de pensioenfondsen niet nodig hebben. Oordeel na het lezen of jij je geld nog wilt toevertrouwen aan een ander of dat je je eigen pensioen gaat opbouwen. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 1
Disclaimer Dit e-book is met de grootste zorg samengesteld en er is ruim aandacht besteed aan de juistheid van de hierin opgenomen informatie. of FinancieelVrij.nl kunnen echter niet verantwoordelijk worden gehouden voor enige onjuist verstrekte informatie in dit e-book. Wat ik geschreven heb ik slechts een aanbevelingen en je beslist zelf wat je er mee doet. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 2
Inhoud pagina 1. Wat gaat er mis bij de pensioenfondsen 4 2. Het doel van de pensioenfondsen 5 3. Is het pensioengeld wel zo goed beheerd? 5 4. Het verdwenen pensioengeld 7 5. Waarom hebben ze de crisis niet zien aankomen? 7 6. Wie bepaalt wat er met je geld gebeurt? 9 7. Verzekering op aandelen 10 8. Bouw je eigen pensioen 10 9. Verstandig investeren 11 10. Je eigen passieve inkomstenbron 12 Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 3
1. Wat gaat er mis bij de pensioenfondsen De crisis heeft de pensioenfondsen enorm hard geraakt en het risico is nog niet geweken. Inmiddels duurt de crisis al meer dan 4 jaar en nog maar weinig wijst erop dat de crisis binnenkort ten einde zal zijn. In 2007 is de crisis uitgebroken in de Verenigde Staten en lang heeft men volgehouden dat het Europa niet zou treffen. Inmiddels weten we wel beter en is de crisis in Europa keihard toegeslagen. We zouden er toch vanuit mogen gaan dat de pensioenfondsen zich beschermen tegen de gevolgen van de crisis en de daarmee dalende aandelenkoersen. Maar als we de dekkingsgraad van de grote pensioenfondsen bekijken blijkt dat er geen enkel groot fonds is dat niet geraakt is door de crisis en dat zij allen een tekort hebben. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 4
2. Het doel van de pensioenfondsen Een pensioenfonds behoort het geld van werknemers te beheren totdat zij de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt. Vanaf dat moment zou het beheerde geld uitbetaald moeten worden om te voorzien in een inkomen. Het pensioenfonds behoort ervoor te zorgen dat het beheerde geld rendeert en groeit tot een pot met geld waaruit de pensioengerechtigde zijn pensioen kan trekken. Niks meer, niks minder! Of misschien nog de verplichting dat het pensioenfonds Goed beheer garandeert. 3. Is het pensioengeld wel zo goed beheerd? Het beheren van het geld van al die werknemers en pensioengerechtigden is een enorme klus waar de pensioenfondsen heel veel mensen voor in dienst hebben. Voor al die werknemers zijn ook werkplekken nodig en daarvoor huren of kopen pensioenfondsen grote kantoorpanden. Allemaal kosten die van het beleggingsresultaat af gaan, maar die kosten worden over duizenden portefeuilles verdeeld dus zijn de kosten laag, is de verdediging van de pensioenfondsen. Dat kan zo zijn, maar het resultaat neemt wel af. Ook als het beleggingsresultaat al negatief is. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 5
Stel, het beleggingsresultaat is in een jaar minus 3%. De kosten die voor het beheer van het pensioen worden gemaakt worden van het ingelegde geld ingehouden. Kosten van 1% resulteren dan in een daling van 4% van het belegd vermogen. Om dit goed te maken moet het jaar erna 4,16% meer resultaat behaald worden om alleen maar op break-even te komen. Het resultaat wordt daarmee enorm negatief beïnvloed en om het beloofde gemiddelde van 6% te behalen moet het resultaat in de jaren erna flink omhoog. Voorlopig lijkt dat niet aan de orde en een verslechtering in de economie kan de resultaten van de pensioenfondsen de aankomende jaren nog wel eens heel veel pijn gaan doen. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 6
4. Het verdwenen pensioengeld In 2011 is er onderzoek gedaan naar de hoogte van het beheerd pensioengeld. Daaruit bleek dat er structureel is gerommeld met de pensioengelden en dat er in de afgelopen decenia zo n 750 miljard is verdwenen. Ja, dit getal klopt echt. De huidige pensioenfondsen zouden eigenlijk meer dan twee keer zoveel in kas moeten hebben dan dat zij op dit moment hebben. Geld dat er niet meer is en door allerlei rare beslissingen gewoon is verdwenen. De politiek, pensioenfondsen en allerlei andere instanties hebben enorme fouten gemaakt waar de deelnemers weer de dupe van zijn. 5. Waarom hebben ze de crisis niet zien aankomen Het blijft me verbazen dat de pensioenfondsen zo hard zijn geraakt door de financiële crisis. Bij een pensioenfonds werken verschillende economen die er hun beroep van hebben gemaakt om de economische omstandigheden te voorspellen. Maar waarom zagen ze deze crisis niet aankomen? Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 7
Al jaren werd er door een aantal mensen gewaarschuwd voor de financiële situatie van de Verenigde Staten en Europa. Je hoefde echt geen econoom te zijn om de crisis in de VS aan te zien komen, laat staan die in Europa. Zelf heb ik voor het uitbreken van de crisis in de Verenigde Staten onze aandelenportefeuille verkocht en ook ons huis snel van de hand gedaan. Inmiddels is de aandelenmarkt gehalveerd en het huis minimaal een ton minder waard dan voor de crisis. De reden dat de pensioenfondsen niks hebben gedaan om zich tegen de gevolgen van de crisis te beschermen is voor mij dan ook een grote vraag. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 8
6. Wie bepaalt wat er met je geld gebeurt? Als werknemer ben je verplicht om een pensioen op te bouwen bij een pensioenfonds. Vaak bepaalt de werkgever met welk pensioenfonds wordt gewerkt en daar zit je dan aan vast. Niet echt veel vrijheid. Jouw ingelegde geld wordt door het pensioenfonds hoofdzakelijk belegd in aandelen. Welke aandelen dat zijn wordt door een fondsmanager bepaald en jij hebt daar geen enkele inspraak in. De fondsmanager is geheel niet vrij om zelf te bepalen waar hij of zij in belegd. De overheid heeft regels opgesteld waar ieder fonds zich aan dient te houden en dat betekent dus dat alle pensioenfondsen hetzelfde doen. Ze kunnen en mogen het bijna niet anders doen. Een kleiner pensioenfonds dat een grotere positie in goud hield werd op de vingers getikt en moest de positie afbouwen om weer te voldoen aan de regels. En daar zit nou ook precies het gevaar van een pensioenfonds. Pensioenfondsen kunnen niet anders beleggen als ze dat al zouden willen. Als de aandelenmarkten naar beneden gaan dan gaan ook de beleggingsfondsen in waarde naar beneden. Daar is weinig aan te doen. Of toch wel. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 9
7. Verzekering op aandelen Geheel onschuldig zijn de pensioenfondsen niet in deze crisis en er waren wel degelijk mogelijkheden om de aandelenportefeuilles te beschermen. Het verkopen van een groot deel van de portefeuille is voor de meeste fondsen een onmogelijke taak omdat de posities veel te groot zijn. Maar ook voor aandelen is er een verzekering tegen een daling in de koers. Deze put-opties kunnen door pensioenfondsen worden gekocht om bepaalde niveaus vast te zetten, waardoor een daling in de aandelenmarkt wordt opgevangen. Voor beleggers is dit een heel gewoon middel om portefeuilles te beschermen, maar voor de pensioenfondsen blijkbaar niet. 8. Bouw je eigen pensioen Als werknemer ben je verplicht mee te doen in een pensioenfonds. Heel vervelend en wettelijk niks aan te doen. Naast je huidige pensioen kun je ook zelf iets opbouwen waardoor je zeker weet dat er straks genoeg geld is om van een welverdiend pensioen te kunnen genieten. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 10
Veel ondernemers hopen dat hun onderneming verkoopbaar is en beginnen pas over hun pensioen na te denken als ze wat ouder worden en het pensioen dichterbij komt. En dat is zonde, want met een beetje inzicht en een aantal goede acties kun je ervoor zorgen dat je met pensioen kan wanneer jij dat wilt, onafhankelijk van de verkoop van je onderneming. 9. Verstandig investeren In deze economische storm lijken alle zekerheden te zijn weggevallen en dat alles wat met investeren en beleggen te maken heeft het slecht doet. Niks is minder waar. Ook in deze tijd, of misschien wel juist in deze tijd, is er heel veel winst te behalen met investeren. In de tijd dat alles nog omhoog ging werden de risico s op een daling steeds groter. En die kwam er ook. In iedere markt zijn er investeringen die het goed doen en die het slecht doen. Tijdens de crisis zijn de aandelenkoersen naar beneden gegaan, vastgoed is minder waard geworden en heel veel bedrijven hebben minder winst gemaakt. Geen goede investeringen dus. Wat heeft het dan wel goed gedaan? Investeringen die het juist in deze crisis goed hebben gedaan zijn: goud, zilver, olie, graan, soja en heel veel andere grondstoffen. Goud is vanaf 2007 tot 2012 met meer dan 100% gestegen van $800,- per ounce naar $1.700,- per ounce. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 11
Er zijn altijd mogelijkheden om te investeren. Soms zou je bepaalde investeringen beter kunnen mijden. In tijden van crisis investeren in bedrijven is misschien niet de meest interessante investering. 10. Je eigen passieve inkomstenbron Pensioen is niks meer dan een pot met geld waarvan je kunt leven. Of je dit zelf beheert of iemand anders, het gaat er om dat je genoeg in je pensioenpot hebt wanneer je met pensioen wilt gaan. Dat kan op je 65 e, maar ook eerder als je dat zou willen. Investeren kun je in twee categorieën opsplitsen, n.l. investeringen voor vermogensgroei en investeringen voor Cashflow. Vermogensgroei Beleggen op de beurs is een vorm van vermogensgroei. Je belegt het geld in een bedrijf en je hoopt dat de resultaten van het bedrijf zo goed zijn dat de waarde ervan omhoog gaat. Alleen door het aandeel weer te verkopen kun je je winst incasseren. Tussentijdse winst is er vaak niet hoewel sommige bedrijven een deel van de winst uitkeren in de vorm van dividend. Dit is een vorm van Cashflow alleen is deze onzeker, omdat het bedrijf bepaalt of er dividend wordt uitgekeerd of niet. Het is ook volledig afhankelijk van de winst van het bedrijf. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 12
Geen winst, geen dividend. Cashflow Investeren voor Cashflow betekent dat je iets koopt waar je iedere maand voor beloond wordt. Vastgoed is een belangrijke vorm van een Cashflow investering en ondanks de crisis is het nog steeds een heel interessant middel om pensioen mee op te bouwen. De vastgoedmarkt heeft in de afgelopen jaren behoorlijk op zijn donder gehad en heel veel mensen zien de waarde van hun huis dalen. Niet echt motiverend om juist in zo n slechte markt iets met investeringen in vastgoed te doen, zul je wellicht denken. Toch is vastgoed over de afgelopen honderd jaar de bron geweest voor de meeste miljonairs. Door een goede strategie en de juiste stappen te zetten hebben zij een prachtige portefeuille kunnen opbouwen met de beste vastgoed objecten. Juist in deze tijd komen er weer koopjes op de markt en kun je als investeerder je slag slaan. Vastgoed is slechts een voorbeeld van een middel om passieve inkomsten mee op te bouwen. Met de moderne middelen is het voor iedereen mogelijk om iets op te bouwen. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 13
Een laatste voorbeeld! Kennis kan tegenwoordig steeds makkelijker aan de man worden gebracht door het gebruik van internet. Dit is een gratis eeboek om je kennis te laten maken met de mogelijkheden van het opbouwen van je eigen pensioen en ik zou ook een betaald product kunnen maken en verkopen via internet. Het internet biedt enorm veel mogelijkheden. Zelf ben ik in het bezit van tientallen domeinnamen, websites en producten die mij iedere maand geld opleveren. En ik kan echt geen websites bouwen. Dat doet iemand anders. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 14
Slotwoord Er zijn heel veel mogelijkheden om je eigen pensioen op te bouwen. Doe het wel verstandig en stop je geld niet in een fonds waar ze je 10% per jaar beloven. Hoe hoger het rendement, des te gevaarlijker de investering vaak is. Als je zelf investeert en je zaakjes goed op orde hebt, kun je hele goede rendementen maken. Stort je niet in de Get Rich Quick programma s die op dit moment als paddenstoelen uit de grond schieten. Investeren kost tijd en energie en het is niet moeilijk. Je hebt er geen dagtaak aan, maar met een half uur red je het ook niet. Stop de nodige tijd in het onderzoeken naar de manier waarop jij jouw pensioen wilt opbouwen en maak voor jezelf een plan. Meer weten? Regelmatig geef ik trainingen over het bouwen van je eigen pensioen, maar ook over investeren, beleggen en financiële vrijheid. Wil je hier meer over weten of één van mijn gratis trainingen bijwonen, kijk dan op www.financieelvrij.nl/gratis-seminar Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 15
Over mij! Mijn naam is en sinds 2007 geef ik trainingen over financiële vrijheid. Zeker in de huidige crisis neemt het aantal mensen dat zich zorgen maakt over geld enorm toe en die zorgen zijn niet nodig. Ik heb in de afgelopen 20 jaar niet alleen maar toppen bereikt, maar ook diepe dalen waarin ook ik me enorm veel zorgen gemaakt heb over geld. In de afgelopen 18 jaar heb ik ontdekt hoe de financiële wereld werkt, waarom sommige mensen heel veel geld hebben en anderen bijna niks en hoe iedereen die dat wil financiële vrijheid kan creëren. De kennis die ik heb opgedaan komt grotendeels uit ervaring, zowel positief als negatief. Ik heb een lange ervaring in de financiële wereld. In 1995 ben ik op de optiebeurs van Amsterdam mijn loopbaan begonnen. Als optiehandelaar heb ik duizenden opties en miljoenen aandelen verhandeld. Ook heb ik met veel miljonairs gewerkt en ontdekt dat veel miljonairs niet weten hoe zij hun geld moeten investeren. Een miljoen op de bank betekent nog niet dat iemand geen financiële zorgen heeft. Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 16
De kennis en ervaring die ik in de afgelopen jaren heb opgedaan gebruik ik nu om mensen te inspireren om ook financieel vrij te worden en om los te komen van de zorgen om geld. Heel veel succes! FinancieelVrij.nl Copyrights 2012 Alle rechten voorbehouden www.financieelvrij.nl info@financieelvrij.nl 17