Titel: VoIP versus PABX Maarten Oberman, Albert Molenaar Mei 2005 De groeicurve van nieuwe succesvolle technologieën verloopt over het algemeen zoals in onderstaand figuur is weergegeven. In het verleden is bijvoorbeeld de ontwikkeling van faxen, compact-disk en andere systemen zo verlopen. Ook en ook het gebruik van Internet en mobiele telefonie laten deze curve zien. De tijdschaal kan natuurlijk per product variëren. In het begin is de technologie nog volop in ontwikkeling. Dit betekent veel kinderziekten, beperkte functionaliteit en kwaliteit. De prijs is vaak ook nog relatief hoog. De eerste gebruikers (early adapters) gebruiken de nieuwe technologie meestal omdat zij zich niet kunnen veroorloven een achterstand op te lopen ten opzichte van de concurrentie. In dit stadium is het natuurlijk nog lang niet zeker dat de technologie door zal breken en een hoge acceptatiegraad zal bereiken. Er zijn diverse voorbeelden van technologieën die het (tot op heden) niet gehaald hebben, zoals de G4-fax, de CD-I, etc. Als de technologie wel doorbreekt volgt een periode van snelle groei, maar ook een prijsdaling ten opzichte van de introductie. De betrouwbaarheid is in deze fase goed, de functionaliteit is verbeterd en de prijs is gedaald. Tenslotte volgt een periode van consolidatie. De technologie is dan algemeen geaccepteerd en heeft een grote installed base die niet veel meer groeit. De betrouwbaarheid is goed, de prijs is laag en de functionaliteit is uitgekristalliseerd. Acceptatie nieuwe technologiën 100% 80% Consolidatie 60% 40% Groei 20% Beginfase 0% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 De prijsontwikkeling is over het algemeen omgekeerd, in de beginfase hoog en daarna afnemend, waarbij in de groei fase er significante prijsschommelingen voorkomen omdat vraag en aanbod niet altijd in evenwicht zijn. Voor de VoIP omgeving is het midden van de curve actueel, voor de PABX omgeving zijn de nadagen van de consolidatie actueel. Dat geldt voor het huidige tijdframe OTMC bv, www.otmc.nl 1
van waarin PABX systemen gebaseerd op TDM of de VOIP communicatiesystemen zich bevinden. Voor de prijs ontwikkeling die in algemene zin thuis hoort bij deze curve is dat in het begin de prijs van de nieuwe technologie hoger is en gaande weg er een snijpunt tussen oude en nieuwe technologie voor de prijsstelling gaat plaatsvinden. De oude technologie probeert nog te volgen met prijsdalingen maar zal al snel duurder blijken te zijn dan de nieuwe technologie, wanneer die in enig volume in de markt gezet wordt. Hier liggen twee factoren aan ten grondslag. De eerste is dat de nieuwe technologische prijsvoordelen kan hebben bij de realisatie voor bv gebruik en beheer, maar ook doordat de end of lifecycle status een systeem duurder maakt door schaarste aan oude componenten en een redesign financieel niet meer uit kan. Daarnaast is voor de gebruiker de afschrijftermijn door het end of life producten drastisch korter dan van systeem die aan het begin van het productlife cycle staan. (tot wel een derde korter). Onderdelen worden schaarse, toestellen die compatibel zijn met de hardware platen in het systeem zijn niet meer verkrijgbaar, kennis over de software release functies of problemen, of realiseren van oplossingen loopt moeizamer etc. Voor VoIP versus PABX is er naast het aspecten van de technologische vervanging ook een zij het bescheiden verandering van de dienstverlening aan de gebruiker. Het gaat hier niet om de functionele veranderingen of nieuwe mogelijkheden, maar om een andere invulling van de continuïteit van het gebruik: Verschillen wat VOIP PABX noodstroom Niet standaard beschikbaar Wel standaard beschikbaar Bekabeling, aanvoernet Aangevulde actieve Passief aanvoernet componenten Uptime Lager door integratie in actieve componenten administratie eenvoudig Complexer/tijdrovender Noodstroom? De mogelijkheid om te bellen als bijvoorbeeld het licht uit gevallen is, is in de loop der jaren inherent in de pabx omgeving, omdat ze vrijwel allemaal op 48 volt werkte en dat is uit het verre verleden de accuspanning. Met de overgang van een passief naar een actief kabelnet (LAN) is deze functie niet meer beschikbaar. Inline power en andere stroomvoorziening via de ethernet kabel zullen dat gaan oplossen, alleen niet meer inherent, maar tegen extra kosten. OTMC bv, www.otmc.nl 2
VoIP stelt eisen aan het LAN Het LAN stelt een aantal eisen om VoIP daar goed over heen te transporteren./ Dat zijn onder andere: Limitering van de vertraging en jitter (variatie van de vertraging) door het netwerk heen, Eisen aan VLAN scheiding, DHCP werking, Samenwerking van VoIP componenten met de LAN componenten, bijvoorbeeld in de boot up fase, waar haalt het toestel zijn meest recente software vandaan, waar haalt hij zijn IP adres vandaan, is authenticatie nodig welke netwerkbelasting veroorzaakt VoIP bv in de boot up fase DHCP lease vernieuwing etc In de passieve kabel net omgeving waren dit geen issues, door het gebruik te willen maken van het LAN of in combinatie met het Wan is dit wil een belangrijk onderwerp. Prijsontwikkeling In de jaren na de liberalisering van de telecom markt is ere en prijserosie ontstaan die zijn weerga niet kende in de markt. Dat is voor een belangrijk deel te danken aan de competitie op de markt, maar zeker ook aan technologische ontwikkelingen. Meer functies op een chip meer functies op een bord, kleinere systemen, meer aansluitingen, samengaat de technische integratie. De keerzijde is de grotere gevolgen van uitval van een component voor het functioneel geheel, maar dat terzijde. De prijsontwikkeling in de 90 tiger jaren is onderstaande figuur weergegeven. Na de prijsdaling kwam er weer een lichte stijging, en daarna mijn of meer een prijsstabilisatie. Markt voor VoIP gaat doen. In het licht van de prijs ontwikkeling en waarom dat zou kunnen De prijsontwikkeling van pabx systemen naar VoIP is op basis van offerte analyse globaal het volgende OTMC bv, www.otmc.nl 3
poortprijs inc gemiddeld toestel 1400 1200 1000 800 600 poortprijs inc gemiddeld toestel 400 200 0 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 Inmiddels is de prijs van een poort met toestel in een VoIP omgeving goedkoper dan in een tdm omgeving. Er is hier wel een aantal kanttekeningen bij te maken, maar op zich geldt dit voor de kale dienstverlening. Die prijserosie van VoIP zal naar verwachting nog verder gaan. Voor een deel is de onderstaande tabel er de verklaring voor. De dedicated hw is niet meer nodig voor een VoIP systeem. Een deel van die zaken is verplaatst baar de software en daarmee veel goedkoper te prijzen. Onderwerp TDM VoIP consequenties Schaalbaarheid toestel aansluitingen Toestel compatibilities netlijnen Toestelplaten toevoegen Migratie naar nieuwe serie betekent veelal nieuwe toestel platen Netlijn kaart nodig voor hw uitbreiding Software licenties aan schaffen, zorgen dat performance binnen de callprocessing blijven Firmware laden naar toestel Netlijn kaart nodig voor hw uitbreiding Software aanpassing ipv hw aanpassing Toestellen kunnen behoudens fysieke storingsaspecten langer meegaan en er zal minder snel en hybride toestelpark ontstaan Vergelijkbare problematiek OTMC bv, www.otmc.nl 4
Conclusie VoIP systemen zijn inclusief toestellen inmiddels goedkoper dan de pabx systemen. Echter het datanetwerk moeite wel klaar voor zijn, anders komt daar of een verborgen kostenpost om de hoek kijken. Ook van invloed daarop is dat sommige VoIP systemen door een intelligente inrichting van het toestel wel goed kunnen performer met cat 3 en 10 Mbit/s switchend en andere systemen pas bij 100 Mbit/s. Dat scheelt voor vele datacom infrastructuren aan de noodzaak tot upgraden van de data infra naar 100 Mbit/s OTMC bv, www.otmc.nl 5